بریده‌ کتاب‌های پواد پایت

جایی گفته نشده است که نوشتن سبب رستگاری روح می‌شود، آدم می‌نویسد، می‌نویسد، و روحش را از دست می‌دهد. این صفحاتی که چیز ارزشمندی در آن‌ها نیست، چه کاری برایم انجام خواهد داد؟ کتاب‌ها و دعاها فقط آن اندازه ارزش دارد که خود تو می‌ارزی.

با این حال گریه هم مثل همه‌چیزِ این دنیا پایانی دارد. از گریه که افتادم، تنهایی همه‌چیز را دو‌قبضه مال خودش کرد؛ خاموش و سنگین، مثل صبح زود اولین برف زمستان.

...«بله! خودم هستم! چای می‌خواین بیارم؟» «نه، من هیجان می‌خوام، موسیقی می‌خوام، عشق و زیبایی می‌خوام.» «ولی چای نمی‌خواین! عجیبه.»

-«شکست خوردن توی جنگ بد مصیبتی است» «تقریبا مثل بردن جنگ»

هرچه بیشتر زندگی کردم، بیشتر فهمیدم که در واقع دروغی وجود ندارد. همه چیزهایی که در عالم واقع اتفاق نمی افتد شب به خواب آدم می آید. اگر برای یک نفر اتفاق نیفتد، برای دیگری اتفاق می افتد. امروز یا فردا، امسال یا یک قرن دیگر. چه فرقی می کند؟

می‌گفت: «دریا مثل یک غرش عظیم است که هیچ‌وقت قطع نمی‌شود، و با فریادش می‌گوید: `بی غیرت‌ها، زندگی خیلی بزرگ است، بالاخره می‌خواهید بفهمید یا نه؟ خیلی بزرگ.`»

آدمی که آمده توی کشتی تا ترومپت بزند، وقتی که طوفان می شود کاری از دستش ساخته نیست. تنها کاری که می تواند بکند این است که ترومپت نزند تا اوضاع از این که هست خرابتر نشود.

شاید عضو مخصوص روایتْ گوش باشد، نه دهان. شاید برای همین هم زهر در گوش پدر هملت ریخته شد، نه در دهانش. برای قطع ارتباط کسی با جهان، اول باید به جای دهان، گوش را نابود کرد.

« چه چیزی باعث می‌شود ادامه دهم؟ چه چیزی به من نیرو می‌دهد که فقر، بیماری و، بدتر از همه، ناامیدی را تحمل‌ کنم؟ سوال خوبی است دوست جوان من. اولین بار که کتاب ایٓوب را خواندم، همین سوال برای من هم مطرح شد.‌ چرا ایوب به زندگی ادامه می‌داد و عذاب می‌کشید؟ برای آنکه دست آخر تعداد بیشتری دختر و الاغ و شتر داشته باشد؟ نه. جوابش این است که به خاطر نفْسِ بازی بود. همه‌ی ما با سرنوشت شطرنج بازی می‌کنیم. او یک حرکت می‌کند، ما یک حرکت می‌کنیم. او سعی می‌کند مارا در سه حرکت کیش و مات کند، ما سعی می‌کنیم جلوی این کار را بگیریم. می‌دانیم که نمی‌توانیم پیروز شویم، ولی ناگزیریم حسابی با او دست و پنجه نرم کنیم.»

در محکمه‌ی پروردگار از او می‌پرسیم: چرا گذاشتی همه‌ی این اتفاق‌ها بیفتد؟/ و پاسخش پژواکی است: چرا گذاشتی همه‌ی این اتفاق‌ها بیفتد؟

و درود خدا بر او فرمود «خدا را فرشته ای است که هر روز بانگ می‌زند: بزایید برای مردن، و فراهم آورید برای نابود شدن، و بسازید برای ویران گشتن»

و درود خدا بر او فرمود: ای اسیران آرزوها! بس کنید.

بالای ظرف بال‌های مرغ، دست‌نوشته‌ی مقوایی کوچکی به چشم می‌خورد که رویش نوشته: «زندگی چیزی است که برایت اتفاق می‌افتد، وقتی داری برای چیز دیگری برنامه می‌ریزی.»

زندگی زنجیره‌ای از غافلگیری‌هاست و اگر چنین نبود، به زحمت زاده‌شدن نمی‌ارزید.

