مرد بالشی در کنار «مغازه‌ی خودکشی» و «مردی هست که عادت دارد با چتر بکوبد توی سرم» و «بعضی از ما به دوستمان کلبی هشدار داده بودیم» عجیب و غریب‌ترین داستان‌هایی هستند که مطالعه کرده‌ام و از شاخص‌ترین نماینده‌های سبک گروتسک هستند. برای توضیح مفهوم مذکور از تمثیل زیبای کتاب «گروتسک در هنر و ادبیات» استفاده می‌کنم: اگر شما یک دماغ معمولی بکشید، یک دماغ معمولی کشیده‌اید. اگر مقداری دماغ را بزرگتر و بزرگتر کنید، دماغ خنده‌دار می‌شود و می‌گویند شما کاریکاتور کشیده‌اید. اما اگر این دماغ را همین طور بزرگ و بزرگتر کنید و همین طور بزرگ و بزرگتر کنید، اندک اندک دماغ نه خنده‌دار که هم عجیب هم قدری ترسناک می‌شود. چنین چیزی را گروتسک می‌گوییم. طنزی که در عین طنز بودن، بسیار عجیب و قدری ترسناک و تلخ است!
        

          سلام و نور
قدرت تخیل و قدرت داستان گوئی نویسنده رو خیلی دوست داشتم.
داستانهای توی نمایشنامه تقریبا همگی تاریک و جنائی بودن از اون نوع داستانها که تو فیلم ترسناکهای امریکایی میبینیم که از اول تا اخر دارن یه عده رو با اره ای چاقویی چیزی تیکه تیکه میکنن🫠
مرد بالشی  هم اسم یکی از داستانهای شخصیت  نویسنده ی این نمایشنامه ست که به جرم قتل چندتا بچه به روش داستانهای کوتاهش همراه با برادر عقب موندش بازداشت شده و توسط دو بازجوی مشکل دار تحت بازجوئی قرار گرفته.

یک جمله ای که تو این نمایشنامه خیلی برام جالب بود دیالوگ یکی از باز پرسها بود : پدر من یک دائم الخجر پرخاشگر بود. پس منم یک دائم الخمر پرخاشگرم؟ بله هستم. اما من خودم انتخاب کردم . به راحتی هم اقرار میکنم.
این جمله بعد از اینکه نشون میده شخصیتهای نمایشنامه در کودکی توسط پدر مادرشون شکنجه شدن و در بزرگسالی در لباسهای مختلف یا همین کار رو انجام میدن یا در موردش مینویسن  خیلی قابل تامل بود . برداشت من این بود درسته که تربیت پدر و مادر در ساختن شخصیت فرزندان خیلی مهم و حیاتیه اما در نهایت این خود فرزندان هستن که انتخاب میکنن چطور باشن  و نمیشه همه ی مشکلات رفتاریشون رو به گردن پدر و مادر بندازن.
کتاب نکات قابل تامل دیگه ای هم داشت مثل تاکیدش بر  رنج زندگی در دنیا که آدم رو یاد آیه ی خلق الانسان فی کبد مینداخت.
یا نکاتی که در مورد داستان گوئی داشت در یک بخش شخص نویسنده با بازجو سر عنوان داستان بحث میکنه و شیوه ی صحیح انتخاب عنوان رو گوشزد میکنه،در جای دیگه با بیان یک داستان ساده ولی پر مفهوم از زبان باز پرس پرونده، تفاوت بین داستان مریض و تاریک رو با داستان مقابلش بیان میکنه که اتفاقا مرز این تفاوت خیلی هم باریک بود ولی خیلی جالب بود . و نکات دیگری که خیلی هم آموزنده بود.
خلاصه که کتاب  در ظاهر یک نمایشنامه ی کوتاه و به ظاهر تاریک و جنائی بود ولی نکات آموزنده ی زیادی داشت برای کسی که اهل فکر باشه .
        

