یادداشت‌های محمد میرشاهی (82)

دریای ایمان
          کتاب در اوائل کمی کشدار و شاید کسل کننده بود ولی هر چه جلوتر می‌رفتم جذاب‌تر و تکان‌دهنده‌تر می‌شد. انتهای کتاب و قسمت نتیجه آن انقلابی و بنیان‌کن افکار و سازنده جدید فکرهای من در مورد خدا شد. مفهوم و باور من به خدا با خوندن این کتاب کاملا صیقل خورد و دیگه اون تفکرات کاملا از نو برام ساخته شد و خیلی شفاف‌تر در ذهنم بازسازی شد. 
به نوعی جواب این سوال که چی جوری بهشت و جهنم در همین دنیاست برای من کاملا واضح شد و دیدی جدید از معنویت  برام به وجود آمد.  لب مطلب کتاب اسطوره‌زدایی از مفهوم دین و خدا وانسانی، درونی و معنوی کردن این مفاهیم هست که با تبیین دین ناواقع‌گرا که دائما در تمام کتاب تکرار میشه مفهوم انسان‌مداری بودن دین و خدا و معنویت وضوح بهتری پیدا می‌کنه.
بهتره چند تایی از جملات کتاب رو بیارم:
خدا چکیده ارزش‌های ماست. خدا به زبان ساده وحدت آرمانی همه ارزشها، تکلیف ارزش‌ها بر دوش ما و قدرت خلاق آنهاست. 
دین چیزی نیست مگر ارزش‌ها که در نهادهای اجتماعی ما ودر اعمال ما تجلی می‌یابد. دین هر چه بیشتر نضج می‌یابد تسلی‌های جزمی کهن آن  و ساختارهای پوسیده قدرت ستمگر اجتماعی  و روانی که با آن جزمیات همراه است ، رفته رفته ناگزیر از بین می‌رود. ولی وظیفه تاریخی دین یعنی تجسم ارزش‌های ما، گواهی و نگهداری آنها، نمادین کردن و تحقق بخشیدن آنها در حیات انسان، به حال خود باقی می‌ماند. پرده توهمی  تاکنون عملکرد دین را نهان  داشته بود. این پرده که سرانجام کنار برود، کار رین بسی بهتر انجام می‌پذیرد.

        

0

چیستی حیات و کوانتوم: ظهور عصر زیست شناسی کوانتومی

0

چنگیزخان
          کتاب دارای نثر روان و داستان پرکششی هست و گام به گام می تونی رنج و مصیبتی که ایرانیها در یورش بی امان مغول تحمل کردن رو حس کنی. خوندنش آدم رو خسته نمی کنه توصه اش می کنم.
از مقدمه کتاب چنگیزخان : یورش مغولان به ایران در سال ۶۱۶ هجری قمری (۱۲۱۸ میلادی) آغاز گردید. ادوارد تلر در خاطراتش در مورد حمله چنگیزخان مغول به ایران دوره خوارزمشاهی می نویسد : «یک نمونه مهم در تاریخ، جنگ های چنگیزخان مغول، و به ویژه تخریب سرزمین های پارسی است. بیش از نصف جمعیت سرزمین تسخیر شده نابود گردید و پارس، که همان ایران امروزی است، هرگز جلال و ابهت پیشین خود را دیگر باز نیافت.» بیش از نیم قرن پیش واسیلیان روزنامه نگار جوان، مورخ و متخصص زبان های شرقی برای سیاحت به کویر لوت رهسپار شد. وفور ویرانه های شهرها و روستاهای حاشیه کویر، مولف را حیرت زده کرد. هیچ انسانی در آنها ساکن نبود. در طول راه به ندرت سیاه چادرهایی به چشم می خورد. کتاب چنگیز مغول

در شامگاه یکی از روزها هنگام استراحت، چوپان سپید مویی علل وفور این ویرانه ها را به یان چنین توضیح داد : فرنگی، خیال نکن که سرزمین ما همیشه چنین خاموش و غم انگیز بوده است.اینجا در گذشته آباد و پر بود ولی استیلاگران آزمند بارها از این سرزمین گذشته و آن را به خاک و خون کشیده اند. این وادی در زمان های باستان عرضه انواع تاخت و تازها بوده است؛ سپاهیان اسکندر، لشکریان عرب، لشکریان چنگیز «جهان گشای»، سپاهیان تیمور لنگ و جنگجویان نادرشاه افشار هر کدام در عهد خود در این سرزمین تاختند… اینجا شاهراه بزرگی بود.»

