عین صاد می‌گوید بعضی‌ها دنبال آنند که برای خود عشقی بسازند. اما مگر ما بی‌عشقیم. ما از عشق‌ها سرشاریم. نشانش هم همین دویدن‌های ماست برای پول، لذت و قدرت. مسئله "کدام معشوق؟" است. ما باید آن‌ها را با هم مقایسه کنیم و آن را که پاسخگوی تمام نیاز‌های ماست، انتخاب کنیم. 

حالا تو نیاز به خلوتی داری تا خودت را مرور کنی، نیاز‌های خودت را بیابی و ارزیابی‌ای از استعدادهایت داشته‌باشی. و اینکه آیا راهی که دیگران جلوی پایت می‌گذارند، راه درستی است؟
با این خلوت تو باید تلاش برای شناخت معبودها را آغاز کنی. به فرض که به هر کدام از این معبودها روی آوری، چه چیز به تو می‌دهند؟ در مقابل چه ازت می‌گیرند؟
حال باید این معبودها را با هم بسنجی. سود کدام بیشتر است؟ کدام یک پاسخگو نیازهای بیشتری است؟
سوالی که اینجا پیش می‌آید این است که ملاک انتخاب ما چیست؟ ملاک حق است. خب پس حق چیست؟ حق را باید براساس نیازها شناخت. و برای شناختِ جامع نیازها باید از کسی کمک گرفت که تو و محیط اطرافت را آفریده و تنظیم کرده است.
تو با طی این مراحل به ایمان می‌رسی. تسلیم حق می‌شوی. یعنی بر عصیان، عصیان می‌کنی. 
با کسب ایمان از خودت متولد می‌شوی. و صاحب دو من می‌شوی. منی که بودی و منی که شدی. و به محض تولد، درگیری آغاز می‌شود. چون منافع دو من با هم متفاوت و متضاد است، برای همین است که درگیری اجتناب‌ناپذیر است.
و تویی که از دو تا شدن مسیر و درگیری همه‌جانبه به عجز و اضطرار رسیدی، منتظر بلاها و ضربه‌ها هستی تا تو را از این عجز نجات دهد.
و تازه این آخر کار نیست که در مراحل و کلاس‌های بالاتر، همین چیزهایی که تو را تا اینجا بالا آورده‌اند، سد راهت می‌شوند و باید به ریسمان خدا چنگ بزنی، تا خودش تو را بالا برد. 

عبادت، ریاضت، خدمت به خلق و شهادت مادامی که از امر او الهام نگیرد ارزش ندارد. مهم عبودیت است و اطاعت. صراط راه میانبر است به همین عبودیت و اطاعت. 
نقش ثابت ما عبودیت است و اطاعت. با این نقش ثابت می‌توانیم در هر جایی و هر شغلی حاضر شویم. البته اطاعت امر می‌خواهد. امر به مهم‌ترین کار تعلق می‌گیرد. و کاری اهمیت بیشتر دارد که زمانش محدود تر باشد، جبران و بدلی نداشته باشد، صاحبش بی‌ظرفیت‌تر باشد و نیازمند تر و سودش هم بیشتر. 
تو در هر لحطه به مهم‌ترین کار می‌پردازی، و هر گاه کارِ مهم‌تری یافتی، کارَت را تغییر می‌دهی.
با این دید دیگر اینکه کجا هستی اهمیت ندارد، این تو هستی که در هر موقعیت می‌توانی رشد کنی و یا خسارت ببینی. 

در این کتاب، تمام مراحل این مراحل را در ام‌الکتاب، سوره حمد، مرور می‌کنیم.
          

