یادداشت‌های عباس احمدی (57)

          مترجم نظم سنگین ابن عربی برای نِظام پارسی‌زبان را به نظم فارسی کشیده! نظام دختر استاد اصفهانی‌‌الاصل ابن عربی است که در مکه به زیبارویی و علم و تقوی  شهره است.

ابن عربی کتابی دیگر نگاشته و منظورش از نظام و اوصاف او‌ را به مقامات عرفانی تأویل برده است.
        

          اشعار در ظاهر عاشقانه و در باطن عارفانه ابن عربی عارف و صوفی قرن ششم است که دختر استادش «نِظام» را نماد و سمبل قرار داده و غزل سروده. این را خودش در مقدمه و بعدها در شرح این کتاب تصریح کرده.

نظام به زیبارویی و علم و تقوا در مکه شهرت داشت، در اصل ایرانی و اهل اصفهان بود، که ابن عربی، هم پارسی بودنش و‌ هم اصفهانی بودنش را در اشعارش آورده.

برخی ابیات از عشق ادبیِ متعارف فراتر می‌رود و به آب بزاق دهانِ نظام که چون عسل شیرین است هم کشیده می‌شود! کمر‌باریکی و نرمی که بماند.

ترجمه گل‌بابا سعیدی از روی ترجمه انگلیسی نیکلسون است که البته خودش هم نیم‌نگاهی به متن عربی داشته. شرح عرفانی ابیات هم کوتاه ذیل هر شعر آمده.

امیرحسین اللهیاری همین کتاب را به نظم فارسی ترجمه کرده و برخی ابیات را دلکش و زیبا درآورده. نشر مولا چاپش کرده، خودش نیز خوانده و آوانامه نسخه صوتی‌اش را در طاقچه نشر داده است.
        

          نویسنده یک یهودیِ آمریکایی است که سردبیر مجله‌ای در آمریکا است و جوایز زیادی درو‌ کرده. او در کتاب حسد، نظرات بسیاری از فلاسفه غرب و محققان روانشناسی اجتماعی را با ادبیاتی عامه‌پسند و لابه‌لای تجربیات شخصی‌اش به خواننده ارائه می‌دهد.

بین حسد و غبطه به درستی تفاوت گذاشته و به نویسندگانی که نتوانستند فرقش را درک کنند ایراد گرفته؛ البته قاعدتاً از روایات شیعه که به صراحت بین این دو فرق گذاشته‌اند خبری نداشته.

نویسنده بخشی از کتاب را اختصاص داده به «حسادت نسبت به یهودیان». معتقد است موفقیت‌های یهودیان در جوامع غربی باعث ایجاد حسادت مسیحیان به یهودیان شده و همین، تنفر آنها را از یهودیان برانگیخته و در نهایت هولوکاست را رقم زده؛ البته خود نویسنده هم یهودی است و -نمی‌دانم- شاید زیادی برای خود و هم‌کیشانش نوشابه باز کرده! قبل‌ترها هم برای داستان «یهودیان کوچک افسانه‌ای» جایزه ادبی «ریبالو» - ویژه آثار یهودی- گرفته.

در لابه‌لای کتاب، به رمان‌های مشهور دنیا که شاکله اصلی‌شان را حسادت شکل‌داده اشاره می‌کند، جایی اینقدر شخصیت رمان‌ها را قاتی جملاتش کرده بود که بی‌خیال خواندنش شدم، رد کردم رفتم سر بحث بعدی؛ از بس از رمان بدم می‌آید! (با احترام به همه رمان‌دوست‌های عزیز)

نویسنده برای حسادت، آسیب‌های زیادی ردیف می‌کند و در نهایت آن را «بهداشت روانی متزلزل» می‌نامد. او به خوانندگان غیردینی‌‌اش هم سفارش می‌کند حسد را به دلیل آسیب‌هایش کنار بگذارند. 

و اما ترجمه، خوب و روان و حال‌خوب‌کن.


        

          مکتوب دو سخنرانی شهید مطهری است. حدود پنج احتمال درباره نحوه پیشنهاد ولایتعهدی به امام رضا علیه السلام و دلیل قبول ایشان را ذکر می‌کند. نظر نویسنده در نهایت این است که امام رضا علیه السلام از جانب مأمون به پذیرش ولایت‌عهدی مجبور شد. اگر چه شهید مطهری تصریح هم می‌کند که مأمون به تشیع گرایش داشت و از عالم‌ترین و دانش‌دوست‌ترین سلاطین بود، با این همه از جایی که حکومت پدر و مادر ندارد، تصمیم گرفت امام را شهید کند.
به نظر شیخ صدوق نیز اشاره کرده که مأمون در ابتدا با حسن نیت و به دلیل عمل به نذری که کرده بود ولایتعهدی را به امام رضا داد ولی بعد پشیمان شد.

