یادداشت‌های نعیمه خانی (67)

نعیمه خانی

نعیمه خانی

3 روز پیش

          ⬅️ می خواید یک فرزند اصیل، شجاع، خلاق و همدل (بطور خلاصه یک انسان خوب و واقعی) تربیت کنید؟ این کتاب می تونه بهتون کمک کنه.
رویکرد این کتاب (نظریه‌ای که بر اساس آن به شما آموزش می ده) عصب‌زیست‌شناسی بین‌فردی (Interpersonal Neurobiology) هست. این رویکرد تاثیر متقابل (1) تعاملات اجتماعی و روابط بین‌فردی با (2) مغز و بدن رو بررسی می کنه.

⬅️ مخاطب کتاب چه کسی هست؟خطاب کتاب به والدین هست اما برای آشنایی دیگران با این رویکرد هم مناسبه. متن کتاب بنظرم خیلی سبک و قابل فهم بود. پس اگر برای تربیت فرزند خودتون یا فرزند بقیه برید سراغ کتاب، ناامیدتون نمی کنه.

⬅️ چی می خواد بهتون یاد بده؟ ایده اصلی کتاب اینکه می خواد "مغز بله (Yes Brain) رو به شما معرفی بکنه و راه های دستابی به اونو توضیح بده. حالا مغز بله یعنی چی؟ 
(1)	مغز بله مغزیه که منعطف، کنجکاو، تاب‌آور، مایل به امتحان کردن چیز های جدید هست. 
(2)	مغز بله مغزیه که نسبت به دنیا و روابط پذیرا هست و بهمون کمک می کنه خودمونو و دیگرانو درک کنیم.
(3)	مغز بله مغزیه که دنبال متبلور کردن خودِ واقعی و منحصر به فرد هر فرد هست و میخواد انقدر به چالش کشیده بشه تا مدام شکوفا بشه.
(4)	مغز بله مغزیه که رشد درونی از دستاورد های بیرونی رو مهم‌تر میدونه اما اونارو نادیده نمی گیره.

⬅️ ویژگی های اصلی این مغز بله چیه؟  
✨️متعادله!
✨️تاب‌آوره!
✨️درون‌نگره!
✨️ و همدله!
برای هر کدوم از موارد ذکر شده توضیح می ده که چرا اینا مهمن و چنتا تمرین ساده برای تقویت این مهارت ها در کودک می ده. (البته قابل ذکر هست که آخر هر فصل هم توضیح می ده چجوری اون مهارت رو در کودک پرورش بدیم و هم چجوری خود والدین اون مهارتو تمرین کنند)
.
.
.
⏺️ تجربه شخصیم از مطالعه این کتاب:
مطالب با زبان ساده توضیح داده شده که خیلی خوب بود ولی چون گاها زیاد توضیح میداد (برای والدین این میزان توضیح بجا هست) حوصلم سر می‌رفت. فرصت خوبی رو برای آشنایی با رویکرد عصب‌زیست‌شناسی بین‌فردی برام فراهم کرد چون این رویکرد تو ایران خیلی رو بورس نیست فعلا.
        

3

          کتابی است که نیاز به هم‌خوانی و همراهی والدین دارد. یعنی نمی‌شود کتاب را دست کودک داد و انتظار تاثیر گذاری داشت. باید خود والدین به راه حل ها و مباحث مسلط باشن تا به کودک کمک کنند.
بنظرم زبان روان و خوبی برای کودک داشت. امکان نقاشی از نگرانی ها و ... را هم فراهم کرده بود که برای کودک بسیار موثر است. راه حل ها را هم قدم به قدم و ساده توضیح داده بود.

مخاطب کتاب کودکان حدود ۷ الی ۱۲ سال است. 

♦️نقد: بنظرم در بخش راهنمای والدین باید توضیحات بیشتری داده‌ می‌شد؛ چراکه اکثر والدین اطلاعات حداقلی درباره اضطراب و نگرانی را ندارند. در پیاده سازی تکنیک ها والدین مطمعنا یا گیر خواهند کرد یا اشتباه.

محتوای کتاب قابلیت آموزش در مدارس ابتدایی، بصورت گروهی (با کمی تغییر)، را دارد.

رویکرد آموزشی نیز CBT یا شناختی رفتاری است که مناسب کودکان می‌باشد.

نظر نسبتا مثبتی نسبت به این نوع محتوا دارم و احتمالا دیگر جلد هاشونم در آینده چک بکنم.

