من چه یادی دارم، چرا یادم به وسعت همه تاریخ است؟ چرا آدم ها در یاد من زندگی میکنند و من در یاد هیچ کس نیستم.
        

          «گفتم من مکافات چه کسی را پس می‌دهم؟ چرا این همه آدم در ذهن من زندگی می‌کنند؟ مگر قرار است بار همه زن‌ها را من به دوش بکشم؟ حتما مردها هم هستند.»

شاید بهتر باشد قبل از نوشتن از داستان کتاب، تفکر حل شده در کتاب را بدانیم. پیش‌تر از رمان پیکر فرهاد معروفی نوشتیم که تقریبا ده سال پس از سال بلوا و به بیان خود معروفی به عنوان ادای دینی به بوف کور هدایت، خلق شد. در یادداشتی که روی پیکر فرهاد نوشته شده است، بیان شده که مسئله معروفی در آن رمان «زن» بوده است. سال بلوا نیز همین طور است و به بهترین شکل سرنوشت تیره و تاریک زنان ایرانی را روایت می‌کند و از حق و حقوق در نطفه خفه شده‌ی آنان صحبت می‌کند. 
اما داستان، ما از زبان «نوشافرین» وارد داستان می‌شویم و شخصیت اصلی زن داستان را در حالی که به دلیل اینکه کتک مفصلی از همسر خود خورده، ناخوش و بیمار گشته است ملاقات می‌کنیم. رفته رفته به همراه خیالات و خاطرات نوشافرین، همراه افسانه شاهدخت و زرگر می‌شویم. که این افسانه در طول رمان، پا به پای داستان نوشافرین و دکتر معصوم پیش می‌رود. ما با خاطرات نوشافرین و معشوقه کوزه‌گر او، حسینا که همیشه بوی خاک می‌دهد آشنا می‌شویم.
کتاب شش فصل دارد که راوی فصل اول آن نوشافرین و فصل بعدی دانای کل است و تا آخر کتاب این دو راوی یک در میان داستان را روایت می‌کنند. و مانند دیگر آثار معروفی از جمله سمفونی مردگان یا پیکر فرهاد، اتفاقات ترتیب درستی ندارند و ما در گذشته و آینده نوشافرین در رفت و آمدیم.
در این میان فصولی که نوشافرین روایت می‌کند را می‌توان بیانگر جایگاه زن در طول تاریخ دانست. زنی که مورد ظلم و ستم قرار گرفته شده و شخصیت و هویت او با «روسپی» خوانده شدنش متلاشی شده است و هیچ ارزش و احترامی ندارد. هیچ حقی ندارد، حق تحصیل ندارد، حق عاشق شدن ندارد. آنچه معروفی به شکلی ملموس بیان می‌کند و جالب توجه است، این است که زن این دوره (دوره پادشاهی رضاخان) در ذهنش تعریفی از زندگی ندارد، او همواره خود را وابسته به مرد می‌داند. مثل نوشافرین که دلش می‌خواست پدرش بود تا نجاتش دهد یا مادرش که بدون همسرش تنها بیرون نمی‌رفت. گویی آن‌ها به لفظ «ضعیفه» بودن باور دارند. برای مثال در این قسمت از کتاب که در زیر نوشته شده است، این وابستگی کاملا مشهود است.
«گفتم: چرا زور می‌گویی، مادر؟ چرا هر وقت جایی می‌روم یکی باید مثل سایه دنبالم باشد؟» مادر یک دستش را به کمرش زد، قدمی جلو آمد: «چه حرف‌ها! کی پدرت اجازه می‌داد ما که زنش بودیم پامان را از خانه بیرون بگذاریم؟ حالا دخترش تک و تنها برود بیرون؟ مگر من می‌گذارم؟»