اما مرگ چنان عمیق در ذات عشق ریشه دوانده که هیچ تناقضی با عشق ندارد. دست آخر مرگ مگر می‌تواند کسی را که چنین وصف‌ناپذیر در قلب‌مان نشانده‌ایم، به جایی جز درون همین قلب ببرد؟

برگشتن به کتاب مثل برگشتن به شهرهایی است که فکر می‌کنیم شهر ما هستند ولی در واقع فراموش‌شان کرده‌ایم و فراموش‌مان کرده‌اند.در شهر-در کتاب- بیهوده به گذرگاه‌ها سر می‌زنیم و دنبال نوستالژی‌هایی می‌گردیم که دیگر مال ما نیست.

گفته بودند سفر راه شناخت است اما تنها چیزی که بعد از آن همه سرگردانی دستگیرم شده بود مرگ بود که ایستاده بود آخرِ خط و برّ و برّ نگاهم می‌کرد و من چاره‌ای نداشتم جز این‌که فتح شکست‌هایم را ادامه بدهم و به سمت مرگ بروم. بعد از چند سال چرخیدن و فلسفه‌بافی‌ در بابِ مزایای سفر و شنیدن دائمی جمله‌ی «سفر می‌کنی؟ خوش به حالت!»، به آن‌جایی رسیدم که نرسیدم. شکست خوردم. نشد. حالا، به عنوان بازنده‌‌ای حرفه‌ای، برایم بدیهی شده که بعد از هر شکست، کمی می‌میری. حرفم آرایه‌ای ادبی نیست. واقعاً می‌میری. همان‌طور که بدنِ مادر با زاییدنِ زندگی، یک قدم به مرگ نزدیک‌تر می‌شود. بستگی دارد چقدر بتوانی نتوانی. وقتی خیلی نتوانستی، وقتی خوب زیر پایت خالی شد، می‌بینی روی حجمی نامرئی از خاکستر نداشته‌هایت ایستاده‌ای و هنوز زنده‌ای. وقتی کاملاً باختی، دیگر نه ترس داری و نه امید. ترس سر و شکل یافته و بیرون زده از زندگی‌ات. امید هم آخرین ورقی بوده که پیش از باخت قطعی، بازی‌اش کرده‌ای و خلاص. گُنگی، انگشتانِ چسبناکش را از زندگی باز می‌کند و وضوح از دری دیگر وارد می‌شود: آن لحظه، بدون هیچ ابهامی، واضح است که بدبختی.

و البته این هم شکلی از فراموشی است: خانه‌ات را آن‌قدر بساز و دوباره بساز که بالاخره سرکوبگرت را در دیوارهایش و دست آخر در رگ‌هایت ببینی، یا بگریز. در هر صورت، سرکوبگرت ماهرانه واقعیتی ساخته که در آن نشانی از وجود و هستی خودت نمی‌ببینی.

هنوز از سفر سیر نشده بودیم. به گمانم به لطف دوپامین به احوالی دچار شده بودیم که سفری‌ها را خیلی زود مبتلا می‌کند: لذت دل سپردن به اتفاقاتی که جاده می‌آفریند؛ نشئگی توامان بازیگری روی عظیم‌ترین صحنه‌ی تئاتری که در لحظه آفریده می‌شود و لذت بردن از تنها تماشاچیِ آن بودن. به خاطر همین است که اهلِ سفر اهل دَم می‌شوند. کنارگذاشتنِ توهم آگاهی از لحظه‌ای که هنوز نرسیده، هزارتویی از لحظات می‌آفریند که احتمالِ خلقِ شادی، غم، خنده، گریه، ترس و امنیت خاطر به یک اندازه است. یک دقیقه بعد چه داستانی در انتطارت است؟ امشب قرار است کجا بخوابی؟ هفته‌ی بعد کجا خواهی بود؟ هیچ‌کدام معلوم نیست و تو دوست داری ببینی نمایش بعدی چه خواهد بود.

وقتی یادم می‌آید در گذشته به دوستان سوگوارم چه حرف‌هایی زده‌ام، چندشم می‌شود. مدام می‌گفتم:« آرامش رو توی خاطراتت پیدا کن.» حالا می‌بینم خاطراتم، به جای تسکین، زخم دردناکی به جانم می‌زنند که می‌گویند: «این همان چیزی است که برای همیشه از دستش داده‌ای.»