یادداشت‌های صادق شریفی (50)

          کتابی خوب شامل تعداد زیادی مسائل فلسفی.  به مورد زیر توجه کنید. تم کلی کتاب یک همچین چیزیست:

یک نفر توی خیابون شما رو گیر میندازه و اسلحه ای روی سرتون میزاره و میگه یا برو خونه و یک سیلی محکم به خواهر کوچیکت بزن یا میکشمت. شما میدونید که با جدا شدن از اون آدم اون دیگه دسترسی به شما نداره. 
در حالت عادی شما بهش میگید این کار رو انجام میدین. ازش جدا میشین. می آیند خونه و زیر قولتون میزنین و همچین کاری نمی کنید. و تمام

اما خفت گیر داستان ما توانایی عجیبی داره. و میتونه از بادی لنگوئیج و حالت صورت شما بفهمه که شما راست میگین یا دروغ. شما از ترس جونتون  بهش قول جدی میدین که بزنین. اما وقتی خونه میرسین. و از دسترس اون خارج میشید دیگه دلیلی نداره این کار رو انجام بدین. اما خفت گیر محترم باهوش تر از این حرفهاست. و باز متوجه میشه که شما در زمانی که دسترسی بهتون نداره کار دلخواه اون رو نمی‌کنید. پس اسلحه رو به سختی رو پیشونیتون فشار میده و آماده شلیک میشه. شما این بار جدی جدی نیت میکنید که بزنید. لحظه ی زدن سیلی رو تصور می‌کنید. عذاب وجدان میگیرید. ولی چاره ای نیست. بعدا ازش معذرت‌خواهی خواهید کرد. وقتی از مرد جدا شدین مستقیم میرید خونه و روبروی خواهر وایمیستین دستتون رو بلند میکنید و ...  ولی دلیلی برای زدن نمی‌بینید. قطعا نمیزنید. چرا بزنید؟ اون که دیگه تسلطی رو شما نداره.
همینجور که دارید به این چیزا فکر می‌کنید خفت گیر مسلح اخمی میکنه و میگه تمام افکارتون رو داره میخونه. شما مستاصل میشید. خفت گیر آماده شلیک میشه....

شما باشید چه کار میکنید؟
        

          این کتاب مجموعه ۳ مصاحبه با آقای دکتر زیباکلام است. پیرامون مسائل  مربوط به روشنفکران دینی و انقلاب اسلامی. اگر دنبال کننده آثار و اندیشه های زیباکلام باشید مطالب کتاب برای شما تا اندازه ای تکراری خواهد بود. البته  نکات جدید هم دارد. 
        

          ای کاش می‌توانستم تک تک مردم این سرزمین را وادار کنم که این کتاب را بخوانند. چه قدر جامعه ی ما از بابت دیدگاه‌ اقتصادی ضعیف است. چرا در دانشگاه ها چند واحد اقتصاد تدریس نمیشود؟ چقدر این کتاب خوب است.
        

          بهنود با قلم توانمندش، داستان و تاریخ را به هم آمیخته. معلوم نیست تاریخ ،داستان گونه دارد روایت میشود، یا قصه ای با شخصیت های و وقایعی تاریخی می‌خوانیم.
این نکات درباره کتاب به ذهنم رسید:
۱. روایت کتاب چندان مبتنی بر فکت و سند و مدرک نیست. یا باید به نویسنده اعتماد کنید یا فقط فکر کنید دارید رمان می‌خوانید.
۲. کتاب تا نیمه ی اول تقریبا راجع به این سه زن نیست. بیشتر راجع به پدرانشان و شرایط حاکم بر روزگار آنان است. از نیمه ی دوم این بانوان کم کم در داستان جا پیدا می‌کنند.
۳. کتاب پر از اسامی فلان الدوله و چی چی السلطنه است که شاید کمی گیج کننده و ملال آور باشد.
۴. این کتاب به نسبت کتاب خانم، دیگر اثر بهنود، یک سر و گردن پایین تر قرار می‌گیرد. اگر می‌خواهید یکی را انتخاب کنید حتما سراغ خانم بروید.
۵. عجب بالا و پایین داره دنیا.
        

          با کتاب های خودیاری و خودشناسی میانه ی عالی ندارم. حقیقتش از کتابهای دوباتن هم بهره ی چندانی نبرده بودم ( به جز تسلی بخشی های فلسفه) اما این کتاب خوب بود.
کم حجم و کاربردی و روشنگر است. دید تازه ای به خواننده میدهد. هم توصیه میکنم. هم در آینده باز میخوانمش.
        

          اگر مثل من هیچ چیز از بیت کوین نمی دانید با خواندن این کتاب هم چیزی به شما اضافه نمی شود. توضیحات نسبتا تئوریک که ان ها هم چندان راهگشا نبودند.  شاید برای درک این پدیده کتاب خواندن بهترین راهکار نباشد.
        

