مکتوب دو سخنرانی شهید مطهری است. حدود پنج احتمال درباره نحوه پیشنهاد ولایتعهدی به امام رضا علیه السلام و دلیل قبول ایشان را ذکر می‌کند. نظر نویسنده در نهایت این است که امام رضا علیه السلام از جانب مأمون به پذیرش ولایت‌عهدی مجبور شد. اگر چه شهید مطهری تصریح هم می‌کند که مأمون به تشیع گرایش داشت و از عالم‌ترین و دانش‌دوست‌ترین سلاطین بود، با این همه از جایی که حکومت پدر و مادر ندارد، تصمیم گرفت امام را شهید کند.
به نظر شیخ صدوق نیز اشاره کرده که مأمون در ابتدا با حسن نیت و به دلیل عمل به نذری که کرده بود ولایتعهدی را به امام رضا داد ولی بعد پشیمان شد.

خواندن این کتاب کوتاه را توصیه می‌کنم.