بعد از نماز صبح به زور نخوابیدم و جلد سوم را تمام کردم. هرجلد کلیدر یک فیلم سینمایی خوش‌ساخت و پرصحنه و فرمیکِ فراستی‌پسند است! ولی حوصله و اعصاب می‌خواهد و اگر دل به جزییات ندهی، خودت را پای توصیفات و تشبیهات و تمثیلات زورکی ننشانی، حیف میل می‌شود! یک هفته‌ای، شاید، بروم کله‌ام را هوایی بدهم و چند صفحه‌ای  از یک کتابِ راحت‌خوانِ اتوبان‌طور(!) ویراژ دهم؛ تا با گشتاور بیشتر و موتور سرحال‌تری برگردم سروقت جلد چهار!
          

            خواندنی و آموختنی. خصوصا به آن‌ها که دل‌مشغولی و دغدغه‌شان، تاریخ‌نگاری و تاریخ پژوهی است. کتابهای بسیاری را معرفی کرده، و درس‌های گرانبهایی را که از آن‌ها -در حیطه تاریخ‌نگاری و تاریخ‌نویسی و رشته تخصصی خودش، یعنی «تاریخ اندیشه» در بین مسلمانان- آموخته را ذکر کرده. کتاب پیشنهاد خوبی برای آن‌هاییست که دنبال مدخلی برای ورود به حوزه تاریخ و فعالیت پژوهشی در این باره می‌گردند.
          

            جلد دوم کلیدر، ساعت یک و یازده دقیقه بامداد بیست سوم فروردین، تمام شد. کلیدر را نباید، و نمی‌شود فقط یک‌بار خواند! حیف است اگر اقلا دوبار خوانده و یک‌بار شنیده نشود! اول، باری در جوانی و بار دیگر، میانسالی - آخرین روزهایی که سویی به چشمان و حوصله‌ای به جان مانده و آخر، در انتظار عزرائیل باید نسخه صوتی را  نیوشید! ولی از سوی دیگر، تا صد کتاب خوب و بد و سخت و آسان نخوانی، کلیدر خواندن کار تو نخوا بودن!(!) که نثرش، توصیفاتش، تعریف و تشبیه و فضاسازی‌اش عین سینما می‌ماند لاکردار! هنگام خواندن فیلمی بلند با قاب‌های لانگ‌شات و کلوزآپ، پس و پیش هم می‌آیند و روحت را غرق لذت تخیل می‌کنند. آنی در حال تلذذ از تماشای صحرای سفیدپوش از برفی، لحظه‌ای بعد ریش و سبیل قندیل بسته‌ی «خان عمو» یا نگاه‌های پریشان و مددجوی گل‌محمد را نظاره می‌کنی! این وسط اگر ککِ نوشتنی به تنبانت باشد، به خودت می‌آیی و می‌بینی از یادداشت‌هایت در بهخوان و حدیث‌نفس‌های روزانه‌ات در نوت گوشی بگیر تا نامه‌های ارجاع بیمارانت به متخصص و حتی پیامک‌های تبریک عید فطر و روزدندانپزشکت، شبیه نثر ثقیل و توصیفی دولت‌آبادی شده...آه دنیای لاکردار!! دیگر، روز دندانپزشک مبارکمان!
          

            خوندنش مفید بود. تا حدی که بدونم، بیشعوری شاخ و دم نداره. وقتایی که لجاجت می‌کنم، وقتایی که از قدرت درک و همدلیم در برخورد با بقیه استفاده نمی‌کنم، وقتایی که «دلم میخواد» و هیچ منطق و فکر و فلسفه و دین و ایمونی پشت کاری که می‌کنم، حرفی که می‌زنم نیست...«بیشعوری» درمان دفعی و مقطعی نداره؛ غریزه حیوانی -دشمن بین دوپهلوی آدمیزاد، نَفْسِ اماره- همیشه و همه‌جا هست، همیشه و همه‌جا «لأمارۀ بالسوء»و همهیشه و همه جا هم، بیشعوره! باید زور زد، خون دل خورد و همه علائم و شواهد و توطئه‌هاش رو ردیابی کرد و زور زد برای کاهش حوزه نفوذ و تخفیف اثرات سوءش...همین!
          

