لهجه‌ها اهلی نمی‌شوند

لهجه‌ها اهلی نمی‌شوند

لهجه‌ها اهلی نمی‌شوند

خالد مطاوع و 5 نفر دیگر
4.2
39 نفر |
25 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

14

خوانده‌ام

54

خواهم خواند

126

شابک
9786226194679
تعداد صفحات
192
تاریخ انتشار
_

توضیحات

        لهجه‌ها اهلی نمی‌شوند، دومین کتابِ مجموعه‌ی «زندگی میان زبان‌ها»، مجموعه‌ای است از ناداستان‌های رواییِ ده نویسنده‌ی عرب‌آمریکایی که سال‌ها در غرب زندگی کرده‌اند و اغلب، به‌جز زبان مادری‌شان، به زبان انگلیسی هم می‌نویسند. این نویسندگان، در ناداستان‌هایی خلاقانه و با سبک‌هایی گوناگون و صداهایی متفاوت، تجربه‌ی زیسته و تأملات مهاجرانی از کشورهای مصر، مغرب، لبنان، لیبی و فلسطین را بازنمایی کرده‌اند و دریچه‌هایی تازه به مضامینی مانند سیاست، خانواده، فرهنگ و نژاد گشوده‌اند.

مجموعه‌ی زندگی میان زبان‌ها روایت نویسندگانی است که در کشوری غیر از سرزمین مادری‌شان زندگی می‌کنند یا مدام میان چند زبان در رفت‌وآمدند؛ نویسندگانی که آگاهانه به تجربه‌ی زندگی در زبانی دیگر اندیشیده‌اند و در جستارها و خاطرات‌شان بازی‌ها و معماهای زیستن در زبانی آشنا یا غریبه را تصویر می‌کنند.
      

لیست‌های مرتبط به لهجه‌ها اهلی نمی‌شوند

پست‌های مرتبط به لهجه‌ها اهلی نمی‌شوند

یادداشت‌ها

بسم الله ا
          بسم الله الرحمن الرحیم

هشدار، این یک یادداشت نژاد پرستانه است.
 
سال 98 دانشجوی جوونی بودم که برای ادامه ی تحصیلی از سرزمین خاک و باد( خوزستان) به سرزمین دود و دم( تهران) سفر کردم. من دانشجوی شهرستانی محسوب می شدم و بالاتر از اون یک عرب زبان. در ظاهر فرق خاصی با دیگر دانشجویان شهرستانی ترک، کرد، لر ، بلوچ ، اصفهانی یا یزدی نداشتم. همه ما خواهرانی بودیم که در آغوش هم احساس امنیت می کردیم اما صادقانه بخوام اعتراف کنم من همچین احساسی نداشتم.
من از جای می آمدم که مردمش به دلاوری معروف اند و شجاعت ،اما در همان حال از لهجه خود خجالت می کشند و مصاحبه گر ها با لبخند های عاقل اندرسفیهانه حرف های دست و پا شکسته شان را ترجمه می کنند و آخر دست چیزی برایشان نمی گذارند جز خجالت.
شاید این احساس یا منفی نگری من بود که باعث میشد به کوچک ترین لبخند یا اشاره به لهجه ام گارد بگیرم، بهم بریزم و کمی گنگ شوم اما هر بار خودم را فوری جمع کرده و به سردی در چشمان تعریف کننده زل زده بودم. همیشه دلم می خواست رک بگویم که تعریف شما برای من ناخوشایند است، احساس حیوانی را دارم که در باغ وحش به تماشایش نشسته اند اما خب، چه درکی از این موضوع می توانستند داشته باشند؟
تصمیم گرفتم اعتنای نکنم اما خب .
حال می رسم به خود کتاب ، تک تک جملات برای من معنای زیسته ی عمیقی داشتند، قلبم  را به درد می اوردند درست مثل کسی که در معرض نیشتر های عقربی سمی است.
از دو جهت، یک از این بابت که تمامی شخصیت ها معلق در دنیای یکسان سازی شده امروزی درگیر و دار کشف هویت خود دست و پا می زدن و اخرش باز به بن بست می رسیدن.
دوم بی وطنی. و چه چیزی دردناک تر از بی وطنی؟
فکر کنید، شما اواره دنیایی دموکراسی هستید که با شما درست مثل یک عروسک خیمه شب بازی رفتار میکنه و در مقابلش دهنتون رو می دوزه تا فریاد نزنید.
نمیدونم کجا به چشمم خورده بود که در وصف این کتاب نوشته بودن کشمکش عرب زبان های که بیشتر در فرهنگ غربی حل شدن و چیزی براشون نمونده.
خب میخوام اینطور جواب بدم که ، شاید ما خوشبختیم که در جای زندگی می کنیم که اندک پایداری نسبت به فرهنگ غرب در ما هست و شاید این لطف خداست که پا بر جایم و اگر که این لطف نبود هر کدوم از ما می تونستیم جای نویسندگان این کتاب باشیم که آواره فرهنگ های مختلف ان و خودشون رو دلداری میدن که شاید دنیا جای بهتری شده باشه. جای با نژاد پرستی کمتر. 
اما خب نه، نه دنیا از نژاد پرستیش کم کرده نه اون اوارگان فرهنگ تونستن جای ساکن بشن.

