جلال آریان، آنقدر معمولی و خوب است که با تمام احوال و افکارش میتوان همراه شد و آنها را به ملموس‌ترین شکل ممکن حس کرد.
        

          «عراقی‌ها از خیر تسخیر آبادان گذشتند» جلال آریان می‌گوید، در پیگیری‌های کابوس‌وارش در پاریس از جنگ عراق با ایران. جلال در آبادان کار می‌کرده، آبادانی نیست ولی به آنجا پیوند دارد، شرکت نفتی است و از آبادان سال‌های ابتدایی جنگ می‌گوید. بریده بریده. در تضاد با پاریس آرام و زیبایی که در آن می‌نوشیدند به سلامتی هم، آن‌ها که در روزهای انقلاب و بعدتر جنگ در رفته بودند. ترسیده بودند یا نگران موقعیت و ثروت رفته بودند. جلال آبادان را هر بار به یاد می‌آورد. که چقدر زیبا بود. که چقدر آباد بود. و به یاد می‌آورد ضجه‌های ارمنی دختر کاتوزیان را، و صدای فصیح می‌آید که از دهان آریان می‌نالد از این گروهی که در اروپا خبر از درد مردم جنگی ندارند. 
اختلاف است که ثریا در اغما نخستین رمان جنگ است یا زمین سوخته. خوزستانی که در این رمان توصیف می‌شود، و حتا فضای جامعه‌ی قلیل ایرانیان مهاجرت‌کرده در همان سال‌ها تازه است. تازه‌ی تازه. جنگ هنوز آن شکل تیپیک خاص سال‌های بعد را به خود نگرفته. یک آشفتگی شدید در همه جا به چشم می‌خورد. «ثریا» در اغماست. دختر جوانی که خواهرزاده‌ی آریان است و به بهانه‌ی او به پاریس آمده است. ثریا قرار بوده تداعی‌گر وطن باشد؟ قضاوت با خواننده است. می‌توان چنین چیزی را از فصیح سراغ گرفت. آریان خود فصیح است. تنهاست و عاشق، بسته به آبادان درست مثل خودش ولی نه آبادانی. فصیح خودش خانه‌ای در آبادان داشت که در جنگ خراب شد. ثریا در اغما صدای فصیحی است که عصبانی است و این سرزمین را تنهامانده دیده. منشش هم با باقی هم‌کارهای دست‌به‌قلمش گویا فرق داشت یا دوست داشت فرق داشته باشد. در «ثریا در اغمایی» که نوشته آبادان یک خاطره است، پاریس کاراکتر است و شهرهای ترکیه مثل بستر رودند، از آن‌ها می‌گذرد.
        

          از آن کتاب‌هایی نبود که مورد علاقه‌ام باشد و بعید می‌دانم مورد علاقه‌ی داستان‌خوان‌های دیگر هم باشد. پیرنگی محکم و پرکشش لازمه‌ی داستانی خوب است که این کتاب فاقد آن بود. دیالوگ‌های نه چندان خوب و بدون اتفاق. فقط از هتل به بیمارستان و از این کافه به آن کافه. اصل نقدم به ثریا در اغما این است که نویسنده داستان را در خدمت حرفی که می‌خواسته بزند بدجور تباه کرده و نتیجه این شده که جز اسمش هیچ چیز جذاب دیگری برای دنبال کردن نداشته باشد. مانده‌ام چرا این همه چاپ خورده.
        

          ثریا در اغما
سال ۵۹
جنگ ایران و عراق
جلال در پاریس و ثریا در اغما
اسماعیل فصیح قلم ساده ای داره و میتونه شمارو ببره به پاریس تا کنار شخصیت ها خیابون هارو قدم بزنین و حال و هوای پاریس رو حس کنین، تو دور همی های نویسنده های ایرانی مقیم فرانسه شرکت کنین و مشکلات کوچک و بزرگ جلال آریان رو که باهاشون دست و پنجه نرم میکنه، تجربه کنین.
همچنین رادیو از اخبار جنگ براتون بگه و از وضعیت اون روز های ایران خبر دار بشین و همزمان از ذهن جلال به خاطرات روز هایی که در آبادان بوده همراه باشین و کمی هم طعم نفرت انگیز جنگ رو بچشین.
        