خواندن این کتاب کوتاه را توصیه می‌کنم.
        

          توصیه‌هایی که احتمالاً قبلاً خوانده‌ای را، روان و همه‌فهم دسته‌بندی کرده و در پایان هر بخش، دستورالعمل‌های خیلی واضح و عملیاتی به صورت جداگانه به زن ‌و مرد می‌دهد. (البته مطالبی هم داشت که نخستین بار می‌دیدم.) نویسنده معتقد به تفاوت بین زن مرد است و در بخش منابع ویترینی از کتاب‌ها با عناوین تفاوت زن و مرد، فارسی و غیر فارسی ردیف کرده است.  
گرایش دینی نویسنده محرز است و گاه روایات را نیز چاشنی کار کرده. جایی طبع سرد زن و طبع گرم مرد را در تحلیل‌هایش دخالت داده که معلوم می‌شود طب سنتی هم می‌داند و به آن معتقد است.
در کل خواندنش را توصیه می‌کنم.
        

          کرامتی از امام رضا علیه السلام را کودکانه به تصویر  کشیده.  با سبک همیشگی متن و تصویرگری کلر ژوبرت. زیبا و خواندنی.
        

          جلد ۶ مجموعه داستان‌های فیلی و فیگی است. یاد می‌دهد در موقعیت‌های سخت غر نزنیم، ابتکار به خرج دهیم و لذت ببریم. کل مجموعه دارای نقاشی‌های بسیار ساده ولی جذاب و قصه گفتگومحور است.
        

          گیل دولیل، کارتونیستی که سفرنامه‌هاش پرفروش شده! سفرنامه کمیک تا حالا دیده بودید؟! یکی‌ از سفرنامه‌‌هاش برای سفرش به فلسطین اشغالیه. اینکه یک آدم اهل کانادای ساکن فرانسه، مسیحی و کاملاً بی‌طرف نویسنده کتابه، خواندنش را جذاب کرده. ۳۵۲ صفحه است. طاقچه هم پی دی افش رو داره. گوشی رو افقی بگیرین بخونین، بخندین، حسرت بخورین، غصه هم همین‌طور و البته از سبک زیبای کارش کیف کنین. :)
        

          نوشتار دو سخنرانی امام موسی صدر درباره حضرت زینب(س) است. نگاه و تحلیل سیاسی او از شخصیت حضرت زینب و عملکرد وی در واقعه عاشورا  خواندنی است.
        

          نوشته کوری دورفلد، نویسنده «خرگوش گوش داد»  است. برای کودک توضیح داده خداحافظی با علاقه‌مندی‌ها، سلامی  به موقعیت‌های جدید است.
        

          یک مجموعه طنز که به دو شخصیت برونگرا و درونگرا و مشکلاتی که بینشان می‌گذرد می‌پردازد. ربرگرد خونه دیگه» یکی از این مجموعه است. جذاب و به شدت تصویرمحور.
        

          نویسنده ایلان پاپه، تاریخ‌پژوه اهل اسرائیل و متولد حیفا است که از سال ۲۰۰۷ به بریتانیا هجرت کرده و در دانشگاه تدریس می‌کند.
او ده باور عمومی بین مردم اسرائیل و غرب درباره اسرائیل را به چالش کشیده است.
        

          بررسی «حفظ دوشیزگی تا قبل از ازدواج بین دختران آمریکا»، از موضوعات درخور توجه این کتاب است. با پژوهشی که بین دختران آمریکایی انجام داده به این نتیجه می‌رسه که «حفظ دوشیزگی تا قبل از ازدواج» در امریکا فرهنگ نیست، بلکه ضدفرهنگ شمره می‌شود. دختری که نتوانسته دوشیزگی‌اش را با ایجاد ارتباط از میان ببرد متهم به مشکل روحی روانی می‌شود و به او توصیه می‌کنند به روانپزشک مراجعه کند.
خانواده‌ها نیز برای دختراشان اگر نتواند به این موفقیت (!) برسد، نگران می‌شوند. 
با این همه، در حین پژوهش به دختران دبیرستانی برخورد می‌کند که دوشیزگی‌شان را حفظ کرده‌اند و از نگاه دیگران در عذابند. این دختران وقتی می‌فهمند نوعی سبک زندگی وجود دارد که در آن دختران دوشیزگی‌شان را تا قبل از ازدواج حفظ می‌کنند، به شدت خوشحال می‌شوند! یعنی نمی‌دانستند که می‌توان این‌گونه هم زندگی کرد!
        

