یادداشت‌های امید احدی رشید (8)

          کتاب بنده‌ی خدا یه رمان تاریک و خفقان‌آوره که با قلم بی‌رحم و سرد کورمک مک‌کارتی، سقوط کامل یک انسان به اعماق انزوا و جنون رو روایت می‌کنه. لستر بالارد، به عنوان شخصیت اصلی قصه، نمادِ تنهایی و رانده‌شدگیه؛ یه موجود منزوی  و خالی از امید که کم‌کم مرزهای انسان‌بودن رو پشت سر می‌ذاره.
زبان کتاب ساده و خشک اما بسیار تأثیرگذاره، جوری که حس وحشت، پوچی و تهی‌بودن رو دائماً منتقل می‌کنه. خوندن این کتاب راحت نیست، خوشایند هم نیست، اما به شدت تأمل‌برانگیزه و صرفاً روایت یه جنایتکار یا روان‌پریش نیست؛ بلکه نوعی آینه‌ست که سوال‌های ناخوشایندی ازت می‌پرسه: انسان بودن یعنی چی؟ چه چیزهایی ما رو از "دیگری" جدا می‌کنه؟ و آیا واقعاً همه ما (حتی بدترینِ ما) به‌نوعی «بنده‌ی خدا» نیستیم؟
        

          تنگنا: تلخ، خفه‌کننده و عمیق
خیلی آروم دستتو می‌گیره و می‌بره وسط یه کابوسِ  جنون‌آمیز ولت می‌کنه. کابوسی از ترس، از تنهایی، از گناه و در نهایت ترس از گیر افتادن توو وضعیتی شبیه وضعیت آنتون ایگناتیف کرژنتسف.
آندری‌یف دقیقاً می‌دونه کجا ضربه بزنه که آدم از درون بلرزه. یه حس خفگی، اضطراب، ترس از خودت، از گذشته‌ت...
شخصیت اصلی انقدر خوب و واقعی نوشته شده که آدم حس می‌کنه خودشه یا حداقل یه نسخه ترسناک‌تر و تنها‌تر از خودش.

        

          
کتابی که از همون خط اول چنگ می‌ندازه به ذهنت و تا آخر، ول‌کن ماجرا نیست. «خاطرات یک آدم‌کش» فقط درباره‌ی یک قاتل بازنشسته نیست؛ یه سفر عمیق و بی‌رحمانه‌ست به ذهن انسانی که داره حافظه‌اش رو از دست می‌ده، ولی گذشته‌ش هنوز ول‌کن نیست. نثرش موجز و تیزه، پر از طنز تلخ و لایه‌های پنهان. کیم یونگ‌ها با یه روایت کم‌نظیر، کاری می‌کنه مرز بین خوب و بد، مجرم و قربانی، برات هی تارتر بشه.
اگه دنبال یه رمان کوتاه ولی تکان‌دهنده و خلاقانه‌ای، حتماً بخونش؛ یا حتی بهتر: نسخه صوتیش با صدای بی‌نظیر هوتن شکیبا رو گوش بده. ترکیب متن و صدا، تجربه‌ای عمیق‌تر و تاثیرگذارتر بهت می‌ده. از اون داستاناست که بعد از تموم شدنش، هنوز تو سرت ادامه داره.
        

          «پر» روایتی بی‌نهایت لطیف و پر از کشمکش‌های درونیه که ذهن رو درگیر می‌کنه. عشق، کشمکش‌های درونی و وجدان... همه تو یه داستان جمع شدن. ماتیسن با نثری شاعرانه، رابطه‌ای پیچیده و عمیق رو به تصویر می‌کشه که فراتر از کلیشه‌های عاشقانه‌ست!
        

          کتاب زوال بشری یه جور اعتراف‌نامه‌ست. تکه‌پاره‌ای از زندگی یه آدم که نمی‌تونه با دنیای بیرون کنار بیاد. دازای با زبانی بی‌رحمانه، زندگی یه انسان شکننده رو روایت می‌کنه که از کودکی تا بزرگسالی، مدام نقابی به صورتش داره، نقش بازی می‌کنه و در نهایت دچار فروپاشی می‌شه.
قهرمان داستان انگار از اول از زندگی عقب بوده. نه با خانواده‌اش جور بوده، نه با آدم‌ها، نه با قواعد اجتماع. دازای به طرز دردناکی موفق شده صدای آدم‌هایی رو بنویسه که انگار از بدو تولد از متنِ زندگی به حاشیه رونده شدن؛ کسانی که درونشون پر از ترسه، پر از تهی‌بودن، پر از میل به مرگ.
زوال بشری یه جورایی روان‌کاویِ بی‌پرده‌ی روح انسانه. روایت انزوا و افسردگی؛ و موفق می‌شه خواننده رو هم با خودش بکشونه به دل اون تاریکی؛ یه تاریکی آشنا!
        

          آندری‌یف استادِ تبدیل ایمان به کابوسه؛
واسیلی هم قربانیِ همیشگیِ چراهای بی‌جواب!
        

          جاوید، نماد رنج، مقاومت و هویت در دلِ تاریخ ایرانه... و توی هر صفحه‌اش، یه چیزی از خودت رو پیدا می‌کنی. یه روایت حیرت‌انگیز از تضادهای فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و انسانی... پر از سوال و سکوت، و پر از صداهایی که تو ذهن آدم می‌پیچه.

        

          نمی‌دونم چرا «زیر تور» این‌قدر تو ایران مهجور مونده. کتابیه که واقعاً حقشه بیشتر درباره‌ش حرف زده بشه. زیر تور از اون رمان‌های خاصیه که با یه ظاهر ساده شروع می‌شه ولی هر چی جلوتر می‌ری، می‌فهمی چقدر لایه‌لایه و پرمغزه. داستان درباره‌ی جِیکه، یه نویسنده‌ی دست‌وپا‌چلفتی (کمی تا قسمتی لوزِر) که مدام بین گذشته و حالش دست‌وپا می‌زنه و تو یه دنیای پر از دروغ‌های شیرین، گم شده. جِیک یه شخصیت‌ خاکستریه؛ آدمی که نه خوبه نه بد، فقط داره سعی می‌کنه سرپا بمونه. این کتاب پر از لحظه‌های عجیب، خنده‌دار و در عین حال تلخِ که یه‌جور غریبی به دل آدم می‌شینه.
ترجمه‌ی پیمان خاکسار، مثل همیشه، عالیه. اون نثر خاص و کنایه‌دار مرداک رو خیلی خوب ترجمه کرده، بدون اینکه حس سنگینی یا خشکی به متن بده. لحن نیمه‌کمدی و نیمه‌تراژیک داستان به‌خوبی حفظ شده و باعث میشه خوندن کتاب، علی‌رغم لایه‌های فکری پیچیده‌ش، لذت‌بخش باشه.
نکته‌ی ناراحت‌کننده برای من اینه که زیر تور اصلاً اون‌طور که باید دیده نشده. نه تو فضای مجازی حرفی ازش هست، نه بین کتاب‌خونا جایی داره. تقریباً هیچ بحث یا گفت‌وگوی جدی‌ای درباره‌ش نمی‌بینم. در حالی که اگه کمی بیشتر شناخته بشه، راحت می‌تونه تبدیل بشه به یکی از کتاب‌های محبوب خیلی‌ها (مثل جزء از کل یا اتحادیه ابلهان). هم سرگرم‌کننده‌ست، هم عمیق، هم هوشمندانه.