طبل حلبی را مشتاقانه خواندم و باوجود حجم زیاد آن دچار ملال نشدم. البته توصیفات جزئی و دقیق گونتر گراس از مناظر، رویدادها و مکان‌ها در ابتدای امر گیج‌کننده بود و روند مطالعه را کند می‌کرد اما با پیش رفتن در کتاب متوجه خواهیم شد این نوع تصویرسازی ویژگی سبکی گراس است و با آن مأنوس خواهیم شد. طنز تلخ موجود در کتاب در عین وصف یک شرایط غم‌انگیز و تلخ وجه نادیده و شگفت‌انگیز آن را بر ما روشن می‌سازد.
        

          موهبت توقف

شر مثل وبا از دل یک نفر به ذهن او سرایت می‌کند و از ذهن او به ذهن تمام آدم‌هایی که متقاعد شده‌اند باید از او اطاعت کنند. از او که شاید نجات‌دهنده باشد. نجات‌دهنده همیشه برای گسترش خود در ذهن‌ها و قلب‌ها به گسترش مرزها نیاز دارد و برای گسترش مرزها به جنگ‌ها. او آنقدر ادامه می‌دهد تا جنون عادت هر روزه شود. و آنچه همه هر روز زندگی می‌کنند، رفته‌رفته حقیقت را وارونه می‌کند. وقتی حقیقت به‌تمامی با خون و گلوله چهره عوض کرد، شیپورها و طبل‌های پایان نواخته می‌شوند. جام‌ها پر می‌شود و مردم به رقص پای می‌کوبند که از جهنم جنگ بیرون آمده‌اند. دیگر کسی به رستاخیزی که قرار بود نجات‌دهنده به پا کند فکر نمی‌کند. کسی اهمیت نمی‌دهد که چه جوان‌هایی چه طلوع آفتاب‌هایی را ندیدند. و اگر جنگ تمام شده باشد دیگر هیچ کدام از اینها مهم نیست اما افسوس که جنگ‌ها تمام نمی شوند، زیر پوست شهرها می‌خزند و خود را در ذهن‌ها به شکلی تازه می‌کارند. جنگ هرگز اجازه نمی‌دهد که آدم‌ها به‌راحتی فراموشش کنند. گذر زمان در نظر سربازی که در میدان جنگیده برای فراموشی کافی نیست. او به توقف زمان نیاز دارد، توقفی حتی قبل از آغاز جنگ. توقفی در رشد تن که آماده‌ترین آماج فرونشاندن تیرهای خشونت رهبران است. توقفی که تن را از شایستگی حضور در کنار مرگ برهاند و در وادی پست زندگی در امان، نگهش دارد. هر سربازی فقط در صورتی می‌تواند جنگ را فراموش کند که به آن نرفته باشد یا از آن برنگشته باشد.
اسکارِ طبل حلبی به موهبت توقف زمان در تن خود نائل می‌شود اما ذهنش بی‌وقفه پیش می‌رود و آنجا که باید بایستد، متوقف می‌شود و عرصه را به تن می‌سپارد تا آنقدر بزرگ شود که روایتش اعتباری داشته باشد. روایت خانواده و سرزمینش. قصه‌ای که از آلبوم‌ها عبور می‌کند نه از تریبون‌ها. تریبون‌هایی که «باید مواظبشان باشیم» چرا که به تداوم تخدیر حقیقت مشغولند گو این که حقیقت بخواهد چون فریادی از هزار دهان بیرون بریزد و بگوید که آغوش فراموشی هزاران بار گرمتر است از مرور تقدس‌های خونین.
گونتر گراس در این رمان پیکارسک، طنازانه تاریخ خود را می‌نویسد و با این که از ترس قضاوت به نسیان پناه برده است، به‌زیبایی علیه فراموشی قلم می‌زند.
        

          طبلِ توخالی! (بستگی به تعریف شما از پر و خالی دارد. شاید برای شما تو پُر باشد.) 
        

