یادداشت‌های زهرا ساعدی (290)

          خواندنی‌های این شماره:
زندگی‌نگاره‌ی نسیم آخر خرداد/ فیروزه گل‌سرخی
داستان هجده سالگی جویس کرول اوتس
داستان در خانواده ماریا النالانو
روایت داستانی بدل لباس
روایت داستانی لباس اهل رزم
جستار هنر زیستن ماریو بارگاس یوسا
        

          خواندنی‌ها:
از تنگ و ننگ جنگ/ محمد ابراهیم باستانی پاریزی
چرا گریه می‌کنی؟ / سروش صحت
خاطرات ایران بخش دوم / دوریس لسینگ
توکای آبی / حامد اسماعیلیون
زندگی عزیز/ آلیس مونرو
آب/ لوری مور
پیغام‌های توی بطری/ گزیده‌ای از نامه‌های سیمین دانشور و جلال آل‌احمد
ارباب تیشه‌ها به بهانه‌ی روز کارگر/ حامد بادامی
پشت لایه‌های شیشه‌ای درباره‌ی تاثیر تلویزیون بر داستان‌نویسان معاصر / دیوید فاستر والاس
خواننده در تبعید آیا با رشد دنیای دیجیتال ادبیات نابود خواهد شد؟ / جاناتان فرنزن

داستان توکای ابی حامد اسماعیلیون درمورد مهاجری ویتنامی است که فرزندش را از دست داده و غم‌انگیز است که چندسال بعد همین اتفاق برای خودش می‌افتد و اتفاقی به این تلخی فقط برای داستان نیست.
        

          مطالبی که در این شماره دوست داشتم:
درباره زندگی
بر ساحل رود اردن | مرید برغوثی | ترجمه احسان لطفی
قلعه رودخان | حامد اسماعیلیون
داستان
پدر واقعی | معین فرخی
عیب و ایرادهای من | لیدیا دیویس | ترجمه فرزانه دستجردی
تمام روایت‌های داستانی که درمورد دیوانه‌ها و دیوانگی بود.
جستار خواندن با چشمان بسته ویلیام ایروین درمورد کتاب‌های صوتی.
        

          این کتاب از زبان پسر چهارده ساله‌ای روایت می‌شود با مادربزرگش زندگی می‌کند و مادربزرگ در محله‌ی شمیران اسم و رسمی دارد و به خانواده‌های زیادی به خصوص همسایه‌شان کمک کرده و می‌کند. داستان در تهران قدیم اتفاق‌ می‌افتد و نویسنده تلاش کرده اصطلاحات تهران قدیم را در قصه استفاده کند.
کلیت قصه به نظرم جالب بود و کشش داشت اما چیزی که در قصه دوست نداشتم توصیف‌های زیاده از حد بود که به نظرم علت آن داستان یک‌خطی کتاب بود که نویسنده با این توصیف‌ها سعی کرده بود جانی به آن ببخشد. همه جای کتاب حرف از استکان و لیوان و لوز و باقلوا و اینجور چیزهاست و چون بخش زیادی از اتفاقات کتاب در محرم رخ می‌دهد حرف نذری و دسته و پرچم هم در کتاب قطع نمی‌شود. به نظرم نویسنده خواسته دورهمی‌های متعدد و نزدیکی هم‌کوچه‌ای‌ها‌ را بازگو کند اما توصیف‌ها درنیامده. موقعیت مشابهی در دایی جان ناپلئون رخ می‌دهد و فامیل مدام دورهم جمع هستند اما اینجور تکراری و کش‌دار نیست و درخدمت قصه است نه برای شاخ و برگ اضافی.
چیز دیگری که دوستش نداشتم تناقض نمایش زن‌ها بود. از طرفی زن‌ها شیرزن بودند و مشروطه‌خواه و چه و چه، از طرف دیگر قرار بود در چهارده سالگی شوهر کنند. ازدواج در آن سن در آن دوران طبیعی بوده اما این همه شیرزن نه و به نظرم باهم جور درنمی‌آمد.
        

          کارلوس فوئنتس در‌ این کتاب سه جستار از پاریس، پراگ و مکزیک ۶۸ نوشته که پاریس از همه مفصل‌تر است. جستارها درمورد انقلاب و وضعیت این کشورها هستند. من در کل کتاب را دوست نداشتم به چند دلیل:
۱. ترجمه افتضاح بود. بعضی وقت‌ها باید جمله را چند مرتبه می‌خواندی تا متوجه می‌شدی. به نظرم متن اصلی دشوار بوده اما خب این دلیلی برای ترجمه‌ی بدش نیست.
۲. انقلاب پاریس بسیار هیجانی و ضد کاپیتالیسم بود و من را خیلی یاد انقلاب ایران می‌انداخت و باعث می‌شد نظر مثبتی به کل قضیه نداشته باشم. البته من اطلاعات زیادی درمورد انقلاب پاریس ندارم اما در حد همین کتاب نظرم منفی بود.
۳. نویسنده در بخش دوم کتاب که درمورد پراگ بود، بیشتر درمورد یکی از رمان‌های کوندرا صحبت کرده بود و بدون خواندن رمان متن لذت‌بخش نبود.
۴. بخش سوم کوتاه‌ترین بخش بود که با روایتی داستانه و کمی شاعرانه از وضعیت مکزیک گفته بود که من چندان دوست نداشتم. مخصوصا به دلیل کوتاهی انگار از سر و ته متن زده بودند.
        

