پیش از هرچیز در زمان خواندن کتاب باید بدانید که آل احمد زمانی در حزب توده عضو بوده و زمانیکه داستان را می خوانید به طور پیاپی به یاد این مطلب می افتید.
در وصف داستان باید گفت که آل احمد قصه مدیری را روایت می کند که مدیر نیست و تلویحا در جای جای داستان مانند مارکسیست ها به اوضاع اجتماعی طعنه می زند.
        

          هو المدبّر.

تا این لحظه، ۱۸ یادداشت بر روی این کتاب نوشته شده‌است. پس از خواندن این ۱۸ یادداشت، مردد شدم که دست به صفحه‌کلید بشوم یا نه! گمانم همه‌ی مواردی که می‌نویسم به اشاره یا تفصیل در این ۱۸ یادداشت، مکتوب شده‌اند. حتی از یادداشت عزیزان نیز آموخته‌ام. ریش و قیچی دست خودتان که یادداشتم را بخوانید یا نه. :) 

۱. اساس مدیر مدرسه را خاطره‌نگاری دیدم. فقط صدای یک من را می‌شنیدم و آن هم صدای جلال آل احمد. 
و همین مورد، تبعاتی داشت از جمله این‌که قرار نبود و نیست که مدیر مدرسه، به سرانجام خاص یا نتیجه‌گیری ویژه‌ای بینجامد. بیش‌تر، توصیف بود و فرآیند. 

۲. از نام‌های خاص، خبری نبود. معرف همه‌ی شخصیت‌ها شغل‌شان و نسبت‌شان با "مدرسه" بود. و به هیچ وجه، من جای خالی‌ای از این بابت حس نکردم.

۳. چند سال از نگارش این کتاب می‌گذرد و نقدهای مطرح‌شده، هم‌چنان وارد اند و بل حاضر؟!
این، دردناک است..

۴. صراحتی خشن، صداقتی تلخ. لازمه‌ی نوشتن از مدرسه باید هم این دو باشند..

۵. "واقعی‌بودن". این ویژگی را در جای‌جای کتاب، از شخصیت‌ها بگیر تا روایت، نفس کشیدم.
و احتمالا همین یکی، مرا وادار به ادامه‌دادن می‌کرد.
        

          حین خواندن کتاب به این فکر می‌کردم که چرا نباید به این کتاب 5 ستاره بدهم! اول از همه توصیف‌ها و صحنه‌پردازی جلال در این کتاب بسیار موثر، رسا، روشن و زیبا بود. به نظر من توصیفی موثر و مفید است که حین خواندن یا گوش دادن در ذهن‌تان به راحتی تصویرش کنید. از این نظر «مدیر مدرسه» خیلی خوب است. مسائلی که شخصیت اول داستان با آن سر و کله می‌زند، حوادث داستان، شخصیت‌هایی که ترسیم و تصویر می‌کند به غنای توصیف و در نتیجه به محتوای داستان کمک می‌کند. توصیف‌های جلال در این کتاب (و مانند دیگر نوشته‌هایش، علی مَا نُقِل) کوتاه، موجز و رسا است. زنندگیِ زبان‌اش را دوست داشتم؛ در کسوت مدیر مدرسه خوب از آب در آمده بود. به شخصیت‌های داستان یکسان و به میزان کافی پرداخته شده بود. ر

در هر صورت این کتاب، تفننِ خوبی است. پ
        

          داستان آموزگاری است که از شغل معلّمی خسته شده است و می‌خواهد برای کسب درآمد بیشتر با رشوه و روش‌های فاسد مدیر مدسه‌ای دیگر شود
 او در نهایت مدیر مدرسه‌ای با حدود دویست و پنجاه شاگرد و هفت معلّم و یک ناظم می‌شود و ناگهان خودش را در میان درگیری‌های این آدم‌ها پیدا می‌کند.
یه جورایی داستان نقد نظام آموزشی پیش از انقلابه!
اما ویژگی های مثبت این کتاب:
✅طرح منسجم داستان یعنی حوصله سر بر نیست!
✅شخصیت پردازی بسیار گیرا 
 هیچ کدوم از شخصیت ها اسم ندارن و با شغلشون شناخته میشن
خب این نشون دهنده تاکید روی شغل این شخصیت ها تو داستانه که خب متفاوت و جالب بود
        

          جالب بود و دوست داشتنی
        

          کتاب جالبی نبود من که دوست نداشتم پیشنهاد نمیکنم
        

          مدیر مدرسه بیشتر شبیه دست نوشته ها یا خاطره نگاری هایی است که یک مدیر مدرسه از خاطرات دوران مدرسه اش نوشته و چاپ کرده. تحسین شده ترین کار جلال آل احمد و تنها کتاب جلال که رضا امیرخانی در لیست صدتایی اش پیشنهادش داده.

