بریده‌های کتاب مرتضی ولی نژاد

من اصولاً خوشبینم. نمیدانم این ویژگی ذاتی‌ام است یا حاصل تربیت. بخشی از خوشبین بودن در این است که سرت را به سوی خورشید بگیری و پیش بروی. در لحظات تیره و تار فراوانی ایمانم به انسانیت به شدت آزموده شد، اما نمیتوانستم تسلیم ناامیدی شوم و ناامید هم نشدم. راه ناامیدی راه شکست و مرگ بود.

آقا، مردم دوست ندارند شکست بخورند و شکست هم نخواهند خورد. مردم آزاد جنگ را شروع نمی‌کنند، اما شروع که شد، هرگز اسلحه‌شان را زمین نمی‌گذارند، حتی وقتی شکست بخورند. این کار از گلّه های انسانی که همه‌شان پیرو یک پیشوا هستند برنمی‌آید. به همین سبب است که گلّه های انسانی در عملیات ها پیروز می‌شوند و مردم آزاد در نبردها. خواهید دید که جز این نیست آقا.

علی بزرگترین ثروت جهان، یعنی نگاه درست به هستی و زندگی را به من آموخت.

چه نیکو گفته آن فیلسوف هندی که: «تمدن های انسانی، سرمایه های جاودانی است که از کاشت و داشت و برداشت صحیح اوقات فراغت متجلّی گشته است.»

ما برای آنکه زندگی کنیم و دُرُست زندگی کنیم، مگر به چیزی بیش از قدری ایمان و امیدْ احتیاج داریم؟

هر پزشکی که به بیمارش وعده ی مرگ بدهد، خودْ بیماری ست که به طبیبی محتاج است. مرگ، در گُستره ی اقتدارِ طبیعت است نه طبیب؛ مگر آنکه طبیب، جانی هم باشد. از مرگْ سخن گفتن، اصولاً جُزو تعهّدات و مسئولیّت های پزشکان نیست. بی قیدی و بی عاطفگی ست که برخی از طبیبان را وامی دارد پا از محدوده ی وظائفِ خود بیرون بگذارند و خود را خلاص کنند. به پزشکْ چه مربوط است که کسی، عاقبت، به دلیلی، میمیرد یا نمیمیرد، زود میمیرد یا دیر. طبيب، وظیفه اش ،کارش، مسئولیّتش، خدمت به دردمندان است و شفادادنِ ایشان نه موعدِ مرگ را مقرّر کردن و بخشی از وظائفِ عزراییل را برعهده گرفتن.

یادت باشد که جای دُرُستْ برای جنگیدن هم همان جهنم است. هیچکس در بهشتْ به فکر جنگیدن علیه بهشت نمی افتد، همانطور که به فکر جنگیدن علیه جهنّم.

شاگردی که کمتر از معلمش بداند، دنیا را به عقب می‌رانَد؛ شاگردی که به قدرِ معلمش بداند، جهان را متوقف می‌کند.

حتی یک هیولای قدیمی نیز احتیاج به اسم دارد. نامگذاری یک بیماری، توصیف شرایط خاصی از رنج کشیدن است. تعیین اسم یک بیماری، قبل از اینکه یک کار پزشکی باشد یک کار ادبی است! یک بیمار پیش از آنکه موضوع تحقیق پزشکیِ یک پزشک باشد، در وهله اول یک داستان سرا است؛ راوی یک رنج است؛ مسافری است که از قلمروی بیماری دیدن کرده است. بنابراین برای خلاص شدن از بیماری، فرد بایستی شرح حال بیماری اش را بیان کند.

دردِ نرسیدن به قلّه از آنِ کسانی ست که اهل صعودند. رنجِ غرق شدن از آنِ کسی ست که دل به دریا سپرده است.

برای گذشتن از مرداب و رسیدن به هوای خوش، لجن، به مرگ تهدید می‌کند، و آنکس که از جنس لجن است، تهدید را می‌پذیرد و در کنار لجن‌زار می‌ماند.

‌در کنار مُردگان، همیشه فرصتی‌ست برای اندیشیدن به زندگی. مرگ، از اعتبارِ ضدِّ خویش سخن می‌گوید.

ولی آدمیزاد برای شکست خوردن ساخته نشده. آدمیزاد رو می‌شه نابود کرد ولی نمی‌شه شکستش داد.

قلب، خاک خوبی دارد. هر دانه که در آن بکاری، از هر جنس، از همان جنس، صدها دانه برمی‌داری...

دریا به مرداب نمی‌ریزد؛ و اگر ریخت، دیگر دریا نیست، مرداب است...

مثل این بود که پیوسته، با سیری یکنواخت از سراشیبی فرو می‌لغزم و گمان میکردم که به سوی قله صعود میکنم. و به راستی همین طور بود. در انظار مردم، در راه اعتبار و عزت بالا میرفتم و زندگی با همان شتاب از زیر پایم میگذشت و از من دور میشد... تا امروز که مرگ بر درم میکوبد...

به عقیده‌ی من اگر فعّالیّت آگاهانه‌ی فکریِ اسلامی از جنبش و مبارزه جدا شود، خشک و بی روح میشود. . روح مبارزه‌ی دینی هم اگر از آگاهی و اندیشه عاری گردد، دچار ارتجاع و تحجّر میگردد. . ترکیب مقاومت با آگاهی بخشی و رشد فکری، خطّ انقلاب اسلامی را تشکیل میدهد.

سأصبر حتّی یعلم الصّبر أنّنی صبرت علی شیء أمرّ من الصّبر . "آن‌قدر صبر میکنم که صبر بداند که من بر چیزی تلخ‌تر از صبر هم صبر کرده ام."

شهید حسن باقری فرمانده قرارگاه عملیاتی نصر گفته بود؛ سنگین ترین پاتک سپاه سوم دشمن رو، برادر های ما فقط با مهمات الله اکبر دفع کردند...

تا وقتی که میله های قفس هست، هر کس میتواند ادعا کند که اهل پروازهای بلند است. تا وقتی که میله های قفس هست، بندهای مرئی و نامرئی، خواسته و نخواسته و دانسته و ندانسته‌ی آدمها، مغفول یا مکتوم یا مستتر میماند؛ حتّی برای خودشان. و ناگهان با لحن شبیه توبیخ و محاکمه از من می پرسد: -وقتی که تشنه نیستیم، چه لزومی دارد که فریاد العطش سر بدهیم!؟ این چه منّتی است که بر سر آب میگذاریم!؟