          "ثریا در اغما"
بعد از گذشت یکسال بالاخره موفق شدم رمان دست بگیرم. هشتاد صفحه گذشت و کششی ایجاد نشد. از برگ هایی که پای عشق لیلا آزاده به میان آمد تعلیق نمایان شد. معلق و آویزان قصه شدم. 
با شروع داستان سفر آغاز می شود از ایران به پاریس برای ثریا. اویی که در کما به سر می برد. ثریا و کما و سفر و پاریس بهانه است برای روایت گوشه ای از تاریخ جنگ ایران. ثریا نخ تسبیح داستان است تا وضعیت گریختگان و پناهندگانِ ایرانی تبار به پاریس را روایت کند. راوی تو را به خیابان ها و کافه های پاریس می برد. درست در یکی از همین کافه ها جلال -شخصیت اول داستان- برایت نوشابه ای باز کند تا دیدگاهش را تقدیمت دهد.
برای من سفر به پاریس در ساله 1359 خورشیدی ناممکن است. دریچه ای که #اسماعیل_فسیح می کشاید این سفر را ممکن می کند.
.
#ثریا_در_اغما #رمان #معرفی_کتاب
.
3/8/96
        

          کتابی که شاید هرکسی حوصله‌اش نگیرد تمامش کند.
کتاب ، زندگی است. کف بازار زندگی. با روندی کند و کرخت. رنگی خاکستری، یا کاه گلی و خاک خورده.
جریان زندگی، تقدیر و سرنوشت را در این کتاب حس خواهید کرد.
با مضامین و تصاویر و کلمات جدیدی آشنا خواهید شد.
کتاب ارزش خواندن دارد. چون فکر میکنم شاید من خیلی از مضامینش را درک نکرده باشم، نمیتوانم بگویم یکبار یا دوبار یا هرچند بار.
قلم فصیح و پرش های ذهنی و بیان جزئیات ریز به ریزش را دوست داشتم.
اگر خواندید گوارای وجودتان. 
حقیقتش را بخواهید احساس سبکی ، راحتی و رضایت دارم از اتمامش:) بس که رو دستم باد کرده بود.
حس مادری رو دارم‌که بالاخره تونسته دخترِ لب مرز ترشیدگی شو شوهر بده، یا برای پسری که سنش داشت بالا میرفت و زن نگیر بوده، زن گرفته و حالا از درگیری های ذهنیش کم شده و میتونه یه نفس راحت بکشه.

پ.ن: عکس مربوط به مکان اتمام کتاب است.
        