مرسی از نشر ارجمند که در راستای سلامت روان جامعه قدم بر‌می‌داره.
        

18

⛓️‍💥ارتبا
          ⛓️‍💥ارتباط با دیگران می‌تواند نجاتمان دهد؛ می‌تواند نفرینمان کند!
✨️در صفحه صفحه این کتاب داستانی از انسان هایی خواندیم که سراسر رنج بود. رنج برخواسته از دیگری!
♦️برخی از داستان ها انقدر دردآور بودند که خواننده را از انسان ها ناامید می‌کرد!
✨️اما در اعماق این ناامیدی جمله ای از نمی‌دانم کی را به یاد می‌آورم: در این تاریکی تو شمعی روشن کن!
.
.
.
✅️کتاب مناسب چه گروهی است؟
بدلیل اینکه کتاب بطور مفصل عناوین خود را توضیح داده و توضیحات هم تخصصی هستند؛ پیشنهاد مطالعه به عموم را ندارم. درمانگران، دانشجویان حوزه سلامت روان، مددکاران اجتماعی، معلمان، افرادی که در اورژانس کار می‌کنند، محققان علوم انسانی و بطور کلی هر کسی که با انسان آسیب دیده ممکن است برخورد کند و باید وی را کمک کند، مخاطبین این کتاب اند.
اگر کتاب خلاصه تری باشد که همین موضوع را توضیح دهد و اهمیت پرداختن به آن را تبیین کند، برای عموم بهتر خواهد بود.
.
.
.
✳️کتاب چه ها گفت؟
ابتدا در ارتباط با آسیب هایی که افراد تروما‌زده (traumatized) که به آن دچار شدند گفت. روایت سربازان جنگی، قربانیان تجاوز جنسی، قربانیان بر رفتاری های رشدی( در حین رشد کودکی به بزرگسالی)، بازماندگان سوانح طبیعی یا تصادفات و افرادی که در فقر ارتباطی (از نوع معنادار و حمایتی) به سر بردند بازگو شده است.
سپس توضیحی در ارتباط با علائم کلی افراد ترومازده مانند گسستگی، رفتار های تکانشی و خطرناک، خشم های انفجاری، کناره گیری از دیگران و ... را داده است.
بعد از آن سراغ مبانی زیستی و مغزی رفته است. برای مثال توضیح اینکه چه می‌شود که فردی که در کودکی مورد تجاوز گدرش قرار گرفته، در بزرگسالی سراغ مرد های می‌رود که به او تجاوز می‌کنند.
بعد مبانی و تبیین های نظری این علائم را توضیح می‌دهد. چه اتفاقی بر سر روان کودکی که با بدرفتاری مادرش بزرگ شده می‌افتد و از این قبیل مسائل. نبود عشق با آن ها چکار کرده؟ و چه می شود که کاملا بی‌حس می‌شوند.
در بخش پایانی مسیر های رسیدن به بهبود را توضیح می دهد. برخی از راه حل ها کمتر شناخته شده اند (مانند بازخورد عصبی، تئاتر درمانی، سیستم های داخلی خانواده و ...). برخی دیگر راه حل های عمومی تر و از پیش ثابت شده‌ای هستند. مانند ارتباط (از نوع سالم و حمایتی و امن) با دیگری می‌توانند زخم های ارتباط های قبلی را تسکین دهد. یا استفاده از بان بجای کنش. یا تاثیرات ذهن آگاهی و یوگا و از این قبیل.
در بخش پایانی نتایج خوبی در تحقیقات ناشی از روش های گفته شده نشان داده شده است که ما را به باز بودن راه بهبود امیدوار می‌کند. اما ...
⚫️🔴⚫️در این میان از اشتباهات دولت ها در ارتباط با این مسئله نیز گفته شده است که نکته حائز اهمیتی است. چرا که تا زمانی که دولتی برای منافع خودش، جوان هایی را روانه جنگ می‌کند و بعد از بازگشت پکی از قرص به او می‌دهد و می‌گوید این ها را بخور و اگر خوب نشدی مشکل خودت هست (تازه اون قرص ها هم سود مالی برای دولت و شرکت های بیمه و تولید دارو دارد). یا بجای کار فرهنگی و تربیتی، به کودکان قربانی خشونت خانگی از هر نوعش، برچسب ناهنجار بودن می‌زند و باز برای آن ها هم کار مفیدی نمی‌کند.
دنیا تکه ای از بهشت می‌شود اگر قدرتمندان سراغ پیشگیری بروند و مسائل را ریشه ای حل کنند نه اینکه به آدم هایی که خودشان به آن ها آسیب زدنند برچسب های بی‌پایان بززند و بعد در رنج خودشان رهایشان کنند. انسان ها را پر از خشم می‌کنند و بعد آن را گردن نمی‌گیرند؛ "خشم جایی برای رفتن پیدا نمی‌کند و تبدیل به افسردگی، خودانزجاری و اقدامات خودمخرب می‌شود".
        