هرچند تمام مردها داستان، بیانگر مردسالاری جاری در جامعه بوده‌اند و حتی حسینا نیز مستثنی نیست؛ چرا که نوشافرین در کنار حسینا لباس‌های زنانه و ظریف می‌پوشد  تا زنانگی‌اش را حس کند، بر خلاف اینکه معصوم لباس‌های مردانه خود را تن نوشافرین می‌کند. هر چند حفظ این زنانگی به شاعرانه کردن این عاشقانه کمک کرده است اما می‌دانیم که زنانگی در مقابل مفهوم مردانگی است. 
معصوم اما فقط نماد مردسالاری نیست و اگر کمی در شخصیت او عمیق‌تر شویم، درمی‌یابیم که منصور بیش از هر چیزی نماد «سرکوب» است. او نوشافرین را با موزر می‌زند و بعد برای اینکه او را در ذهن همه، از جمله خودش دفن کند و سرکوب کند او را جذامی می‌خواند. او حسینا را نیز جذامی می‌خواند تا کسی سراغش نرود. این‌ها همه روش‌های سرکوب است. 
و اما جدا از بررسی داستان از بعد فمنیستی، (که می‌توان گفت دغدغه اصلی معروفی از به تحریر درآوردن این داستان بوده است.) بگذریم؛ معروفی ایران را در این برهه تاریخی که زمان جنگ جهانی دوم است را نیز به شکلی دقیق و بی‌پروا تصویر کرده است. همه ما می‌دانیم که ایران در جنگ جهانی دوم اعلام بی‌طرفی می‌کند اما روسیه و انگلستان که نفع خود را در بی‌طرفی ایران نمی‎‌بینند، دست بردار نیستند و روزگار تیره و تاری را برای مردم بی‌گناه ایران رقم می‌زنند. معروفی ترس و وحشتی را که به سبب حضور نازی‌ها، تمام خیابان‌ها را مه اندود کرده بود را به ملموس‌ترین شکل تصویر می‌کند. آنچه باعث می‌شود تا قلم معروفی را بی‌پروا بنامیم، شاید همین موضوع است که او واقعیت را به تلخ‌ترین شکلی که واقعا هست به ما نشان می‌دهد و واقعیت این است هیچ قهرمانی قرار نیست مردمان و شخصیت‌های اسیر داستان در آن برهه از تاریخ را نجات دهد و پایان غمناک است. 

        

          زندگی غم انگیز نوشا با قلم بی نظیر عباس معروفی  قشنگ ترین حس و حال رو من از خوندن این رمان گرفتم
        

          دومین کتابی بود که از عباس معروفی می‌خوندم، قبل از این با آیدین و سرمه عاشقی کرده بودم و کلمه بازی‌های آقای معروفی، انگولک کرده بود زخم‌هایی رو که نباید… و حالا، عاشقی‌های حسینا و نوشا. پرش‌های زمانی، توصیفات روان و صحنه‌سازی‌های پر جزئیات، دیالوگ‌های روح‌نواز، شخصیت پردازی‌های لطیف با اسامی دلبربا نکته‌هایی بودن که مثل قبل به قوه‌ی خودشون پابرجا بودن، محوریت اصلی سال بلوا، عشق و مرور گذشته‌ و تاحدی تاریخه و برعکس سمفونی مردگان روی هیچ نکته‌ی دیگه‌ای تاکید نداره. بین این دو کتاب، قطعا اولین انتخابم سمفونی مردگان هست، اما این چیزی از قشنگی سال بلوا کم نمی‌کنه. پیشنهاد می‌کنم موقع خوندن این رمان، دمنوش مورد علاقه‌تونو دم، موزیک بی‌کلام مورد علاقتونو پخش، توی کنج امن و دنج خونتون ریلکس کنید، با قلم آقای معروفی سفر کنید به سنگسر و از لحظه‌لحظه خوندن این کتاب نهایت لذت رو ببرین.
        

          قلم عباس معروفی در سال بلوا و روایت هنرمندانه‌ش به کنار ؛ توصیفات عباس معروفی از وقایع درون قصّه‌ی سال بلوا به حدی گیرا و هنرمندانه‌ است که آدم احساس می‌کند دارد جهان پیرامون خود را تماشا می‌کند.
بعنوان مثال ، یک جای قصّه از خاک سخن می‌گفت و بی‌اختیار بوی خاک به مشامم خطور کرد! :)
        