            اگر مفاهیم این کتاب در کتاب های درسی  قرار میگرفت، به جرات میتوان گفت با یک جامعه با پیشرفت چند برابری رو به رو بودیم. در کتاب صراط درس های مختلفی را یاد میگیریم. از نیاز اساسی هرکس یعنی خودشناسی به خوبی گفته شده. نیازی که در بین ما یا به طور کلی دیده نمیشود و یا اشتباه بیان می گردد.
همچنین در مورد چگونگی و چرایی انتخاب ها در زندگی، انتخاب اهداف، مسیر، نقش و شغل مطالب بسیار خوبی در این کتاب آمده است.
صراط، یک نقشه راه است. انسان را با نقش اصلیش یعنی عبودیت به خوبی آشنا میکند و بسیاری از تضادها و تناقض های فکری را از بین میبرد.
حقیقت وجودی یک انسان را به خودش نشان می دهد تا خود و ارزشو والایش را بشناید تا هدر نرود!
انسانی که اگر خوش را بشناسد، میتواند کارهای بسیار بسیار بزرگی در این عالم رقم بزند
و اگر خودش را نشناسد، مدام زمان و نعمات مختلف را هدر میدهد و عمر را بیهوده میگذراند

If the concepts of this book were included in the textbooks in schools, we were facing a society with many times more progress. In Sarat's book, we learn different lessons. Everyone's basic need for self-knowledge is well stated. A need that is not seen or mispronounced among us in general.
The book also discusses how and why choices in life, choice of goals, direction, role and job.
Sarat is a road map. It acquaints man well with his primary role of worship, and removes many contradictions and intellectual contradictions.
The truth of the existence of a human being shows itself so that it can hear itself and its high value so that it is not wasted!
A human being who, if he knows good, can do very, very great things in this world
And if he doesn't know himself, he constantly wastes time and blessings and spends his life in vain.
          

            برشی از کتاب
سه مرحله همیشه در پیش است:
۱. تبیین و روشنگری
۲. صف و جبهه بندی
۳. درگیری و قتال
و نتیجه درگیری، نابودی آن‌هایی است که از نظام چشم پوشیده‌اند و با مکر و فریب می‌خواستند در برابر نظام حاکم بر هستی سرکشی کنند و این است که در برابر این نقشه حاکم از پای می افتند و نابود می‌شوند.
          

            کتابی که به کتابخانه ام بر نمی گردد!
مطالعه ی این اثر به جهت همراهی اش با مباحثه جمعی چند ماهی طول کشید
انس عجیبی با کتاب گرفتم آنقدر که مشتاقم مدام برگردم و بخش هایی را مرور کنم... 
مرحوم صفایی حائری در این اثر با محوریت سوره ی حمد نظام فکری دینی و ضرورت مذهب برای انسان را با بیانی لطیف شرح داده اند
در این کتاب کمتر با نظر و برداشت شخصی مواجه هستید، آنچه که نویسنده نگاشته عمدتا بر پایه ی آیات و میراث به جا مانده از معصومین علیهم السلام است و برداشت های آمیخته با سلیقه ی شخصی کمتر به چشم میخورد
نظم و پیوستگی حاکم بر کتاب تأثیر به سزایی در فهم نظام ترسیم شده دارد
------------------------------------------------------------------
  دور دوم مطالعه به ترسیم نقشه ی ذهنی و مرور و مباحثه مجدد گذشت
انقدر پربار هست این کتاب که حاضرم مادامی که ملکه ذهن و عملم نشده از خوندن مجددش دست نکشم
          

            صراط مستقیم؛ یعنی راه نزدیک تا مقصد انسان و تا رشد انسان و جهت عالی تر انسان همین عبودیت است، نه عبادت، نه ریاضت، نه خدمت به خلق و نه شهادت.
عبودیت؛ یعنی هیچ کدام و یعنی تمام اینها، که اینها سبیل ها هستند و مادام که به صراط راه نیابند و از امر او الهام نگیرند ارزش ندارند. باید از صراط به سبیل راه یافت و وظیفه ها را شناخت وگرنه این سبیل هایی که از امر او برخوردار نیستند، جز گمراهی بهره ای نخواهد داشت.
          