          عالی، درجه‌ی یک و ممتاز.
غیر این چیزی نمی‌توانستم در وصف خفن بودن این نمایشنامه بنویسم. 
آقای مک‌دونا، پنج ستاره که هیچ... کاش می‌توانستم به زور هم که شده، چند ستاره‌ی دیگر در جیب‌هایت بچپانم، چون لیاقتش را داری.
از رویاهای عزیزم که با بحث‌شان در گودریدز، موجبات آشنایی من با این نمایشنامه‌ی خفن را فراهم آوردند، و ضمنا از شیوای عزیزم برای کمک به یافتن متن و اجرای نمایشنامه، تشکر و قدردانی می‌نمایم.
مرد بالشی، نمایشنامه‌ی سیاه و کوتاهی‌ست در سه پرده، که اگر به هر شکلی به داستان ورود کنم، عملا داستان را اسپویل کرده‌ام. بنابراین به جای ورود به داستان آن، دوستان کتاب‌خوارم را به خواندن آن دعوت می‌نمایم. 
از آقای مک‌دونا پیشتر چیزی نخوانده بودم. در این نمایشنامه قلمش را سیاه و باب میلم دیدم. اگر خواننده پیش از این نمایشنامه، رمان «منگی» از «ژوئل اگلوف» و «موش‌ها و آدم‌ها» از «جان استاین‌بک» را خوانده باشد، حین خواندنش دست‌کم چندبار به یاد آن‌ها خواهد افتاد. شخصیت اول نمایشنامه، شخصی به نام «کاتوریان» است. کاتوریان کودکی عجیبی را سپری کرده و حال در کنار مایکل(برادرش)، «توپولسکی» و «اریل» که کاراگاه و مامور پلیس هستند، ایفای نقش می‌کنند. 
گارانتی می‌کنم پس از خواندن نمایشنامه شوکه شوید.
        

          بعد از گذشت سال‌ها از دیدن نمایش مرد بالشی، همچنان به طرز عحیبی من رو درگیر می‌کنه. این نمایشنامه اثری تکون‌دهنده‌ست که تا مدت‌ها در ذهنتون باقی می‌مونه. من بی‌نهایت دوستش دارم چون که نمی‌دونی باید مجذوب قصه‌پردازی بشی یا از خشونت زیادی که در جریانه وحشت کنی. تاثیر داستان‌ها در زندگی آدم انکار‌ناپذیره چرا که اون‌ها می‌تونن نابود‌کننده یا نجات‌بخش باشن؛ و مرد بالشی این دوگانگی رو به شکل حیرت‌آوری نشون می‌ده. 
فکر می‌کنم باز هم سراغش خواهم اومد؛ اما روزی که به اندازه کافی فراموشش کرده باشم تا دوباره شوکه‌م کنه. 
        

          یک سال و اندی پیش خواندمش و حیرت‌زده شدم از تک‌تک جزییات کتاب.
آن موقع حرف زیادی نداشتم چون غرق بودم در این نمایش‌نامه.
یک ماه پیش در جلسه‌ای می‌خواستم به ماجرای این درام اشاره کنم. هرچه کردم یادم نیامد تصویر هولناک داستان را در نمایش یا فیلمی دیده‌ام یا در کتابی خوانده ام. فهمیدم هنوز غرقم!
روزها گذشت که یادم آمد آن تصویر مال قصه‌ی کاتوریان کاتوریان است!
مک‌دونای دوست‌داشتنی همیشه درام‌های بسیار قوی و حیرت‌انگیزی می‌سازد.
        

          اگر مثل من از مغازه خودکشی ژان تولی راضی نبودید،مرد بالشی شمارو با این سبک کتاب آشتی میده
        

          من براي دسته بندي كتاب‌هايي كه دوسشون دارم دوتا كلمه به كار ميبرم، يكيش قشنگ و ديگري افتضاح!

اين كتاب افتضاح بود، افتضاح 5ستاره اي، افتضاح دردناك، افتضاح واقعي.
به قدري تمام كلمه‌ها و صحبت‌هاي كاتوريان و كاراگاه‌ها واقعي و دردناك بود كه بعد از خوندن چند صفحه كتاب رو مي‌بستم تا اين موضوع رو هضم كنم.

و اينجا يادي ميكنم از جمله ي دوستم:
چيه اين انسان؟‎
        

          شروع نمایش:
دو کارآگاه که در مقابلشون یک متهم قرار داره
نمیدونم نویسنده های دیگه تو این ۱۰۰ صفحه با این صحنه آغازین چیکار میکنن و چطوری داستان و پیش میبرن.
اصلا هم مهم نیست.
چون مک دونا طوری ادامه میده که وقتی همه چی تموم میشه با خودتون میگین هیچکس مثل اون نمیتونست همچین چیز ... (کلمه ای واسه وصفش در اختیارم نیست فعلا) رو بنویسه و از خوندنش لذت میبرین.
تو این نمایشنامه چند تا داستان خیلی کوتاه وجود داره که همونا میتونن خودشون جزو داستان های فراموش نشدنی تو ذهنتون باقی بمونه.
        