          جلال آریان در ماه دوم جنگ به خاطر رسیدگی به وضعیت خواهرزاده‌اش که تو کماست به فرانسه می‌ره. اونجا با جمع ایرانی‌های مقیم اونجا دیدار می‌کنه و یک به یک اونها رو برای خواننده توضیح می‌ده. این کلیت داستانه. 
موضوع داستان بد نیست. درباره‌ی هنرمندها و سیاست‌مدارها و نظامی‌هایی هست که بعد از انقلاب از ایران رفتند. شاید دید جالبی هم داره اما بعضی جاها خیلی جانبدارانه به نظر می‌رسه. مثلاً شخصیت قاسم یزدانی دوست داشتنی توصیف می‌شه چرا که انقلابیه! .
رمان رگه‌هایی از رمان‌های پروفروش عامه‌پسند (بست سلر) داره هر چند من این رو بد نمی‌دونم و به نظرم این یه قدرته که شما بتونید یک رمان خوب بنویسید و عامه‌پسند هم باشه اما این رمان بعضی جاها باعث خستگی می‌شد. رمان پر بود از کلیشه‌ها... در حالی‌که جلال با شخصیت‌های مختلفی رو به رو می‌شه با همه می‌ره کافه می‌شینه و صحبت می‌کنه. هیچ خلاقیتی در صحنه‌ها (جز در فصل اول که از ایران خارج می‌شن) به خرج نمی‌ده. 
ثریا در اغماست مثل «نسل تون به تون شده» مهاجرها و تا آخر هم در اغما می‌مونه اما هیچ وجه شبهی (جز وضعیت پزشکی‌ش) بین این نسل با ثریا دیده نمی‌شه. 
از طرف دیگه پیرنگ رمان خیلی شبیه پیرنگ رمان «همچنان خورشید طلوع می‌کند» همینگوی هست فقط کمی ایرانیزه شده.تو هر دو شخصیت‌های داستان پس از یک رویداد مهم تو زندگیشون تو پاریس جمع می‌شن... شخصیت لیلا آزاده و رابطه‌ش با برت به صورت خیلی کمرنگ‌تری شبیه به برت توی رمان همینگوی هست. بزرگترین فرق این رمان با رمان همینگوی شخصیت‌پردازیه. شخصیت‌پردازی ضعیف بود. اکثر آدم‌ها لحن و تیکه کلام‌هاشون یکی بود... جز شخصیت لیلا آزاده بقیه‌ی اون‌ها شخصیت‌های تک بعدی و ثابتی داشتند. لیلا آزاده هم تنها لغزش‌های فکریش تا حدودی دو بعد به شخصیتش داده بود. 
در کل رمان خیلی خوبی نبود بین 2 و 3 گیر کردم و بهش 3 دادم. 

C'est la vie.
        

          جلال برای دیدن خواهرزاده‌اش ثریا که در اغماست به پاریس می‌رود.
این خلاصه نیم‌خطی «ثریا در اغما»ست. خلاصه سه‌خطی و نیم‌صفحه‌ای و بیشتر هم بخواهید، همین است و نه بیشتر! 
کتاب شرح روزهای جلال آریان در مدت اقامتش در فرانسه است،  بدون داستان، بدون فراز و نشیب، بدون تعلیق.
دایی ثریا، بین هتل، بیمارستان و کافه در رفت و آمد است و شما باید صبحانه خوردن، در خیابان قدم زدن، معاشرتش در محافل و تکرار هرروزه همه این‌ها را بارها و بارها، تقریبا بدون هیچ تغییری، بخوانید و خسته نشوید. 
به جز قلم روان اسماعیل فصیح و دایره واژگان خوبش، کتاب تنها در فضاسازی و توصیف فضای فرهنگی سیاسی سالهای بعد از انقلاب  (حین جنگ) در بین ایرانیان (نویسندگان، هنرمندان و صاحب‌نظران نظام قبل) مقیم فرانسه موفق بوده است.
شخصیت‌های متعدد کتاب (جلال راه می‌رود و آشنا می‌بیند، انگار در پاریس جای درخت آشنایان جلال را کاشته باشند)، به جز لیلا آزاده (آن هم با ارفاق) از «نام و نام خانوادگی» فراتر نمی‌روند و اگر در دیالوگ‌ها مستقیم معرفی نشوند، عملا فرقی با هم ندارند.
حتی فلش‌بک‌های آبادان که می‌توانست در تضاد با فضای آرام فرانسه ایجاد معنا و جذابیت کند، هم حیف شده‌اند.
تا صفحه آخر منتظر بودم کتاب از اغما دربیاید، نیامد، ثریا چطور؟

        

          برایم عجیب است که به این کتاب امتیاز کامل را بدهم ولی از طرفی مطمئنم کتابی خواهد بود که بارها و بارها در مواقع مختلف به یادش خواهم افتاد. روایتی از درد زندگی و فراق بود.داستان در ابتدای جنگ ایران و عراق به وقوع می‌پیوست و تحلیلی نو بر جامعه‌ی ایران مخصوصا جامعه‌ی مهاجر ایران ارئه می‌داد.
        