          خیلی خلاصه: پروتستان‌ها راه رسیدن به برگزیدگی و آمرزش رو ریاضت‌کشی می‌دونستن. قبلی‌ها هم ظاهراً همین‌جور بودن، ولی قدیمی‌ها می‌رفتند توی غار! یا به قول نویسنده دنیاگریزی رو انتخاب می‌کردند.
پروتستان‌ها (حالا بعضی شاخه‌هاش) می‌گفتن همین ریاضت‌کشی رو باید در شغل ایجاد کنی‌. کار مداوم و منظم ریاضت‌کشی است که با آن، به آمرزش خواهی رسید. می‌گفتن پول دربیار ولی گرایش به دنیا نداشته باش. قرائتی از دین باعث ایجاد روح سرمایه‌داری شد. منظورش از «روح  سرمایه‌داری» این است که از روی تکلیف سرمایه‌دار می‌شدند.
در گذر زمان، سرمایه‌داری و آن فرهنگ شغل و... باقی موند، اما معنویت و دیانت رخت بر بست رفت!
        

          نویسنده ابن عربی عارف مشهور قرن هشتم قمری است. در بخش اول گفتگوی  جذابی را با نَفْس خودش شروع می‌کند. یکی ابن عربی می‌گوید یکی نفسش. نتیجهٔ یکی‌بدوهای‌شان  پیروزی ابن عربی است. نفس قانع می‌شود!

در بخش دوم کرامات و حالات عارفان زمان خودش که با آنها رفاقتی داشته یا شاگردی‌شان را کرده آورده است؛ بخشی به غایت جذاب‌. 

بخش سوم، دوست عارفش را که به تقاضای او این کتاب را نوشته، مخاطب قرار می‌دهد. بخشی پر از توصیه‌های  ظریف  اخلاقی و عرفان عملی .

بخش چهارم شعر بلندی نگاشته با موضوع علم حروف که چیزی از آن نفهمیدم.
        

          ماجرای ضمانت امام رضا علیه السلام را برای آهو به شعر درآورده. شعری خوش‌ساخت و همه‌فهم برای کودکان با صورتگری جذاب.
        

          چرا نویسنده‌ای که تخصصی در فلسفه ندارد، برای ملاصدرا دست به قلم شده؟! کسی را که پندارد موضوع علم کلام، «گفتار و کلام» است، چه به نوشتن درباره ملاصدرا؟! 
این کار را اگر به فلاسفه زبده عصر می‌دادید، دستشان می‌لرزید و قلمشان می‌افتاد، حالا چگونه می‌تواند یک رمان‌نویس، دقایق حرف‌های ملاصدرا را تبیین کند؟!
نصف کتاب را خواندم، وگرچه از ادبیات زیبای نادری لذت بردم ولی در تبیین حرف‌های ملاصدرا، آنچه ندیدم ملاصدرا بود!
نصف دیگرش را نخواهم خواند.
        

          به کودک آموزش می‌دهد وقتی دیگر کودکان مسخره‌اش می‌کنند چه کند؟ چهار مرحله پیشنهاد می‌دهد که آخری، برخورد جدی کلامی است. 

نویسنده استوارت جی مورفی است،  متخصص یادگیری بصری کودکان و نویسنده کتاب کودک.
        

          پاسخ به این سؤال است که «پرورش فرهنگی اهل مسجد» در اولویت است یا «جذب افراد به مسجد»؟ مخاطب کتاب روحانی مسجد و فعالان فرهنگی هستند. پاسخ نویسنده اولویت گزینه نخست است. او معتقد است پرورش نیافتن مسجدی‌ها، مانع جذب غیر مسجدی‌ها است. همچنین پرورش مسجدی‌ها خود ساختن الگویی برای مسجد و دین است که باعث جذب غیر مسجدی‌ها می‌شود‌.

البته وی  هر دو گزینه را لازم می‌داند و مسئله‌ای که به آن پرداخته، اولویت یکی از آن دو است.
        

          صد خاطره کوتاه درباره ابوترابی است. از مجموع خاطرات، به دست می‌آید که منش ابوترابی در اردوگاه اسرا در عراق، چنین بوده: سکوتی از صد فریاد مؤثرتر و صلح و آرامشی هدفمند که نهایتش پیروزی است. 

ابوترابی با «رفتار»ش اسیران را آموزش می‌داد و کنار آن، با «گفتار» تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه می‌گفت. رییس فدراسیون فوتبال زندان بود! برای حفظ روحیه اسیران، مسابقات فوتبال راه می‌انداخت.

بلد بود چگونه اراده‌اش را تقویت کند. عادتش بود جز روزهای حرام، همه سال را روزه می‌گرفت. پابرهنه راه می‌رفت تا کف پایش برای تازیانه‌های بعثی‌ها مقاوم باشند. از شکنجه که برمی‌گشت، پیراهن خونی‌اش را درمی‌آورد و می‌ایستاد به نماز: «الله اکبر». 

بعد از اینکه نماینده مجلس شد، شیوه زندگی‌اش عوض نشد. او بر اثر تصادف جاده‌ای درگذشت و در حرم امام رضا علیه السلام دفن شد.