          وای خدای من...یه روز جمعه، تعطیلی آخر هفته از سر کار، غصه از مرگ غم انگیز و دردناک آقای تیبو تو کتاب خانواده تیبو که چند ساعت پیش تموم کرده بودم، و بعد خوندن این اثر...
وااااییییییییییی یه جاهایی یاد نمایشنامه مرگ در میزند از وودی آلن افتادم و یکم رو مخم رفت ولی...فوق العاده عجیب بود...چقدر تلخ...از اونایی که مغزت رو منفجر میکنه...
        

          واقعاً مک‌دونا نابغه‌ست.
        

          چجوری میشه یه  بچه رو با صد و یک راه به سیخ کشید ...این داستان مرد بالشیه یه کمدی سیاه ..که میتونین هر فکری کثیفی و رو بهش پروبال بدین.. پس شوکه نشید وقتی این  نمایشنامه رو میخونید  چون پره از خشونت و شکنجه بدون هیچ رحمی و شفقتی .. داستان درباره دو برادر و کارهای وحشتناکی  که انجام دادن یا ندادن .‌ با شخصیت های زود رنج و عصبی و مریض تو یه اتاق بازجویی که افتادن به جون هم برای حل معمای فانتزی از انجام  جنایت  برای سرگرمی ....یه جدال مابین حقیقت و دروغ 
        

          3.5
The Pillowman is one of those rare books that gives you clues and pieces of a puzzle and at the end beautifully and in the most satisfying manner ties up the lose ends and completes the puzzle. Everything that is said, every line in this play has its own purpose, every story that is told in this play can be a play of its own that you have to analyse for days...

The themes explored in The Pillowman are universally acknowledged and understandable, yet it has something different to offer to various people. 

The thing that stood out the most to me and I know for sure that is gonna boggle my mind for weeks, is the notion that is a life full of struggles with a crappy ending worth living?

The Pillowman is one of those plays that blows your mind when you read the last act and it stays with you for the days to come.
        

          مایکل : چرا آخرش رو مثل زندگی واقعی با یه پایان خوش تموم نکردی؟
کاتوریان: هیچ پایان خوشی تو زندگی واقعی وجود نداره
        

          مک دونا عادت داره تا با اخلاقیات بازی کنه، اما وقتی پای بچه ها در میونه چه اتفاقی قراره بیوفته؟

داستان کتاب از یک بازداشتگاه شروع میشه. دو بازرس به اسم های توپولسکی و آریل در حال بازپرسی از متهمی به نام کاتوریان ک. کاتوریان هستن. 

در خلال صحبت ها ما متوجه میشیم که کاتوریان یک نویسنده‌ی داستان های کوتاهه ولی نه داستان کوتاه های عادی. داستان های کوتاهی که در اونها بچه ها مورد خشونت، پرخاش و حتی تعرض قرار می‌گیرن.

اما خود کاتوریان این مسئله رو قبول نداره و معتقده که داستان هاش مشکلی ندارن و چیزی بجز یکسری اتفاقاتی که می‌افتن نیستن. 

مشکل از جایی شروع میشه که چندین قتل اتفاق افتاده که دقیقا با چندتا از داستان های کاتوریان، مطابقت دارن. یه بچه با خوردن سیب هایی که توش تیغ جاسازی شده مرده، یکی دیگه انگشت های پاش قطع شده و سومین بچه که دخترکی لال و یهودیه، گم شده و از نظر پلیس در معرض خطره.

کاتوریان متهم اصلی این اتفاقاته اما اون هم مشکلات خودش رو داره.انگار نویسندگی دائمی و رد شدن داستان هاش و نگهداری از برادرش که معلول ذهنیه، براش به اندازه کافی مشکل ایجاد نکرده و حالا باید جنایت های یک قاتل رو هم به لیست مشکلاتش اضافه کنه.

از اونجا که کتاب کوتاهه، پیگیری ادامه داستان رو به خودتون می‌سپارم. فقط در مورد کار مک دونا در این اثر باید اضافه کنم که ما با دو طیف مختلف سلامت روان در این اثر طرفیم. در یک طرف قربانی کودک آزاری ایستاده و در سمت دیگه، کودک آزار. 

مک دونا این بار دست روی تابوی سنگینی گذاشته و به نظرم با توضیحاتی که در مورد پس زمینه‌ی شکل گیری شخصیت کاتوریان و برادرش انجام میده، از پس توجیه خلق این شخصیت ها بر اومده.