            دوران پر زحمت و ملال‌آورِ سال یکی مانده به آخر دندانپزشکی با پیاده‌روی‌های فراوان و گوش دادن سمک عیار با صدای سیدعلی میرفتاح از کانالِ رادیوکرگردن کست‌باکس، چون برق و باد گذشت! خوندن متن سمک عیار به نظرم هیچ لطفی نداره؛ ولی شنیدنش با روایتگری سیدعلی میرفتاح و توضیحات و تماثیل و سرح‌هایی که از کلمات میده و مخصوصا، متلک‌هایی که گاه و بیگاه به برخی شخصیت‌های داستان می‌اندازه!...وصفش مثل حلواحلوا کردنه، تا خودتون گوشِ دل ندین، دهنتون (درواقع گوشتون!) شیرین نمی‌شه!
‌
پ.ن: قسمت بیستم که عکسش رو گذاشتم، همون بخش داستان که توی کتاب ادبیات سوم دبیرستان ما بود، یعنی داستان «سمک و آتشک». چند بهم میدین تا سرنوشت قطران و آتشک اسپویل نکنم براتون؟😁
          

            باید به ازای هر مادر یا همسر شهید، یک نویسنده زیردست و خبره و مسلط به فرم داستان و روایت داشته باشیم؛ مثل حمید حسام، یا همین سرکار خانم ضرابی زاده! شاید ده سال پیش دختر شینا را خواندم، ولی اصلا و ابدا حس نمیکردم که این کتاب زندگینامه بک شهید است، نه یک مجموعه داستان کوتاه دلنشین.  کاش همه زندگینامه‌های شهدا، به جای روایت کرامات و خرق عادات و (حتی معجزات!) شهدا، داستان‌هایی بودند از سلوک یک آدم معمولی به وادی شهادت؛ شهید شدن و آنگاه جهاد کردن! و آنقدر خواندنی می‌بودند که دختر شینا...
          

            ترکیب این کتاب با «نیم‌دانگ پیونگ‌یانگ» امیرخانی، تصویر نسبتا دقیقی از اوضاع کره شمالی به مخاطب می‌دهد: «یک هیچ بزک‌شده ملال‌آور!». سرخاب سفیداب مالیدن به ایده مضمحل‌شدهٔ کمونیسم و سرهم کردن ایدئولوژی‌ «جوچی» تحت عنوان آخرین و به‌روزترین نسخه تعالی نوع بشر؛ و متعاقب اون گَندهایی به‌روز شده نسبت به کمونیسم و استالینیسم! البته این کتاب قدری به سمت غرب غَش کرده؛ آبی از لب و لوچه راوی واسه ماشین سی‌دی‌خور و کولردار راه افتاده که نگو! ولی مخاطب ایرانی نیم‌دانگ رو داره که پشت بندش بخونه و گول نخوره!
          

            همه میگن جسارت، من میگم «ستون بودن‌». جلال ستون ادبیات معاصره، وألا نه وسط هجمه جریان روشنفکری می‌رفت حج و «خسی در میقات» می‌شد، و نه، از ترس جریان اسلامگرا جرأت سفر به سرزمین‌های اشغالی رو به خودش می‌داد و به تبع اون، خبری از «سفر به ولایت عزرائیل»  هم نمی‌شد. اوج ستون بودن جلال، توی نوشتن سنگی برگوریه. جلال، جرأت و جسارت این همه اعتراف سهمناک، این جرأت و جسارت کنکاش درونیات تلخ و تاریک‌ترین واقعیت‌های زندگیش و پنجه در پنجه «خود» افکندن و کلنجار رفتن با نوشتن همه این‌ها رو داشت...و وقتی نوشته شد، انتشارش که دیگه دیر و زود داره، ولی دوشواری، نه! :)
          

            یک عاشقانه خوب تاریخی، به روایت معشوقه و خواهرِ زن‌داداش ناپلئون و روایتش از روزهای انقلاب فرانسه تا روی کار آمدن و بعدها، مرگ ناپلئون. زندگی خود این بنده خدا به تنهایی برای جذاب کردن داستان کافی بود، چاشنی تاریخ و شخصیت پردازی ناپلئون و فتوحات و شکست‌های ناپلئون خوندنی بودن کتاب رو به حد اعلا می‌رسونه. اولین رمان کلاسیک گردن کلفتیه که اواخر راهنمایی (پایه متوسط اول شما جوونا!) خوندمش. ایضا از معدود کتاب‌هاییه که دوبار برای خوندم دستم گرفتم.
          

