بریده‌های کتاب فضل الله روش مهر

بانو! ویرانه ایی است این جهان. عمر، کفاف نمی دهد که آباد کنیم، غیرت رخصت نمی دهد که رها کنیم. اینگونه ویرانه رها کردن، نشانه دنائت است و جاهلانه مرمت کردن، نشانه رذالت. آبادسازی یک گوشه گم جهان به دست ما، آبادسازی کل عالم است به دست همگان...

تقیه، انکار به خاطر حفظ جان نیست بلکه انکار به خاطر حفظ جان و حفظ جان به خاطر آرمان است. تقیه کننده، با اقدام به تقیه، زندگی خود را هم برای همیشه وقف می کند.

بد اگر دیر می‌گذرد، خوب، انگار که شتاب گذشتن دارد. باید که از پی لحظه‌های خوب، سال‌ها و سده‌های خوب تدارک دید تا سرانجام، خوش نیز به آرامی ناخوش بگذرد.

یاماق آی دوغدی! آدمیزاد تا وقتی نفس می‌کشد باید به همه کارها کار داشته باشد. هر حادثه‌ای که در هر گوشه دنیا اتفاق می‌افتد یک قسمتش حتماً به ما مربوط است. يا بعدها مربوط خواهد شد....

نگو که دوستم داری اما قدرت جنگیدن به خاطر مرا نداری آلنی اوجا! نگو که عاشق منی اما کشته شدن به خاطر مرا نمی‌خواهی آلنی اوجا! نگو که دلت پر از گریه است اما اشکی به چشمانت نمی‌آید آلنی اوجا! نگو که شیرینی دوست داشتن را طالبی اما تلخی‌هایش را نمی‌خواهی آلنی اوجا!

اگر وطنت را دوست نداری از عاشقان وطن نپرس که برای چه می‌جنگند!

و چه ترحم انگیزند آنها که عاشق کامل زادگاهشان نیستند و چه خشم انگیزند آنها که از میهنشان همانگونه نام می‌برند که از یک ستاره دور

این گونه‌اند مردمی که حق دانستن و قضاوت کردن، این حیاتی‌ترین حقوق خویش را به دیگران واگذار می‌کنند، و راهشان را نه با تکیه بر آگاهی و شناخت، بل بر اساس اعتماد یکپارچه به رهبران می‌پیمایند و تسلیم اراده کسانی می‌شوند که مصالح ایشان، چه بسا همیشه با مصالح و آرمان‌های توده‌ها یکی نباشد. امروز چشم به حرکت رهبری می‌دوزند که روزگاری، به دلیلی کسب حیثیتی کرده است _شاید کاذب_ و به راه او می‌روند؛ و فردا به دلیل دیگر روی از او می‌گردانند و به جبهه دیگری نقل مکان می‌کنند؛ و در همه حال ساده لوحانه و معصومان آلت فعلند. و تا آن هنگام که راهبران و پیشگامان، مظهر اراده آگاه توده‌ها نباشند، و تا توده‌ها سوای شعور تاریخی‌شان، خود به مرحله تحلیل عینی لحظه به لحظه حوادث نرسند، فریب خوردن و تن به تقدیر آوارگی و درماندگی سپردن، برای توده‌ها امریست نه چندان غریب و بعید. آنها که نمی‌جویند و نمی‌پرسند و نمی‌شناسند، خیل کوران را مانند، دلبسته بن عصای بینایی؛ و وای اگر آن بینا به راه خویشتن برود نه راهی که کوران را آرزوست؛ و وای اگر آن به ظاهر بینا، خود در معنا کوری باشد که بن عصای بیگانه‌ای را گرفته باشد

عشق در لحظه پدید می‌ آید، دوست داشتن در امتداد زمان. عشق معيارها را در هم می ریزد، دوست داشتن بر پایه معیارها بنا می‌شود. عشق، ناگهان و ناخواسته شعله می‌کشد. دوست داشتن، از شناختن و خواستن سرچشمه می‌گیرد. عشق قانون نمی‌شناسد؛ دوست داشتن، اوج احترام به مجموعه‌ای از قوانین عاطفی است. عشق ویران کردن خویشتن است؛ دوست داشتن، ساختنی عظیم. عشق، انقلاب است؛ دوست داشتن، اصلاح. عشق، سحر است؛ دوست داشتن، باطل السحر. از دوست داشتن به عشق می‌توان رسید و از عشق به دوست داشتن. میانه عشق و دوست داشتن، هیچ نقطه مشترکی نیست. عشق ترکیبی است از پر و تبر.

