بودن یا نبودن،  مسئله این است.
آیا شریف‌تر آنست که ضربات و لطمات روزگار نا مساعد را متحمل شویم یا آنکه سلاح نبرد به دست گرفته،  با انبوه مشکلات به جنگ برخیزیم؟
بدون شک بهترین نمایشنامه تاریخ و یکی از شاهکارهای ادبیات نمایش جهان تا زمانی که تاریخ وجود داشته باشه ، هملته. 
این شاهزاده دانمارکی دودل ، این آدمی که سخت میشه شناختش. 
چقد یک آدم میتونه نابغه باشه که انسانی خلق کنه در این ابعاد . 
هملت رو باید خوند و باید خوند و باید خوند.
          

            نمایشنامۀ جالبی بود، یک تراژدی کلاسیک در معنای واقعی کلمه، با جملات درخشانی که به‌حق شایسته تکرارهای کنونی است. 

پ.ن: پیشنهاد می‌شود حتماً با تفسیرهای ارزشمندی مثل آنچیزی که یاسپرس درباب هملت نوشته است خوانده شود؛ به روشن‌سازی زوایای پنهان متن عمیقاً کمک می‌کند.
          

            خواندن شاهکاری که قرن‌ها در قامت یک اثر بزرگ و بس عمیق ایستاده است توفیقی‌ست که نصیبم شد.
و چه نیاز ‌های انسان‌ها پست می‌نماید آن سان که برایش به جان یکدیگر می‌افتند و خون یکدیگر می‌ریزند؟ ستم چگونه سایه مرگ بر سر مردمان‌اش می‌اندازد. ای هملت، ای شاهزاده جوان ، از ایستادگی است سخن بگو!
_«بودن یا نبودن، مسئله ای است. آیا بزرگواری آدمی بیش در آن است که زخم فلاخن و تیر بخت ستم پیشه را تاب آورد، یا آن که در برابر دریایی فته و آشوب سلاح برگیرد و با ایستادگی خویش بدان همه پایان دهد؟ 
مردن، خفتن، نه بیش؛ و پنداری که ما با خواب  به درد‌های قلب و هزاران آسیب طبیعی که نصیب تن آدمی‌ست پایان می‌دهیم، چنین فرجامی سخت خواستنی‌ست.»


          

