بریده‌های کتاب مهدی اسماعیلی

می‌دانستم که نمی‌توانم آن همه گره را باز کنم باید اتفاقی می افتاد، من از خودم فاصله می‌گرفتم، در آزادی ممکن نبود، باید دست و بال خودم را می‌بستم، راه برگشتی برای خود نمی گذاشتم و درست لحظه ای هم که این کار را کردم، پشیمانی به سراغم آمد، احساس کردم که چند روز بیشتر وقت زندگی ندارم...

وقتی اعضای نسل جدید را قبل از دوران بلوغشان به تلفن های هوشمند و سایر دستگاه های دارای صفحه نمایش قلاب کردیم دیگر طی دوران بلوغ فضای اندکی برای ورود جریان اطلاعاتی مربیان دنیای واقعی به چشمها و گوشهایشان باقی ماند. حالا فقط رودی پایان ناپذیر از تجارب دیجیتال در میان بود که به نحوی برای تک تک کودکان شخصی سازی شده بود تا کودک را تنها در اتاق خویش مشغول نگاه دارد.

زمانی که برنامه نویسان [شبکه های اجتماعی] کلیک‌های دیگران را معیار میزان اعتبار در نظر گرفتند، روانمان را طوری هک کردند که پیامدهای فاجعه باری برای رشد اجتماعی جوانان به همراه داشت.

سودا: چه کار کنیم؟ دست رو دست بذاریم و منتظر بشیم؟ یعنی که مثلاً درک می‌کنیم؛ یعنی که داریم می‌فهمیم. چی رو می‌فهمیم؟ به خودمون بگیم که همه این‌ها داستان‌هایی بین یه مشت آدم دیگه هست و هیچ ربطی به ما نداره که سرمون رو فرو کنیم تو کتاب‌ها و نوشته‌ها و دنبال جملات زیبا بگردیم؛ بگیم این جمله «خیلی» قشنگه! اون «خیلی» فوق العاده‌س! اون یکی دیگه خیلی محشره! قشنگه! فوق العاده‌س! محشره! گفتن این کلمات مثل تف کردن تو صورت قربانی‌هاس. کلمات! به من بگو این کلمات به چه درد من می‌خورن، اگه ندونم امروز چه کار باید بکنم! چه کار کنیم، نوال؟ نوال: نمی‌تونم جوابی بهت بدم سودا؛ چون ما درمانده و بی‌پناهیم.

چه سخت است، چه تلخ است انسان بودن!

قدرت، به ناممکن، فرصت امکان می‌دهد.

باید در شب‌های قدر تأملی داشته باشیم و در پی این باشیم که خصوصیات مطلوب را فراهم کنیم تا حکومت دینی و حکومت علوی مشکل پیدا نکند و علی گرفتار نشود و از ما نترسد؛ چرا که این‌ها مشکلات خودِ ماست. این نگاه را بیشتر از این زاویه تعقیب می‌کنم که شب قدر از آن شب‌هایی است که باید خودمان را جمع‌بندی کنیم. باید محاسبه کنیم که چه خصلت‌ها و خصوصیاتی در ما وجود دارد که ولیّ را مبتلا می‌کند، آن هم به ابتلائاتی که حضرت در خطبه‌های مختلف با تعابیر «مُنیتُ» و «اِبْتِلائِی» به آن‌ها اشاره دارد.

شیوا: انگار کل زندگی ما یک جمله‌ست. فرهاد: بله، یک جمله‌ی طولانی که در زنجیره‌ی جانشینی، کسی جانشین کسی نمیشه، چون در زنجیره‌ی هم‌نشینی همه نقش‌های دستوری خودمون رو داریم.

هاینریش: باغبان می‌تواند تصمیم بگیرد که چه چیز به درد چغندر می‌خورد، اما هیچکس نمی‌تواند برای مردم، اگر خودشان نخواهند، خیر و صلاح را انتخاب بکند.

هوده‌رر: خیال می‌کنی با کمال معصومیت و دور از هر گناهی، می‌شود حکومت کرد؟

امیدواری باعث دردسر است.

آیا بی‌اعتمادی مطلقا و همیشه بد است؟ جواب این سوال خیر است. حکومت بدون اعمال قدرت بر شهروندان وجود ندارد؛ بنابراین شهروندان همیشه نسبت به عملکرد حکومت بدبین بوده‌اند. اما مقدار مشخصی از بی‌اعتمادی، هم اجتناب‌ناپذیر است و هم ضروری. اجتناب‌ناپذیر است به خاطر این‌که شهروندان دوست ندارند که به آن‌ها زور گفته شود و ضروری است به خاطر این‌که، وجود بی‌اعتمادی باعث می‌شود قدرت مهار شود. اما بی‌اعتمادی زیاد، می‌تواند کار حکومت برای تامین نیازمندی‌ها و خواسته‌ها را سخت کند. در حقیقت چالش اساسی، متعادل کردن این دو مقدار است: اندازه‌ای از بی‌اعتمادیِ اجتناب‌ناپذیر لازم برای تثبیت و تداوم قدرت، با آن اندازه از اعتماد که شهروندان باید داشته باشند تا حکومت فرصت کار کردن پیدا کند.