از اعجاز زبان سر نسپردگیست 
        

          هر چند بعضی جستارهای کتاب با اون چیزی که روی جلد نوشته همخوانی نداشت  اما از خوندنش لذت بردم  البته که جستار ضعیف  و کسل کننده هم داشت .
        

          بسم الله الرحمن الرحیم

1- این کتاب رو در شبی که خبر شهادت یحیی سنوار اعلام شده، با کام تلخ و بغض در گلو تمام کردم و اتفاقا روایت آخر در مورد فردی است که وطن‌اش کرانه ی باختری است و حالا هم سالهاست که توی آمریکاست.

۲- این کتاب روایت هایی از زبان مهاجرینی است که تقریبا از وطن اصلی‌شون جدا  شدند، و حالا  اتصالات درونی و بیرونی شون رو با وطن اصلی‌شون روایت می کنند.

3- تمام راویان عرب هایی هستند از کشورهای مختلف که حالا در آمریکا و یا کانادا وضعیت و جایگاه خوبی دارند و سالهاست که مهاجرت کردند و حتی پدرانشان مهاجرت کردند و  ملیت آمریکایی دارند.

۴- ریتم کتاب توی بعضی روایت ها می افته ولی حداقل ۳ تا از روایت ها روایت جذابی بودند.

۵- می شه حس تلخ بی وطنی را در آدم‌هایی که حتی خودشان در کشور  مادری‌شان  متولد نشده‌اند، لمس کرد.

یاعلی 
        

          این کتاب، دومین کتابی است که از مجموعه‌ی «زندگی میان زبان‌ها»ی «نشر اطراف» می‌خواندم و هر دو را بسیار دوست داشتم. برای من که همیشه از خواندن ناداستان و جستارها فراری بودم، تجربه‌ای بسیار خوشایندی رقم زدند.

📚 از متن کتاب:
«اعداد شاخص‌های قابل اعتمادی هستند. اعداد اندازه می‌گیرند: یک اینچ یعنی یک اینچ، و خط‌کش هم همین را نشان می‌دهد. اعداد از قضاوت و گمان و انتزاع نجات‌مان می‌دهند. اما در مورد درد، اعداد فقط نقطه‌ی آغازِ برنامه‌ی درمان را مشخص می‌کنند.»

کتاب مجموعه‌ای متشکل از ۱۰ جستار از نویسندگان عرب-آمریکایی است که هر کدام‌شان در فضایی میان‌زبانی/میان‌فرهنگی زندگی و کار می‌کنند. هر کدام از جستارها به تجربه‌های منحصربه‌فرد نویسندگان در مواجهه با پدیده‌هایی نظیر زبان، لهجه، پیچیدگی‌های فرهنگی، هویت و کلیشه‌های نژادی می‌پردازد. از آن‌جایی‌که سه نفر از نویسندگان جستارها تبار فلسطینی دارند، به موضوع دولت ساختگی اسرائیل هم در این کتاب اشاره می‌شود.

هر کدام از نویسنده‌ها سبک و صدای منحصر به خودشان را دارند؛ و به نظرم مترجم اثر هنرمندانه به این موضوع دقت داشته است. از این‌رو بعضی از جستارها را بسیار دوست داشتم و برخی را نه؛ برخی از نویسنده‌ها مشخصا قصه‌گو بودند و ترغیب شدم که دیگر آثارشان را بخوانم. بعضی از جُستارها بارها اشکم را جاری کردند، حتی بعضی جمله‌ها. مثل این‌یکی:
📚 از متن کتاب:
«اغلب فلسطینی‌هایی که در روزهای نکبت از فلسطین گریخته‌اند، هنوز کلید خانه‌شان را دارند، حتی اگر دیگر خانه‌ای باقی نمانده باشد.»