            و بالاخره «بودن یا نبودن»...؟
.
هملت، شاهزاده دانمارک، از آلمان برمیگرده تا در مراسم خاکسپاری پدرش شرکت کنه.
از فوت شاه چیزی نگذشته که مادر هملت با عموش ازدواج می‌کنه و کلادیوس(عمو) تاج شاهی رو بر سر میذاره.
طی اتفاقی هملت شبح پدرش رو می‌بینه و باهاش گفت‌و‌گو می‌کنه و حقایقی رو میفهمه که داستان رو شکل میده...
.
خوندن هملت برای من با لذت کشف کردن همراه بود.🌱
‌.
یادداشت فاقد اسپویله ⁦.⁠ ⁠❛⁠ ⁠ᴗ⁠ ⁠❛⁠.
هملت برام کتاب سختی بود ولی بعضی مطالبی که متوجه شدم رو این‌جا می‌نویسم شاید به شما هم کمک کنه:
۱. ازدواج مادر هملت با عموش باعث شاه شدن کلادیوس شد و اگر این ازدواج اتفاق نمی‌افتاد هملت به پادشاهی می‌رسید؛ این مسئله بخاطر دوراندیشی های مادرش می‌تونسته باشه که فردی روی تخت شاهی بنشینه که توانایی اداره دانمارک رو داشته باشه و خب علاقه‌ش به کلادیوس هم هست.
*اول. هملت جانش در خطره چون ممکنه مادر و عموش بچه‌دار بشن و اون بچه جای هملت رو بگیره و هملت توسط کلادیوس کشته بشه
*دوم. از این ازدواج هم خیلی ناراضیه چون از مرگ پدرش چیزی نگذشته و از مادرش انتظار این مسئله رو نداشته.( حالا نظریه‌های دیگه هم برا این مورد میگن ولی به نظر من چرا نقد رو ول کنیم نسیه رو بچسبیم، مشخصا از این کار مادرش خوشحال نیست.)
*سوم. از طرفی هملت شبح پدرش رو دیده و می‌دونه که پدرش به قتل رسیده و می‌خواد که انتقام بگیره؛ در واقع اینجا شروع داستانه و شروع  
To be, or not to be, that is the question
۲. اوفلیا در کتاب آنچنان بولد نیست ولی شخصیت خیلی موثری داره چون اگر بواسطه او نبود کسی نقشه‌ی هملت رو باور نمی‌کرد و شخصیت معصوم در عین حال باهوشی داره...
ولی خب آخر داستان⁦:⁠-⁠!⁩
.
عکس ها:
بالا سمت راست: تابلو پولونیوس( پدر اوفلیا) در پس پرده از یان جورج وایبرت
پایین سمت چپ: نقاشی اوفلیا از واترهاوس
پایین سمت راست: فیلم Ophelia ✨
در مورد این فیلم 🙈:
یکی از اقتباس‌های جدید هملت هستش. از لحاظ وقایع، فیلم با کتاب یه جاهایی تفاوت داره؛
و شخصیت های کتاب رو هم گاهی طور دیگه‌ای تعریف می‌کنه ولی نکته جالبی که وجود داره اینه که این تفاوتا گاهی بیشتر به شناخت شخصیت‌ها کمک می‌کنه و شمارو به دید خوبی می‌رسونه.
پیچیدگی‌های فیلم برای من جذاب بود💙...
البته اقتباس‌های متعددی از هملت وجود داره ولی من جذب نشدم که ببینم.
.
📘 متن کتاب:
«خوش برخورد باش، اما به هیچ‌رو مبتذل نباش؛ دوستان خود را پس از آزمودن با پنجه فولادین در جان خود جای ده ولی دست‌های خود را برای پذیرایی هر خامِ سر از تخم در آورده‌ای فرسوده مکن.»

«برای آن دم از پرهیزگاری می‌زنند که بهتر فریب دهند.»

«با آن‌که می‌بایست به هر مشقتی تن دهی، مردی بوده‌ای که به هیچ چیز سر فرود نمی‌آورد و لطمات سرنوشت و نوازش‌های آن را به یک‌سان می‌پذیرد. خوشا به حال کسانی که خون و خِردشان چنان درست به هم پیوند خورده‌اند که دیگر چون نی نیستند که سر انگشتان بخت هر نوایی را که بخواهد از ایشان بیرون بکشد.»
.
۲۳ فروردین ۱۴۰۳
          

            چیز خاصی ندارم که برای این سومین باری که خواندمش اضافه کنم. وسط خواندنش حسابی متاثر بودم و یک چیز کوچک برای خودم نوشتم و در کانل تلگرامم گذاشتم. همان را اینجا هم می‌گذارم:

داشتم هملت می‌خواندم که گریه‌ام گرفت. آن‌جایی که هملت به روزنکرانتز و گیلدنسترن میگه:
“O God, I could be bounded in a nutshell and count myself a king of infinite space.”
که «می‌توانم در پوست گردویی زندانی باشم و خود را پادشاه جهان بی‌کرانه بدانم.» یاد دوم راهنمایی افتادم. که شروع کرده بودم به خواندن کتابِ «جهان در پوست گردو»ی هاکینگ. و این نقل قول دیوانه‌کننده از هملت را در آن خوانده بودم. آن زمان نمی‌دانستم قرار است این کتابِ هاکینگ را ده‌ها بار بخوانم، نمی‌دانستم قرار است که یک روزی، همین کتاب باعث شود که عاشق فیزیک شوم و فیزیک بخوانم و نمی‌دانستم که قرار است بارها این نمایشنامه هملت را ستایش‌گرانه بخوانم. چقدر چیزها بود که آن زمان درباره آینده نمی‌دانستم. چقدر چیزها بود که به آن فکر نمی‌کردم. بیشتر از همه‌، این‌همه به مرگ و اجتناب‌ناپذیری‌اش فکر نمی‌کردم. به این‌که همان‌طور که هاکینگ عزیزم، همان مردی که آن همه عشق و شور به علم را در من پروراند، در برابر مرگ تعظیم کرد، برای من هم روزی می‌رسد که دیگر نمی‌توانم به فیزیک فکر کنم. دیگر نمی‌توانم هملت بخوانم. دیگر نمی‌توانم از این همه شکوه ادبیات به لرزه بیفتم. نه! روزی می‌رسد که دیگر نمی‌توانم! دیگر نیستم که بتوانم! 
همین‌ها بود که گریه‌ام گرفت.
------------------