پ ن1: کتاب به شدت سلیس و روان نوشته شد و خیلی از بابت فوت مترجم این اثر متاثر شدم. انشالله که در این شب عزیز خدا به روح شون ارامش بده.
پ ن2: اگر تک زبانه هستید و این کتاب رو می خونید صادقانه ازتون میخوام که دل نسوزونید برای چیزی که دارید می خونید، چون نه تنها تسلی بخش نیست که ارزش این اثر رو به شدت کم میکنه.
پ ن3:از تمام جستارهاش لذت بردم حتی تا یک جای احساس کردم همه از زبان یک شخص نوشته شدن
پ ن4: متنی که اول یادداشت نوشتم برای این بود که نشون بدم چقدر با این کتاب همذات پنداری کردم و اگه بگم الان درگیر یک غم شیرینم بی خود نگفتم.
پ ن5: از بین سه جلدی که اطراف راجع به زبان منتشر کرده این جلد بیشتر مورد پسندم واقع شد و امکان اینکه در اینده باز هم بخونمش خیلی بیشتره.
پ ن6: تجربه های زبانی تون رو برام بنویسید ، خوشحالم میشم .
        

86

فاطمه

1403/1/12

"_می‌ترسی؟
          "_می‌ترسی؟
می‌گوید: از جنگیدن خسته‌م. همه‌ی عمرم جنگیدم. فقط می‌خوام از یه چیز مطمئن باشم؛ این که صبح که بیدار می‌شم، درخت انجیرم هنوز درختِ انجیرِ من باشه. همین."

من آدم حساسی‌ام. خسیس نیستم. فقط فکر می‌کنم که کسی مثل من نمیتونه اون چیزی که مال منه رو دوست داشته باشه و ازش مراقبت کنه. برای همین حاضرم از همون وسیله‌ای که یکی دیگه می‌خوادش یکی عینش رو بخرم و بهش بدم ولی چیزی که مال منه رو به کسی قرض ندم. شاید این حساسیت برای بقیه عجیب باشه اما من همچنان روی چیزی که برای منه حساسم.
بخش‌های آخر این کتاب رو که می‌خوندم تماما حسِ حرص خوردن از اینکه کسی به چیزی که مال توعه دست زده و اون رو مال خودش کرده، همراهم بود. 
جایی از این کتاب نعومیِ فلسطینی نوشته بود:" دوستم می‌گوید: توی همچین روستایی، حضور اسرائیلیا نابه‌جاتر و نامناسب‌تر از همه‌جا به نظر می‌رسه. فکر کن. زنای صهیونیست از بروکلین میان این جا و یه خونه‌ی شهرکیِ تهویه‌دار نصیب‌شون می‌شه و بعد هم به این جا می‌گن "وطن". اصلا با عقل جور در نمیاد."
 وای خدا میگن وطن! فکرش رو بکنید. یه اسرائیلی به سرزمینی که برای فلسطینی‌هاست میگه وطن! و حتی فکر به همین حرصِ من رو درمیاره. چه برسه به اینکه بخوام به ظلم و زورزیادی و پررو بودن این اسرائیلی‌ها فکر کنم. خدا به فلسطینی‌ها صبر و در نهایت پیروزی بده انشاءالله.