واسیلی یان در سال ۱۹۳۹ تالیف رمان جنگیزخان را که نخستین کتاب از سه رمان اوست، به پایان رساند. در سال ۱۹۴۱ رمان «با تو» و در سال ۱۹۴۵ رمان به سوی آخرین قلزم که بخش نهایی رمان های سه گانه است منتشر شد. این سه رمان تاریخی که به استیلاگران مغول اختصاص دارد، هم از نظر حجم و هم از نظر اهمیت ادبی، مهمترین اثر نویسنده است. سیمای چنگیزخان، «اهریمن خون آشام» دوران گذشته از دیر باز ذهن نویسنده را به خود مشغول می داشت. 
واسیلی یان در یکی از مقالات خود که به شرح زندگی او اختصاص داشت، راز تالیف کتاب چنگیزخان را چنین توضیح می دهد : «چرا من از میان استیلاگران بزرگ آسیا به ویژه چنگیزخان را برگزیدم و سیمای او را چگونه و بر چه اساسی مجسم ساختم؟» سبب آن یک تصادف بود : شبی در خواب دیدم که چنگیزخان جلوی درب یورت خود نشسته است. این یورت از خیمه های معمولی صحرانشینان توانگر بود که قالی های رنگین آن را زینت می داد. چنگیزخان روی پاشنه پای چپ نشسته بود و زانوی راست را در بغل داشت. او مرا به نشستن در کنار خود خواند و صحبت ما گل انداخت. ناگاه به من گفت : بیا کُشتی بگیریم. من گفتم : آخر تو از من زورمندتری. در جوابم گفت : باشد، آزمایش می کنیم.

ما به آیین روسی کمربند چرمین هم را گرفتیم در حالیکه به نوبت پاها را جا به جا می کردیم به کُشتی پرداختیم. ناگهان احساس کردم که او با بازوی خود پشت مرا در هم می فشارد و کم مانده که تیره پشتم را خورد کند. در عالم خواب با خود گفتم چه کار کنم از خود را برهانم؟ هم اکنون مرگم فرا می رسد. فکری به سرم زد و گفتم اینها همه در عالم خواب است و من باید هر چه زودتر بیدار شوم. آنگاه تلاش کردم و از خواب بیدار شدم. از آن به بعد تصویر زنده ای از چنگیزخان به دست آوردم و بر آن شدم تا در بیداری با او دست و پنجه نرم کنم و بدین منظور با نهایت دقت به مطالعه منابع  و مدارک تاریخی دوران او پرداختم.
منابع و ماخذ که برای نگارش کتاب چنگیز مغول بررسی شده زیاد هستند از آن جمله اند : تالیفات مورخین مغول، چینی، ایرانی و عرب نظیر جامع التواریخ نوشته رشیدالدین فضل الله، تاریخ جهانگشای اثر عطا ملک جوینی، تاریخ حبیب السیر نوشته غیاث الدین خواندمیر، سیره جلال الدین منکبرنی تالیف محمد بن احمد نسوی منشی جلال الدین، طبقات ناصری تالیف ابو عمر عثمان منهاج الدین سراج جوزجانی، کتاب کامل التواریخ اثر عزالدین علی بن محمد ابن الاثیر و غیره، تالیفات محققین و دانشمندان روسی نظیر بارتولد، برزین، ولادیمیرتسف و انبوه دیگری از آثار مولفین شرقی، روسی و اروپایی. کتاب یان به هیچ وجه بازگفت و تکرار منابع تاریخی نیست، بلکه ترکیب بدیعی است از پژوهش های تاریخی و ذوق و قریحه ای ادبی. ( برگرفته از سایت دی بوک)
        