یکی از حسن ها ی کتاب که در بین رمان های ایرانی کم دیده ام ،دغدغه فرهنگی است که نویسنده دارد. این خیلی مهم است.
به جرات می توانم بگویم از بین تمام رمان هایی ایرانی ای که خواندم دغدغه مند تر و فرهنگی تر .
 انگار برای جلال مهم نبوده رمانی بنویسد با تمام ویژگی های رمان حرفه ای بلکه فقط می خواسته از دغدغه فرهنگی ای که داشته سخن بگوید و این خیلی مهم است و همین نکته مدیر مدرسه را خواندنی می کند.

یکی دیگر از شیرینی های کتاب ،قلم جلال است. قلمی که خواننده را خسته نمی کند.دنبال بازی زبانی نیست.قلمی شیوا و روان و دوست داشتنی.
یادم می آید دوران دبیرستان انشایی نوشتم به سبک جلال ،البته خیلی شبیه نشد ولی معلم زبان فارسی ما به به و چهچه ای کرد و احسنت و باریک الله ای گفت که خیلی حال کردم
        

          جلال همیشه دوست‌داشتنی
        

          بعد از خوندن این کتاب، مطالعه ی کتاب سفری به انتهای شب از سلین رو پیشنهاد میکنم که جلال گفته بود مدیر مدرسه متاثر از اون بوده...
شاهکاری زیبا و ناب
به همه دوستان پیشنهاد میکنم بخوننش
        

          جلال آل احمد را دوست دارم، به خصوص کتاب نون و القلم اش را، یادداشتم در باب آن کتاب را هم می‌توانید بخوانید، کتاب بسیار خوبی‌ست. مدیر مدرسه‌ی جلال اما کمی ضعیف‌تر ظاهر می‌شود. داستان معلمی‌ست در همان فضا و دوران زندگی جلال، که ارتقاع می‌یابد و مدیر مدرسه‌ای جدید می‌شود و خوشنود است. مدیر کم‌حوصله و خسته‌ی داستان قلب رعوفی دارد و افراد و اوضاع مدرسه برایش مهم است، در این بین ولی هر از چندی دردسری به وجود می‌آید و مشکلی، و مدیرِ بی‌نوا باید سعی کند با حفظ اعصاب و آرامش خود مشکل را رفع و رجوع کند. داستان با طنز زیبایی پیش می‌رود و مشکلات بعضا خنده‌آور، زشت، جالب و حرص درآر هستند و خواننده را ترغیب به ادامه دادن می‌کنند. روند کتاب ثابت و آرام است، زندگی مدیری در مدرسه و چالش‌هایش، هنر جلال این روند آرام ثابت را رنگ می‌بخشد. 

شخصیت آقای مدیر بسیار خوب پرداخته شده. مدیر آدمی جاافتاده است، از آدم‌هایی که در ادارات می‌نشینند و تمرینِ امضا زدن می‌کنند بدش می‌آید، به فکر است و سعی می‌کند کمی مشکلات را حل کند، باکلاس است و سیگار به لب، نه خیلی بی‌اعصاب است و نه خیلی صبور، عاقل است و درست رفتار می‌کند، شاید کمی زمخت باشد ولی وقتی خطایی از معلمی جوان می‌بیند همچون برادر بزرگتر با او همدردی می‌کند و طردش نمی‌کند و دلداری‌اش می‌دهد، آقای مدیر واقعا دوست داشتنی است، خوب است، ولی ایده‌آل نیست، و بخاطر همین دوست داشتنی است.