            صراط در عالم تعارفات سومین کتاب و در عالم واقع دومین کتاب از سیر مطالعاتی علی صفایی حائری است.
مضامین بلندند ، روح نگارنده دامنه دار است و «تو» مخاطب اصلی این کتاب هستی.
گویی علی صفایی حائری روی آن تشک سفید بی ریای اتاقش نشسته و تنها با «تو» حرف می زند.
اما من «صراط» را دوست نداشتم چون در آن «سیر و نظم» ندیدم.
شاید این نقص من است که همه چیز را دسته بندی شده میخواهم اما من با این ذائقه پراکندگی صراط را دوست نداشتم.
اگر نظم محتوایی برایتان مهم نیست و نیاز دارید «حرف حسابی» بشنوید خواندنش را به شما توصیه میکنم ؛ حتی شمایی که گمان میکنی مارکس میتواند به جای الله درخت وجودت را بارور کند ؛ چه اینکه علی صفایی حائری یک «دیالکتیک باور مسلمان» است.
          

            #استاد_صفایی_حائری 
با کتابهای استاد پنجره ی جدیدی رو به چشمها و دل آدمی باز میشه .
یک تفکر جدید و یک دید جدید و یک راه تازه نشونت میده برای رفتن و رسیدن به عبودیت و بندگی 
کلام استاد از دل برخاسته و بر دل میشینه حق و حقیقتی که با تمام وجود می پذیری
مطالعه کتابهاشون و به هر انسان اهل تفکری پیشنهاد میکنم .

#برشی_از_کتاب 
کسانی میتوانند گرداننده باشند که در گردونه نباشند و کسانی میتوانند از دنیا بهره بگیرند و بر دنیا حاکم باشند ، که از دنیا بزرگتر شده باشند و از دنیا بیرون آمده باشند ...
          

            یادم است یک‌جایی در پستوهای نوت گوشی‌ام در متنی نوشته‌ام که به نظرم بهترین کتاب‌های غیرداستانی آن‌هایی‌اند که فکر آدم را کار می‌اندازند. یک صفحه‌شان را که می‌خوانی دیگر نمی‌توانی ادامه بدهی. باید راه بروی و هضمش کنی و با تجربه‌ی خودت تطبیقش بدهی. ذهنت دوروبر‌ جمله‌ها می‌چرخد و مفاهیم را پر و بال می‌دهد. 
«صراط» دو سالی می‌شود که کتاب بالینی من است. نمی‌دانم در این دو سال چند بار خواندمش. حتی دیگر نمی‌دانم چه چیزهایی توی کتاب بوده و چه چیزهایی برداشت‌های خودم است. مرزهایش برایم گم شده. شب‌هایی بوده که کتاب را خوانده‌ام و توی ذهنم مشاجره‌ی مفصلی با نویسنده کرده‌ام. خیلی جاها حتی حرفش را قبول نکرده‌ام. جنگیده‌ام و زمین‌ خورده‌ام و دوباره بلند شده‌ام. یک تصویر افسانه‌ای از خواندن این کتاب در ذهنم دارم که احتمالا کس دیگری اگر بخواند هیچ وقت تجربه‌اش نمی کند🤝
امشب که دارم این متن را می‌نویسم می‌شود دقیقا ۲۴ سال که از فوت نویسنده گذشته. نثر کتاب قدیمی و بعضی جاها نچسب است اما هنوز محرک فکرهای خواننده‌ی ۲۴ سال بعد می‌شود. برای کتاب چه ارزشی از این بالاتر؟

          

            این کتاب نگاهی نو در برخورد با قرآن و دیداری تازه با سوره حمد است. هنگامی که دانسته شد هدف نهایی زندگی انسان «رشد» است، نوبت پاسخ‌گویی به این سؤال خواهد بود: «مراحل و مقدمات رسیدن به رشد چیست؟» صراط پاسخی است به این سؤال.
در این کتاب، 9 گام تا رسیدن به رشد بیان شده که یک طرح سلوکی بر اساس مبانی قرآنی است. این طرح، برگرفته از آیات قرآن و منطبق بر سوره حمد به‌عنوان ام‌الکتاب است.
«خلوت و توجه»، فکر و شناخت معبودها»، «عقل و سنجش آنها»، «ملاک انتخاب»، «عشق و ایمان»، «جهاد و مبارزه»، «بلا و ضربه‏ ها»، «عجز و اضطرار»، «اعتصام و استعانت»‏ مراحل صراط مستقیمِ عبودیت است که انسان را به هدف نهایی‌اش می‌رساند