فرزندی که آگاهانه از خواسته‌های پدر سرپیچی می‌کند به نوسازی تاریخ می‌رود اما پدری که از فرزندان آگاه خویش روی می‌گرداند تنها خود را نابود می‌کند.

برای دوست داشتن چیزی و آماده ی دفاع همه جانبه و پایدار بودن از آن چیز، باید آن را بشناسیم یا شناخته باشیم. وطن تا زمانی که یک مجهول باشد، دفاع از آن هم دوست داشتن آن هم امری ست مجهول فانتزی، ذهنی و بیش از این در مخاطره دین هم همینطور است آرمان و عقیده و مکتب هم همینطور است. تو فقط از چیزی که به خوبی و به درستی بشناسی میتوانی به خوبی و به درستی دفاع کنی این حرف دوم ما در سفرهای دور و درازه بود. بیایید به بچه هایمان یاد بدهیم که وطنشان را بشناسند؛ ذره ذره ی آن را گوشه گوشه آن را.

باید که در نگهداشت حرمت بعضی چیزها اسراف کنیم.

اگر این چرخ بعد از من و تو خواهد چرخید _که بی‌شک خواهد چرخید، بگذار دلیلی یا دلایلی برای خوب چرخیدن در اختیارش بگذاریم.

آقای کوبایاشی همواره میگفت:«می دانی، همه شما یکی هستید، هرکاری که انجام دهید، همه تان در این جهان با هم اید!»

سرنوشت این اشخاص به نظر دن پائولو از بسیاری جهات به سرنوشت خود او شبیه است. ایشان نیز از زندگی عادی و خانوادگی خود بریدند تا دور از سازشکاری عمری به سرآرند. ایشان نیز از خدمت کردن به دو مولا سر باز زدند. لیکن در واقع هم اکنون ایشان به دو مولا خدمت می‌کنند. یکی انجیل و دیگر سرمایه‌داری مستعمراتی. خودگمان می‌کنند که خدمتگزار معنویتند و حال آنکه اغلب ایشان بی آنکه خود متوجه باشند پول خرد بی‌زبانی هستند در معاملات کلان کلیسا با قدرتهای امپریالیستی. دن پائولو اعتقاد پیدا می‌کند که فاجعه زندگی هر انقلابی صادقی در همین مسئله است.

آیا ممکن است در زندگی سیاسی شرکت جست و خویشتن را در خدمت یک حزب گذاشت و در عین حال صادق و صمیمی باقی ماند؟

تو هیچ مترس چون بخشوده شده‌ای، اما برای جامعه فاسدی که تو را مجبور کرده است تا از بین مرگ و بی‌آبرویی یکی را انتخاب کنی، بخشایش وجود ندارد.

آزادی چیزی نیست که آنرا به کسی هدیه کنند. می توان در یک کشور دیکتاتوری زندگی کرد و آزاد بود. فقط کافی است که علیه دیکتاتور مبارزه کرد. مردی که به خاطر آنچه بر حق می داند، مبارزه می کند آزاد است. و بالعکس. آزادی را نباید گدایی کرد بلکه باید با جنگ به چنگ آورد.

آنچه دست معاویه را علی رغم ظهور اسلام در برگزاری چنین جشن‌هایی باز می‌گذاشت، یکی دوری این سرزمین از مدینه بود و دیگری آداب و رسوم مردم شام که ریشه در سالیان سال حکومت رومیان داشت.