یادداشت‌های فاطمه عباسی (66)

فاطمه عباسی

6 روز پیش

خار و میخک
          ﷽
سنوار در این کتاب به طرز فوق‌العاده ظریف و گیرایی همزمان دو موضوع را به خوبی شرح داده است: ۱.سبک زندگی و فرهنگ فلسطینی و ۲.جریان‌های فکری مختلف برای مقاومت علیه صهیونیست‌ها.
داستان از زبان پسر بچه‌ای است که در اردوگاه زندگی می‌کند و چند خواهر و برادر دارد و دو پسرعمو. این بچه‌ها بزرگ می‌شوند و مشغول درس و ازدواج و کار. هر کدام خط فکری خاصی را دنبال می‌کند که به شما به فهم بهتر سیر تطور مقاومت فلسطین کمک می‌کند. الان برای ما مقاومت کاملا اسلامی است اما اوایل غصب فلسطین اصلا اینجور نبوده و هسته‌‌های فکری مبتنی بر ملی‌گرایی و یا مارکسیسم بوده است. این سیر در وصف فعالیت‌های دانشجویی در دانشگاه‌های فلسطین روشن می‌شود.
در بخش سبک زندگی و فرهنگ با نوع بازی بچه‌ها، لباس پوشیدن، غذا خوردن، عروسی گرفتن، دانشگاه و تحصیل و خیلی جزئیات دیگر البته در وسع یک رمان ۴۰۰ صفحه‌ای آشنا می‌شوید. تعامل صهیونیست‌ها و فلسطینی‌ها هم خیلی خیلی خوب بررسی شده است. مثلا اینکه بالاخره فلسطینی‌ها چطور یک سری امکانات عادی مثل آب و برق را دریافت کردند، یا چطور سرکار می‌روند؟
نکته‌ی خوب کتاب این است که فقط به نکات مثبت فلسطینی‌ها نپرداخته و مثلا نقل شده فلان جاسوس در اردوگاه، فلان فدایی را لو داد‌. به مظلوم‌نمایی مردم هم پرداخته نشده است، مشکلات زیاد است و عمیق اما در پایان کتاب شما این حس را ندارید که فلان خانواده چقدر بدبخت بودند، در عوض یک خانواده‌ی همه فن حریف فلسطینی در گوشه‌ی ذهنتان کاشته‌ می‌شود.
شیخ احمد کتاب هم شیخ احمد یاسین خودمان است.

ستاره‌ها فقط مال کتاب است و به خاطر یحیی نیست.
کتاب صوتی در ایرانصدا موجود است و خوانش خوبی هم دارد.
        

26

ما چگونه، ما شدیم: ریشه یابی علل عقب ماندگی در ایران
          ﷽
مقدمه آزاردهنده است، اوایل کتاب جالب بود، اواخر سم. آخرش هم آنچنان به جوابِ سوال نمی‌رسید.
در کل اگر فقط جمع‌بندی هر فصل را بخوانید اصلا ضرر نکرده‌اید.