من فقط تجربه‌ی هجرت داخل کشور را داشته‌ام اما آن‌چه که در اغلب دوستانم پس از مهاجرت به کشورهای دیگر احساس کرده‌ام نوعی احساس «بی‌خانمانی فرهنگی» است. جالب این‌جاست که با خواندن جستارهای این کتاب تصور کردم که این احساس در نویسندگان این جستارها که همگی عرب-آمریکایی و به نوعی مهاجر هستند، هم موجود است. نمی‌دانم که این موضوع به شباهت‌های فرهنگی پُرشمار ما و اعراب بازمی‌گردد یا مهاجرت با خود چنین احساسی به همراه دارد؟
با خواندن هر جستار سئوالاتی در سرم روشن می‌شدند که با پایان کتاب هم هنوز روشن‌اند، سئوالاتی عمیق در رابطه با هویت، تاریخ، حافظه‌ی جمعی، زبان و لهجه.

📚 از متن کتاب:
«استعمار کاری می‌کند که در خانه‌ی خودت هم آواره باشی.»

شاید یک خوننده‌ی اروپایی، آن‌قدر که خواننده‌ی فارسی‌خوان از مطالعه‌ی این اثر لذت می‌برد؛ لذت نبرد. اما مطالعه‌اش برای ما در خاورمیانه می‌تواند بسیار مفید باشد و ای بسا که برخی پیش‌فرض‌ها و سوگیری‌های‌مان درباره‌ی فرهنگ و هویت نیازمند بازنگری‌های اساسی شوند!

پی‌نوشت:
اشاره به این نکته ضروری است که ترجمه‌ی این اثر واقعا درخشان و دقیق بود و به نظرم می‌تواند میراثی ماندگار برای «بتول فیروزان» باشد. یادش گرامی. 🕊️
        

          زندگی در کشوری غیر از وطن ، هرچند به درازای چند نسل باشد و هرچند متولد آن کشور باشی ، به نظر من شبیه زندگی در خانه ای اجاره ای است . شاید بسیار مرفه ، شاید بسیار طولانی ، شاید بسیار مجلل، شاید پر از خاطره و جذابیت و خوشی و شاید به اجبار و از سر ناچاری  .... این خانه متعلق به تو نیست . این را کسی که صاحب خانه است شاید بهتر درک کند ،  حتی حس تملک و تعلق خاطر هم نیست که این تمایز را ایجاد میکند ...میدانی! صاحب خانه اهلیت تو را بر نمی‌تابد، هرچند سالیان دراز در آن خانه باشی و هرچه این سکونت و حضورت طولانی تر باشد بیم اینکه تو خانه را مال خود بدانی ، او را بیشتر می آزارد و غریبگی تو را بیشتر به رخت می کشد . تو را محتاط و منظبط و سر به راه میکند و ترس آن لحظه نارسیده که تو را به واسطه صاحب خانه نبودن مؤاخذه و سرافکنده کنند همیشه با توست ، هرچند اگر فراموشش کرده باشی و...  
 این وجه مشترک نوشته های جذاب این کتاب است . این را می توان از متن این کتاب نوشته شده توسط دو ملیتی ها ی عربی- آمریکایی که بعضیشان اکنون ۷۰ ساله اند و متولد ینگه ی دنیا استشمام کرد . متن کتاب از جهات گوناگونی قابل مطالعه است و به تناسب ایام و به واسطه جنایت این روزهای نامردان صهیونیستی در فلسطین بعضی روایت ها خواندنی تر هم شده است . اما جدای از این ارزشها و جذابیت ها- برای من -آنچه در خصوص زندگی و حس و حال مهاجرین در تو در توی این متن ها قابل برداشت بوده و هست، جذابیت کتاب را دوچندان کرد . هرکس در آن نا پیدای ذهنش قصد جلای وطن و سفری بی بازگشت دارد این کتاب را برای درک این وجه نا پیدا بخواند . باز از نشر اطراف به خاطر انتخابش ممنونم و روح مترجم کتاب خانم بتول فیروزان  با اولیای الهی محشور و  در روح و ریحان  خداوند متنعم باد 
#نشر‌اطراف
        

          بسم الله

به دوستم می گویم:" کتاب رو خوندم میارم تو بخون، نخر دیگه"
می گوید: "نه کتاب باید مال خودم باشه،من کثیف کتاب می خونم."
 از تعبیرش خوشم می آید. کتاب خواندن کثیف!من هم کثیف کتاب می خوانم. اصلا کثیفی کتاب هایم رابطه مستقیمی با محبوبیتشان دارد. همیشه کنار جمله های محبوبم یک قلب کوچک توپر می کشم. معمولا با خودکار بنفش. 
کتاب هایی که قلب های بیشتری دارند برنده بازی اند. امروز کتاب لهجه ها اهلی نمی شوند را تمام کردم. حالا که ورقش می زنم می بینم بارانی از قلب های بنفش روی کاغذهای نرم کتابم باریده. بارانی از قلب های بنفش به انضمام خط ها و علامت ها و نوشته ها و شعرها و نشانه های جورواجور..