اما در کل باید بگم که خوندن تجربه‌های مختلف آدم‌‌های چندزبانه برام جذاب بود و مشتاقم که جلد اول این مجموعه‌ی زندگی میان زبان‌ها یعنی کتاب "ارواح ملیت ندارند" رو هم بخونم. 

*این عکس غم خاورمیانه رو فریاد میکشه.
        

20

مانا

1403/4/16

          من کلا ناداستان رو دوست دارم. این کتاب هم برام جالب بود. دیدگاه من با اکثر نویسنده های کتاب نمی خوند. مثلا اون ها اهل نوستالژی ان و من دیگه نیستم، اون ها خیلی تو حسرت غرق شدن و من نه. ولی خب، با این حال اکثر بخش های کتاب رو دوست داشتم. هرچند میهن پرستی یه سری برام جذاب نبود، یا مثلا دو سه تا از متن ها اصلا ارزش خوندن نداشت، ولی خب روی هم رفته از خوندن کتاب راضی‌ ام. چون یه نویسنده حرف جدید برام داشت و خوندن متن چنتا نویسنده هم بهم چسبید. به یادگیری عربی فکر کردم، به سفر به مصر و لبنان، به اینکه وقت مهاجرت پل های پشت سرم رو خراب نکنم و سالی یه بار هم شده برگردم خونواده و عزیزانم رو ببینم، حتی اگه خیلی جاها برام آزاردهنده است اخلاق و رفتارشون. فکر کردم به اینکه احساس گناه رو از زندگیم خط بزنم، برم عبری یاد بگیرم، یه تایمی رو با فلسطینی ها و اسرائیلی ها بگذرونم، نفرت رو خط بزنم و بسازم، لبنان رو، یا حتی هندی رو که اینجا حتی حرفی هم ازش نبوده!این کتاب کلیییییی ایده بهم داد واسه ویدیو ساختن. ۱۷ تیر ۱۴۰۳، ۶ جولای ۲۰۲۴ . تامام
        

19

چهار پنج م
          چهار پنج ماهی هست که بتول فیروزان برای من با یک نفس عمیق و یک آه بعدش همراه شده و یک حسرتی که ای کاش بیشتر بود و ای کاش چند باری که تلاش کردیم هم‌همکاری کنیم به این نتیجه نمی‌رسیدیم که الان زوده و باشه برای بعدی که وجود نخواهد داشت.

از آن آدم‌هایی که نمونه‌اش کم پیدا می‌شود. البته تعدادشان در آن خانواده کم نیست اما واقعا به طور کلی خیلی کم پیدا می‌شوند.

اسم جذاب کتاب و یادداشت لیلی بهشتی و پست معصومه توکلی و پیشنهاد خانم جعفریان کافیه برای اینکه این کتاب را برداری و بعد هم یک ماه کشش بدهی و نگذاری به این راحتی ها تمام شود. 

چه ترکیب عالی‌ای داره این کتاب چقدر خوب دور هم جمع شده‌اند متنها و به قول لیلی بهشتی یک کل منسجم درست کرده‌اند.

همه‌اش را دوست داشتم البته طبیعتا بعضی‌ها را بیشتر.
اینکه مترجم هم با فضای جهان عرب به خوبی آشناست و وضعیت زندگی در کشور های اطراف فلسطین را می‌شناسد و هم به خوبی می‌داند مهاجرت یعنی چه، کار را برجسته تر کرده.

چقدر خوب انتخاب کردی و چقدر کارت را به خوبی انجام دادی خانم بی سر و صدای بی ادعایی که همیشه سعی داشتی صداقت و پاکی را منتشر کنی و در کارت از نام و بزرگی دیگران بهره نبری.

روحت شاد.
        

93

          نه لهجه‌ها اهلی می‌شوند و نه غربت عادی!