21

چرا اسم کت
          چرا اسم کتاب عزاداران بیل هست؟ (جلوتر جواب می دم)
بیاین یکم عمیق بشیم ببینیم تو بیل چه ها گذشته!
این کتاب داستان آدمایی رو میگه که توان عبور از رنجو ندارن و چون نمی‌تونن پردازشش کنن و ازش عبور کنن، مدام تکرارش می‌کنن. جایی که نه سوگواری می‌کنن، نه فراموش؛ فقط تکرار!
تو این کتاب شخصیت ها نمی‌تونن بین خودشون و حیوانات، اشیاء و حتی مرگ تفکیکی قائل بشن. تجربه هاشون خام و دست نخورده می‌مونه رو دستشون.
یه نظریه‌ای درباره زبان و روان داریم که میگه توی مرحله پیش کلامی (که هنوز زبان یاد گرفته نشده) فرد چیزی رو حس میکنه اما نمی‌فهمه پس باهاش یکی میشه. مثلا تو داستان گاو مش حسن، او نمی‌تونه فقدان رو بفهمه پس خودش رو با اون یکی می‌کنه. اما وقتی وارد مرحله کلامی بشه، می‌تونه اونو درک‌ کنه و بپذیره و بعدم ازش عبور کنه.
انگار روان بیل هنوز به کلام‌ نرسیده. پس تکرار و تکرار و تکرار ...

اهالی بیل مرگ، عزا، بیماری، جنون و ترس را در زندگی روزمره‌شون بازتولید می‌کنن، حتی زمانی که واقعه‌ای برای سوگواری در میان نیست. در واقع، مرگ به‌عنوان رخداد، جای خودش رو به «مرگ به‌مثابه وضعیت» داده؛ مرگی که به تجربه‌ی دائمی روان جمعی اون ها تبدیل شده. (جواب سوال ابتدای متن)

.......

داستان ۵ و ۶ داستان های مورد علاقم بود و داستان آخر خیلی خیلی منو رنجوند.

پ.ن: پسر مشدی صفر، خیییییلی رو مخم بود و اینجوری بودم که بزنید تو دهنش، مردک بی عقلِ جانی.

کنجکاوم کتابای بیشتری از این نویسنده بخونم.
        

38

9

💥آیا تا ب
          💥آیا تا به حال در دل یک گفت‌وگوی ساده با کسی که دوستش دارید، احساس کرده‌اید که جهان در حال فروپاشی‌ست؟
گاهی یک کلمه، یک نگاه، یا حتی یک سکوت می‌تواند ما را از عشقِ مطمئن، به تردیدی دردناک پرتاب کند. این نوسانات، تصادفی نیستند. پشت پرده‌ی هر دعوای کوچک، هر عقب‌نشینی خاموش یا انفجار عاطفی، یک نیاز عمیق انسانی پنهان است: 
💬آیا تو هنوز کنار منی؟ آیا برایت کافی هستم؟


در این کتاب دکتر سو جانسون – یکی از متخصصان درمان هیجان‌مدار یا Eft، با تکیه بر نظریه دلبستگی (Attachment Theory) فرمول بندی جدید برای روابط ارائه می‌دهد. 

هیجانات ما، برخلاف تصور رایج، دشمن منطق یا ثبات نیستند؛ آن‌ها زبان رابطه‌اند. که نتیجه آن احساس امنیت، صمیمیت و اعتماد دوباره است.

✅️خلاصه‌یِ خلاصه: برخلاف تصور رایج که می‌گوید هرچه مستقل تر باشید، خودکفاترید؛ این رویکرد اذعان دارد هر چه دلبسته‌تر باشید، مستقل تر و سالم تر خواهید بود. به‌یکدیگر دلبسته شوید تا پیروز شوید.