لهجه ها اهلی نمی شوند چه ادامه ی باشکوهی برای زندگی بتول فیروزان است!

💜
        

          .
کتابی که به روزهای خوشکل اردیبهشت می‌آید. انگار مشتی کلمه‌ی اردیبهشتی دور هم جمع شده باشند. البته در بعضی جستارها.
این کتاب جلد دوم مجموعه سه‌جلدی "زندگی میان زبان‌ها" هست. جستارهایی ازچند نویسنده عرب‌ که در کشورهای خارجی زندگی می‌کنند و دو زبانه‌اند. چند جستارش را بیشتر دوست داشتم.
درآغوش جاده
راهم را که گم می‌کنم
بابا و پونتیاک
مناسک بازگشت
فراموش کرده‌بودم چقدر کوچک است.
        

          من مشتری این جور موضوعاتم. از خواندن از نویسنده های عرب زبان هم خیلی خوشم می‌آید. دو سه تا جستار خیلی خوب داشت و چند تا هم خواندنی و خوب. 
چیزی که به ذهنم می‌آیند این که، جستار این آقای مطاوع به نظرم خیلی هم لهجه‌اش اهلی بود. هرچند اهلی با خانگی فرق دارد. ممکن است لهجه ات اهلی شود اما هرگز عضوی از خانه نشوی. 
و مقدمه‌ی ناشر هم به نظرم زیاده از آن چیزی بود که کتاب ارائه داد.
        

          یکی از بهترین کتاب‌های جستار که خواندم. عالی و دوست‌داشتنی. انتخاب جستار‌ها بسیار خوب بود، گرچه چندتایی را هم نپسندیدم، اما کلیتش خوب بود. ترجمه هم عالی و روان.
 در کل کتاب دل‌نشین و لذت بخشی بود. جستارها از آن‌هایی بود که حرف دلت را به بهترین شکل ممکن می‌گویند یا از آن‌ها که دستت را می‌گیرند و با خود به دنیای خودشان می‌برند و احساساتشان را چنان خوب می‌گویند که تو هم دقیقا حسش کنی. 
        

          لهجه‌ها اهلی نمی‌شوند بیش از آن‌که کتابی پیرامون زبان و گویش باشد کتابی است پیرامون زندگی آن‌دیگری ها.
روایت کننده تجربه‌های سخت و دشوار افرادی که همگی مهاجرانی اند از دنیای کهن، از جنوب شرق آسیا که به دنیای غرب هجرت کرده‌اند.
روایت کننده تفاوت‌ها، اختلاف‌ها و نژادپرستی‌ها است.
روایت کننده آن دیگری بودن است در جامعه‌ای غریب.
روایت نژادپرستی جدید، روایت ساکت کردن صدای مخالف، روایت نوع جدیدی از سانسور و خاموش کردن صدای مخالف.
روایت کننده خفقان از نوع جدید.
بخش مهمی از این کتاب برای من، روایات فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها از سختی‌ها و آوارگی‌ها، از ظلم‌ها و قتل‌ها، از خفقان‌ها و از همه مهمتر داستان تقابل فرهنگ سنتی و هزاران ساله‌ی یک جامعه سنتی با یک فرهنگ مهاجم، یک حکومت آپارتاید، یک تجاوز آشکار است. 
مردمانی که با همه سختی‌ها و دشواری‌ها در برابر این تجاوزات ایستاده‌اند. 
و از آن مهم‌تر برخورد عامه جامعه غربی با این افراد، با این دیگری‌ها است.
مطالعه این کتاب را به همه شما عزیزان، همه شما دیگری‌ها از دید انسان سفید غربی، همه شما شرقی‌های کله‌سیاه توصیه می‌کنم تا با واقعیت‌های دنیای بیرون آشنا شوید. 

