یادداشت‌های سمانه رحمدل (138)

          حالا شاید این مدل بازیگوشی ها با داستانهای قدیمی عادی شده باشه،  ولی فکر کنم این کتاب تو زمان و مکان انتشارش پدیده ای بوده باشه. در هرصورت،  همچنان امتیاز خوبی میگیره از طنازی و خلاقیت.  و هرجور فکر میکنم،  این طور هجو ایده آل های چپ امریکایی خیلی دل و جرات می خواسته. 
        

          با خوندن کتابای میچ آلبوم با خودم فکر می کنم شاید پیامبرها هم قصه گو بودند.  چطوریه که یه حرف رو اگه بی قصه به آدم بگن،  به نظرش شعاری میاد؛ بعد که همون حرف می ره تو قصه، قبول کردنش راحت میشه.  
        

          خدایا این کلاسیک‌های بی‌ادعای سرراست و صمیمی رو از ما نگیر! مثلا وقتی فکر کردیم که آخرینشون رو هم خوندیم، به‌طور تصادفی یه ذخیره جدید ازشون کشف کنیم و خوشحال بشیم. 
یا مثلا مثل همین قصر آبی، بعد از خوندنش بگیم:  تو تا الان کجا بودی؟ 
نه این که همه‌‌ کلاسیک‌ها شاهکار باشن، ولی همه‌شون به‌معنای واقعی کلمه «کتاب» هستن. همون‌جور که خونه‌های قدیمی و مامان‌بزرگی، به‌معنای واقعی کلمه «خانه» هستن.
مشخصا درباره قصر آبی، باید بگم بعد از مدتها کتابی دست گرفتم که همه جا با خودم می‌بردم و از هر فرصتی برای خوندنش استفاده می‌کردم. 
        

          شما هر سوژه یه خطیِ شعاری و گل درشتی رو که خواستین می‌تونستین بدین به جناب جانی روداری،  و خیالتون راحت بود که قطعا ازش یه داستان شیرین، خلاقانه، مُرده‌زنده‌کن و غیر گل‌درشت (گل کوچیک مثلا؟) در میاره و تحویلتون میده. خدا بیامرزدش. زود مرد. 
        

          غافلگیری فرمی و فضاسازیِ جلد اول رو نداشت و طبیعتا باید جاذبه جدیدی رو می‌کرد که بتونه داستان سراسر شعارزده‌ش رو متعادل کنه... از اواسط کتاب یه رگه هایی از نوسازی به چشم می‌خورد،  ولی...  نع!  خیلی شعاری و گل درشت بود. 
اگه به شعار علاقمندین ولی به داستان بیشتر،  می‌تونید «کشور  دروغگوها»  رو بخونید؛ نوشته‌ی جانی روداری؛  یک قصه‌گوی اصیل. 
        

          بله آقای نبویان، دوزاری‌مون افتاد که کمدیِ انتقادی سیاسی کنایی تمثیلی و...  نوشتین. خنگ که نیستیم! فقط ای کاش به جای فرو کردن بدبختی‌هامون در چشممون، از طنز و قریحه درخشانتون واسه پرورش داستان استفاده می‌کردین. مثلا در فصل هفت من واقعا امیدوار شدم که با یک کام‌بکِ اساسی روبرو هستم و قراره با یه داستان بکر و عجیب و غریب روبرو بشم... ولی متاسفانه نسخه‌ش سریع پیچیده شد. حیف!  
        

          یه کتاب روح‌دارِ شیرین و بامزه.  
        

          اگه افسردگی یا اضطراب دارین توصیه نمی‌شه. در غیراین‌صورت، این کتاب دریچه‌ایه به جهانِ دختری که دیوانه‌وار و کولی‌مسلک سفر می‌کنه. سفرنامه‌ای که از جایی به بعد تبدیل به زندگی‌نامه می‌شه. برای من این حالت رو داشت که انگار تو زندگی کسی بیش از حد فضولی کرده‌ام و بعدش پشیمونم، چون انتظار این حجم غم و گرفتاریِ طرف رو نداشتم و دوست ندارم بدونمش. 
        

          بارزترین صفت برای این کتاب: خنده‌دار. وودهاس کتابهای بهتر از این هم داره، ولی نقطه مشترک همه‌شون همینه. خنده‌دار! وودهاس یه خنده‌دار‌نویسه. خنده‌دار! حتی تکرار این واژه لذت‌بخشه. واژه‌ای که کسی یا چیزی الکی شایسته‌ش نمی‌شه. 
ترجمه کتاب هم خنده‌داره. قشنگ معلومه خود مترجم هم کلی با کتاب کیف کرده و سنگ تمام گذاشته. 
هشدار: خطر روده‌بر شدن در فصل ۱۹ 
        

          اول از قلم کتاب بگم که ساده‌ست، در واقع خیلی ساده. من با این سادگی مشکلی ندارم و به ادبیات قلمبه سلمبه ترجیحش می‌دم. 
محتوای کتاب در یک کلام: دراماتیک. می‌شه از توش چه سریال‌ها و فیلم‌ها که در نیاورد. چه بخشی که مستقیما مربوط به استاد بهاره و چه بخشی که بیشتر تمرکز رو دخترشونه. البته خانم پروانه با تواضع و فهم عالی، کل زندگینامه رو به شکلی روایت کردن که در ستایش پدر بزرگوارشون باشه. اشعار استاد هم خیلی به جا لابه‌لای کتاب استفاده شده. 
        