کتاب با همه خوبی‌هایش معمولی است، همین سادگی و معمولی بودنش باعث می‌شود که بیش از این از کتاب تعریف نکنم. در مقایسه با نون و القلم که اتفاقات بزرگی می‌افتد و طنز آن واقعا اشک از چشمان آدم درمی‌آورد، مدیر مدرسه از هر لحاظ معمولی است، معمولی رو به خوب. در این میان جلال به برخی مشکلات معلم‌ها و مردم عادی و بچه‌های مدرسه نیز اشاره می‌کند که البته واقعا گویا مشکلات عینی و اصلی مردم نیست، یک سری کیس‌های خاص و عجیب و غریب است، و سوال این جاست که نویسنده‌ای که در دوران پهلوی می‌زیَد و عضو حزب توده بوده آیا نباید کمی عمیق‌تر به مشکلات اجتماعی و فرهنگی بپردازد؟ آیا از جلال، داستانی درگیرکننده‌تر را خواستن، زیاده‌روی‌ست؟ به گمانم نه. در مجموع اما کتاب خواندی‌ست، انتظار شگفتی نداشته باشید که در ذوق نزند، انتظار کتابی خوب و 150 صفحه همدردی با یک مدیر مدرسه معمولی با داستان‌های معمولی را داشته باشید، در این صورت خرسند و راضی خواهید بود. 

        

          نکته جالب برای من پس از مطالعه این کتاب، تصویری است که جلال آل احمد از وضعیت مدرسه، آموزش، معلم، و ... از حدود نیم قرن پیش ارائه داده و با اندکی چشم پوشی می‌توان آنرا برای روزگار الان نیز منطبق دانست
        

          جلال جوری داستان میگوید که انکار همه ی حس و حالها را زیسته و تجربه کرده
        

          این که مشکلاتمان همان مشکلات قدیم است ادم  را دیوانه میکند!
        

          فکرشم نمی‌کردم این‌قدر ازش خوشم بیاد.
        

          کتاب «مدیر مدرسه» نوشته «جلال آل احمد» داستان شخصی را روایت می‌کند که سودای مدیر شدن  در سر دارد. او که یک معلم است، از این کار خسته شده، فکر می‌کند اگر مدیر بشود کارش راحت‌تر می‌شود. ولی با مدیر شدن او، مشکلات هم بیشتر و بیشتر می‌شوند. و او پشیمان از اینکه مدیر شده است.
این کتاب به نوعی مشکلات و معضلات اجتماعی عصر جلال آل احمد را هم بیان می‌کند. فکر می‌کنم که نویسنده در این کتاب قصد داشته بگوید هر کاری دشواری‌ها و مشکلات خود را دارد، و هیچ کاری بدون دردسر نیست. نباید از دور در مورد کاری اظهار نظر کرد. بلکه باید وارد آن کار شد و بعد در مورد آن کار صحبت کرد.

امین پازوکی
        

          جلال. آی جلال. بیشتر انگار پسر بچه‌ی خشمگینی هستی که "اشتباه می‌زند"
        

          کتاب‌‌های یک دستی!
عنوانی است که من به این سری خاطره‌نگاری‌ها که در یک کانون مشخص مثل سفر کوتاه، گذران برگی از زندگی یا روایت رویدادی داده‌ام. اگر قدرت قلم نویسنده خوب باشد بایستی یک دستی گرفت کتاب را و لاجرعه سر کشید آن‌را!
مدیر مدرسه جلال آل احمد از این دست خواندنی‌هاست.
نثر تند و کوبشی، گزارش‌های صریح و گزاره‌‌های کوتاه که از ویژگی‌های سبک نگارش جلال است در کتاب فراوان است.
پختگی و صداقت متن فرقی با آثار متاخر جلال نمی‌کند.
در محتوا تصویر غالب همان جلال آزادی‌خواه ضد استبداد است که چوب زدن را در کشور مدرسه‌اش قدغن می‌کند و آن‌جا که به زور متوسل می‌شود نیز پشیمان است و سرش داغ شده است....
        

          بی‌شک آل احمد استاد روان‌نویسی است. 
هم در ساختار با سبک بریده‌نویسی معروف خود، که با کوتاه کردن جملات و گاهی تبدیل آن به عبارات، صفحه را پر از  واو و نقطه می‌کند و  تا حدی تعداد افعال را کم؛ هم در نوع روایت با ترکیب افکار و توصیفات و شرح وقایع. که اصلا هم کار آسانی نیست.
قطعا مدیر مدرسه که داستانی  بدون خط اصلی و کنش و واکنش‌های متوالی است، فقط با چنین قلمی می‌تواند مخاطب را جمله به جمله و کلمه به کلمه با خود جلو بکشد. 
توصیفات از مدرسه ساده و کامل است.
انتقاد‌ها از نظام آموزشی و استدلال‌های مربوط به آن به لطف قلم پر، شیوا و شوخ آل احمد اصلا شبیه به خطابه‌های جدا از داستان (که در بعضی از داستان‌ها و رمان‌ها می‌‌خوانیم) نیست و کاملا از پس داستان می‌آیند.

