چند بار در خرید شما تردید کردم شاید به خاطر خط فکری نویسنده ات، اما از گوشه و کنار تعریفت را می شنیدم و اینکه کتاب خیلی سخت گیر میاد. در پیاده روی های نورورز 98 عهد کرده بودم که در هر مسیر کتابی به یادگار بخرم. در یکی از روزها که تعطیل بود و فقط یک کتابفروشی باز بود خیلی اتفاقی شما را دیدم که تا نصفه تن از همه کتاب ها بیرون آمده بودی، چند بار دور زدم تا کتاب دیگری پیدا کنم اما فقط تو بودی و خریدمت.
.
.
.
چرا باید از کیف معاشرت با حاج آخوند با تموم شدن کتاب بیرون بیام. در لحظه لحظه کتاب دلم می خواست یک مراقب همیشگی داشتم مثل حاج آخوند که باهاش حرف بزنم و او از جان به من پاسخ بده و همین حالا هم دلم برای همه حاج آخوندهای عالم تنگ شد. همان ها که ستون های زمین اند.

پایان کتاب را دوست نداشتم، ضربه آخر نداشت، شاید اگر من بودم کتاب را با فوت حاج آخوند پایان می دادم، نشانه ای به خواننده میدادم تا بره و قبر حاج آخوند را پیدا کنه
        

          فضای سیاسی و اجتماعی پس از انقلاب شرایط جدیدی برای روحانیت به وجود آورد و سرنوشتی متفاوت برای حوزه های علمیه رقم زد. روحانیون که صدها سال به حجره نشینی و ساده زیستی و دوری از مظاهر دنیا شناخته می شدند یکباره در جایگاه مسؤولیت های رسمی و مناصب مختلف قرار گرفتند و مردم که از روحانیت غالبا سیمایی معنوی و عرفانی در خاطر داشتند با نسلی از روحانیت مواجه شدند که حرفهای سیاسی می زدند و تصمیم های اجرایی می گرفتند و دارای قدرت و امکانات و اختیار فراوان بودند. 
این موقعیت جدید تصویر جدیدی از روحانیت در افکار عمومی شکل داد و گرچه این تصویر چندان هم دقیق نبود ولی در هر حال به تلقی و تصور عمومی در جامعه تبدیل شد.   
از سوی دیگر تحولات سبک زندگی و تغییرات عمومی در حوزه اجتماعی و فرهنگی نوعی گرایش و اشتیاق به مضامین و محتوای عرفانی و معنوی را افزایش داد و مجموع این عوامل انگار نوعی دلتنگی برای قشری از روحانیت عارف مسلک و دنیاگریز و مردم دوست را در مخاطب ایجاد کرد.  در چنین فضایی آثاری از کتاب تا فیلم سینمایی و مجموعه تلویزیونی تولید شد که با استقبال نیز مواجه گردید. 
نخستین اثر در این فضا کتاب "فضیلت های فراموش شده" بود که روزنامه و مؤسسه اطلاعات در شرح احوالات مرحوم شیخ عباس راشد تربتی (پدر مرحوم عبدالحسین راشد واعظ مشهور) منتشر ساخت و پس از آن کتابهای دیگری در شرح احوالات و داستان های زندگی برخی روحانیان اهل معرفت و معنویت همچون مرحوم نخودکی و... به چاپ رسید. 
در سال گذشته دکتر عطاء الله مهاجرانی که بعد از دوران وزارت ارشاد و مسؤولیتهای دیگر اجرایی و سیاسی به خارج از کشور مهاجرت کرده و بیشتر مشغول تألیف و نگارش است کتابی با عنوان "حاج آخوند" در همین حال و هوا منتشر کرد.
مهاجرانی که صاحب قلمی توانا و نثری شیرین است، در این کتاب شخصیتی واقعی به نام مرحوم شیخ محمود صالحانی را معرفی می کند که در روستای مهاجران زادگاه نویسنده ساکن بوده و او تا سالهای آغاز جوانی خود و پیش از درگذشت آن بزرگوار با ایشان ارتباط نزدیک و فراوان داشته است. 
شخصیت و زندگانی "حاج آخوند" چنان متفاوت و اثرگذار و شگفت است که هر خواننده ای را به خود جذب می کند و با کتاب همراه می سازد. 
حاج آخوند یک روحانی ساده است که در یک روستا زندگی می کند و همراه و مانند بقیه مردم محل به دامداری و کشاورزی مشغول است، اما از یک سو بسیار عمیق و اهل فکر و اندیشه است و از سوی دیگر بسیار اهل ذوق و لطایف معنوی. هم با هموطنان مسیحی رفاقت دارد و هم یک کمونیست بی اعتقاد به دین مرید او می شود. هم با نوجوان عقب مانده ذهنی انس می گیرد و هم یک استاد دانشگاه ساعتها گفت و گو می کند. 
مهاجرانی در این کتاب خاطراتی کهنه را با زبانی داستانی و تازه و با نثری بسیار دلنشین روایت کرده و چهره جدیدی از روحانیت به خواننده نشان داده است. 
کتاب بلافاصله بعد از انتشار با چنان استقبال گسترده و عجیبی روبرو گردید که هم در مدتی کوتاه چند بار تجدید چاپ شد و هم نویسنده کتاب دیگری با عنوان "شیخ بی خانقاه" در ادامه آن نوشت و به چاپ رساند. 
کتاب "حاج آخوند" از چهل و سه قطعه تشکیل شده است که هر یک حدودا پنج شش صفحه هستند و گرچه مستقلا نیز می توان هر کدام خواند و لذت برد اما در مجموع نیز به هم نوعی وابستگی و پیوستگی غیرآشکار دارند. 
نویسنده با ظرافت مضامین متنوع از فرهنگ و هنر و ادبیات و میراث معنوی ایران اسلامی تا آداب و عادات زندگی روستایی را در لابلای کتاب پراکنده و محتوای خواندنی و جذابی از اشعار شاهنامه و دیوان حافظ تا رباعیات خیام نیز مانند نگین هایی قیمتی بر این اثر هنری نشانده که کتاب را خواندنی تر و اثرگذارتر کرده است. 

(به تاریخ ۱۳۹۹/۱/۳۰ از سری یادداشت‌های «صد کتاب قبل از صد سالگی!» یادداشت روزنامه شهرآرا)
        

          کتابی که محوریتش حول یک روحانی روستایی است که زندگی او علیرغم ساده بودنش، بسیار زیبا و جذاب است.
این کتاب من را با چیزهایی مثل ادبیات ایران، امر به معروف و نهی از منکر و خوب رفتار کردن با انسان ها حتی آنهایی که ممکن است اعتقاداتشان با ما فرق داشته باشد.
از نظر من یکی از چیزهایی که جامعه امروز تشنه آن است، وجود روحانیانی مثل حاج آخوند است که اعتقاداتشان را نه تنها با حرف بلکه با عمل خود هم نشر میدهند. اگر امروز برخی از مردم با روحانیت زاویه دارند شاید دلیلش این است که از روحانیت اطرافشان حاج آخوند ندیده اند.
در یک کلام این کتاب به معنای واقعی کلمه مصداق این جمله بود که "دنیا را باید عبور کرد، ولی نه با غفلت"