          به نام او

<img src="https://spectator.imgix.net/content/uploads/2016/12/Anothr-Gunter.jpg?auto=compress,enhance,format&crop=faces,entropy,edges&fit=crop&w=620&h" alt="description"/>

طبل حلبی بی شک بهترین اثر گونتر گراس نویسنده بزرگ آلمانی ست و یکی از بهترین رمانهایی ست که خوانده‌ام. طبل حلبی با زبانی طنز و بسیار گزنده 
روایتگر سالهای جنگ در آلمان نازی ست. گراس با زبانی صریح و بی‌پروا  ما را با مناسبات زندگی مردم آلمان و بخشی از لهستان در طول سالهای جنگ جهانی دوم و اشغال آن توسط نیروهای شوروی آشنا می‌کند. بسیاری طبل حلبی را در رده رمان‌های رئالیسم جادویی برمی‌شمارند ولی آنچه مسلم است این است که رئالیسم جادویی در طبل حلبی اصلا به غلظت آثار مارکز نیست و بسیار معتدل استفاده شده است که اتفاقا بسیار موثر واقع شده است.
در آخر اگر رمان‌خوان حرفه‌ای هستید و از فضاهای چرک و کثیف و زبان صریح و در بسیاری از جاها هزل‌گونه خاطرتان آزرده نمی‌شود حتما طبل حلبی را بخوانید.
        

          خوندنش زجرم داد ولی عجب کتاب شاهکاری بود.. همینکه آسیب روحی و روانی پس از خوندنش پیدا نکردم راضیم.. مارماهی ها رو عمرا بتونم فراموش کنم
        

          صحنه دلخراش و در عین حال آرام ورود روس ها به شهر یکی از آن صحنه های جالب ست.کوتوله ی دانای داستان گراس که محدوده ی عملکرد کوچکی دارد در شهر جنگ زده باقی می ماند تا ماجراهایی را برای ما تعریف کند که مردم عادی از جنگ به یاد دارند و نه سربازها. همانطور که گفتیم گونتر گراس یک داستان نویس تجربی ست. او مثل ارنست همینگوی در جنگ جهانی دوم شرکت کرده و آنقدر خاطره و تجربه دارد که برای همیشه ی نویسندگی اش کافی ست. او مثل مارکز یا بورخس یا دیگر نویسنده های آمریکای جنوبی نیست که از خیالات یا افسانه ها تغذیه کند. او از تجربه و عینیت می نویسد. او مثل نویسندهء هم عصر و هم وطنش، "هاینریش بل" با آلمان بعد از جنگ روبروست که زندگی طبقهء بورژوا در بحران معنا با یک عامل مهم دست به گریبان است: "پول"! چیز نفرت آوری که بُل در "عقاید یک دلقک" آن را عامل فساد اخلاقی و اعتقادی آلمان بعد از جنگ نشان میدهد. بل کاری میکند که ما از سرمایه داران آلمانی که بعد از جنگ به دنبال بازسازی اقتصاد نابود شدهء آلمان هستند متنفر شویم. چرا که آنها "انسانیت" و "عاطفه" را زیر بار مخرب سرمایه سالاری و اشرافی‌گری له میکنند. و بدتر از همه این که پول با مذهب، با "کاتولیک" بودن به شدت گره خورده و حاصل آن فرهنگ نجسی به نام "اشرافی گری مذهبی" شده است. مذهب دروغگوی کاتولیکهای اشرافی آلمانی "عشق" شخصیت اصلی عقاید یک دلقک را از او میگیرد و او را به گدایی می اندازد. گونتر گراس هم چنین نگاهی به آلمان بعد از جنگ دارد. گراس با شخصیت کوتولهء داستانش در جامعهء آلمان چرخ میزند و صحنه هایی را نشانمان میدهد که "عشق" و "انسانیت" در جدال با "پول" و "فساد اخلاقی" به مسلخ میروند. به یاد بیاوریم صحنه ای که اسکار کوتوله برای آسوده بودن در خانهء خودش ناچار میشود میراث گرانبهای مادرش را بفروشد.