این کتاب خیلی روان و سریعه و تقریبا میشه یکروزه خوندش. از طرفی به نظرم می‌تونه در کنار کتاب ملکه زیبایی لی‌نین، شروع خوبی برای خوندن آثار مک دونا باشه.



۳۱۵
مرد بالشی 
مارتین مک دونا 
ترجمه‌ی امیر امجد
نشر نیلا
نمره : ۴.۵/۵
        

          یکم از اولش که میگذره آدم با خودش میگی خوب خوب لابد این یارو کاری نکرده این بازجو هام الکی میخوان ازش حرف بکشن تهشم به عنوان حسن ختام همه یه تف میندازیم به قبر کمونیسم و تمام 
اما خوب قضیه این نیست به این سادگی‌ نه ، نمیشه چهارتا مقدمه پیدا کرد یه نتیجه منطقی گرفت و تمام 
نه نه اینجا ما با یه سری آدم های عمیقا ناشاد با گذشته هایی یکی از یکی بدتر روبه رو هستیم
و از هیچ کدوم نمیشه انتظار کار درست رو داشت هرکسی برای دست زدن به خشونت بهانه هایی داره و درست همین جاست که عمل اخلاقی تعریف میشه نه جایی که همه چی خوب بوده 
اما حتی این نتیجه همه نمیتونه آدم رو راضی کنه ، گیریم آدم باید با وجود شرایط اجتماعیش دست به کار درست بزنه اما این وسط بچه ها که خوب و بد رو تشخیص نمیدن چی مورد خشونت قرار میگرن خشونت رو منتقل میکنن میرن کمپ اصلاح تربیت و بعدش هم دیگه نمیتونن به شرایط عادی برگردن
        

          واقعاً تنها دلخوشی این روزهای خسته کننده‌ی پر از دانشگاه و کار می‌تونه کتاب خوندن باشه و چقدر خوب که این نمایشنامه عالی و خوب رو خوندم... واقعاً فکرش رو نمی‌کردم که انقدر این نمایشنامه خوب باشه اما صفحه به صفحه‌ای که می‌خوندم بیشتر مجذوبش می‌شدم... نمایشنامه پر از پیرنگه... به غیر از پیرنگ اصلی داستان چند پیرنگ به عنوان داستان‌های کوتاه نویسنده داخلش بازی می‌شه که همه‌ی اون‌ها غنای خاصی به پیرنگ اصلی بخشیده... واقعاً اگه از یه کار سوررئال و نمادین لذت می‌برید پیشنهاد می‌کنم هرگز این رمان رو از دست ندید.
        

          یک نویسنده در اتاقی با یک پلیس و یک کارآگاه در حالی داره حرف میزنه و در واقع بازجویی میشه که اصلا نمیدونه برای چی دستگیر شده تا اینکه متوجه میشه تنها نیست و برادرش که عقل درست و حسابی هم نداره در اتاق مجاور دستگیر شده و کم‌کم با بازجویی و شکنجه و صحبت با برادرش ماجرا براش روشن میشه، هر توضیح اضافه‌ای باعث لو رفتن داستان میشه پس چیز دیگه‌ای نمی‌گم. نمایشنامه با خشن‌ترین و بی‌پرده‌ترین لحن ممکن این قضیه رو بیان می‌کنه که دنیا جای وحشتناکیه، خیلی وحشتناک حتی برای بچه‌ها. توی نمایشنامه چندین داستان کوتاه نقل میشه که هر کدوم به تنهایی می‌تونه یک کتاب عالی بشه.ه
        