            نوروز ۹۷ گمانم. آیدین سیار سریع را توی اینستاگرام فالو می‌کردم. از طنزپردازهای مورد علاقه‌ام بود؛ طنز اجتماعی‌اش ساده، پر مغز و خوش‌نمک. از نوشته‌هایش معلوم بود مطالعه عمومی زیادی هم دارد...خوره طنز و کمدی بودم و وقتی فهمیدم بناست توی ایام عید چرتوپیا را «پاورقی‌طور» بنویسد و در طاقچه منتشر کند، عین گوش‌دراز تیتاپ دیده خریدَمش و هر ساعت که آپلود می‌شد، دانلودش می‌کردم و می‌خواندم. شاید آن زمان، جزو اولین ده نفری بودم که این کتاب را خواندند و کیفش را بردند...بیش باد از این طنزهای خوشمزه و منسجم!
          

            برای کسی که چندسال توی در و همسایه و دانشگاه استندآپ اجرا کرده و با برچسب طنزنویس، هر دری وری‌ای رو به خورد ذهن خلق الله داده، سخته، مواجهه با این همه نهی و مفی و اکراه و تصور مفسده‌های احتمالی شوخی‌هاش...در کل، خندیدن و خنداندن نهی نشده، ولی انواع و مراتب خنده، شوخی و بذله‌گویی رو توی روایت‌های مختلف بررسی کرده...در کل سنگینه رعایت کردن این همه نکته و سنجه‌های دقیق؛ ولی تلاشمو میکنم، اگر خنده‌ام بیشتر «قهقهه» و نشانه غفلته، تا «تبسم» و شیوه بزرگان؛ لااقل خنده/خنداندن حرام (به‌قول حاجی، به قصد ایذاء با وهن مومن!) ازم سر نزنه!
          

            برای تمام کردنش یک ساعت و نیم بیکاری نیاز داشتم. توی یک شیفت کلینیک که هیچ چهارپایی پر نمی‌زد. تهِ ته خواندنش، داشتم به این فکر می‌کردم تصمیمات سیاستمداران و دایره‌های زیردستشان، بلاهت‌آمیز و پر از خطاهای شناختی و محاسباتی است. چقدر ساده، یک دلقک اقتدارگرا اینور دنیا با یک توهم توطئه برای بیرون آمدن از زیر سایه پدرش، حمله می‌کند یک جای دیگر دنیا صدها هزارنفر را به خاک و خون می‌کشاند و بحران پشت بحران بیافریند و بعد؟ توجیهات مضحک و بی‌پایه‌ای ردیف کند مثل اینکه «صدام می‌خواست دختران من را ترور کند!» و «صدام در حادثه ۱۱ سپتامبر نقش داشت!» که متاسفانه مرغ پخته توی قابلمه را هم نمی‌خنداند؛ جهان و مردمش بی‌عارتر از آن هستند که اهمیتی بدهند! آب و نان و علف که هست، گور بابای بقیه! لم تقولون؟ گیریم بازجوی تحلیلگر سیا باید بنشید کتاب بنویسد و از تخلیه اطلاعاتی صدام مفصل بگوید و از مدیران سیا و «جلسات کشنده» قبل از ارائه گزارششان به مقامات ارسد و هزار و یک قصه تعریف کند، تا مردمْ ساده‌لوحی زمامدارانشان و سیستم معیوب حکمرانی کشورشان را ببینند و عبرت بگیرند؛ لیکن، کسی که کتاب نمی‌خواند؛ کاش همان مرغ داخل قابلمه را بخنداند!
          

            رمان خوش‌خوان و جذابی است. لحن‌دار. طنزآمیز و نوجوان‌پسند. از کتاب‌هایی که می‌شود یک نفس صفر تا صدشان را خواند. صبح بعد از کلی مگس‌پراندن توی کلینیک شروعش کردم و تا قبل از شیفت بعدی تمام شد. کتاب خوبی است برای هدیه مخصوصا به یک نوجوان؛ به‌ویژه اگر خیال دارید به کتاب و کتاب‌خوانی علاقه‌مندش کنید و دنبال پیشنهادی برای شروع راه می‌گردید.