🖇پ.ن: برخی از آزمایشان مطالعات در زمینه دلبستگی که به شما در فهم این مسئله کمک می‌کند شامل دو مورد زیر هست.
📌آزمایش میمون‌های هارلو (Harry Harlow – دهه 1950)
📌آزمایش موقعیت ناآشنا (Strange Situation Test)
کتاب شامل توضیحات تئوری و علمی، مثال های بالینی و واقعی از زوجین و تمرین و بازی می‌باشد تا زوج ها با خوندن این مطالب بتوانند خودکفا بشوند.

🔴مخاطب این کتاب چه کسانی هستند؟
زوج‌هایی که دچار فاصله یا تنش شده‌اند
کسانی که می‌خواهند رابطه‌ی عاطفی سالم‌تری بسازند
مشاوران خانواده و روان‌درمانگران
و حتی مجردهایی که می‌خواهند آمادگی عاطفی بیشتری برای رابطه داشته باشند

___________________________________
از اینجا به بعد هر فصل (که در کتاب سه بخش هست) به اختصار توضیح داده می‌شود:

🔵فصل اول: عشق چیست؟
در این فصل، جانسون عشق را به‌عنوان یک پیوند عاطفی بنیادین بررسی می‌کند. برخلاف باورهای رایج، عشق صرفاً یک احساس لحظه‌ای یا شور جنسی نیست؛ بلکه یک دلبستگی عمیق و حیاتی‌ست، درست مانند رابطه‌ای که کودک با مراقب خود برقرار می‌کند. عشق یعنی داشتن یک پناه امن در طوفان‌های زندگی.

🔵فصل دوم: ترس از جدایی – دشمن پنهان عشق
جانسون توضیح می‌دهد که بیشتر دعواهای زوج‌ها بر سر موضوعات سطحی نیست، بلکه از ترس پنهانی طرد شدن و دیده نشدن ریشه می‌گیرند. هنگامی که یکی از زوجین احساس بی‌اهمیتی یا طرد شدگی می‌کند، واکنش‌هایی مثل سکوت، عصبانیت، یا انتقاد را نشان می‌دهد. این واکنش‌ها چرخه‌های مخربی را به وجود می‌آورند که روابط را فرسوده می‌کنند.

🔵فصل سوم: نقشه چرخه‌های منفی
در این فصل نویسنده چرخه های تعاملی منفی و البته تکراری زوج ها را توضیح می‌دهد. (این فصل واقعا آموزنده و جذابه)

🔵فصل چهارم: بازسازی ارتباط – لمس دوباره‌ی قلب‌ها
در این بخش، جانسون می‌گوید که توقف چرخه منفی کافی نیست؛ باید ارتباط عاطفی ترمیم شود. او تمرین‌هایی را معرفی می‌کند که به زوج‌ها کمک می‌کند تا آسیب‌پذیری‌های خود را به اشتراک بگذارند، دوباره به هم اعتماد کنند، و عشق ایمن را بازسازی کنند.

🔵فصل پنجم: احساسات، زبان عشق
یکی از آموزه‌های مهم این کتاب این است که "احساسات دشمن نیستند." جانسون می‌گوید باید از احساسات به‌عنوان راهی برای ایجاد صمیمیت استفاده کرد. او تمرین‌هایی را پیشنهاد می‌دهد تا زوج‌ها یاد بگیرند چگونه احساسات خود را به زبان بیاورند و پاسخگوی نیازهای احساسی یکدیگر باشند.

🔵فصل ششم: آشتی عاطفی – التیام زخم‌های رابطه
اینجا به نقش خاطرات دردناک و خیانت‌های گذشته پرداخته می‌شود. جانسون می‌گوید که با گفت‌وگوی عمیق و حضور عاطفی، زوج‌ها می‌توانند حتی زخم‌های جدی را نیز درمان کنند. او نمونه‌هایی از زوج‌هایی را نقل می‌کند که با استفاده از روش EFT دوباره به هم نزدیک شدند.

🔵فصل هفتم: لمس و صمیمیت جسمی
در این فصل، رابطه جنسی و تماس فیزیکی به‌عنوان ابزاری برای تقویت دلبستگی بررسی می‌شود. 

🔵فصل هشتم: عشق ایمن برای همیشه
در آخرین فصل، نویسنده نشان می‌دهد چگونه عشق ایمن نه‌تنها ممکن است، بلکه می‌تواند مادام‌العمر باشد. او می‌گوید عشق نیاز به مراقبت دارد؛ اما با درک، تمرین و پیوند عاطفی، زوج‌ها می‌توانند رابطه‌ای بسازند که در طوفان‌های زندگی هم استوار بماند.
        

31