          مرد بالشی داستان نویسنده‌ای به نام کاتوریان را روایت می‌کند که در اداره‌ی پلیس به خاطر محتوای پراز سقاوت وبیمارگونه وخشونتِ داستان‌های کوتاهش و شباهت آن‌ها به نحوه‌ی قتل چند کودک در اداره‌ی پلیس تحت بازجویی قرار میگیرد.
آغاز مردبالشی از اتاق بازجویی بسیارگیرا شروع میشود ودرهمان ابتدا خواننده را درگیر میکند،قتلهایی مشابه با داستانهای کاتوریان اتفاق افتاده است،کاتوریانی که خود را فقط یک نویسنده ساده میپندارد واز دستگیری خود دربهت وحیرت است وبه قول خودش «تنها وتنها قصه می گوید».روایت از همینجا شروع میشود از تلاش کاتوریان برای اثباتِ بی گناهی خود وآزادی از دست ۲پلیسِ خشن
کل روایت برمحوریت داستانهایی است که کاتوریان نگاشته شکل گرفته است داستانکهایی که عواقبی برای نویسنده به بارآورده است
♦️فضای کتاب هرچه جلوتر میرود مدام سیاه‌تر و پیچیده‌تر می‌شود، کاراکترها به خود واقعیشان نزدیک می‌شوند و تمام جنایاتی را که مرتکب شده‌اند، اعتراف می‌کنند.منِ خواننده قدم به قدم با روایت داستان همراه میشوم وفضای سیاه تاثیرخودرابرذهن واحساس من میگذارد واحساساتی همچون وحشت،ترحم،دل بهم زدگی،نامیدی را درحینِ خوانش نمایشنامه تجربه میکنم ،باافشاگری های شخصیتها هیجان زده میشوم واما منتظر هستم درادامه اندکی از این خشونت بی پرده وصریح کم شود،اما نه تنها کم نمیشود که به اوج میرسد
♦️فضای نمایشنامه تصویری از جغرافیا وتاریخِ قصه نشان نمی دهد وگویی درناکجاآبادی اتفاق افتاده.کتاب درفضایی دارک ومینیمال اتفاق میوفتد،خشونت افسارگریخته درسراسر دیالوگهای کتاب موج میزند.نمایشنامه  پراست ازداستانکهای مخوف از قتل وشکنجهٔ کودکان،که هرچه بیشتر روایت میشوند به عمقِ فاجعه بیشتر پی میبریم و اثرگذاری روایت را دوچندان میکند؛ که هرکدامشان جداگانه میتواند یک نمایشنامه کامل بشود.
♦️شخصیت پردازی دقیقِ کتاب شاخص ترین ویژگی نمایشنامه بود که به شدت درارتباط یافتن با مخاطب موفق بود،چهارشخصیت اصلی کتاب که هر۴نفر قربانی خشونت وتلخ کامی هستند.خشونتی که بر ضمیرناخودآگاهشان اثرگذاشته واکنون در آنها نمود پیدا کرده است وهمه دچار خشم نهفته شده اند،کاتوریان نویسندهٔ کودک ونوجوان که  عموم نوشته هایش قتل وشکنجه کودکان است!!!وشغل اصلی اوسلاخ است ومایکل(پسری که کم توان ذهنی است) برادر کاتوریان به دلیل نداشتن قدرتِ تشخیص وتفکر برداشتی مخرب ازداستانهای برادرش داردو در پی تاثیری ناخواسته دست به جنایاتی میزند(هامارتیای نمایشنامه ازنظرم همین است).شخصیت پردازی درست در مورد دو کاراکتر  پلیس کتاب(پلیس خوب وپلیس بد)، کاملا صدق می‌کند، با وجود این‌که در طول روایت داستان پلیس خوب وبد میشوند و مدام به یکدیگر تبدیل می‌شوند و گویی تشخیصشان از یکدیگر ساده‌ای نیست
♦️درمورد ژانر نمایشنامه درگروه صحبت شد که به خاطر سبک خاص نمایشنامه و نثر آن میشود ظنِ چندژانری داشت که بعضی از نقدهای کتاب نوشته اند که کمدی سیاه است ولی کاملا مردود است این نظریه یا ابزورد است ولی نمایشنامه یک تراژدی تمام عیار است وخطای پنهان تراژدی مربوط به مایکل است.
♦️ازنظر مایکل همه بچه ها قراره زندگی وحشتناکی پیش راداشته باشند پس باکشتن میخواهد از دردسر آینده نجاتشان بدهد
کودکانی کشته میشوند که شاید جهانی سیاه با آینده ای نامعلوم درانتظارشان است که اگر زنده می مانند اتفاقاتِ تلخی را درزندگی تجربه میکردند،زجر میکشیدن.متحمل ناکامی های چون  فقر.بیماری،شکست عاطفی،غم از دست دادن عزیزان و......میشدند،به مرحله ای میرسیدند که ای کاش به دنیا نمی آمدم وزندگی نمیکردم .اما باوجود این وقایع که همه وهمه درانتظار بشر است  باید نیست ونابود شد پیش از شروع زندگی؟

♦️بریده ای زیبا ازکتاب:
کاتوریان:موضوع مردن یا نمردن نیست ،موضوع اینه بعدازمرگت چی از خودت به جا میذاری مایکل