یادداشت‌های آشیخ دکتر (57)

          کتاب تحقیق جامعی است پیرامون نگاه‌های اخلاقی مختلف به مقوله غربالگری و سقط جنین گزینشی. به گونه‌ای که می‌توان گفت تمام دیدگاه‌های قابل توجه موافقان و مخالفان را آورده و در کنار آن با بهره‌گیری از تجربه‌زیسته خود نویسنده سعی در تکمیل اطلاعات و ارائه جمع‌بندی و راهکار نهایی دارد.
البته لازم به ذکر است که از نظر حقیر تدقیق بیشتر و وسیع‌تری از نقطه‌نظر اخلاق دینی در این موضوع لازم است و در عمل هیچ‌یک از این استدلال‌ها راه به عمق مساله نخواهند برد، بلکه راهکار اصلی در جست‌وجو مبدأ ارزش‌ها و عامل اعتبار خوب و بد یا به عبارت دیگر درست و غلط‌های اخلاقی است که در غیر این صورت به مانند اغلب اندیشمندان اخلاق معاصر دچار نوعی سردرگمی یا در بهترین حالت پلورالیسم اخلاقی خواهیم شد.
با این وجود مطالعه کتاب را بیشتر به دلیل نگاه روشنگرانه‌ای که نسبت به پزشکی در قامت یک صنعت در دنیای امروز دارد به همه اعضای خانواده درمان توصیه می‌کنم و همچنین به تمام مادران و پدران امروز و آینده به جهت آشنایی با دیدگاه‌های مغایر دیدگاه غالب جامعه که شاید آن‌ها را در گرفتن تصمیمات دشوار یاری کند. 
        

5

‍ اکنونی د
          ‍ اکنونی دیگر، ممکن یا ناممکن
 
پیش‌تر نیز به کتاب‌های دیگری از یانیس واروفاکیس پرداخته بودم. واروفاکیس توان بالایی در تشخیص بیماری امروز اقتصاد جهانی دارد و به خوبی واقعیت نظام سرمایه‌داری (یا به بیانی بهتر سرمایه‌سالاری) را به تصویر می‌کشد و حقایق تلخ و غیرقابل باور آن را در برابر چشمان ما قرار می‌دهد.
شاید بدیل‌هایی که او در کتاب‌هایش(از جمله اکنونی دیگر و تکنوفئودالیسم) ارائه می‌دهد دور از دسترس به نظر آیند و چه بسا دارای ایراداتی متعدد نیز باشند اما یک نکته مهم دارند و آن هم تصور امکان حالتی دیگر است. در واقع واروفاکیس به خود جرأت آن را می‌دهد که اکنونی بدیل برای نظام سرمایه‌سالار گرفتار در چنگ نظام بانکی و بازار سهام را متصور شود و وقوع آن را ممکن بداند. چیزی که در اغلب روشنفکران جهان امروز چه در شرق و چه در غرب عالم کمتر دیده می‌شود.
با وجود آن‌که بدیل پیشنهادی واروفاکیس را راهکار برون‌رفت از دشواری‌های آدمی نمی‌دانم و معتقدم مشکل انسان امروز را در سطحی عمیق‌تر از اقتصاد و سیاست و علوم اجتماعی باید جست و کلید شناخت مشکل در شناخت انسان و رابطه‌اش با مبدأ و معاد و نگاهش به زندگی و دنیاست، اما با این وجود روایت واروفاکیس از واقعیت موجود ستودنی است و شهامتش برای تصویر کردن آن دیگری برای جهان امروز قابل تقدیر.
        

4

7

‍ کتاب فیل
          ‍ کتاب فیلسوفی در تعمیرگاه با وجود داشتن موضوعی جذاب و مهم دارای ضعف‌های مهمی بود، که برخی به محتوای کتاب و برخی به فرم انتشار آن باز می‌گشت.
کتاب به رابطه امروز ما با کار، تولید، بازار و آموزش‌های متناسب با آن‌ها می‌پردازد و با عینکی نقاد به آن‌ها می‌نگرد. 

