یادداشت‌های منصوره مصطفی زاده (111)

          سال‌های اول روزه گرفتن دخترها، روزها خیلی کشدارتر بودند. هرچه با خواب و فیلم و کاردستی روز را سپری می‌کردیم، باز کم می‌آمد. بچه روزه‌دار هم حوصله خواندن کتاب سنگین را ندارد.
پارسال بود که فکر کردم وقتی بچه‌ها این قدر طالب کتاب راحت‌خوان و طنز هستند، و این قدر کتاب درباره ماه رمضان کمیاب است، و فرهنگ ایرانیِ رمضان نایاب... چرا خودم ننویسم؟! آن وقت بود که مجموعه‌ی آشپزهای گرسنه متولد شد.
یک کتاب داستان طنز، درباره خواهر و برادر دبستانی که قرار است روزه بگیرند ولی مامان و بابا هردو تا  افطار به خانه نمی‌رسند! مامان هم تاکید کرده بچه‌ها دست به چیزی در آشپزخانه نزنند، اما کدام بچه‌ای هست که به این حرفِ مامان گوش کند؟!😁
آشپزی‌های بچه‌ها با کلی اتفاق دیگر قاطی می‌شود و ماجراهای خنده‌داری شکل می‌گیرد.
کتاب دوم، کتابچه‌ی آشپزیِ همان غذاهایی ست که بچه‌ها در داستان درست می‌کردند!
همان کتاب را اگر از انتها باز کنید، یک دفترچه برنامه‌ریزی پلنر است ویژه ماه رمضان.
همه چیز آماده ست برای یک ماه رمضان بامزه!
        

          این کتاب با همه کتابهای دیگر فرق میکند. کتابهای زیادی درباره داعش نوشته شده است. حتی کتابهای زیادی هستند که با داعشی‌ها مصاحبه گرفته‌اند. و کتابهای زیادی هستند که به دنبال این سوال با داعشی‌ها مصاحبه کرده‌اند که: «چی شد که حاضر شدی با چنان شقاوتی مردم را بکشی؟!» با این حال بیشتر آن‌ها سراغ مهاجرین (خارجی‌هایی که به داعش پیوستند) رفته‌اند و با رویکرد انسان‌گرا فقط می‌خواستند بدانند چطور یکی از قلب اروپا  می‌رود هزاران کیلومتر آن طرف‌تر تا انسانهای دیگری را بکشد و خودش را هم به کشتن بدهد.
اما این کتاب فرق میکند. این کتاب حاصل مصاحبه‌های یک ایرانی است که هم تجربه میدان واقعی نبرد با داعش را دارد، هم دکتری مطالعات خاورمیانه خوانده. هنوز داعش به طور کامل برچیده نشده بوده، که پا به زندان‌ها می‌گذارد و با داعشی‌های عراقی صحبت می‌کند تا به جواب این سوال برسد: «تو که همسایه و فامیل و آشنای شیعه داشتی، تو که کنار آنها زندگی می‌کردی، چطور شد که ناگهان به روی همسایه و آشنای خودت اسلحه کشیدی؟!» فهم این تحول ناگهانی که  در سلفی‌ها رخ می‌دهد، خیلی مهم است. چون...
ما هم در معرض چنین اتفاقی بوده‌ایم (منافقین را هنوز یادمان نرفته) و هنوز هم هستیم.
تاریخ داعش در همین نزدیکی‌هاست و امیدوارم هرگز تکرار نشود.
        

          به همه توصیه میکنم این کتاب را بخوانند. مناسب برای از ده سال تا 100 سال!
        

          یکی از بهترین کتابهاست برای نوجوان‌ها. فهرست جوایزی که برده، پشت جلد کتاب را پر کرده. نه از این جایزه‌های الکی پلکی! جایزه‌های درست و حسابی. داستان نوجوان‌هایی ست که با وجود برچسب "خلافکار" که رویشان چسبیده، راه درست را انتخاب میکنند و با تلاش و پشتکار و امید به سرانجام می‌رسانند.
        

          ایده خیلی خوبی دارد، اما نثر و تصویرگری کتاب متوسط است. میشد خیلی بهتر باشد. به هر حال در این قحطی کتابهای خوب تالیفی، پیشنهادش میکنم.
        