          همه‌ی زندگی‌نگاره‌ها دوست‌داشتنی بودند اما زندگی‌نگاره‌ی نغمه ثمینی و ابراهیم حاتمی‌کیا دوست‌داشتنی‌تر بودند. داستان‌های جعفر مدرس صادقی، آیین نوروزی و کازوئو ایشی گورو را دوست داشتم. بخش کهن را زیاد دوست نداشتم و بخش مستند هم به نظرم نکته‌ی خاصی نداشت که خوشم بیاید. در عوض روایت‌های داستانی و روایت‌های مستند این شماره که دوست نداشتم، درباره داستان به نظرم عالی بود و از هر دو نوشته‌ی جان آپدایک و تیم پارکس لذت بردم. در بخش پایان خوش هم جین کر الی بود و بقیه ضعیف.
        

          شروع این شماره به سختی و کندی بود. اولین مطلب درمورد عاشورا بود و این نوید یک شماره مناسبتی را می‌داد اما در ادامه نظرم عوض شد و این شماره یکی از محبوب‌ترین شماره‌ها برایم بود. در بخش درباره زندگی مموار یاسر مالی و دیوید سدریس مرا خنداندند و مموار جاسپریت سینگ را هم دوست داشتم. همه داستان‌ها را دوست داشتم که کمتر پیش می‌آید این اتفاق بیفتد. البته که نویسنده‌ها همه قدر بودند. هوشنگ مرادی کرمانی، اصغر عبداللهی تازه درگذشته، محمد طلوعی و ترومن کاپوتی. روایت‌های داستانی مثل همیشه چندان باب میلم نبود. روایت‌های مستند این شماره بسیار استثنایی بود. این شماره پروفایلی از زندگی فهیمه رحیمی، رمان‌نویس کار کرده بود که بسیار جذاب و خواندنی بود و البته معلوم بود نوشتنش بسیار پرزحمت بوده. نوشته‌های جین کر را مثل همیشه دوست داشتم و مطلب ایمان صفایی در این شماره بسیار خنده دار بود.
        

          از بخش درباره زندگی همه را به جز بلیت برگشت سوگل مهاجری دوست داشتم. از داستان‌های خارجی توبیاس وولف و آدیچی را خیلی دوست داشتم و از ایرانی‌ها داستان محمد کشاورز و محمدرضا زمانی را دوست داشتم. روایت‌های داستانی این شماره هم هر سه خوب بودند.  در بخش روایت‌های شغلی خاطرات پزشک زندان جا داشت جالب‌تر باشد که احتمالا ممیزی و سانسور مانعش شده، یک تجربه را هم دوست نداشتم و به نظرم بعضی متن‌ها کاملا بی‌ربط بودند، تعداد متن‌ها هم زیاد و طولانی بودند و خواندن چندتای‌شان حوصله‌سربر بود. پایان خوش این شماره را هم به جز داستان‌های دیدنی کامبیز درم‌بخش دوست نداشتم.
        

          شماره دوم سان با موضوع تغییر شماره درخشانی بود و تعداد مطالبی که دوست داشتم از تعداد دوست‌نداشتنی‌ها بسیار بیشتر بود. در بخش داستان، داستان‌های فریده فرجام، مهدی حمیدی پارسا، عالیه عطایی و آنتونیو توریئل را دوست داشتم. به خصوص داستان توریئل به نظرم فوق‌العاده بود. داستان درمورد رواج قرص‌هایی است که بازدهی را بیشتر می‌کند اما در فاصله‌ای کم می‌کشد و تصویری که توریئل از این جامعه کشیده هولناک و عجیب است.
در بخش تک‌نگاره‌ها نوشته‌های سالار عبده، محمد طلوعی و الرنا اونز را دوست داشتم. متن سالار عبده بسیار تاثیرگذار و درمورد مرگ برادرش رضا عبده است، محمد طلوعی از تغییرش نوشته که جزو متن‌های درخشان است و الرنا اونز از مادری و تغییری که در مسیر زندگی‌اش ایجاد کرده گفته.
در بخش درباره داستان محمد میرزاخانی درمورد تغییر اندیشمندان ایرانی نوشته که نقش مهمی در جریان فکری داشته‌اند. 
در بخش زندگی‌نگاره متن‌های سروش صحت، آیزاک باشویس سینگر و احمد مسجد جامعی را دوست داشتم. 
دو زندگی‌نگاره احمدرضا احمدی و غزل شاکری را هم دوست نداشتم. 
هر دو تک‌پرده‌ی ایرانی و خارجی این شماره که کیوان سررشته و جفری استرازر نوشته بودند را دوست داشتم.
        