          مگه آدم‌موقع کتاب خوندن هم بغض میکنه؟ حالا فیلم یه چیزی. ولی کتاب آخه؟ شدنیه؟

بله. ممکن است کتابی اشک آدم را در بیاورد.

خانوم. نوشته مسعود بهنود لامصب. چه چیزی خلق کرده ای آقای روزنامه نگار. چقدر از زندگی این شاهزاده ی قاجاری واقعی بود چقدرش داستان پردازی های مسعود خان بود. نمی دانم. ولی هرچه بود دل را با خود میبرد. آدم را با رنج های یک زن، از کودکی تا پس از مرگ همراه میکرد. از سلطنت باباشاه (مظفرالدینشاه) تا ۱۱ سپتامبر. چه توصیفات قشنگی داشت. چه قصه های دیو و پری که نقل نمی کرد. و چه غافلیم ما که در دنیای خانوم ها و نزهت ها و بهنودها، اسیر چرخ روزمرگی شده ایم. 

خلاصه که آقا، خانم. کتاب بخوانید. کتاب خوب بخوانید، کتاب خانوم را بخوانید.
        

          کتاب خوبیست. با خواندن این‌کتاب با فلسفه ی غرب آشنا نمی شوید. بلکه به انتخاب نویسنده ی کتاب به بخش هایی از فلسفه ی بعضی فلاسفه از منظری نو نگاه خواهید کرد. نگاهی که شاید واقعا در زندگیمان بهش احتیاج پیدا کنیم. خود من این روزها در شرایطی هستم که بخش مربوط به ژان پل سارتر برایم‌خیلی دلنشین و شیرین بود.
        

          کتاب حامل موضوعی حساس و به اعتقاد من سرنوشت ساز است. بشر به کدام سمت میرود. کتاب شامل چندی مقاله ی پنج شش صفحه ای ژورنالیستی است. توصیف اقتدارگرایی زمانه ی ما، قضاوت اخلاقی آن، خطراتی که متوجه لیبرال دموکراسی است و نهایتا راههای مواجهه با اقتدارگرایی. ترجمه اش عالی نیست. برای خواننده ی ایرانی شاید کمی ارتباط برقرار کردن با آن سخت باشد. اما موضوع کتاب آنقدر مهم است ‌که به شخصه دیگران را به خواندن آن دعوت میکنم.
        

          رمان بدی نبود. هم‌به لحاظ ادبی، هم ترجمه، هم‌داستانگویی و هم بارقه های روانشناسانه. حسین یعقوبی مترجم خوب و گزیده کاریست. یک داستان جنایی که میتواند شما را غافلگیر کند.
        

          کتاب متوسطی بود. داستانهایی داشت که قرار بود ترسناک طور باشند.‌اما خوب. آنقدرها چنین حسی را تداعی نمیکردند. من‌کارشناس ادبی نیستم ولی احساس هم نکردم داستانهای کتاب غنای بالایی به لحاظ ادبیاتی داشته باشند. اما حالا اگر‌کسی به این ژانر نوشته ها علاقه داشت اگر این‌کتاب را بخواند چیزی از دست نمی دهد. در همین حد.
        

          
کتاب برای نوجوانان مناسب است و بزرگسالانی که نوجوان درونشان همچنان بر روح و روانشان‌غالب است.
این‌کتاب دریچه ای کوچک است برای نگاه کردن به افکار جمعی مردم‌مغولستان ، این سرزمین مرموز و اسطوره ای که شاید تقریبا هیچ‌چیز از آن ندانیم جز اینکه زمانی یک بابایی از این سرزمین پاشد و نصف دنیا را یک لقمه ی چپ کرد.
کتاب کم حجم است و اگر حوصله و وقت اضافه داشتید بد نیست بخوانیدش.
        

          این کتاب به زندگی باراک اوباما از تولد تا پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری میپردازد. حجم کمی دارد. کلیاتی در مورد زندگی وی میگوید. به لحاظ محتوا و ترجمه یک کتاب متوسط ارزیابی اش میکنم. 
        

          کتاب خوبیست. البته قسمت عمده ی کتاب شرح تغییر رشته و تحصیل در انگلستان و برگشتن و عضویت در هیئت علمی دانشگاه و ... است. در فصل پایانی کتاب به جواب دو سوال چرا شمارا نمیگیرند و آخرش چی میشه پرداخته شده. برای من که به نویسنده علاقه مند بودم کل کتاب جذاب بود. یک قسمت جالب کتاب بخش مربوط به دهکده ی امید و سرنوشت اسفبار آن است. یک " ما چگونه ما شدیم " عملی و محسوس.