          وقتی غریبه به شهر می‌آید و به مردم میگوید حاضر است رویاهایشان را در ازای یک فنجان سکه طلا بخرد، همه برای فروش رویاهایشان صف می‌کشند... البته به جز جودی! دخترکوچولویی که حاضر نیست رویایش را بفروشد...
        

          مطمئن نیستم ماهی سیاه کوچولو کتاب کودک است یا بزرگسال!
به هر حال یکی از نمادهای روحیه مبارزه و ناامید نشدن است.
        

          یک کتاب شیرین و دوست‌داشتنی درباره پشتکار و امیدواری.
خرگوش کوچولو فکر می‌کند از پس هیچ کار برنمی‌آید، اما خرس بهش یک کلاه جادویی می‌دهد که با آن انجام هر کاری ممکن است. کلاهی که وقتی گم می‌شود، تازه مشخص میشود اصلا جادویی نبوده، و جادوی اصلی در پشتکار و امیدواری بوده.
        

          متن کمی سخت و ادبی است. خواندنش نیاز به تسهیلگر دارد، که همراه با کتاب با کودک پیش برود و رازها را به او نشان بدهد.
        

          موفقیت که همیشه رسیدن به یک اختراع همه‌چیزتمام نیست. گاهی موفقیت همین شکست‌خوردن‌های پی در پی است.
این کتاب جان میدهد برای آموزش پشتکار و امیدواری و تسلیم نشدن به بچه‌ها!
        

          در شرایط بحرانی و ناراحت‌کننده (مثل جنگ، زلزله و...) چه کار میشود کرد؟ جز ناراحتی و نگرانی، کاری هست که بشود انجام داد؟ کاری هرچند کوچک، اما امیدوارکننده؟
کتاب درباره اثر همین کارهای کوچک روی اجتماع است.
        

          آدم باورش نمیشود بعد از آن همه سرما و زمین خشک باز دوباره زمین سبز شود و تازه نه یک قاصدک، بلکه هزار هزار گل قاصدک از زمین بروید! کتاب خوبی است برای آموزش صبر و امید به خردسالان.
        

          کتاب شیرینی درباره رشد و تغییر نسل‌ها در محله و خانه
        

          خیلی خوب بود. جون می‌ده برای توضیح این که "چرا خانواده دوستم اون جوری هستن ولی ما نیستیم!" خانواده کرم‌ها می‌خوان عکس خانوادگی بگیرن و برای این که عکسشون قشنگ بشه، سعی می‌کنن شبیه عکسهای قشنگ بقیه ژست بگیرن... ولی آخرش با یه ژست کاملا کرمی(!) عکس خیلی قشنگی می‌گیرن.
        

          کتاب، یادداشت‌هایی است درباره سفر به بوسنی. تصویر کلی خوبی از بوسنی ارائه می‌کند و در طول سفرنامه فاجعه نسل‌کشی در بوسنی را هم روایت میکند. جاهایی به سمت نظریه‌پردازی اجتماعی و سیاسی می‌رود، که چون مبنای تحقیقی کافی ندارد، صرفا برداشت نویسنده است. اگر این را در نظر بگیریم، کتاب خوبی است.
        

          این کتاب یادداشت‌های یک مستشار ایرانی است که در دوران جنگ بوسنی، به کمک مسلمانان بوسنی رفته بودند. مثلا این بخش از کتاب را ببینید:
۱۳ اسفند ۱۳۷۱
 باز هم سحری جا ماندیم و به اجبار باید روزهٔ بی‌سحری بگیریم. فقط بلند شدیم نماز صبح خواندیم و باز هم خوابیدیم. برق هم رفته و سرما کم‌کم بر فضای اتاق غلبه پیدا کرده است. ساعت نه همراه با دکتر جاکا، مهندس آب و حاج‌احمد به دوبرونیا رفتیم. آنجا خلیل، مسئول ستاد تیپ دوبرونیا را دیدیم و ما را به منزل عصمت حاجیچ، فرمانده تیپ دوبرونیا برد. منزلش چند بلوک عقب‌تر از خط مقدم است.