          مجموعه‌ی افسانه‌های ایرلندی پریان، مثل افسانه‌های کشورهای دیگر پری و سحر و جادو دارد و شازده یا شازده خانمی که بعد از سختی خوشبخت می‌شود. البته به نسبت بعضی افسانه‌ها روی قسمت سختی زیاد تمرکز نمی‌شد یا اصلا سختی خاصی وجود نداشت. داستان‌ها کوتاه هستند و می‌شود خیلی سریع خواند و تمام کرد. اما چیزی که باعث شد من خیلی از کتاب لذت نبرم، لحن عامیانه ترجمه بود. من متن انگلیسی کتاب را ندیده‌ام و نمی‌دانم این ترجمه چه‌قدر سعی کرده وفادار باشد اما حس و حالی‌ که باید، را به من نداد.
        

          امسال تصمیم گرفتم تا حد ممکن کتاب‌های کتابخانه‌ام را بخوانم و هر کدام که دوست ندارم و بیشتر از یک بار نخواهم خواند ببخشم. این کتاب کوچک را هم بین کتاب‌هایم پیدا کردم. چند سالی بود توی کتابخانه‌ام بود ولی سراغش نمی‌رفتم چون اول از همه از کتاب‌های قطع کوچک به دلیل به هم ریختن نظم کتابخانه بدم می‌آید. دوم اینکه جلدش بسیار زشت و زرد بود و سوم اینکه نه ناشر را می‌شناختم نه نویسنده و نه مترجم. امشب بالاخره سراغش رفتم و به نظرم اگر نخوانده می‌انداختمش بیرون هم چیزی از دست نمی‌دادم. کل کتاب درمورد « در لحظه زندگی کردن» و «خود درونی» است که خب به نظرم این حرف‌ها کمی سانتی‌مانتال‌اند. ترجمه‌ی کتاب هم که خوب نبود.
        

          فرورتیش رضوانیه را از همشهری مسافر می شناختم. عاشق داستان هایش بودم که گمانم صفحه آخر یا یکی مانده به آخر چاپ میشد. اگر بابا بدون همشهری مسافر خانه می آمد باید غر و نارضایتی مرا به جان می خرید. داستان هایی که بیشتر دوست داشتم را بریدم و نگه داشتم و هنوز هم دارم. بعدتر یک روز در پرسه زدن هایم در کتاب فروشی چشمم خورد به اسم رضوانیه. کتاب را برداشتم و انگار گنج پیدا کردم. همان داستان ها بود در قالب کتاب. این بار بعد از مدتها دوباره خواندمش و بعضی داستان ها انقدری بامزه بود که قهقهه بزنم.
        

          This was the first book I read in English. It was so enjoyable to read a book in it's original language. 
The story is about a little boy whose parents die and has to live with two awful aunts and amazing things happen to him.
Roald Dahl is an amazing author. I regret not knowing him in childhood. Matilda was the first book which introduced the amazing world of Dahl to me. Since then I've tried to read all his books.
The interesting point about this book is the scientific part which is not boring. It teaches children all about worms and insects. Though about the clouds it becomes fictional and fun.
If you're a child or an adult read it. For children it's suitable and for adults it takes you to your childhood and it's beautiful world.
        

          این کتاب را سال‌های دور وقتی کلاس زبان می‌رفتم از همکلاسیم به مناسبت تولدم هدیه گرفتم و بالاخره امسال خواندمش. نویسنده تا آنجا که من فهمیدم بیشتر کارتونیست است و کتاب را که در حوزه‌ی توسعه‌ی فردی و مثبت‌اندیشی است براساس تجربیاتش و نه تحصیلات نوشته.
نویسنده در کتاب مدام از مثبت‌اندیشی، تاثیر فکر برا زندگی و اینکه هرچه در سرمان بیاید رخ می‌دهد گفته و‌ خواننده را هم تشویق کرده.
من کتاب را به چند دلیل دوست نداشتم:
۱. اینکه فردی از روی تجربیات شخصی‌اش برای دیگران نسخه بپیچد را نمی‌پسندم.
۲. در کل با سخنرانی‌های انگیزشی، مثبت‌اندیشی و امثال این موارد زاویه دارم و هیچ‌وقت نتوانستم باورشان کنم.  مثلا در موارد متعددی نویسنده از فردی حرف زده بود که فقط بدی‌های زندگی را می‌بیند. به زعم من اگرچه بعضی‌ها بدبین‌اند اما برای عده‌ی زیادی ممکن است واقعا نقطه‌ی روشنی وجود نداشته باشد.
۳. نویسنده خیلی ساده به قضایا نگاه کرده بود و اصلا عمیق نشده بود.
۴. در مواردی مثل افسردگی یا فقر به هزاران فاکتور مرتبط توجه نکرده بود و معتقد بود تنها اعتقاد نداشتن به چیزهای مثبت باعث چنین نتایجی می‌شود.
۵. به نظرم بعضی مثال‌ها جنسیت‌زده بود، موفقیت‌های کاری و درسی درمورد مردان بود و مثال‌های ظاهری مربوط به زنان.