وقتی آواره می‌شویم یا مهاجرت می‌کنیم، فقط تن‌مان نیست که آواره و مهاجر است، خاطرات و کلمات هم آواره‌اند و در این هجرت ما چیزی را از دست خواهیم داد که دیده نمی‌شود. لذت یا تجربه حرف زدن با زبانی که در آن متولد شده‌ایم. همه فرهنگ‌ها چیزهایی دارند که غیر قابل ترجمه است و بالطبع آدم‌ها هم حس‌هایی دارند که قابل بیان با زبانی غیر از زبان مادری نیست. 
کتاب «لهجه‌ها اهلی نمی‌شود» اگرچه در مجموعه زندگی میان زبان‌ها و با توضیح تجربه‌ی زندگی میان زبان‌های عربی و انگلیسی از سوی نشر اطراف چاپ شده است، اما در بیشتر ناداستان‌هایی که از نویسندگان با ملیت‌ها مختلفی همچون مصری، مراکشی، لبنانی، فلسطینی و... در کتاب قرار گرفته حرف فراتر از زیستن میان دو زبان می‌رود و به تفاوت‌های فرهنگی، غم غربت، دلتنگی برای وطن، سیاست، آوارگی، تنوع فرهنگی و یکسان‌سازی فرهنگی از زوایای مختلف می‌پردازد.
بیشتر نویسندگان این کتاب با این‌که بیشتر عمرشان را در آمریکا زندگی کرده‌اند اما حداقل در نوشته‌هایشان از آمریکایی شدن تن زده‌اند و پسوند نویسندگان عربی‌آمریکایی را برای خودشان حفظ کرده‌اند و انگار برای بعضی از این نویسندگان مسئله از همین‌جا شروع می‌شود که تو وقتی برچسب عربی‌آمریکایی یا دو ملیتی را داری دیگر به‌طور کامل نه عرب هستی و نه آمریکایی! تو به هیچکدام از این‌ها تعلق نداری. اگر برج‌های دوقلو فرو بریزد یا یک عرب انتحاری کند پای تو به دلیل عرب بودن گیر است و لااقل یک‌نفر پیدا خواهد شد که نسبت جغرافیایی یا نژادی‌ات را به تو یادآوری کند. برای خیلی از مهاجران عرب و مسلمان فروریختن باوری بوده است و به آن‌ها یادآوری کرده که در کشوری دیگر مهاجر هستند. این تجربه را پائولین قلدس در ناداستان «راهم را گم می‌کنم به خوبی شرح می‌دهد؛« من براساس اخبار روز تعریف می‌شوم. آفتاب‌پرست‌هایی هستیم که رخدادهای سیاسیِ زمانه رنگ‌مان را تغییر می‌دهد.»
از سوی دیگر چون در وطن خودت نبوده‌ای احتمالا از سوی خانواده یا هم‌وطنانت صلاحیت نظر دادن در خیلی از مسائل را نداری و حتی شاید دیگر تو حتی عرب هم نباشی و تنها توریستی باشی که گاهی به کشور خودت هم سر می‌زنی.
اما آدم‌های آواره یا مهاجرانی که می‌نویسند این شانس را دارند که برای خودشان در کلمات وطنی بسازند، آن‌ها در سرشان و کلماتشان پنهان می‌شوند و هرچیزی که از ظلم و سرکوب و غربت دیده‌اند در نوشته‌هایشان با دیگران شریک خواهند شد. این نویسندگان در کنار رنج غربت، فرصت این را داشته‌اند در فرهنگی دیگر رشد کنند و صدای خودش و فرهنگ کهن خودشان را با تمام زشتی و زیبایی‌هایش برای جهان شرح دهند.
یکی دیگر از ویژگی‌های این کتاب مترجم فقید آن بتول فیروزان است که خودش تجربه زیستن در میان زبان‌ها را داشته است و خانه را بیشتر موجودی زبان‌مند می‌داند تا مکان‌مند. 
«لهجه‌ها اهلی نمی‌شود» در 188 صفحه، ناداستان‌هایی از 10 نویسنده عربی‌آمریکایی که در خود جای داده است که خواندنش می‌تواند پلی باشد میان ما و فرهنگ عربی و با رنج غربت آشنایمان کند.
        