عاشقِ آن خضوع و خشوعی هستم که بعد از خواندن و تمام کردنِ یک شاهکار به آدم دست می‌دهد. یک جور آرام‌گرفتن و رام‌شدن است.

پ.ن. : بعد از خواندنش، نمایشِ "هملت" با کارگردانی لیندزی ترنر را هم دیدم. تجربه فوق‌العاده‌ای بود :))
          

            از دیدِ من، هملت، گرانیگاهِ سه خصلت آدمی است: خشم، اندوه و دیوانگی. در کنار این سه، بلاهتی عجیب در امرِ انتقام‌گیری و کین‌جویی روایت را به پایانی پیشبینی‌ناپذیر میرساند. در عینِ حال تناقض‌ها و کشمکش‌های درونیِ یک انسانِ غم‌زده‌ی خشمگینِ دیوانه که در مواضعی جنبه‌ای جهان‌شمول می‌یابد رازِ ماندگاری همه‌زمانیِ اثر است. و درنهایت ما با نوعی گیجی با عموم شخصیت‌های محوری‌ای که در داستان شناخته‌ایم وداع میکنیم با این پرسش‌ها که آیا هملت خواهان کین‌خواهی بوده است؟ آیا مرده‌گان سزاوار مرگ بوده‌اند؟ آیا این مرگ‌های اتفاقی، خواسته‌ی سرنوشتی محتوم بوده است یا پیامدهای یک قتلِ گناه‌آلود و فجیع؟! 

درنهایت فکر میکنم هملت به خاطر طرح داستانی‌اش مشهور نیست. (چراکه شکسپیر آثاری با طرح‌ داستانی‌ به مراتب پیچیده‌تر و پرداخته‌شده‌تری دارد). به‌نظرم، هملت دو چیز را خوب دارد: یک شخصیتِ پرداخته‌شده (خودِ هملت) و چند مواجهه‌ی روانی باشکوه و فکرشده با معانی و مفاهیم بنیادی زندگی. 
          

            در این دو سه روز این سومین نمایشنامه ای بود که خوندم. و خوب به این نتیجه ی مهم رسیدم که حداقل 50% ارزش نمایشنامه ، به اجراشه. با این همه نگاهم به شکسپیر بهتر شد. راستش بعد از خوندن رومئو و ژولیت کلا ازش قطع امید کرده بودم :))
ولی این یکی بهتر بود. بعضی جاهاش احمقانه بود که خوب الان می دونم بخشی اش به خاطر آداب و نگرش احمقانه اون دوران بوده و نمی شه بهش خرده گرفت. 
در کل خوب بود
          

            هملت ترجمه اسماعیل فصیح . تا صفحه ۵۵خواندم. بسیار از خواندن کتاب لذت بردم. دلیلش را نمیدانم ولی انگار کشش داستان و شخصیت ها حسابی من را کشاند لای صفحات جادویی کتاب...  همان چیزی بود که تو نوجوانی دنبالش می گشتم... نصیحت انگار  قدمتی اندازه تاریخ داره... پولونیوس لائرتیس... هملت حرف های همشون رو واقعا دوست دارم و کتاب برام پر از صحنه های زنده  است. 
          