          وقتی یک خانم قصه‌گوی شیرین‌سخن تصمیم می‌گیره از تاریخ بنویسه،  نتیجه به قول خودش مستطاب می‌شه. من که همیشه، حتی تو مدرسه تاریخ رو دوست داشتم؛ اما شمایی که از تاریخ بدت میاد هم احتمالا با این دست کتاب‌ها نظرت درباره تاریخ عوض بشه. 
تصویرگری کتاب هرچند خیلی بامزه‌ست، ولی بعضی وقتها تصویرگر سر به سر نویسنده می‌ذاره و در نتیجه از متن جا می‌مونه. 
        

          به نظر من فیلم شاخ گاو ساخته کیانوش عیاری (که از این کتاب اقتباس شده) از خود کتاب خیلی خوش‌ریتم‌تره. کتاب مثل سریالهای دهه شصت کُنده. اما ریزه‌کاری‌های بامزه خودش رو داره. و مهمتر این که زیربنای داستان محکمه، که فیلم شاخ گاو نشونه این استحکامه. 
        

          هرچند که فیلم خواهران غریب از این کتاب جذاب‌تر از آب در اومده، ولی در هر صورت از اریش کستنر نمی‌شه غافل شد. یه فیلم هم کیانوش عیاری از این کتاب اقتباس کرده که اصلا به پای خواهران غریب نمی‌رسه، ولی از لحاظ ایرانیزه شدن داستان فرنگی جالبه. 
        

          محمود فرجامی قبل از صعود به قله بلاگری چنین ترجمه‌های درخشانی تولید می‌کرد.  فکر کن چنین کتابی به‌عنوان کتاب علوم مدارس تدریس شه. حاضرم اون موقع دوباره به مدرسه برگردم...  خب راستش تحت هیچ شرایطی حاضر نیستم دیگه به مدرسه برگردم، اما دست‌کم برای نسلهای بعد چنین روشهای تدریس شیرین و شوخ و شنگی رو آرزو می‌کنم (صد البته با معلمهای متناسب با این دست کتابها). 
        

          زاویه دید نویسنده‌های جستارهای کتاب خیلی متنوعه. چند تایی زیادی رمانتیکن. بیش از حد روی جنبه ذهنی مکان تاکید دارن؛ که به‌نظرم جالب نیست و مصداق افتادن از اونورِ بامِ مدرنیسمه. در عوض چند جستار به‌درستی روی عینی-ذهنی بودنِ مکان مانور دادن. از جمله جستار آخر یا جستار نویسنده سوری. جستار اول حالت پژوهشی داره که خیلی جالب بود.
        

          جایزه کارنامه کلاس نمیدونم چندم ابتداییم از طرف مدرسه!  الان هم که  یاد آخرش میفتم بغضم میگیره.  با قلمی سحرآمیز نوشته شده و کلمات از بیان حس عجیبم بهش عاجزه.  نوستالژی،  غم،  عروسک سخنگو (تو با عروسکت حرف نمیزدی؟)،  طنز تلخ،  امید و ناامیدی،  همه اینها و کلی حس عجیب دیگه.  همه‌ش با هم اسمش چیه؟ 
        

          کاری به نقد کتاب و اینا ندارم.  الان سوالم اینه که چطور دن کامیلو میانگین ۳ستاره گرفته؟(از دو نفر) ترجیح میدم به اون حالت فکر نکنم که یه نفر ۵ ستاره داده،  چون در اون صورت...  نه حتی نمیتونم بهش فکر کنم.  شاید اشتباه دستش خورده. پیش میاد. 
        

          شخصیت شیمپالو یه جورایی شبیه دون‌دونه، تو برنامه عروسکی الستون و ولستون (اگه دهه شصتی نیستی این جمله رو فراموش کن). البته خیلی کَل و کثیف‌تره و عجیب دوست‌داشتنی‌.
        

          درباره بعضی کتابا نباید زیاد نوشت و حرف زد. کلمات حس و حال آدم رو بیان نمی کنن و خرابش می‌کنن.  اون حس و حال چیه دقیقا؟ نمی دونم، فقط میدونم اصفهان زیبا با آدمهای این کتاب برام زیباتر از قبل شده. 
        

          عنوان "چنین کنند اساطیر"  بیشتر حق مطلب رو درباره این کتاب ادا می‌کنه.