مهمترین انتقاد وارد بر کتاب حشو فراوان مطالب در آن است به گونه‌ای که عملا محتوای کتاب قابلیت خلاصه شدن در دو فصل (فصول ابتدا و انتهای کتاب) را داراست و اگر مایلید محتوای اصلی کتاب را با صرف وقتی اندک به دست آورید تنها کاری که باید انجام دهید مطالعه همین دو فصل است.
از سوی دیگر مطالب پیوستیگی چندان زیادی ندارند و انگار در کشاکش بین زبان فلسفی، زبان فنی و زبان عامیانه دچار گونه‌ای آشفتگی و لقی شده اند. البته شاید این مساله به نوعی به ترجمه کتاب نیز بازگردد که تایید یا رد آن تنها با مطالعه نسخه زبان اصلی قابل دست یابی است.
و اما ایرادات فرمی وارد بر کتاب که چه بسا به اغلب کتب ترجمان چاپ شده در یکی دو سال اخیر وارد است شامل مواردی از قبیل ریز بودن متن کتاب به منظور صرفه جویی در کاغذ مصرفی (با وجود قیمت‌های بعضا نجومی برخی مجلدات)، باز نشدن اغلب پیوندها و QR code ها و انتقال مطالب اضافه نویسنده به پایان کتاب در قالب پیوست‌ها بجای پاورقی‌ها می‌باشد. 

این نکته را هم اضافه کنم که مطلب پایان کتاب از مترجم که به تطبیق مطالب کتاب با واقعیت امروز ایران می‌پردازد، مطلبی قابل تامل است که اغلب افراد این روزها بدان به گونه‌هایی اذعان دارند و در عین حال همچنان آن‌گونه که باید بدان پرداخته نشده است و روشی عملی برای درمان آن نیز مطرح نشده.
        

5

لهجه‌ها اه
          لهجه‌ها اهلی نمی‌شوند بیش از آن‌که کتابی پیرامون زبان و گویش باشد کتابی است پیرامون زندگی آن‌دیگری ها.
روایت کننده تجربه‌های سخت و دشوار افرادی که همگی مهاجرانی اند از دنیای کهن، از جنوب شرق آسیا که به دنیای غرب هجرت کرده‌اند.
روایت کننده تفاوت‌ها، اختلاف‌ها و نژادپرستی‌ها است.
روایت کننده آن دیگری بودن است در جامعه‌ای غریب.
روایت نژادپرستی جدید، روایت ساکت کردن صدای مخالف، روایت نوع جدیدی از سانسور و خاموش کردن صدای مخالف.
روایت کننده خفقان از نوع جدید.
بخش مهمی از این کتاب برای من، روایات فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها از سختی‌ها و آوارگی‌ها، از ظلم‌ها و قتل‌ها، از خفقان‌ها و از همه مهمتر داستان تقابل فرهنگ سنتی و هزاران ساله‌ی یک جامعه سنتی با یک فرهنگ مهاجم، یک حکومت آپارتاید، یک تجاوز آشکار است. 
مردمانی که با همه سختی‌ها و دشواری‌ها در برابر این تجاوزات ایستاده‌اند. 
و از آن مهم‌تر برخورد عامه جامعه غربی با این افراد، با این دیگری‌ها است.
مطالعه این کتاب را به همه شما عزیزان، همه شما دیگری‌ها از دید انسان سفید غربی، همه شما شرقی‌های کله‌سیاه توصیه می‌کنم تا با واقعیت‌های دنیای بیرون آشنا شوید. 

پ.ن. لازم به ذکر است این کتاب نیز مجموعه آثار افرادی است که سال‌هاست در این دنیای غربی زندگی می‌کنند و تا حدود زیادی غربی شده‌اند و به قول یکی از نویسندگان آن دیگری‌های بی‌خطر اند و پلی بین غرب و شرق ایجاد می‌کنند و نه بیش از آن. 


        

3

        در ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که ویراستاری کتاب بسیار ضعیف و دور از انتظار بود. در عین حال داستان پی‌رنگ مناسبی داشت و از همه مهمتر پایانی متفاوت.
اغلب ما عادت به دستگیری مجرم در پایان داستان‌های جنایی و البته روایت داستان توسط یک کارآگاه داریم در حالی که در این اثر داستان از نظر مجرم روایت شده و از همه مهمتر قاتل در پایان کار از چنگال عدالت می‌گریزد. 
      

با نمایش یادداشت داستان این کتاب فاش می‌شود.

2