0

ما و تاریخ فلسفه اسلامی
          دکتر “داوری” کتاب را در جواب کتاب «نحن والتراث» اثر "محمد عابدالجابری" نوشته ولی زمانی منتشر شده که جابری دار فانی را وداع گفته است. یک بار دکتر گفت بنا داشته فقط مقاله‎ای به‎هم‎برساند ولی ظاهرا سپس چیزی به آن اضافه کرده و دوباره بخشی افزوده و همین طور ادامه داده تا کتابی 600 صفحه‎ای از آب در آمده است. کتاب با دفاع از استقلال فلسفه اسلامی از فلسفه یونان آغاز شده، با گزارشی از وضع معاصر فلسفه رو به پایان گذاشته و با این پیشنهاد پایان می‎یابد:«در حقیقت تاریخ فلسفه را دوباره با طرحی تازه باید نوشت»
این چند جمله را  می توان به عنوان جان کتاب ذکر کرد که: «اگر فلسفه اسلامی را با وقت آن دریابیم و بشناسیم این فلسفه معاصر ما می‎شود و می‎تواند جایگاه ما در جهان کنونی را بشناساند و ما را مستعد طلب راه برون‎شد از عالم یک ساحتی حرص مصرف سازد. همه جهان کنونی به درجات یک ساحتی و نیست انگار شده است. ما هم نباید فلسفه اسلامی را وسیله مقابله با ایدئولوژی‎های موجود بدانیم که در این صورت به نتیجه‎ای جزتحویل و تنزل فلسفه به ایدئولوژی نمی‎رسیم.»
        

1

زندگی میکل آنژ
          کتاب سرگذشت مجسمه ساز، شاعر و نقاش شهیر ایتالیای دوره رنسانس هست که حسادت‌ها و رقابت‌ها  همراه با سوء‌استفاده  اعضای خانواده و فشار طاقت‌فرسای کاری موجبات زندگی  دردناک  برای او شده بود.  بنابه توصیف نویسنده : " مردان بزرگ به قلل رفیعی می‌مانند، که هر  چند از باد تازیانه می‌خورند و در ابرهای قیرگون فرو می‌روند، لیکن آدمی بر بلندیشان بهتر و عمیق‌تر   نفس می‌کشد، پلیدی‌های دل را در پاکی و لطافت هوایشان فرو می‌شوید و چون ابرها به‌یک سو روند، خود را بر نوع بشر مسلط می‌بیند. "  
" من هرگز ادعا نمی‌کنم که همه جهانیان می‌توانند بر فراز این قلل زیست کنند. لیکن می‌گویم که مردم گیتی باید یک روز در سال، به قصد زیارت از آنها بالا روند. آنجا، آنها نفس سینه و خون رگهایشان را تازه خواهند کرد، آنجا آنها خویشتن را به ابدیت نزدیکتر احساس خواهند نمود، آنگاه با دلی قوی، به عزم پیکار روزانه، به دشت پهناور زندگی باز خواهند گشت." 
اکثر هنرمندان جامع خصلت‌های متضاد هستند مثلا همین میکل آنژ  عشق، نومیدی، دین‌مداری،  زودرنجی  رو  در خودش جمع کرده  که همین در  بعضی اوقات موجب بروز رفتارهای متضاد می‌شه.
ولی برای من از همه بیشتر احترام و عشق بیش از حد به پدرش جالب بود. مثلا در کتاب اشاره می‌شه که پدر میکل آنژ از فلورانس پای به گریز نهاد و فرزندش را متهم ساخت که از خانه بیرونش کرده است. میکل آنژ نامه ملاطفت آمیزی به پدرش می‌نویسه که چون طولانیه می‌گم که حتما تو این کتاب بخونینش
        

