به زور جای پارک ماشین را پیدا کرده بودم که تازه فهمیدم چند ساعتی باید در صف دکتر بمانیم! چون کتابی همراهم نبود به اولین کتابفروشی سر زدم و بالاخره در آن جهنمِ بی‌کتابی، خواستم «مرگ وزیرمختار» خنکای قلبم باشد. شد؟! نشد؟!
.
همانطور که خود مرحوم سحابی در مقدمه مترجم هم اذعان می‌کند، کتاب در ابتدا ضرباهنگ بسیار کندی دارد بالاخص که یکدفعه‌ای وسط خانه‌ای همراه مادری و بعدش هم بین دوستانی در شهری که دیگر در کتاب تکرار نمی‌شوند، ما با جناب گریبایدوف آشنا می‌شویم!
انگاری سردی و رخوت سن‌پترزبورگ و مسکو را آقای نویسنده ریخته باشد لای سطرهای کتاب، هر کاری بکنیم این کتاب تا یک سوم ابتدایی گرم‌شدنی نیست که نیست!
همین که پای گریبایدوف به سمت شرق باز می‌شود و جغرافیای آشنای این تکه از قصه کم‌کم برای ما رنگ و بوی آشنایی می‌گیرد، نویسنده انگاری خودش هم دارد گرم می‌شود و کتابش جان می‌گیرد؛ پس دو سوم میانی کتاب تازه ما سر کیف می‌شویم و بر جد اندر جد این روس‌ها شروع می‌کنیم لعن و نفرین فرستادن!
و امان از «تبریز» و «تیران» -یا همان تهران خودمان به قول گریبایدوف-؛ نویسنده مثل اینکه فقط همین تکه از داستان را بلد بوده و بعد زوری بقیه قصه را برایش ساخته و پرداخته است، یکهو موتورش روشن می‌شود و لحظه به لحظه برای ما اتفاقات جدیدی رو می‌کند، آن‌قدر جدید که از دلش «میرزا مسیح مجتهد» و  «ظل‌السلطان» و «حمله به سفارت روسیه» و «مرگ وزیرمختارش» بیرون می‌آید و اعصاب آدم سر «الماسِ فتحعلی‌شاه» که حالا در مسکو است به هم می‌ریزد. در نهایت نویسنده کاری می‌کند که سه سوم انتهایی کتاب یک خاطره خوش از خواندش برایمان به ارمغان می‌گذارد و لعن و نفرینمان به روس‌ها و قاجار‌ها شدت بیشتری می‌گیرد!
.
خلاصه اینکه باید تحملش کنید تا خنکای کتابش را بچشید؛ یکدفعه‌ای شدنی نیست!
.
          

            کتاب درواقع متن پیاده‌شده‌ی خام یک سخنرانی (که تاریخ دقیق ومحل ایرادش ذکر نشده) همراه با پرسش و پاسخ (آن‌هم ناقص) است. بحث دکتر رنانی در این سخنرانی البته قابل تامل است. ولی بهتر بود، متن سخنرانی به‌صورت منقح و تکمیل‌شده همراه با استنادات و ارجاعات و پیوست‌ها کتاب می‌شد. خصوصا وقتی چنین نام پرطمطراقی بر کتاب نهاده شده است. چاپ متن پیاده‌شده‌ی یک سخنرانی به عنوان کتاب، هم به اعتبار مولف ضربه می‌زند و هم انتشارات و هم پژوهشکده زیرمجموعه وزارت علوم.
          

            سخت ترین کتابی بود که خوندم.گاهی وقتی یه کتاب برام سخته میذارمش کنار و دیگه نمیخونم ولی این کتاب جزو عجیب ترین کتابهای زندگیم حتما خواهد بود‌.داستان بسیار متفاوت و تلخ و ناراحت کننده ای داره.خیلی از قسمت هاش ترسناکه.ترسناک از بابت وجود همچین داستان‌هایی در زندگی ها.حتی نمیدونم باید توصیه کنم به دوستان واسه مطالعه این کتاب یا نه. مسائل جنسی مطرح شده در این‌کتاب  گویا باعث عدم چاپ این کتاب در ایران شده و جالب‌تر اینکه خیلی از ناشران خارجی هم حاضر نشدن واسه انتشار این داستان.در کل بسیار بسیار عجیب و طولانی و تلخ و گاهی مشمئز کننده بود که گاهی دوس داشتم فریاد بکشم...نبوغ عجیب نویسنده  و رفتار شخصیت اصلی این کتاب خیلی خیلی قابل تامله