توضیحات بیشتر:
اول کتاب توضیح می‌دهند که چطوری این موضوع برایشان مسئله شد و تصمیم به نگارش این کتاب گرفتند و این‌ها.
طرح مسئله از اینجا شروع می‌شود که عباس میرزا به فرستاده‌ی بناپارت گفته: چطور شما غربی‌ها انقدر پیشرفت کردید و ما نه؟ [نقل به مضمون] بعد ایشان کلی عنوان می‌کنند که چرا ما انقدر عقبیم؟ ما عقبیم. ما خیلی عقبیم. ما واقعا عقبیم. چرا انقدر صدا و سیما می‌گوید مردم شریف ایران؟ چرا انقدر ما فکر می‌کنیم در تاریخ خیلی اثر مثبتی داشته‌ایم؟ چرا انقدر قربان صدقه‌ی خودمان می‌رویم؟ ما عقبیم. اول باید بپذیریم که ما عقب‌مانده‌ایم. واژه‌ی عقب و عقب مانده انقدر تکرار می‌شود که حالتان به هم می‌خورد. [همین آدم در کتاب تولد اسرائیل به قدری قربان صدقه‌ی یهودی‌ها می‌رود که بیا و ببین]
 البته همه قبول داریم که در قاجاریه و پهلوی واقعا از غرب عقب ماندیم اما مثلا شما توقع داری یک مقداری از صفویه بگوید و تلخی ماجرا را بگیرد اما اینطور نیست.
حرف حساب دکتر این است که همه‌ی این پادشاه‌ها از مریخ که نبودند، ایرانی بودند. یعنی همگی بد بودند؟ پادشاهان غربی خوب بودند؟ سوال قشنگی هم هست واقعا. کلا ایشان ابتدای کتابهایشان سوالات خوبی طرح می‌کنند که واقعا باید به آن‌ها فکر کرد اما پاسخ دادن به سوال‌هایشان نارساست، ( حداقل در کتاب تولد اسرائیل و همین کتاب) نه اینکه شما جواب‌های ایشان را قبول نداشته باشی، آخر کتاب بازهم سوالات توی مغزتان هست با این تفاوت که یک مقداری با عینک دکتر به مسائل نگاه می‌کنی.
اوایل کتاب شرایط آب و هوایی و فضای شهری و روستایی شرق و غرب و آثار آن بررسی می‌شود که جالب است. مثلا می‌گوید غرب خیلی باران می‌بارد و نیاز به آب خیلی حس نمی‌شود اما در شرق نیاز به آب چه آثاری داشت و باعث ایجاد قنات و پراکندگی جمعیت شد. همچنین نیاز به شخصی که آب را به عدل تقسیم کند و این خودش زمینه برای خان یا شاه شد( حالا انقدر جدی نه اما منطقی می‌گفتند)
مسئله‌ی ییلاق و قشلاق در ایران و آثارش بررسی می‌شود.
حکومت‌های مختلفی که در ایران با مبنای قومی قبیله‌ای روی کار آمدند، نسبتا جزئی بررسی می‌شود که باز هم فصل بدی نیست.
فصل پنجم تحت عنوان خاموشی چراغ علم است و جناب دکتر خودشان خیلی این فصل را دوست دارند و من دوست نداشتم. 
در این فصل رابطه‌ی حاکمان اسلامی و پرداختن به علم بررسی می‌شود. اوایل عباسیان خوب است و اینکه چرا خوب است. بعدش بد شد و اینکه چرا بد شد. انگار بعضی حاکمان ترجیح می‌دادند فقط به برخی بخش‌های اسلام(اصل سنت و روایات نه مثلا فقه درست و حسابی و پرداختن به همه‌ی جزئیات اسلام) پرداخته شود نه مسائل علمی گوناگون. بعد ایشان خیلی جزئی این موارد  را بررسی می‌کنند: اشاعره، معتزله، اصحاب رای و این‌ها. اینجا خیلی زیاد نظر من این بود که شما مگر تخصصت این است؟ و کلا حرف‌هایشان را جدی نگرفتم.
فصل آخر هم به رابطه‌ی شرق و غرب می‌پردازد که چیز دندان‌گیری نداشت.

صوتی
        

21

تولد اسرائیل
          ﷽
اسم کتاب را وقتی شنیدم که علیزاده و زیباکلام با موضوع فلسطین مناظره داشتند. آ زیباکلام گفتند فلان کتاب را نوشته ام و چاپ نشد و خیلی خوب هست و این موارد. آ علیزاده هم معتقد بود کاش چاپ میشد چون حتما یک دانشجوی معمولی هم میتوانست آن کتاب را رد کند. [نقل به مضمون]
یک مناظره‌ی دیگر هم ایشان با قیس قریشی داشتند که گوش دادم و بعدش کنجکاو شدم با نگرش ایشان آشناتر شوم.

در کل شما با یک قوم کوچولو‌یِ مظلومِ ناز مواجه می‌شوید که به شدت بهشان ستم شده است و غریب هستند و این‌ها‌. برای اینکه با تفکرات مختلف حول فلسطین آشنا شوید بد نیست اما واقعا ممکن است یک جاهایی داغ کنید، بعد فکر کنید که تولد نه! لقاح مصنوعی یک جنین که سقط خواهد شد.