در بخش پایان نویسنده دلایل بازداشت نشدند علیرغم انتقاداتش از حکومت را بیان کرده، طنز تلخ اینکه بلافاصله بعد از انتشار کتاب ایشان بازداشت شدند و رو سیاهی به کسانی که میگفتند این از خودشان است و سوپاپ اطمینان است ماند. ( بماند که چه بسا الان هم با گفتن اینها همه نمایش است یا تاریخ مصرفش تمام شده است همچنان بر همان سیاق مانده باشند)

بهترین و آموزنده ترین قسمت کتاب از نظر من پاسخ به پرسش آخرش چی میشه؟ بود. نویسنده میگوید کسانی که منتظر فروپاشی و سرنگونی حکومت هستند با خود چنین می اندیشند که همانطور که حکومت شاه ساقط شد این اتفاق برای حکومت فعلی هم امکان پذیر است. منتها بین حکومت شاه و جمهوری اسلامی فرق هاییست که عملا سرنگونی را در شرایط فعلی امری دور از انتظار میکند. دلایلی که ذکر میکند قابل تامل است. کتاب خوبیست البته زیباکلام کتابهای بهتری هم دارد. خواستید از زیباکلام بخوانید از ما چگونه ما شدیم یا غرب چگونه غرب شد یا سنت و مدرنیته یا پنج گفتار در باب حکومت شروع کنید به نظرم. 
        

          کتاب خوبی بود. و نه عالی. بعضی جاها خواننده به تناقض بر میخورد. شاید اشتباه نویسنده یا اشتباه در ترجمه بوده باشد. ولی برای منِ خواننده ی آماتور که همیشه پیدایش و سقوط امپراتوری عظیم شوروی محل تعجب بود پاسخگوی بسیاری از سوالاتم شد. 
        

          کتاب سه روایت در هم تنیده  به صورت اول شخص دارد. سه زن که اسیر فضای برساخته از گیلیاد هستند. نویسنده این قدرت را دارد که با هر سه ی آنها ما را همراه کند. جید، اگنس و عمه لیدیا. بین این سه نفر ماجرای عمه لیدیا و طریق تبدیل شدن از یک آدم معمولی به یک عمه ی شکنجه گر جالبتر بود. چندان توضیح بیشتر نمیدهم تا ماجرا را لوث نکنم همینقدر بگویم که توصیه میکنم بخوانیدش مخصوصا اگر سرگذشته ندیمه را خوانده یا دیده باشید. 
به امید آزادی انسانها، از گیلیاد واقعی.
        

          یکی از مسائلی که از عنفوان کودکی در جهان اطراف همه ی ما در جریان بوده مسئله فلسطین و اسرائیل است. علیرغم این فکر میکنم بسیاری از ما در مورد آن خیلی  کم میدانیم. چرا این قسمت از دنیا که مساحتش اندازه دو برابر استان تهران است این حجم از درگیری و ناآرامی را در خود جای داده؟ چرا تمام نمیشود؟ چرا به هیچ سرانجامی ، چه خوب چه بد ، نمیرسد؟ 
حمله ناگهانی حماس به اسرائیل و متعاقب آن پاسخ خونبار اسرائیل به آن برای هزارمین بار توجه ها را به این قسمت از عالم جلب کرد. و من ، شاید خیلی دیر، به دنبال منبعی بودم   که به طور موجز اما کامل و در عین حال بیطرفانه به این موضوع پرداخته باشد. 
کتاب آقای دکتر زیباکلام شاید بهترین منبع بود، اما قدری طولانی بود و به طور رسمی هم منتشر نشده بود. در عین حال کتابهایی مثل متاستاز اسرائیل یا دنیا بازیچه یهود بوی اعتماد از بابت بیطرفانه روایت کردن نمیدهند. و حقیقتش فکر میکردم نمی توان در بازار کتاب ایران همچو چیزی پیدا کرد.
اگر شما هم مثل من دنبال همچین کتابی هستید، ناامید نشوید. همین کتاب گمشده ی شماست. کتابی کم حجم که بسیاری از سوالات شما را جواب میدهد. اگر چه شاید کامل و جامع نباشد اما یک دورنمای کلی از این نزاع بی پایان به خواننده ارائه می کند.
 به امید برقراری صلح در سراسر این جهان.
        

          طنز خوبی داشت. به مسائل اجتماعی پرداخته بود. نگاهشم موشکافانه بود. سطحی نبود. کتاب کم حجمی که در یک نشست میشه تمومش کرد و حال آدم برای ساعتی خوش بشه باهاش. دستت درد نکنه آقای سیار سریع.
        

          به عنوان یک طرفدار کتاب های داوکینز مخصوصا آنهایی که در حوزه زیستشناسی هستند این کتاب به دلم نچسبید. نتوانستم تا آخر بخوانم. حوصله ام سر رفت. اتفاقا ترجمه اش هم بدک نبود ولی اصلا مثل ژن خودخواه خوب نبود. حالا شاید سواد و هوش من به درک آن نمیرسید. ولی اگر شما هم خواندید و وسطش حس کردید چندان برایتان جذابیت ندارد بدانید در این حس تنها نیستید.