یادداشت‌های علیرضا ابوعلی (9)

          راستش، تالکین و دنیای بی‌مثالش، هیچ نیازی به معرفی کردن نداره؛ من فقط احساس خودم رو از خوندن کتاب خیلی خاصِ هابیت به اشتراک می‌ذارم:

اولین مسئله‌ای که توجه منی که حداقل به تعداد انگشتای یک پای بیلبو (هابیت داستان ما)، فیلم سه‌گانه‌ی هابیت رو دیدم، به خودش جلب می‌کنه اینه که، من می‌دونستم کتاب با فیلم تفاوت داره؛ ولی واقعا نه تا این حد! می‌تونم بگم، کتاب و فیلم درسته که درکل یک خط داستانی رو در پیش می‌گیرن، ولی توی تمام جزئیات باهم تفاوت دارن، مگه یک‌سری جاهای استثنا! (برعکس اون چیزی که فکرش رو می‌کردم)
که خود این موضوع برای من دو سه تا نکته داشت؛ اول اینکه حتی اگه پیتر جکسون هم باشی، نمی‌تونی تمام ظرافت ذهن خلاق تالکین رو تبدیل به فیلم کنی، دوم اینکه برای تبدیل کردن همچین داستان جذابی به فیلم جذاب و مخاطب پسند، باید جسارت به خرج بدی و توی داستان دست ببری و اون رو تغییر بدی، که پیتر جکسون تعدادی از این تغییرات رو استادانه انجام داده؛ در نتیجه تجربه جالب من از این کتاب این بود که سر تک تک اتفاقات و وقایع، توی ذهنم دائما کتاب رو با فیلم مقایسه می‌کردم، و هربار به طرفداری از یکی رأی می‌دادم (که البته بیشترین رأی رو کتاب داشت، ولی پیتر جکسون در اغلب اوقات چاره‌ای جز تغییر نداشت). خود این موضوع باعث شد، من با انتخاب کردن گزینشی وقایع بین کتاب و فیلم، داستان منحصر به فردی توی ذهن خودم؛ از ماجرای هابیت دوست‌داشتنی بسازم.

دومین مسئله‌ای که بیشتر از قبل باعث شگفت من شد، این بود که چقدر این داستانِ فانتزی و تخیلی، غنی و پر از نماده. از قهرمان بودن یک هابیتِ کوچکِ ساده و دست پاچلفتی بگیر (برعکس سایر قهرمان‌ها که قدرت‌های ماورایی و جادویی دارن)، تا وفاداری دنیا و مافیها به موجوداتی که خوش نیت‌اند و ...

سومین مسئله که بیشتر از هرچیزی برای من جای تعجب داشت؛ این بود که من با وجود این همه کتابی که خوندم، تا حالا یک قلم به سبک قلم عجیب‌غریب تالکین ندیده بودم. قلمی که انگار یک پدربزرگ پیر و فرزانه داره از افسانه‌ها و اساطیر تاریخی به جذاب‌ترین شکل ممکن برای تو داستان‌پردازی و تخیل می‌کنه.

چهارمین مسئله که باز هم از موضوع قبلی بیشتر جای تعجب داشت (😄)؛ این بود که مگه می‌شه یک نفر بتونه انقدر تخیل کنه؟!!!! مگه میشه تمام لوکیشن و مکان یک دنیای خیالی رو از ریز ترین جزئیاتش (حتی سنگ‌ریزه‌های اون مکان) تا بزرگ‌ترین‌ها (مرز هر قلمرو و کشور و راه‌های ارتباطی بین اون‌ها) رو برات تصویرسازی کنه؟ تا حدی که من باور کردم که تالکین احتمالا اول فیلم هابیت پیترجکسون یا هرکس دیگه‌ای رو از این دنیا به چشم دیده، بعد اون رو به رشته تحریر درآورده!! (نولان وارد می‌شود)

و بالاخره در آخر؛ من معمولا از هیچ کتابی نمی‌خوام انقدر یادداشت منتشر کنم، ولی این کتاب انقدر برای من تجارب عجیب و متفاوت داشت که مجبورم؛ و به خاطر همین دیگه نه خودم، و نه یادداشتم، کششِ بیانِ علت یک امتیاز کمتری که تقریبا ظالمانه به کتاب می‌دم رو نداره.

پی‌نوشت:‌ پاهای هابیت‌ها هم مثل ما آدم‌ها پنج انگشت بیشتر نداره! 😶
        

          اثری تاریخی، در عین حال روون، خوندنی و همراه با تعلیق.
این کتاب جزء منابع دست اول تاریخ اسلامه و نیمه‌ی دوم دوران حکومت امام علی (ع) رو روایت می‌کنه.
محتوای کتاب، حول محور اتفاقات سیاسی اون دوران و خطبه‌ها و نامه‌های متعدد امام علی (ع) می‌چرخه؛ که پر از درد و تاسفه یا به قول مقدمه‌ی کتاب، مقتل سیاسی و حکومت داری حضرت محسوب می‌شه. البته در کنار این اتفاقات تلخ، نکات طلایی‌ای که امام به نماینده‌هاش تذکر می‌ده بسیار خوندنیه.
با این‌حال کتاب با انتظارات ذهنی من یکمی متفاوت بود، ولی واقعا کتاب با ارزشی بود که ارزش چندین و چندبار خوندن و عبرت گرفتن رو داره.
        