آ زیباکلام ابتدا از مطالعات و تجارب خودشان در تدریس این موضوع می‌گویند بعد تاریخچه‌ی یهودیت و کشور یا ناحیه‌ی یهودیه. [توجه کنید فلسطین نه، یهودیه! این واژه هی تکرار می‌شود و عمیقا روی اعصاب است. به طور محدود جلوتر این واژه به فلسطین تبدیل می‌شود.]
مسئله‌ی اختلاف همه‌ی اولاد بشر! با یهودیان از قبل میلاد حضرت مسیح (ع) تا همین صد یا پنجاه سال پیش بررسی می‌شود؛ از اختلاف نژادی بین ریشه‌ی یهودیان و فلسطینیان گفته شده است؛ از ظلم‌هایی که به یهودیان در سراسر جهان روا شده است؛ از خدماتی که یهودیان به فلان تمدن دادند؛ از اینکه یک سری آدمها به یهودیان بدبینانه و با تنگ‌نظری نگاه می‌کردند؛ از اینکه یهودیان خیلی باسواد و اهل تعلیم و تربیت بوده‌اند؛ از اینکه فلان ارتشیِ فرانسوی را چون یهودی بود به جاسوسی متهم کردند؛ از اینکه آلمان هیتلری این آزارها را رساند؛ از اینکه هولوکاست چه‌جور بود و چه شد و یک ماله‌ی عظیم! روی اینکه در غرب اجازه‌ی تحقیق روی هولوکاست وجود ندارد، می‌کشند؛ از اینکه یک عده آدم بودند که معتقد به آموزه‌های تورات نبودند اما بالاخره خود را یهودی می‌دانستند و عِرق داشتند، نمونه‌اش هرتزل؛ و همه‌ی این‌ موردها هم اصلا و ابدا نژاد پرستی نیست!  گویا یهودیان عزیز آن زمان یک مقداری هم به حضرت سلیمان(ع) بابت قوانین مالیاتی نقد داشته‌اند! [قبلا خوانده بودم که سکولاریسم، اول از بنی اسرائیل شروع شده. آن‌ها بودند که جایگاه فرمانروایی و پیامبری را مجزا تعریف کرده‌اند.]

از دید آ زیباکلام عزالدین قسام که اولین قیام علیه صهیونیست‌ها را شکل داده و در عکا شهید شده و قهرمان ملی‌ست و الان اسمش روی گردان‌های قسام [شاخه‌ی نظامی حماس] است، یک طغیانگر است!!!!![واژه‌ی طغیان واضح در کتاب هست.] در کل اصلا حقوق پایمال شده‌ی فلسطینی‌ها مورد توجه نیست. مثلا اینکه در دیر یاسین آن قتل و غارت فجیع توسط صهیونیست‌ها انجام شده با این استدلال توجیه می‌شود که یهودی‌ها هدفشان این نبود که فلسطینی‌ها را از آنجا برانند و نمی‌خواستند چنین اتفاقی بیفتد. اصلا توجه نمی‌شود که خب گیرم دیریاسین سوء تفاهم بود؛ قانا، کفر قاسم، صبرا و شتیلا، صفصاف، طنطوره، دوایمه و شجاعیه چطور؟![جنگ‌های مفصل اعراب و پاکستان با صهیونیست‌ها فعلا به کنار]

در میان مناظره با علیزاده، علیزاده یک جاهایی می‌گفت: اجرتان با حزقیل نبی(ع)! اجرتان با حضرت موسی(ع)! [کنایه از اینکه خیلی پشتیبان یهودی‌ها هستی.] فکر می‌کردم شاید بی‌ادبی باشد. الان می‌بینم پُر بی‌راه نمی‌گفت!
        

30

خط مقدم: روایتی داستانی و مستند از تشکیل یگان موشکی ایران با محوریت زندگی شهید حسن طهرانی مقدم

3