پ.ن. لازم به ذکر است این کتاب نیز مجموعه آثار افرادی است که سال‌هاست در این دنیای غربی زندگی می‌کنند و تا حدود زیادی غربی شده‌اند و به قول یکی از نویسندگان آن دیگری‌های بی‌خطر اند و پلی بین غرب و شرق ایجاد می‌کنند و نه بیش از آن. 


        

          کیفیت کتاب و نوشته‌ها پایین تر از حد انتظارم بود
شبیه چند خاطره نگاری ساده که هیچ احساسی رو حین خواندن توی مخاطبش برانگیخته نمی‌کنه.

        

          «لهجه ها اهلی نمی‌شوند» چند ناداستان از نویسنده‌های عرب‌آمریکایی که به غیر از زبان عربی به انگلیسی هم تسلط دارن و در‌باره موضوعاتی نظیر سیاست، فرهنگ و خانواده و قص علی هذا صحبت کردند و نوشته‌اند.

من اکثر ناداستان‌هاشو پسندیدم و از خوندنشون لذت بردم ولی بعضا ناداستان‌هایی بودند که سخت خوان بودن و به یکباره نمیشد تمام‌شون کرد و قسمت قسمت مطالعه می‌کردم.
        

          دیگری بودن در جهانی که در آن زندگی می‌کنی چگونه است؟ هر جستار به نحوی پاسخ می‌دهد. 
من اما بیشتر از همه، «اوهام تسلی‌بخش» را دوست داشتم، در باب اینکه چطور در بهترین حالت، همچنان جهان ما در برابر غرب اگزوتیک است؛ و البته یک یادآوری فرامتنی برای من که چطور دیگرانِ ناآشنا و بی‌صدای جنوب جهانی و حتی درون همین ایران، برای ما مرکزنشینان اگزوتیک هستند. کما اینکه اگر مواجهه‌ای رخ دهد، حتی با همان اشتیاق نشان دادن‌های غیرمعمول، خودمان را لو خواهیم داد.
        

          مجموعه‌ای از ناداستانهای ده نویسنده‌ی شاخص عرب‌آمریکایی را در این کتاب میخوانیم. نویسنده‌ها از تجربه‌ی زیستن با زبانی غریبه و در یک رفت‌وآمد زبانی، ارتباط تازه‌ای با زبان مادری‌شان برقرار کرده‌اند. 
زبانی که از آن کوچ کرده‌اند و این شناور بودن بین زبانها، فرهنگها و هویتها آنها را به درک تازه‌ای رسانده است. اما این دست و پا زدن بین فرهنگهای متفاوت برای نویسنده‌ای که میخواهد با فرهنگ غالب مخالفت کند کار سختی است. فرهنگی که حتی به استعمار خیال رسیده است؛
        

          کتاب روایت های از نویسندگان مختلف در خارج از وطن خودشان است. وقتی کتاب را تمام کردم به این فکر کردم که منظور از لهجه خود انسان ها بودند، خود یک مهاجر هست که  با وجود زندگی و یا بزرگ شدن باز هم قسمتی از وجودش را در سرزمین خودش میگذارد و می‌رود... قسمتی که با توجه به نوشته‌ها هیچ وقت جای خالی اش پر نمیشود ...  میتواند این قسمت  خاک، خیابان، خانه و یا حتی خاطره ها باشند ...
و اما روایت آخر را بیشتر از همه پسندیدم، روایتی از روستایی در کرانه باختری و مردمی مظلوم را نشان می‌داد... 
        

          خوب بود فقط تصورم به جهت اسم و زیرتیتر کتاب چیز دیگه ای بود .. بنظرم ادم‌ها حل نمی‌شوند تیتر مناسبتری برای کتاب بود.‌
        

          بسم الله الرحمن الرحیم

هشدار، این یک یادداشت نژاد پرستانه است.
 