0

خدای متعال: مطالعاتی درباره ساختار و نشانه شناسی فلسفه، کلام و جهان شناسی اسلامی
          این کتاب اثری قابل توجه است که در هفت فصل به بررسی تاریخ اندیشه در سنت عقلانی اسلام پیرامون مفهوم خدا، مسئله فلسفی – عرفانی صدور و تبیین خلقت ازدیدگاه قرآن می‌پردازد. اما باید در نظر داشت که این اندیشه خود ساحتی از تحقیق است که زمینه بررسی‌های بیشتر و دقیق تر را برای اهل فلسفه در عالم اسلامی می‌گشاید. اساسا هر تأمل فلسفی در جای خود قابل اعتناست و اعتنای به آن موجب حرکت و تداوم اندیشه می‌شود. این اثر خوانشی است از سنت عقلانی اسلامی در بافت مطالعات شرق شناسانه که میان نشانه شناسی و ساختارگرایی جدید با متون کلاسیک اسلامی به ایجاد تعامل می‌پردازد. افزون بر این، اطلاعات مفصل و دقیق نویسنده از سنت‌های عقلانی موجود در دوران آغازین و نضج فلسفه اسلامی در حوزه‌های فرهنگی پیرامونی به کمک محققان فلسفه خواهد آمد. بنابراین اثر حاضر کوششی است برای بررسی و تحلیل مفهوم خدا در زمینه‌های فلسفه و کلام اسلامی در پرتوی تازه، که نخستین بار برای به کار گرفتن دیدگاه‌های مربوط به ساختارگرایی، پساساختارگرایی و نشانه شناسی و کاربرد آن‌ها در این دو زمینه محقق شده است. اگرچه از منظر مؤلف ابزارهایی مانند ساختارگرایی روش هایی مفید برای تحلیل اند، نه غایت فی نفسه.
انتخاب متفکرانی که در این کتاب از آن‌ها بحث شده به اعتراف نویسنده تعمدا گزینشی بوده، زیرا وی در پی آن نبوده که این کتاب پژوهشی ترا- زمانی شامل کل زمینه‌های تاریخ فلسفه‌ی اسلامی باشد، با این حال، نوعی بیگانگی فزاینده و «زمانی» را از پارادایم قرآنی آشکار ساخته است. وام گرفتن اصطلاحات نشانه شناسی با هدف شکل دادن به یک «نشانه» بوده است. این اثر همچنین فراخوانی است بر احیای کلی پژوهش درباره‌ی فلسفه‌ی اسلامی. این کار می‌توانست و در واقع می‌باید در پرتو علوم انسانی مانند مردم شناسی، جامعه‌شناسی و زیررشته‌هایی مانند پژوهش درباره‌ی تاریخ تکونات گفتاری انجام شود. اما مؤلف بنای آن را بر پایه و اساسی که در «مکتب آمریکای شمالی فلسفه‌ی اسلامی» استوار شده، نهادینه کرده است. همان کسانی که در بسیاری از پانوشت‌های این کتاب به تحقیقات درخشان فراوان شان استناد گردیده است.
به این ترتیب می‌توان گفت که اثر حاضر کوششی است برای بررسی و تحلیل مفهوم خدا نزد فیلسوفان و متکلمان اسلامی با استفاده از دیدگاه‌های مربوط به ساختارگرایی و نشانه شناسی ریچارد نتون، از میان چهار تلقی عمده‌ی قرآنی، تمثیلی، عرفانی و نوافلاطونی درباره‌ی ذات خدا، که به جنبه‌ی ناشناخته و مطلقاً متعال و نوافلاطونی خدا درمقام خالق توجه می‌کند. از نظر وی، «الگوی خالق قرآنی» متضمن خدایی است که از هیچ می‌آفریند؛ در زمان تاریخی عمل می‌کند؛ در همین زمان مخلوقاتش را هدایتمی کند؛ و به نحوی غیر مستقیم می توان به اون شناخت پیدا کرد. وی می‌کوشد نشان دهد که چگونه خدایی که از جمله کندی، فارابی، ابن سینا، اسماعیلیان، سهروردی و ابن عربی معرفی می‌کنند، با گذشت زمان، به طوری فزاینده از الگوی خالق قرآن «بیگانه» می‌شود. البته وی فیلسوفان اسلامی متأخری را که آرای شان با الگوی خالق قرآنی متفاوت یا بیگانه است «نامعتبر» یا «غیراسلامی» نمی داند، بلکه صرفاً به «متفاوت بودن» آن‌ها حکم می‌کند. نتون، درنهایت، نتیجه می‌گیرد که مفهوم بیگانگی، نوعی متفاوت از الگوی الهیاتی فراهم می‌آورد که همچنان می‌تواند به طوری موّجه تحت چتر «اسلامی» قرار گیرد، زیرا این الگو سوابق قابل توجهی در جنبه‌های تنزیهی الوهیت قرآنی دارد.
(برگرفته از سایت ویکی نور)
        

