"جنون و وحشت..." نخستین جمله‌ی داستان است، تعریفی برای هیولای جنگ. نیمه‌ی اول داستان سرشار از شگفتیِ ناباورانه است، تصویرسازی‌های دقیق و هولناک از میدانِ جنگ که هر سربازی را مجنون و وحشت‌زده می‌کند اما نیمه‌ی دوم داستان که بخش جوندارِ داستان است، روایتی نه درباره جنگ بلکه درباره تاثیر جنگ بر کسانی است که پشتِ جبهه‌ها در منطقه‌ی امن مانده‌اند و تنها از جنگ سایه‌ای هولناک را می‌بینند. جنون خصیصه‌ی این داستانِ تلخ است، پایانی برای هرآن‌کسی که صدای سوتِ خنده‌ی سرخِ جنگ را از دور شنیده باشد.

عموم ادبیات ضدجنگ حال فسرده‌ی افسری را روایت می‌کند که جنگ را درک کرده و از بهت و حیرتی صحبت می‌کند که هم‌زیستانِ فردِ از جنگ برگشته نسبت به او، رفتارش، حرف‌هایش و وجودش دارند. آندریف در این رمان به دو جهت ساختار ادبیات ضدجنگ را شکانده و از زاویه‌ای دیگر جنگ را روایت می‌کند. 
نخست آنکه، جنگ برای همه ما عرصه جنون پرسروصدای مهیبی است که سرشار از صدای تیر و شلیک و خمپاره است اما آندریف با دقت به سکوت جنگ گوش سپرده. وجهه‌ی روایت‌ناشده جنگ که کمتر کسی از آن صحبت کرده است.
و سپس، جنگ را نه در سر و زندگیِ یک سرباز بلکه در زندگیِ بازمانده‌ای روایت می‌کند که جنگ را ندیده و به جنگ نرفته و از جنگ تنها واگن‌های پر از مجروح که از جبهه‌ها بازگشته‌اند را دیده است.

یک شاهکار...
در خواندنش شک نکنید...
        

          ‌به نام او

️چند روز پیش گفتم که از فلان نشر به‌خاطر گران‌بودن کتاب‌هایش، کتابی نمی‌خرم، قسمت این شد که با فاصله کم از آن حرف بر روی دو تا از کتابهایش معرفی بنویسم البته من این دو کتاب را نخریده‌ام بلکه هدیه گرفته‌ام وگرنه با مجموع قیمت پشت جلد این دو کتاب می‌توانستم کتابهای اساسی‌تر و واجب‌تری برای خودم بخرم.

️اول از آن عزیزی که این هدیه را داد و همچنین ناشر محترم به‌خاطر این ضدتبلیغ ابتدایی پوزش می‌طلبم و البته از ناشر این گلایه را هم دارم که کتاب خوبت را به قیمت منصفانه‌تری عرضه کن درست است که گرانی است ولی این‌قدرها هم نیست ما خودمان دستمان در کار است :)

️بگذریم پیش از این از آندری‌یف دو اثر خوانده بودم که هر دو کتاب با قلم حمیدرضا آتش‌برآب ترجمه شده بود، "یادداشت‌های شیطان" و "داستان هفت نفری که به دار آویخته شدند" این دومی را بسیار پسندیدم و به چند نفر از دوستانم هدیه دادم. لیانید آندری‌یف از نویسندگانِ جوانی است که در سالهای منتهی به انقلاب اکتبر به شهرت رسیدند. او هم‌نسل کسانی چون چخوف و گورکی است البته نه به بزرگی و اهمیت آن‌ها. ولی هرچه هست آثار درخوری را در آن سال‌ها منتشر کرده که در ادبیات پربار روسیه حائز اهمیت است، به‌قولی حتی آثار یک دست‌دوم روس هم خواندنی است.

️"یادداشت‌های اینجانب" و "خنده سرخ" دو نوولا یا رمانچه یا داستان بلند است که در همان سالهای آستانه انقلاب نوشته شده‌اند. آندری‌یف در اولی تحت‌تاثیر داستایفسکی است. داستان از زبان پیرمردی متهم به قتل که دچار زوال عقل هم شده روایت می‌شود و رویکردی روان‌شناسانه دارد. دومی که من آن را بیشتر پسندیدم یک اثر ضدجنگ است و با توجه به اینکه در آن سال‌ها این نوع رمان مرسوم نبوده برای نویسنده امتیازی محسوب می‌شود. داستان از زبان یک مجروح جنگی است.

️ترجمه هر دو را دوست داشتم ولی همچنان بهترین اثری که از آندری‌یف خواندم، "داستان هفت نفری که به دار آویخته شد‌ه‌اند" است، امیدوارم هرچه زودتر این اثر که سال‌هاست در بازار کتاب نایاب است، تجدیدچاپ شود.
        

          خنده‌ی سرخ وجهه‌ای روایت‌نشده از جنگ را رویات می‌کند؛ سکوت آن را. کمتر کسی از سکوت جنگ نوشته است؛ آن سکوتی که از ناباوری هیاهو در جمجمه‌ی سر ناگه پژواک می‌یابد، آن سکوتی که در میان هردو نبرد و پس از پایان جنب‌وجوش و بلندشدن بوی مرگ سرباز را می‌هراساند.
        

          تنها چیزی  میتونم بگم اینکه 
نویسنده  جنون و سرخی عجیبی  رو تو تک تک جملات و فضای کتاب جا داده  بود  






        

          وقتی دو سال پیش " روزگار دوزخی آقای ایاز" از رضا براهنی رو خوندم، فکر میکردم براهنی یقمو گرفته و داره محکم میزنه تو گوشم و میگه به اونجایی که نشونت میدم نگاه کن و من حتی زبونم نمیچرخید که بگم ولم کن و همزمان محو تماشای اشارات براهنی شدم؛ بعد از دو سال این حس با خوندن "خنده سرخ" آندری‌یف تکرار شد.

توصیفات نویسنده از جنگ و مصائب پس از اون به قدری صریح، بی پرده، هولناک، کوبنده و مملو از جنون بود که حد نداشت. نویسنده تا تونسته بود چه با اغراق و چه با قدرت توصیفش،از جنگ، این پدیده مهلک خانمان سوز سراسر ضرر حرف زده بود.جنون در این داستان، پایانی نداشت...