سال 98 دانشجوی جوونی بودم که برای ادامه ی تحصیلی از سرزمین خاک و باد( خوزستان) به سرزمین دود و دم( تهران) سفر کردم. من دانشجوی شهرستانی محسوب می شدم و بالاتر از اون یک عرب زبان. در ظاهر فرق خاصی با دیگر دانشجویان شهرستانی ترک، کرد، لر ، بلوچ ، اصفهانی یا یزدی نداشتم. همه ما خواهرانی بودیم که در آغوش هم احساس امنیت می کردیم اما صادقانه بخوام اعتراف کنم من همچین احساسی نداشتم.
من از جای می آمدم که مردمش به دلاوری معروف اند و شجاعت ،اما در همان حال از لهجه خود خجالت می کشند و مصاحبه گر ها با لبخند های عاقل اندرسفیهانه حرف های دست و پا شکسته شان را ترجمه می کنند و آخر دست چیزی برایشان نمی گذارند جز خجالت.
شاید این احساس یا منفی نگری من بود که باعث میشد به کوچک ترین لبخند یا اشاره به لهجه ام گارد بگیرم، بهم بریزم و کمی گنگ شوم اما هر بار خودم را فوری جمع کرده و به سردی در چشمان تعریف کننده زل زده بودم. همیشه دلم می خواست رک بگویم که تعریف شما برای من ناخوشایند است، احساس حیوانی را دارم که در باغ وحش به تماشایش نشسته اند اما خب، چه درکی از این موضوع می توانستند داشته باشند؟
تصمیم گرفتم اعتنای نکنم اما خب .
حال می رسم به خود کتاب ، تک تک جملات برای من معنای زیسته ی عمیقی داشتند، قلبم  را به درد می اوردند درست مثل کسی که در معرض نیشتر های عقربی سمی است.
از دو جهت، یک از این بابت که تمامی شخصیت ها معلق در دنیای یکسان سازی شده امروزی درگیر و دار کشف هویت خود دست و پا می زدن و اخرش باز به بن بست می رسیدن.
دوم بی وطنی. و چه چیزی دردناک تر از بی وطنی؟
فکر کنید، شما اواره دنیایی دموکراسی هستید که با شما درست مثل یک عروسک خیمه شب بازی رفتار میکنه و در مقابلش دهنتون رو می دوزه تا فریاد نزنید.
نمیدونم کجا به چشمم خورده بود که در وصف این کتاب نوشته بودن کشمکش عرب زبان های که بیشتر در فرهنگ غربی حل شدن و چیزی براشون نمونده.
خب میخوام اینطور جواب بدم که ، شاید ما خوشبختیم که در جای زندگی می کنیم که اندک پایداری نسبت به فرهنگ غرب در ما هست و شاید این لطف خداست که پا بر جایم و اگر که این لطف نبود هر کدوم از ما می تونستیم جای نویسندگان این کتاب باشیم که آواره فرهنگ های مختلف ان و خودشون رو دلداری میدن که شاید دنیا جای بهتری شده باشه. جای با نژاد پرستی کمتر. 
اما خب نه، نه دنیا از نژاد پرستیش کم کرده نه اون اوارگان فرهنگ تونستن جای ساکن بشن.

پ ن1: کتاب به شدت سلیس و روان نوشته شد و خیلی از بابت فوت مترجم این اثر متاثر شدم. انشالله که در این شب عزیز خدا به روح شون ارامش بده.
پ ن2: اگر تک زبانه هستید و این کتاب رو می خونید صادقانه ازتون میخوام که دل نسوزونید برای چیزی که دارید می خونید، چون نه تنها تسلی بخش نیست که ارزش این اثر رو به شدت کم میکنه.
پ ن3:از تمام جستارهاش لذت بردم حتی تا یک جای احساس کردم همه از زبان یک شخص نوشته شدن
پ ن4: متنی که اول یادداشت نوشتم برای این بود که نشون بدم چقدر با این کتاب همذات پنداری کردم و اگه بگم الان درگیر یک غم شیرینم بی خود نگفتم.
پ ن5: از بین سه جلدی که اطراف راجع به زبان منتشر کرده این جلد بیشتر مورد پسندم واقع شد و امکان اینکه در اینده باز هم بخونمش خیلی بیشتره.
پ ن6: تجربه های زبانی تون رو برام بنویسید ، خوشحالم میشم .
        