3

          زندگی در کشوری غیر از وطن ، هرچند به درازای چند نسل باشد و هرچند متولد آن کشور باشی ، به نظر من شبیه زندگی در خانه ای اجاره ای است . شاید بسیار مرفه ، شاید بسیار طولانی ، شاید بسیار مجلل، شاید پر از خاطره و جذابیت و خوشی و شاید به اجبار و از سر ناچاری  .... این خانه متعلق به تو نیست . این را کسی که صاحب خانه است شاید بهتر درک کند ،  حتی حس تملک و تعلق خاطر هم نیست که این تمایز را ایجاد میکند ...میدانی! صاحب خانه اهلیت تو را بر نمی‌تابد، هرچند سالیان دراز در آن خانه باشی و هرچه این سکونت و حضورت طولانی تر باشد بیم اینکه تو خانه را مال خود بدانی ، او را بیشتر می آزارد و غریبگی تو را بیشتر به رخت می کشد . تو را محتاط و منظبط و سر به راه میکند و ترس آن لحظه نارسیده که تو را به واسطه صاحب خانه نبودن مؤاخذه و سرافکنده کنند همیشه با توست ، هرچند اگر فراموشش کرده باشی و...  
 این وجه مشترک نوشته های جذاب این کتاب است . این را می توان از متن این کتاب نوشته شده توسط دو ملیتی ها ی عربی- آمریکایی که بعضیشان اکنون ۷۰ ساله اند و متولد ینگه ی دنیا استشمام کرد . متن کتاب از جهات گوناگونی قابل مطالعه است و به تناسب ایام و به واسطه جنایت این روزهای نامردان صهیونیستی در فلسطین بعضی روایت ها خواندنی تر هم شده است . اما جدای از این ارزشها و جذابیت ها- برای من -آنچه در خصوص زندگی و حس و حال مهاجرین در تو در توی این متن ها قابل برداشت بوده و هست، جذابیت کتاب را دوچندان کرد . هرکس در آن نا پیدای ذهنش قصد جلای وطن و سفری بی بازگشت دارد این کتاب را برای درک این وجه نا پیدا بخواند . باز از نشر اطراف به خاطر انتخابش ممنونم و روح مترجم کتاب خانم بتول فیروزان  با اولیای الهی محشور و  در روح و ریحان  خداوند متنعم باد 
#نشر‌اطراف
        

18

لهجه‌ها اه
          لهجه‌ها اهلی نمی‌شوند بیش از آن‌که کتابی پیرامون زبان و گویش باشد کتابی است پیرامون زندگی آن‌دیگری ها.
روایت کننده تجربه‌های سخت و دشوار افرادی که همگی مهاجرانی اند از دنیای کهن، از جنوب شرق آسیا که به دنیای غرب هجرت کرده‌اند.
روایت کننده تفاوت‌ها، اختلاف‌ها و نژادپرستی‌ها است.
روایت کننده آن دیگری بودن است در جامعه‌ای غریب.
روایت نژادپرستی جدید، روایت ساکت کردن صدای مخالف، روایت نوع جدیدی از سانسور و خاموش کردن صدای مخالف.
روایت کننده خفقان از نوع جدید.
بخش مهمی از این کتاب برای من، روایات فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها از سختی‌ها و آوارگی‌ها، از ظلم‌ها و قتل‌ها، از خفقان‌ها و از همه مهمتر داستان تقابل فرهنگ سنتی و هزاران ساله‌ی یک جامعه سنتی با یک فرهنگ مهاجم، یک حکومت آپارتاید، یک تجاوز آشکار است. 
مردمانی که با همه سختی‌ها و دشواری‌ها در برابر این تجاوزات ایستاده‌اند. 
و از آن مهم‌تر برخورد عامه جامعه غربی با این افراد، با این دیگری‌ها است.
مطالعه این کتاب را به همه شما عزیزان، همه شما دیگری‌ها از دید انسان سفید غربی، همه شما شرقی‌های کله‌سیاه توصیه می‌کنم تا با واقعیت‌های دنیای بیرون آشنا شوید. 

پ.ن. لازم به ذکر است این کتاب نیز مجموعه آثار افرادی است که سال‌هاست در این دنیای غربی زندگی می‌کنند و تا حدود زیادی غربی شده‌اند و به قول یکی از نویسندگان آن دیگری‌های بی‌خطر اند و پلی بین غرب و شرق ایجاد می‌کنند و نه بیش از آن. 


        

1