0

جان جهان: تحلیل چشم انداز پیام های جهانی ادبیات فارسی
          این کتاب یک اثر تحقیقی در زمینه پاسخهای جهان‌شمول ادبیات فارسی به سوالها و دغدغه‌های اساسی انسان امروزی است و به اذعان نویسندگان کتاب هنوز در ابتدای راه قرار دارند. در این کتاب به تبین ایده اسطوره حماسی عرفانی در ادب فارسی پرداخته و با کاوش و تحلیل شاهنامه فردوسی، مخزن‌الاسرار نظامی، منطق‌الطیر عطار، مثنوی مولانا، دیوان حافظ، گلستان سعدی و گذری اجمالی بر آثار سهروردی در جستجوی هدفمند در رسیدن به جواب بحران‌های بشر امروز که شامل بحرانهای: خودناشناسی، بی معنایی، تنهایی، بیگانگی، ماده گرایی اخلاقی، خودگرایی افراطی، شکاکیت، احساسات گرایی، تبعیت از افکار عمومی، برابری طلبی افراطی ( نفی فردیت انسانی)، مدزدگی، مصرف زدگی، جزمیت گرایی، گسست نسلی، جباریت نهادها و ابزار شدن انسانها، قهاریت فن‌آوری، محیط زیست، دوری از طبیعت، توده‌ای شدن( انسان محصول نهادهای اجتماعی، اقتصادی و ابزار تولید فرض شود)، تقسیم کار( انسان ابزاری و تفی فردیت)، نارضایتی افکار عمومی، شتاب زدگی، طبیعی نبودن و نهادی نشدن انسان دوستی می شوند، می باشد. 
" آنچه در این پژوهش در محدوده پاره‌هایی از شاهکارهای ادب فارسی بدان پرداخته شد، کشف پیام‌های جهانی ادب فارسی متناظر با عمده ترین این بحران‌ها بوده است." ص. ۴۷۷

        

1

تفکر فازی = Fuzzy thinking
          سلام کتابی مفید که برای علاقه‌مندان به ریاضیات، علوم اجتماعی و فلسفه همزمان می‌تونه جذاب باشه. از ترجمه خوبی هم برخورداره .
از مزیت‌های کتاب میشه گفت از فرمول‌ استفاده نکرده، نثر روانی داره، نویسنده از صاحب‌نظران و پیشگامان این حوزه مطالعاتی هست.
بعد از خوندن کتاب متقاعد شدم که باید آموختن منطق فازی رو از دبیرستان‌ها شروع کنیم چرا که آشنایی با این تفکر می‌تونه راهگشا باشه و چقدر کاربردهای شگفت‌انگیزی می‌تونه داسته باشه.
ااین نظریه توسط یک ایرانی به نام دکتر لطفی‌زاده در سال ۱۹۶۵ به جهانیان ارائه شد و در ابتدا با مخالفت‌های سرسختانه ریاضیدانها  و فلاسفه مواجه شد. در این کتاب از سرگذشت این دانشمند ایرانی اطلاعات خوبی ارائه شده.
به اذعان نویسنده این نظریه در شرق و به خصوص ژاپن و کره جنوبی از استقبال بسیار بهتری از غرب مواجه شده و پیشرفت سریع این کشورها رو در زمینه هوشمند سازی و یادگیری ماشین‌ها موجب شده :"از نقطه نظر فلسفی، نظریه فازی هماهنگ با آموزش‌های اصلی بودیسم ذن است که شاید در پذیرش این منطق از سوی ژاپنی‌ها سهم داشته است. " ص. ۲۱۸
        

0

عشق: پنجره ای به کمال از دیدگاه ابن سینا و ابن عربی

1