        

          مدیر مدرسه پیش و بیش از اینکه یک داستان خواندنی باشد، یک نقد و یا بهتر است بگوییم انتقاد تند و گزنده است به نظام آموزشی کشور در زمان گذشته. یعنی همان روزگاری که جلال آل احمد می زیست. 
نقد یا انتقاد به سیستم آموزشی از دبستان گرفته تا متوسطۀ اول و دوم و تا دانشگاه، بسیار جدی و البته درست هم هست. 
بزرگترین انتقادوارد به سیستم آموزشی، عدم تناسب مطالبی که در آموزش و پرورش کشور و تا حدودی در آموزش عالی آموخته می شود با جامعه و بازار کار است. 
شاید یکی از مهم ترین دلایل رشد برخی کشورها همین هماهنگی و تناسب بین آموخته ها و بازار کار باشد.
یکی دیگر از مهم ترین مشکلات عدم اختصاص بودجۀ کافی و نیز استفاده از روش ها و برنامه های قدیمی مربوط به چندین دهۀ قبل و به روز نشده، برای ادارۀ بزرگترین وزارت خانۀ دولت است.
به هر روی جلال گوشه ای از مشکلات آموزش و پرورش را از وزارت خانه گرفته تا ادارات استانها، شهرستانها و نواحی و نیز مدارس، با زبان طنزی تلخ و گاه اندکی شیرین بیان می کند، اما ظاهرا پیشنهاد روشنی برای بهبود اوضاع نمی دهد. 
گرچه همۀ ما تصور می کنیم که به دلیل آشنایی با این سیستم آموزشی، نقدها را به روشنی در می یابیم و حتی ممکن است پیشنهادهایی هم برای بهبودش ارائه نماییم، هر چند کارشناسی نباشد.
شوربختانه بخش عمده ای از آن مشکلات و نابسامانی ها هنوز که هنوز است با چهره ای خوشرنگ تر وجود دارند و سنگ راه پیشرفت آموزش و تکنولوژی کشورند.
امیدواریم مسئولان کلان کشور نقدها و انتقادات دلسوزان، استادان دانشگاه و معلمان باتجربه را ببینند، بپذیرند و از آنها برای رفع مسائل و مشکلات استفاده کنند.

بخش هایی از کتاب:
ـ «مدرسه دوطبقه بود و نوساز بود و در دامنۀ کوه تنها افتاده بود و آفتابرو بود. یک فرهنگ دوست خرپول عمارتش را وسط زمین های خودش ساخته بود و بیست و پنج ساله در اختیار فرهنگ گذاشته بود که مدرسه اش کنند و رفت و آمد بشود و جاده ها کوبیده شود و اینقدر از این بشودها بشود تا دل ننه باباها بسوزد و برای اینکه راه بچه هاشان را کوتاه کنند بیایند همان اطراف مدرسه را بخرند و خانه بسازند و زمین یارو از متری یک عباسی بشود صد تومان. ... »
ـ «از در که بیرون آمدم حیاط بود و هوای بارانی. قدم آهسته کردم و آنچه را که از دوا و درد و حسرت استنشاق کرده بودم به نم باران سپردم و سعی کردم حساساتی نباشم. ...»
ـ «تا دو روز بعد که موعد احضار بود اصلا از خانه در نیامدم. نشستم و ماحصل حرفهایم را روی کاغذ آوردم. حرفهایی که با همۀ چرندی هر وزیر فرهنگی می توانست با ان یک برنامۀ هفت ساله برای کارش بریزد. و سر ساعت مُعَیَّن رفتم به دادگستری. اطاق مُعَیَّن و بازپرس مُعَیَّن. ...»
        

          در هر خراب‌شده‌ای از گوشه‌های زندگی که افتاده باشی کم کم چنان در ابتذال فرو می‌روی و چنان عادتت می‌شود که حتی نمی‌خواهی داد بزنی!