          سالِ بلوا نوشته‌ی عباس معروفی داستانی بلند است که در هفت[شب] توسط نوشافرین دخترِ سرهنگ نیلوفری و نویسنده روایت می‌شود.
این کتاب سه اسطوره/قربانی دارد: سیاوش، حسین و اسماعیل و از طرف دیگر شخصیتِ نوشا که دلباخته‌ی حسینا‌ی کوزه‌گر و بوی خاکِ دستانش شد. علاقه‌ام به این کتاب بیش از آنکه به خاطر موضوع و نحوه‌ی داستان‌پردازی باشد به خاطر این بود که بخشی از آن مرور خاطراتی نزدیک بود و سر باز کردن زخمی که به غایت دوست می‌داشتمش. فارغ از این حس به خاطر نحوه‌ی روایت (روایت غیرخطی) و به‌هم‌ریختگی تقدم و تأخر وقوعِ رویداد‌ها، نحوه‌ی فضا سازی(برای مثال کارگاهِ تاریک و نمورِ حُسینا) و حس‌آمیزی‌ها(بوی خاکِ دستانِ حسینا) در ما گاه دلهره‌ و آشوب و گاه آرامش و اندوهی ایجاد می‌کرد که درخور و متناسب با داستان و احوالِ نوشا، حسینا و... بود و موجبِ همذات پنداریِ دوچندان با ایشان می‌شد.
عباس معروفی خوب میداند چه چیز را چگونه بیان کند بطوریکه زخم‌های همیشه باز را از پسِ پشتِ خاطرات بیرون بکشد و یا خواننده را به چنان باوری از رخداد برسانه که گویی کتاب را زیسته است و بیشترین اثر را بر مخاطبش بگذارد. 
__________________
بُرِش:
[حسینا گفت:"می‌دانی اولین بوسه‌ی جهان چه‌طور کشف شد؟"
دست‌هایش تا آرنج گِلی بود. گفت که در زمان‌های قدیم زن و مردی پینه‌دوز یک روز به هنگامِ کار، بوسه را کشف کردند. مرد دست‌هایش به کار بود، تکه‌نخی را به دندان کند. به زنش گفت بیا این را از لبِ من بردار و بینداز. زن هم دست‌هاش به سوزن و وصله بود، آمد که نخ را از لب‌های مرد بردارد، دید دستش بند است، گفت چه کار کنم، ناچار با لب برداشت، شیرین بود، ادامه دادند.]
صفحه‌ی ۳۲۸
        

          مگر آدم های نخستین چه می کرده اند که گناهشان را می شوییم و بهشان  می گوییم وحشی؟ آدم ها از ترس وحشی می شوند ، از ترس به قدرت رو می آوردند که چرخ آدم های دیگر را از کار بیندازند وگرنه این همه زمین و زراعت و دام و پرنده و نان و آب  هست ، به قدر همه هم هست، اما چرا به حق خودشان قانع نیستند؟چرا هیچ چیز از تاریخ نمی دانند؟ چرا ما این همه در تیره بختی تکرار می شویم؟ این همه جنگ ، این همه آدم برای چیزی کشته شده اند  که آن چیز حالا در دستانشان نیست . دست فرزندانشان هم نیست...پدر می گفت که هر جنگی  به خاطر صلح در می‌گیرد و هر صلحی مقدمه ای است برای جنگ...
        

           راستش چند صفحه‌ی اولش که اصلا نفهمیدم چی به چی شد.‌پرش زمانی خیلیییییی داره و یه کم طول کشید به این موضوع عادت کنم و بفهمم چی به چیه‌. خیلی از صحنه‌هارو نمی‌دونستم داره همونجا اتفاق میفته یا تو ذهن شخصیته. مثلا داشت یک وضعیت رو شرح می‌داد بعد شخصیت یهو یه چیزی یادش میومد و می‌رفت تو جزئیات اتفاقی که یادش اومده و من قاطی می‌کردم. ولی به طور کلی کتاب پرمفهومی بود. یعنی عباس معروفی صرفا نیومده یک قصه بگه، کلی حرفای قشنگ و مغزدار تو دل قصه داشت و همین‌ها به داستان معنی دادن.‌ اما هیچ از شخصیت اصلی خوشم نیومد‌.‌دختره‌ی  سست‌عنصر خودش خودشو بدبخت کرد.
به هر حال زیبا بود و ارزش یکبار خوندن رو داره.
        