          بعدا مفصل‌تر یادداشتی درباره‌اش می‌نویسم. ۴ جستار زیر را از بقیه بیشتر دوست داشتم:
در آغوش جاده
آنها هنوز کلید خانه‌شان را دارند
مناسک بازگشت
فراموش کرده بودم چقدر کوچک است
        

          "_می‌ترسی؟
می‌گوید: از جنگیدن خسته‌م. همه‌ی عمرم جنگیدم. فقط می‌خوام از یه چیز مطمئن باشم؛ این که صبح که بیدار می‌شم، درخت انجیرم هنوز درختِ انجیرِ من باشه. همین."

من آدم حساسی‌ام. خسیس نیستم. فقط فکر می‌کنم که کسی مثل من نمیتونه اون چیزی که مال منه رو دوست داشته باشه و ازش مراقبت کنه. برای همین حاضرم از همون وسیله‌ای که یکی دیگه می‌خوادش یکی عینش رو بخرم و بهش بدم ولی چیزی که مال منه رو به کسی قرض ندم. شاید این حساسیت برای بقیه عجیب باشه اما من همچنان روی چیزی که برای منه حساسم.
بخش‌های آخر این کتاب رو که می‌خوندم تماما حسِ حرص خوردن از اینکه کسی به چیزی که مال توعه دست زده و اون رو مال خودش کرده، همراهم بود. 
جایی از این کتاب نعومیِ فلسطینی نوشته بود:" دوستم می‌گوید: توی همچین روستایی، حضور اسرائیلیا نابه‌جاتر و نامناسب‌تر از همه‌جا به نظر می‌رسه. فکر کن. زنای صهیونیست از بروکلین میان این جا و یه خونه‌ی شهرکیِ تهویه‌دار نصیب‌شون می‌شه و بعد هم به این جا می‌گن "وطن". اصلا با عقل جور در نمیاد."
 وای خدا میگن وطن! فکرش رو بکنید. یه اسرائیلی به سرزمینی که برای فلسطینی‌هاست میگه وطن! و حتی فکر به همین حرصِ من رو درمیاره. چه برسه به اینکه بخوام به ظلم و زورزیادی و پررو بودن این اسرائیلی‌ها فکر کنم. خدا به فلسطینی‌ها صبر و در نهایت پیروزی بده انشاءالله.

اما در کل باید بگم که خوندن تجربه‌های مختلف آدم‌‌های چندزبانه برام جذاب بود و مشتاقم که جلد اول این مجموعه‌ی زندگی میان زبان‌ها یعنی کتاب "ارواح ملیت ندارند" رو هم بخونم. 

*این عکس غم خاورمیانه رو فریاد میکشه.
        

          من کلا ناداستان رو دوست دارم. این کتاب هم برام جالب بود. دیدگاه من با اکثر نویسنده های کتاب نمی خوند. مثلا اون ها اهل نوستالژی ان و من دیگه نیستم، اون ها خیلی تو حسرت غرق شدن و من نه. ولی خب، با این حال اکثر بخش های کتاب رو دوست داشتم. هرچند میهن پرستی یه سری برام جذاب نبود، یا مثلا دو سه تا از متن ها اصلا ارزش خوندن نداشت، ولی خب روی هم رفته از خوندن کتاب راضی‌ ام. چون یه نویسنده حرف جدید برام داشت و خوندن متن چنتا نویسنده هم بهم چسبید. به یادگیری عربی فکر کردم، به سفر به مصر و لبنان، به اینکه وقت مهاجرت پل های پشت سرم رو خراب نکنم و سالی یه بار هم شده برگردم خونواده و عزیزانم رو ببینم، حتی اگه خیلی جاها برام آزاردهنده است اخلاق و رفتارشون. فکر کردم به اینکه احساس گناه رو از زندگیم خط بزنم، برم عبری یاد بگیرم، یه تایمی رو با فلسطینی ها و اسرائیلی ها بگذرونم، نفرت رو خط بزنم و بسازم، لبنان رو، یا حتی هندی رو که اینجا حتی حرفی هم ازش نبوده!این کتاب کلیییییی ایده بهم داد واسه ویدیو ساختن. ۱۷ تیر ۱۴۰۳، ۶ جولای ۲۰۲۴ . تامام