بریده‌های کتاب چهل نامه ی کوتاه به همسرم

من، مثلِ تو، می‌دانم که در جهانی اینگونه دردمند، بی‌دردیِ آنکس که می‌تواند گلیمِ خود را از دریای اندوه بیرون بکشد و سبکبارانه و شادمانه بر ساحل بنشیند، یک بی‌دردیِ دَدمنشانه است، و بی‌غیرتی‌ست، و بی‌آبرویی، و اسباب سرافکندگی انسان. آنگونه شاد بودن هرگز به معنای خوشبخت بودن نیست، بَل فقط به معنای نداشتنِ قدرت تفکر است و احساس و ادراک.

من به شادی محتاجم و به شادی تو، بی شک بیش از شادی خودم.

آنچه در چند روز گذشته تو را رنجیده خاطر و دل آزرده کرده است مرا، بسیار بیش از تو به افسردگی کشانده است و مطمئن باش چنان می‌روم که بدانم -به دقت- که چه چیزها این زمان تو را زخم می‌زند تا از این پس، حتی نادانسته نیز تو را نیازارم. ما باید درست شویم. ما باید تغییر کنیم.

این حوادث نیستند که انسان را امیدوار یا ناامید می‌کنند، این طرز نگاه کردن ما به حوادث است و زاویه‌ی دید ما که مایه‌ی اصلی یاس و امید را می‌سازد. نامه ۲۲

ما روزگار خویشتنیم، زمان و زمانه‌ی خویشتنیم، و جایگاه خویشتن. ما نفسِ زندگی هستیم، و ماده‌ی زندگی و روح زندگی... آیا زندگی را چگونه میخواهی؟ ما را آنگونه بخواه، و ما را آنگونه که می‌خواهی بساز! از هم امروز از همین حالا....

شب عمیق است؛ اما روز از آن هم عمیق تر است. غم عمیق است اما شادی از آن هم عمیق تر است.

این سخنان را بارها و در هر جا که توانسته‌ام گفته‌ام؛ و نیز گفته‌ام که این حوادث نیستند که انسان را امیدوار یا ناامید می‌کنند؛ این طرز نگاه کردن ما به حوادث است و زاویه‌ی دید ما، که مایه‌ی اصلی یأس و امید را می‌سازد. انسان هنوز یاد نگرفته آن‌گونه به حوادث نگاه کند که تلخ‌ترین و دردناک‌ترین آنها را هشیار کننده، نیرودهنده، تجربه‌بخش، برانگیزنده و آینده‌ساز ببیند.

شب عمیق است اما روز از آن هم عمیق‌تر است. غم عمیق است اما شادی از آن هم عمیق‌تر است.

خوشبختی امروز ما، تنها و تنها به درد آن می‌خورد که در راه خوشبخت‌سازی دیگران به کار گرفته شود. شرط بقای سعادت ما این است، و همین نیز علت سعادت ماست.

عظیم‌ترین دروازه‌های ابرشهرهای جهان را می‌توان بست، اما دهان حقیر آن موجودی را که نتوانسته نیروهایش را در راستای تولید مفید یا خدمت به ملت، میهن، فرهنگ، جامعه و آرمان به کار گیرد حتی برای لحظه‌ای نمی‌توان بست.

✅ اگر به‌خاطر تزکیه‌ی روح، قدری غم‌گین باید بود-که البته باید بود- ضرورت است که چنین غمی، انتخاب شده باشد نه تحمیل شده.

ما هرگز آنقدر بدهکار نخواهیم شد که نتوانیم از پس بدهی‌هایمان برآییم، و هرگز آنقدر پیر نخواهیم شد که نتوانیم دوباره متولد شویم. ما از زمانه عقب نخواهیم ماند، زمانه را به دنبال خود خواهیم کشید. فقط کافی‌ست که قدری دیگر هم از نفس نیفتیم...

من و تو، شاید از همان آغاز دانستیم که سخن گفتنِ مداوم -و حتی دردمندانه- در باب یک مشکل، کاری‌است به‌مراتب انسانی‌تر از سکوت کردن درباره‌ی آن.

بانوی من، ما نکاشته‌هایمان را هرگز درو نمی‌کنیم پس به آن دوست بگو: خستگی کاشته‌ای که خستگی برداشته‌ای. نامه ۱۸

من و تو، شاید از همان آغاز دانستیم که سخن گفتنِ مداوم _و حتی دردمندانه_ در بابِ یک مشکل، کاری‌ست به مراتب انسانی‌تر از سکوت‌کردن درباره‌ی آن. #نامه‌ی دهم.