          اوایل داستان مثل سمفونی مردگان گیج و گنگ کننده س البته یک سر و گردن پایین تر از سمفونی مردگان است. قطعه های پازل  قصه ی تکراری ظلم به زنان در طول داستان کم کم کنار هم می‌نشینن.
        

          حکایت عشقی که شاید بعد از خاموشی شمع زندگی پُر‌درد نوش‌آفرین،  در ابدیت و به دور از این آدم‌ها به سرانجام برسد...
        

          بوی خاک می‌داد. انگار خاک بود، و انگار من با خاک بازی می‌کردم. خاطرات همه‌ی گذشته‌هام، در کودکی‌های بسیار دوردستی تکرار می‌شد و آدم نمی‌فهمید زمان گذشته است، چقدر گذشته است؟ آدم مگر گذشته‌ای داشته، یا مگر آینده‌ای هم وجود دارد؟ حالا که اسیر چیزی مثل خواب شده‌ام، چرا باید به زمان بیداری فکر کنم و بعد پاهام را  زمین سفت بگذارم و خودم را از دست خشونت زمانه در پستوی خانه پنهان کنم، گوش‌هام را بگیرم، چشم‌هام را ببندم و همش به این فکر باشم که عاقبت چه می شود؟
        

          شاید اگر این متن  پرش زمانی نامنظم نداشت اینقدر جذاب نمی شد.
        

          اولش اصلا نتونستم با کتاب ارتباط بگیرم ، خیلی برام گنگ بود ولی به پیشنهاد دوستم ادامه‌ش دادم .
اینکه نویسنده انقدر قلم قوی و توانایی داره که باعث میشه ذهن ما تکه های داستان رو مثل پازل کنار هم قرار بده خیلی قشنگه !

        

          خب این کتاب رو به دلایلی هنوز تو ایست کتاب های در حال خواندن  دارم در حالی که خوندنش رو تموم کردم .
اول باید بگم با توجه به تعاریف اطرافیان و دوستداران کتاب داغلب شدم که این رمان رو بخونم وباید بگم واقعا در حد و اندازه های تعاریفی که از این کتاب شده بود برای من نبود .
رمانی جالب و خواندنی که امتیاز سه ستاره رو براش در نظر گفتم چون اول اینکه علی رغم شروع جذابش ناگهان در ورطه روایت داستان و نقل قول های از روایان مختلف گیر می کنیم گاهی نیوشا برای ما روایت میکند   گاهی  دیگری  .
علاوه بر آن گاهی فلش بک زدن به گذشته در دل روایت اکنون اتفاق می افتد که باعث گیج شدن و رها شدن بی مورد خط داستان می شود و بازگشت به داستان هم بدون توضیح و یکبارا اتفاق می افتد این رفت و برگشت‌ها بیشتر باعث جستجوی خواننده در پیدا کردن زمان داستان می‌گردد.
داستان حکایت نیوشا دختر سرهنگ نیلوفری و عشق او به جوانی به نام حسینا می‌باشد و در خلال این روایت ماجرای ازدواج نیوشا و اوضاع و احوال حاکم بر شهر یز به تصویر کشیده می‌شود حال باید باشد در این موارد خط داستان به درستی مشخص نگردیده که آیا ما روایت زندگی اکنون نیوشا را به عنوان خط اصلی داستان انتخاب نماییم یا ماجرای رابطه عاشقانه او و حسینا؟
عدم شخصیت پردازی داستان به نظر من یکی از موارد ضعف ین رمان به حساب می‌آید شخصیت‌ها در داستان وارد می‌شوند و نهایتاً از گذشته آنها و اقدامات ایشان وضیحات مختصری به ما داده می‌شود شاید هم این نوع نگارش را بتوان بر مبنای رمان معروف گارسیا مارکز یعنی ۱۰۰ سال تنهایی توضیح یا توجیه کرد البته باید بگویم که آن رمان نیست بر خلاف تمام تعاریف و تمجیدهایی که از آن شده آنچنان تاثیرگذار و شاخص نبود البته این به نظر من با توجه به رمان دیگر ایشان یعنی ال‌های عشق و وبا کاملاً منطقی است.
در پایان باید بگم با توجه به سلوب‌های نوشتاری در ژانر رمان خواندن این رمان برای یک بار خالی از لطف نیست
        