          بعد از شراب خام دومین رمانی بود که از اسماعیل فصیح می‌خوندم و در ادامه همون نوشته بود ، منتها تقریبا با ۲۰ سال فاصله زمانی.
خوندن کتاب برام ، مثل سر زدن و گپ و گفت با یک دوست قدیمی بود .
جلال آریان ۲۸ ساله اینجا نزدیک به ۵۰ سال داشت . داستان در سال ۵۹ رقم می‌خورد . ابتدای جنگ تحمیلی بود و جلال به خاطر شرایط خواهر زاده‌اش مجبور می‌شه به پاریس بره‌.
جایی که ثریا در اغماست...
داستانش منو یاد جای خالی سلوچ دولت آبادی می‌نداخت ؛ از این نظر که کل داستان حول محور ثریایی بود که تو اغما به سر می‌برد مثل سلوچی که کل داستان حضور نداشت.
نبودن هایی که روی هر بودنی سایه می‌ندازه‌.
نه داستان فراز و فرود خاصی داشت ، نه شخصیت ها خارق العاده و عجیب و غریب بودن و همین سادگی و معمولی بودن منو جذب خودش می‌کرد.
        

          کلاسیک ایرانی.
داستان عجیب پیش نمی ره. قابل پیش بینیه و واقعا داستانیست که هر زمان می تونه اتفاق بیفته انگار؛ البته جز بخش جنگش.
بین زمین و هوا بودن جلال آریان مشخصه اما نمی دونم چی باعث می شه که نگم از کلمات با حداکثر قدرت استفاده کرده. یعنی انگار اون معلق بودنه کامل نیست. یه چیزی کم داره و نمی فهمم که چی.
دلیل ۳/۵ دادنم به این کتاب منطق خودم نیست؛ شبیه داستان این کتاب رو در زندگی واقعی دیدم و برای همین احساسات هم توش دخیله. شاید کمی بعد تجدید نظر هم بکنم:)
        

          بخش‌های آخر و حساس کتاب با لحن مضطرب حسین پاکدل. در کتاب صوتی همزمان شد با التهابی که برای شنیدن خبر شهادت یا زنده‌بودن سیدحسن داشتم. 
درباره کتاب بعدا مفصل می‌نویسم
        

          به عنوان اولین کتابی که از اسماعیل فصیح خوندم به نظرم کتاب خیلی خوبی میاد .متن روان و داستان سازی و فضا سازی  قوی .دنیایی سیاه  و جهانی پر از نور به موازات هم
        

          .
همیشه به هنرجوهایم گفته‌ام توی انتخاب اسم وسواس داشته باشید.‌اولین اسمی که به ذهنتان آمد را زارت ننویسد بالای برگه و تمام.
وقتی کتاب اسماعيل فصیح را شروع کردم به این انتخاب اسم لو دهنده و تابلو‌ی کوچک معرف کتاب نقد داشتم. ثریا در اغما قشنگ لو می‌دهد یک ثریایی تصادف کرده و رفته توی کما!
اما! نه این ثریا آن ثریا روی تخت‌بیمارستان است و نه این اغما کمایی است که به آن مبتلاست.
ثریا ایران است. اغما هم فضای غبارآلود بین زندگی و مردگی است که هنرمندان مهاجر زمان جنگ در آن گرفتارند.
اسم کاملا مفهومی بود و زیرکانه انتخاب شده بود.
اغمای ثریا بهانه‌ایی‌ست برای راوی به جهت بیان کشف و شهود و روایت وضعیت هنرمندان،متفکران و نویسنده‌‌‌گانی که در کشاکش جنگ ایران و عراق از ایران گريخته ‌بودند. 
و اغما حالت واقعی این ادم‌ها بود.
این کتاب حرف زیاد دارد قشنگ‌می‌شود یک جلسه‌ی آنلاین راه‌انداخت و دو ساعت درموردش حرف زد.
علی‌الحساب بگذارید در اولویت مطالعه‌تان. خصوصا که حالا جنگ و مسائل مربوط به آن پررنگ است.
دوازه‌ از سه‌وسه
#چند_از_چند 
#رمان‌ایرانی
#اسماعیل‌فصیح
@berrrke
        

          آب دستتان است، بگذارید زمین و این کتاب را بخوانید.
دیگر چیزی اضافه نمی‌کنم.
مگر اینکه اصرار کنید :))