            "عاشق نباید به رایگان آه بکشد."
هملت را از روی کتابی خواندم که به همت نشر نگاه، سوای داشتن متن انگلیسی در کنار متن فارسی، دارای پیش‌گفتار و واژه نامه‌ی فارسی بود. پس اگر روزی خواستید نسخه‌ی چاپی‌ این نمایشنامه را خریداری کنید به نظر از بین چاپ‌های مختلف بازار، انتخاب بسیار خوبی‌ست. من نسخه‌های دیگر هملت را در اختیار نداشتم که ببینم در آن‌ها هم مترجم به فارسی سخت ترجمه کرده‌ است یا خیر، اما چون متن انگلیسی پس از هر صفحه‌ی ترجمه قرار داشت، گاهی برخی صفحات را که تطبیق می‌دادم ترجمه عالی بود، فقط کلمات عجیب غریب و نوع نگارش لغات بود که متعجبم می‌کرد.
از نوع کتاب و ترجمه که بگذرم، می‌رسم به خود شکسپیر. خیلی ساده عرض می‌کنم: از قلم وزین و شیرینش لذتی غیر قابل وصف بردم و البته سوای قلمش، بخش‌هایی از کتاب همانند گفتگوی اوفیلیا و برادرش، پندهای پولونیوس به له‌یرتیز، افکار درونی هملت، تقابلش با مادر و مبارزه‌اش با له‌یرتیز در پرده‌ی پایانی برای من از بخش‌های جذاب نمایشنامه بودند. من هنوز سرچ نکرده‌ام که اجرایی از این نمایشنامه را پیدا و تماشا کنم، اما اگر ریویوی من را خواندید و اجرایی فاخر و قوی از این نمایشنامه را سراغ داشتید، لطفا به من معرفی کنید.
          

            پولونیوس: سرور من! چه می خوانید؟
هملت: کلمات، کلمات، کلمات


          

            بودن یا نبودن.
به نظر شما «بودن» ینی چی؟ 
و «نبودن» ینی چی؟

تا حالا به این نکته توجه کرده بودید که شکسپیر منظورش از  بودن و نبودن چیست؟ چون وقتی میگه "مسئله این است." پس باید در تمام کتاب بگردیم و دنبال این باشیم که این بودن و نبودن رو فهم کنیم. 

با مرگ، بودن تبدیل میشه به نبودن. حالا سوال اینه: این بودن و نبودن رو شما چه جوری می‌بینین؟ فرهنگ‌های مختلف چه جوری می‌بینن؟ ادیان چه جوری می‌بینن؟ علم چه جوری می‌بینه؟ فلسفه چه جوری می‌بینه؟ ... و شکسپیر چه جوری می‌بینه؟

تمام کتاب رو می‌خونیم تا بفهمیم این «بودن» و «نبودن» یعنی چی :))

دوس دارم در موردش اینجا بنویسم براتون ولی اونایی که نخوندن و میخوان بیان اینجا نظرات رو بخونن اگه این نوشته‌های مارو بخونن باعث میشه با یه ذهنیت از پیش اماده شده کتاب رو بخونن. و اصلا این پیش‌فرض‌های ذهنی که به وجود میاد رو دوس‌ ندارم. 
          

            واقعیتش آن‌قدر از هملت شنیدیم که به‌نظرم برای مواجههٔ درستی که سزاوارشه باید درست و حسابی ازش آشنایی‌زدایی کنیم. ۱۲ سال پیش خونده بودمش و داستان کلی‌اش در خاطرم مونده بود، اما این بار که دوباره خوندمش و سعی کردم تمام چیزهایی که از قبل درباره‌ش توی ذهنم بود رو توی پرانتز کنار بگذارم، تازه متوجه شدم چرا انقدر مهم و شگفت‌انگیزه. به‌نظرم کاراکتر هملت نسبت به کاراکترهای دیگهٔ شکسپیر در سه نمایشنامهٔ دیگری که ازش خوندم خیلی پیچیده‌تره و لایه‌های معنایی متعددتری رو به روایت اضافه می‌کنه. تردید و عدم‌اطمینانش خیلی انسانی و در عین حال مدرنه. حضور پررنگ مرگ هم در روایتش زیبا و سهمگینه.