          درباره این کتاب و عظمت آثار شهید مطهری همین بس، که اگر ایشون خودش دست به قلم بشه، از یک دنیا دلیل و استدلال آوردن خسته‌ت می‌کنه! من بیشتر از اینکه از کتاب و موضوعش لذت ببرم، از نحوه پرداخت شهید مطهری به بحث لذت بردم.
توی این کتاب تلاش شده به تمام نکات مهم (شبهات مهم) درباره فتح ایران توسط مسلمانان و ورود اسلام به ایران، به نحو احسن پاسخ داده بشه؛ و الحق و الانصاف که همین اتفاق هم افتاده. دو فصل مفصل، طولانی و بی‌انتها هم به خدمات اسلام به ایران و ایران به اسلام، پرداخته شده!
البته با همه‌ی این اوصاف این موضوع، موضوع مورد علاقه و دغدغه‌ی من نبود؛ ولی مگه می‌شه کتاب شهید مطهری (اون‌هم با این سطح اهمیت) رو نخوند و البته لذت نبرد؟!
        

          کتابی خوب برای کتاب‌خواران و کتاب‌دوستان.
این کتاب به عنوان راهنما، نکاتی در مورد کتاب‌خوانی (از صفر تا تقریباً صد) رو فصل به فصل با موضوعات متفاوت، به خواننده ارائه می‌ده.
هرچند که یک‌سری از نکات کتاب، برای کتاب‌خوان‌ها (یا کتاب‌خواران) تکراریه؛ منتهی بیان اون‌ها در قالبی مرتب و منظم، به این کتاب ارزش خوندن می‌ده.
قلم روان و جذاب آقای رضایی در ژانر ناداستان هم نکته قابل تحسینیه.
        

          بعضی از کتاب‌ها و فیلم‌های خوب با کش دادنِ داستان، کار رو خراب می‌کنن؛ بعضی هم انقدر پتانسیل دارن که با کوتاه کردنِ داستان، کار رو خراب می‌کنن.
اما دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد، کار رو به هیچ‌عنوان خراب نکرد؛ ولی این داستان جذاب رو اگه به جای ۱۰۰، با شاخ و برگ دادن، حداقل ۴۰۰ صفحه بهش می‌پرداخت، بدون شک یکی از شاهکارهای به یادموندنی ادبیات ایرانی رو رقم زده بود. البته که همین حالا هم، جزو بهترین داستان‌های عاشقانه‌ی ایرانی بود که خوندم.
اما با این همه، سوژه‌ی داستانی خیلی خاص، روایت غیرخطی بسیار جذاب، قلم بسیار روان و پایان به شدت غم‌انگیز (اشک‌درآور تضمینی) و بی‌نقص بود.
مطمئنم یک‌سری از اتفاق‌های تلخ و شیرین داستان، تا آخر عمر زیر زبونم می‌مونه و هیچ‌وقت از یادم نمی‌ره.
        

          داستان دوشهر، داستانی پر از تضادهای هنرمندانه؛ دردآور، تسکین‌دهنده، ناامیدکننده، امیدبخش، ظالمانه، عاشقانه، جنایی-معمایی، درام، منتقدانه، تحسین‌آمیز، صبورانه، هیجان‌انگیز و ... .
داستان، روایتِ پله‌ایِ بی‌نقصی رو طی می‌کنه و کتاب با مقدمه‌چینی، خودش رو برای بمبِ پایان (یکی از بی‌نقص‌ترین پایان‌ها) آماده می‌کنه.
استفاده‌ی بی‌نظیر از تک تک نکاتی که توی روند داستان تزریق می‌شه، یکی از شگفت‌آورترین نکات این کتابه.
دیکنز عقاید و تفکرات خودش رو نسبت به اختلاف طبقاتی، ظلم طبقه حاکم به محکوم (حتی اگه حاکم فقیر و محکوم سرمایه‌دار باشه!!)، انقلاب و تبعات انقلاب رو با قلم سنگین و ادیبانه‌ش، استادانه به نوشتار تبدیل می‌کنه.
در مجموع، کامل‌ترین و یکی از بهترین شاهکارهایی بود که تا الان تجربه کردم.
        

          با خوندن این کتاب و بیشتر آشنا شدن با این شخصیت، مدام خودم رو مورد قضاوت قرار می‌دم، مدام از خودم می‌پرسم: "اگه تو به جای اون بودی چیکاره بودی؟". حقیقتا شخصیت شهید ابراهیمی بسیار آدم رو جذب می‌کنه و حتی بعد از شهادتش هم انسان‌ها رو به حرکت در میاره که: "زودباش بلندشو و کاری بکن! تو هنوز هیچکاری توی تمام عمرت انجام ندادی ..."
سراسر کتاب به خودم افتخار می‌کردم که با همچین شخصیتی نسبت فامیلی دارم؛ و البته صد افسوس که هیچوقت توفیق دیدنش رو نداشتم.
قلم نویسنده و شیوه‌ای که برای روایت داستان انتخاب کرده بود هم  خوب و مناسب بود؛ منتهی به نظرم بیشتر می‌تونست احساسات رو تحریک کنه و فضاهای خالی رو بپوشونه.
        

          بدون شک یکی از بهترین کتاب‌هایی که خوندم، اون‌هم از جنس کتاب ملّی و اون‌هم از نادر ابراهیمی عزیز!
زیبایی این کتاب به اینه که گزاره‌های عاشقانه در کمال منطق، و گزاره‌های منطقی در کمال عشق و ادبیات عاشقانه درآمیخته شده، برای عاشقان پر از درس و راهنمایی، و مثل یک شربت شیرین قابل نوشیدن و گواراست.
        

          علی‌رغم اینکه کتاب از روی سخنرانی نوشته شده و درعین حال، مقدار قابل توجهی از سخنرانی‌ها در دسترس نیست! (این دو مسئله ضربه شدیدی به کیفیت کتاب وارد کرده)؛ بازهم دو چیز کتاب رو ارزشمند کرده: ۱- موضوع بحث ۲- استاد مطهری