          سال بلوا برای من از اون دسته کتاب هایی بود که باید دوبار خوند تا داستان به عمق جانت فرو بره ، نه که با بار اول متوجه نشی چی به چیه ، متوجه می‌شی اما بار دوم درکت از داستان عمیق تره.
یکی از ‌کار های کتاب ها اینه که تلاش کنه به شما تجربه زندگی در غالب یک آدم جدید رو ببخشه ولی این که نویسنده چقدر موفق باشه مهمه و خب این کتاب در همراه کردن خواننده با شخصیت های داستان و روند قصه واقعا موفق عمل کرده ، همین که شما با ورود به اتاق حسینا بوی گِل به مشامتون می‌‌رسه یا درد نوشا رو به خوبی احساس می‌کنید یعنی شما همراه قصه هستید.
اما یک نقدی که به این قصه دارم اینه که بعضی شخصیت ها رو سرسری  رها کرده و با این که در بطن داستان هستن انگار که نیستند! شخصیت هایی مثل مادر نوشا که جاهایی از داستان باید دنبالش بگردی و با خودت بگی خدایا پس این مادر کجاست؟
اما در کل کتابی بود که به دلم نشست و  با این که چند سال قبل خوندمش هنوز در خاطرم پر رنگه و گاهی دلم برای دوستان عزیزم نوش آفرین و حسینا و حتی برای دشمن عزیزم ، معصوم هم  تنگ می‌شه.
من این کتاب رو با صدای گیرا و لحن و خوانش با وسواس و دقت خانم عاطفه رضوی شنیدم که داستان رو برام جذاب تر کرد حتی اگر این کتاب رو خوندین هم بهتون پیشنهادش می‌کنم.
و این یادداشت رو با محبوب ترین دیالوگ این قصه برای خودم ، تموم می‌کنم:
"من چه یادی دارم ، چرا یادم به وسعت همه تاریخ است؟
چرا آدم ها در یاد من زندگی می‌کنند و من در یاد هیچکس نیستم؟".
        

          این کتاب عباس معروفی هم مثل کتاب «سمفونی مردگان» از حیث نگارش دارای پرش زمانی‌ست، گوینده‌ی داستان متغیر است و زبانِ بیان بینِ اول‌شخص و سوم‌شخص در نوسان.

باهات بد برخورد میشه، ناملایمتی میبینی، مورد آزار جسمی و جنسی قرار می‌گیری، نادیده گرفته میشی، حق زندگی کردن ازت گرفته میشه،، و همهٔ اینا بخاطر اینه که زنی "زیبا" هستی؛ خصیصه‌ای که باهاش به دنیا اومدی. 

بسیار از خواندن این کتاب لذت بردم، فوق‌العاده زیباست.

در مورد وقایع تلخی که حین داستان در جریان است جایی خواندم که نوشته بود «شما نه با قهرمانی روبرو می‌شوید که مردم را از این وضعیت نجات دهد، نه داستان عاقبت خوشی دارد.» 
        

          این کتاب را بیشتر از سمفونی مردگان دوست داشتم 
        

          رمانی به دست جذاب و دوست داشتنی 
اگر غرور و تعصب رو دوست دارید حتما این رو بخونید
        

          سال بلوا
اثر عباس معروفی
.
.
عباس معروفی، نویسنده موفق ایرانی سه سال از عمر خود را برای نوشتن این رمان صرف کرد تا چنین اثر زیبایی خلق شود. قلم او به شیوه جریان سیال ذهن میباشد. عباس معروفی یکی از نویسندگان معاصر ایران و نویسنده رمان سمفونی مردگان است.
.
این رمان ماجرای زندگی نوش آفرین (نوشا) ست که با خانواده و پدر نظامی خود وارد شهر سنگسر میشوند.
زمان تاریخیِ شش ماهۀ داستان، شامل اواخر سلطنت رضا شاه، وقایع شهریورِ بیست و سال‌های جنگ جهانی دوم است.