در کل به نظرم خوب است انسان مثبت‌اندیش باشد و از خوشی‌های کوچک زندگی لذت ببرد، چیزهایی که کتاب هم توصیه کرده اما زندگی واقعی پیچیده‌تر و دشوارتر از این حرف‌هاست.
        

          بار اولی که هری پاتر خوندم سوم راهنمایی بود. با کتاب چاهارم ینی هری پاتر و جام آتش شروع کردم و انقدر دوسش داشتم که برم همه شو بخرم و بی صبرانه منتظر جلد آخر باشم. تو این دوران بارها و بارها هری پاترو خوندم. تو موقعیتای حساس مثل کنکور یا شب امتاحان دانشگاه هوس هری پاتر کردم اما به نظرم بهترین وقت برای خوندنش همون دوران راهنماییه.
        

          بار اولی که بادبادک‌باز رو خوندم، دبیرستانی بودم. یادمه یک نفس خوندم. شب شروع کردم و وقتی تموم شد دیدم 6 صبحه. داستان جذاب بود و از زاویه متفاوتی افغانستان رو به تصویر می‌کشید. افغانستان تا قبل از اون برای من کارگرهای افغان بودند و جنگ و بن لادن. حالا بعد از گذشت ساله‌ها و خوندن سفرنامه به افغانستان، داشتن دوستان و آشنایان افغان باز برگشتم و خوندمش. باز برایم جذاب بود و دوست داشتم ادامه بدم و برسم فصل بعد. این خوشبینی آمریکایی کتاب هم که خیلی‌ها به عنوان نقد به کتاب وارد کردن رو تا حدی قبول دارم اما وقتی تو دنیای واقعی این همه غصه و رنج و سیاهی هست چه عیبی داره توی کتاب بعد از اون همه بدبختی یک‌کم خوش‌بینی ببینیم و پایان نسبتا خوش؟
        

          نمیدونم سال 91 بود یا 92 تازه دانشگاه می رفتم. نمایشگاه کتاب با سارا رفتم. 200 هزار تومن کتاب خریدم که اون موقع خیلی شد. گمونم قبل از گرونیای کاغذ و کتاب بود. طوری شد که خیلی با زحمت آوردمشون خونه. همون سال بزرگمهر حسین پور رو تو نمایشگاه دیدم که کتابشو امضا می کرد. همیشه از کتابی که امضای نویسنده ش رو داره خوشم میومد. حالا شما بگو من خزم ولی دوست دارم دیگه. کتابش رو خریدم و دادم امضا کنه. همون موقع ها خوندمش چون خوندنش سخت نبود و بیشتر عکس داشت! حالا بعد از چند سال باز برگشتم و خوندم. خیلیا گفتن اشارات سیاسی داره ولی به نظرم تا حد زیادی فرهنگیه. طنزش هم برخلاف اکثر طنزا که تاریخ مصرف دارند هنوز هم جالب و تازه بود.
        

          داستان‌های نویسندگان بزرگ برای نوجوانان در این کتاب چاپ شده و نقد هر داستان تهش آمده. کتاب برای نوجوانانی که اول راهند آموزنده‌ست و برای بزرگسالان هم جهت مطالعه آثار نویسنده‌های بزرگ.
        

          نمی‌دانم بار چندم بود که می‌خواندمش. عقل و احساس همیشه برایم کتاب غیرجذابی بود. غرور و تعصب را بیشتر دوست داشتم و عقل و احساس را که خواندم تصمیم گرفتم دیگر از جین آستین چیزی نخوانم. تا این بار. این بار همه‌چیز تغییر کرد. این بار خیلی بیشتر از دفعات پیش فهمیدمش و دوستش داشتم. بی‌تابی‌های الینور و ماریان هر کدام به شکل خودشان، شکست‌هایشان، سکوت ناچار الینور همه و همه مرا یاد خودم می‌انداخت. همذات پنداری چیزی بود که لازمش داشتم و عقل و احساس آن را داشت.