🔹در منزل او با حضور مسئولان خط شهرک دوبرونیا و فرودگاه، جلسه را برقرار کردیم. پیشنهادها ارائه شد و قرار گذاشتیم برویم و محل آغاز تونل زیر فرودگاه را از نزدیک بررسی و مشخص کنیم. چون حاج‌احمد [کریمی] مدت‌ها است طرح این تونل را که از تونل عملیات فتح‌المبین اقتباس کرده، ارائه داده و بسیار تلاش می‌کند این تونل برای رفع محاصرهٔ شهر سارایوو از زیر فرودگاه زده شود و دو طرف آن، یعنی دوبرونیا به بوتمیر، را به هم وصل کند. این تنها راه ارتباطی مطمئن بین جبهۀ مسلمانان سارایوو با خارج از آن است و به نظر می‌رسد تحول عجیبی در خطوط مقدم شهر سارایوو ایجاد کند. اگر این تونل زودتر زده می‌شد، چه بسا معاون نخست‌وزیر بوسنی کشته نمی‌شد. (حاكيا تورالیچ، معاون نخست‌وزیر وقت بوسنی، در یک عملیات تروریستی به دست صرب‌ها کشته شد.) 

🔹 حدوداً چهل پنجاه روز پیش صرب‌ها نفربر معاون نخست‌وزیر را متوقف کردند و او را از آن بیرون کشیدند و جلو چشم محافظانش که همه سربازان و افسران UN بودند، تیرباران کردند. غیرممکن است این عملیات از قبل طراحی نشده باشد. حتماً توافقاتی بین UN و صرب‌ها صورت گرفته بود، اما اجمالاً می‌توان گفت اگر این تونل وجود داشت، لازم نبود او را از میان صرب‌ها بگذرانند، یا اینکه سربازان UN کار انتقال او را انجام دهند. خود مسلمانان حفاظت او را بر عهده می‌گرفتند.
        

          میخواهید بدانید کمونیسم سر زندگی روزمره یک زن معمولی چه آورده بود؟ این کتاب را بخوانید!
حالا میخواهید بدانید نقطه مقابل کمونیسم چه بلایی سر مردمش می‌آورد؟ باز هم این کتاب را بخوانید!
        

          اسلاونکا دراکولیچ نویسنده خیلی خوبی است. می‌تواند هولناک‌ترین اتفاق‌ها را با زبانی نرم و طنزی زیرکانه چنان به خوردت بدهد، که آخرش خودت هم نفهمی چطوری گریه و خنده‌ات قاطی شده. این کتابش درباره ماجرایی است که در بوسنی رخ داده: تبدیل آدمهای عادی، همسایه‌های قدیمی، دوستهای صمیمی؛ به دشمنان خونی! ماجرای هولناکی که نه در فیلم و به صورت فانتزی، بلکه در واقعیت رخ داد و همسایه همسایه را سلاخی کرد و شد... آنچه شد.
        

          وقتی در بوسنی جنگ شد، ایران جزو معدود کشورهایی بود که با تسلیحات و نیروی نظامی به کمک مسلمانان بوسنی رفت. این را مردم بوسنی هنوز یادشان است. مزار و یادبود شهید رسول حیدری هم هنوز در بوسنی است. بوسنیایی‌ها به او می‌گویند "شهید رسول" کتاب "ر" درباره شهید رسول است.
        

          راستش را بخواهید کتاب را نخوانده‌ام! ورق زدم، کمی خواندم، بستم، نفس‌های عمیق کشیدم، ورق زدم، جلوتر را خواندم، باز بستم، نفس‌های عمیق کشیدم...
برای خواندن این کتاب باید سنگ شوی. مثل خواندن مقتل می‌ماند. نمی‌توانی وحشیانه‌ترین رفتارهایی را که از انسان‌ها سر زده، بخوانی و چایی‌ات را بخوری.
این کتاب جزو معدود کتابهایی است که درباره بلایی که سر زن‌ها در نسل‌کشی بوسنی آوردند حرف می‌زند. بلایی چنان سهمگین که هی می‌گویی: کاش مرده بودند. کاش زن‌ها را هم مثل مردها کشته بودند...