قصۀ سال بلوا، در هفت شب اتفاق می‌افتد که راویِ شب‌های زوج، خود نویسنده و راوی شب‌های فرد، شخصیت اصلی یعنی نوشا (نوش آفرین) است. به این ترتیب آغاز کننده و خاتمه دهندۀ ماجرا، کسی جز خودِ او نیست. .
داستان چند پرش زمانی متعدد دارد. یعنی ابتدای کتاب از زمان حال آغاز میشود و در ادامه به کودکی نوش آفرین باز میگردد و گاهی دوباره به زمان حال اشاره میکند.
از عشق شکست خورده نوش آفرین به حسینا میگوید و ازدواج کردن زوری او با مردی که هیچ مهر و محبتی ندارد.
شاید حتی گوشه ای از جور و ستمی که به زنان سرزمین ما میشود را بتوان در این کتاب لمس کرد.  از طرفی طی برکنار شدن رضا شاه و ورود نیرو های انگلیسی و روسی به ایران در دوره جنگ جهانی دوم، میتوان قسمتی از فرهنگ و جامعه ی ایران در آن دوران را مشاهده کرد. مردمی مبهوت و ساکت که در می خانه ها سر میکنند و خودکامگی های نظامی را بدون هیچ اعتراضی میپذیرند!
میتوان گفت حتی تصویری گیرا از فرهنگ نیم قرن گذشته مردم ایران بر روی بوم خود میکشد تا با دیدنش به فکر فرو رفته و در کنارش داستان عشق نوش آفرین به حسینا را بخوانیم.
.
برای کسانی که کتاب های عاشقانه و غنی را می‌پسندند و از خواندن رمان های تاریخی و اجتماعی و پیچیدگی های داستانی لذت میبرند، این کتاب را توصیه میکنم.
در پناه خرد.

Merged review:

سال بلوا
اثر عباس معروفی
.
.
عباس معروفی، نویسنده موفق ایرانی سه سال از عمر خود را برای نوشتن این رمان صرف کرد تا چنین اثر زیبایی خلق شود. قلم او به شیوه جریان سیال ذهن میباشد. عباس معروفی یکی از نویسندگان معاصر ایران و نویسنده رمان سمفونی مردگان است.
.
این رمان ماجرای زندگی نوش آفرین (نوشا) ست که با خانواده و پدر نظامی خود وارد شهر سنگسر میشوند.
زمان تاریخیِ شش ماهۀ داستان، شامل اواخر سلطنت رضا شاه، وقایع شهریورِ بیست و سال‌های جنگ جهانی دوم است.

قصۀ سال بلوا، در هفت شب اتفاق می‌افتد که راویِ شب‌های زوج، خود نویسنده و راوی شب‌های فرد، شخصیت اصلی یعنی نوشا (نوش آفرین) است. به این ترتیب آغاز کننده و خاتمه دهندۀ ماجرا، کسی جز خودِ او نیست. .
داستان چند پرش زمانی متعدد دارد. یعنی ابتدای کتاب از زمان حال آغاز میشود و در ادامه به کودکی نوش آفرین باز میگردد و گاهی دوباره به زمان حال اشاره میکند.
از عشق شکست خورده نوش آفرین به حسینا میگوید و ازدواج کردن زوری او با مردی که هیچ مهر و محبتی ندارد.
شاید حتی گوشه ای از جور و ستمی که به زنان سرزمین ما میشود را بتوان در این کتاب لمس کرد.  از طرفی طی برکنار شدن رضا شاه و ورود نیرو های انگلیسی و روسی به ایران در دوره جنگ جهانی دوم، میتوان قسمتی از فرهنگ و جامعه ی ایران در آن دوران را مشاهده کرد. مردمی مبهوت و ساکت که در می خانه ها سر میکنند و خودکامگی های نظامی را بدون هیچ اعتراضی میپذیرند!
میتوان گفت حتی تصویری گیرا از فرهنگ نیم قرن گذشته مردم ایران بر روی بوم خود میکشد تا با دیدنش به فکر فرو رفته و در کنارش داستان عشق نوش آفرین به حسینا را بخوانیم.
.
برای کسانی که کتاب های عاشقانه و غنی را می‌پسندند و از خواندن رمان های تاریخی و اجتماعی و پیچیدگی های داستانی لذت میبرند، این کتاب را توصیه میکنم.
در پناه خرد.
        

          خیلی رمان پرکششی بود اما درعین حال مبهم و راز آلود ...
 یه نفر به من بگه بنظرتون سرنوشت حسینا چی شد ؟؟؟