یادداشت‌های هوفر حسین (41)

          نه اینکه نسبت‌های خانوادگی رو درآوردن تو کتاب‌های فاکنر خیلی راحته، همیشه دونفر مختلفم تو خونواده باید باشن که یک اسم دارن
        

          البته کتاب خوبیه فقط مسئله نفت و خلقیات ایرانی‌ها یکم تکراریه.
        

          صرفا جهت اشنایی، قرن هفدهم فرانسه هست و یک صومعه کاتولیک توسط شیاطین تسخیر شده. گرچه، تا جایی که من میدونم، چیزی به نام شیطان وجود نداره، ولی انسان‌ها، یا از روی احساسات منفی حسادت و کینه و نفرت، از روی شکسته شدن غرور، از روی ناراحتی، از روی جنون، میتونن جلوه‌هایی از شیاطین خیالی رو در عالم واقع به نمایش بزارن. علی‌القاعده، این نمک ریختنای هاکسلی کمک میکنه ادم این رمان نیمه‌الهی نیمه تاریخیو نسبتا به سهولت تموم کنه. رمانی نیست که خوندنش خیلی مهم باشه، ولی یحتمل تجربه جدیدی خواهد بود.
        

          یکی از بهترین راه‌های خنثی کردن تمام احساسات منفی بعد از رابطه، یا البته شاید تعدیل آن‌ها، فکر کردن به «آن دقیقه‌ی شادی و سعادتی که به دلی تنها و قدرشناس بخشیدی» هست. نعمتی که یحتمل تا پایان عمر کافی خواهد بود.
        

          بعیده سر داستان «ادوارد و خدا» نخندید. خود داستان که واقعا بامزس، توش کلی جک هم هست که قابلیت تعریف شدن دارند. (مثلا: از شما میپرسم زناکاری درواقع از کجا شروع می‌شود؟ هر زنی طبق معیار کاملا مرموزی این حد و مرز را برای خودش تعیین میکند و آلیس فقط به ادوارد اجازه داد ببوسدش)
        

          تموم شدن این کتاب مصادف شد با دوره‌ دوم انتخابات ۴۰۳. ضمن دعوت دوستان به رای دادن به اقای پزشکیان، از متن کتاب این رو یاداور بشم که تغییر سیستمیک تغییری صرفا ظاهریه. چیزی که به خودی خود ضامن هیچ چیز نیست. بنابراین نگرشی که با زندگی الان و کنونی انسان‌ها کار داره، مخالف هر گونه خشونتی هست که به نام آینده بهتر اتفاق بیفته. آینده‌ای که به کمک خشونت ساخته بشه، به احتمال قوی بدتر از امروز خواهد بود. چون این خشونت، همونطور که الانم شاهدیم، لکه‌ی ننگی پاک نشدنی بر دامان این آینده جا میزاره. (بعد اینو که متوجه بشیم، به رای دادنه به عنوان یکی از چندتا اپشنی که داریم جدی‌تر نگاه میکنیم)
        

          «وات نزدیک به پایان دوره اقامتش در خانه‌ی آقای نات، یاد گرفت بپذیرد که هیچ اتفاقی نیفتاده بود، که یک هیچ اتفاق بود، یاد گرفت که آن اتفاق را تاب بیاورد، و حتی، با خجلی و کمرویی، دوستش داشته باشد.»
        

          وحشتناک‌ترین چیزی بود که تا الان خوندم. محصول فساد و تجاوز، نهایتا فساد و تجاوز بود. Evil خالص، تو بخش اخر خاکستری بود. قضاوت‌ها همه اشتباه بود. و کلا این رمانم مثل بقیه‌ رمان‌های فاکنر میشه درموردش روزها حرف زد و مغز من به تنهایی کاری پیش نمیبره. ی تفاوتی که این رمان با خشم و هیاهو مثلا داشت این بود که تمرکز روی فضا توی این بیشتره تا کاراکترا. و من این بخشو به یادگار میزارم:
« به محو شدن نور خیره شد، انگار خمیازه‌های پی‌درپی پرده نور را فرو می‌بلعید. به واپسین شعاع چشم دوخت که در ساعت متمرکز می‌شد و صفحه‌اش دیگر به جای حفره‌ای گرد در سیاهی، به ورقه‌ای گرد و آویخته در نیستی، در آشوب پیش از هستی، بدل شده بود و رفته رفته گوی بلورینی می‌گشت که در اعماق نهفته و راکدش، آشوب دنیای درهم تنیده‌ و سایه‌ گرفته‌ای را در خود داشت، دنیایی که روی تهیگاه زخم‌ خورده‌اش، داغ‌های کهنه رو به سوی آینده، رو به سوی ظلماتی که در آن فجایع تازه‌ای در کمین نشسته‌اند، با سرعت سرسام‌آوری می‌چرخیدند.»
راستی عنوان حریم بهتر از محرابه، به این شکل که حریم اندام تمپله که توسط پاپای مورد حمله قرار میگیره.
        

          منکه گول خوردم و فکر کردم این واقعا پسامدرن برای بچه‌ها هست و برای همین اول از همه، به هیچ وجه اینطور نیست. دوم اینکه آقای لیوتار میگه امروزه «تعداد کسانی که ما به آن‌ها دیگران می‌گوییم زیاد است» و استدلال این هست که به طور کلی بشر به «حکایت‌های بزرگ» مختلفی مثل مسیحیت، مارکسیسم و ... متوسل شده بوده تا بتونه به نوعی «نجات» پیدا کنه. ولی تو سنت مدرنیته، «ما» باید چیزی مستقل از این حکایت‌های بزرگ باشند. و برای همین «ما» همیشه ی گروه کوچیک و محدودند، و «ما» محکوم به تنهایی و انزوا هستند.
        

          بنظر من که این کتابو نخونید. نه این که کتاب بدی باشه، اتفاقا نوع نگاه نویسنده خیلیم جذابه و قطعا توی ادبیات خوندن کمک میکنه. ولی خب، خیلیییی بعیده کمکی تو زندگی بهتون بکنه، و احتمالا کتب نقد ادبی بهتری هست، کتاب فلسفی که قطعا بهترش هست، کلا چکاریه.
        

          حالا چون این نمایشنامه رو (که البته واقعا هم جذب‌کنندس) جدی گرفتن، نکته اخلاقیشم بگیم که لطفا انقدر در انکار واقعیت نباشید و عدم موفقیت خودتونو بپذیرید، وگرنه به خودتونو اطرافیانتون آسیب میزنید.
        

          از اول کتاب فکر میکردم نویسنده، همونطور که خودشم اذعان داشت، نویسنده نیست. ولی سیر تکامل این زن در طول داستان احتمالا فقط توسط یک نویسنده به این خوبی به نمایش گذاشته میشد. علاوه بر افکار و برخورد و‌ توانایی‌ها، حتی روایت هم به نوعی پخته‌تر شده بود و واقعا صفحات آخر تکان‌دهنده بود. بخش مورد علاقم، جاییه که زن به تجربه‌ای اشاره میکنه که وقتی از خواب گیج و منگ پا میشه، همه چی براش نا‌اشنا و ترسناکه، تا وقتی که (مثلا) متوجه صندلی میشه. «با سر رسیدن دوران کودکی، یادم رفته بود چگونه هرچیزی را با چشم خود بنگرم و از یاد برده بودم که دنیا زمانی جوان، دست نخورده و رعب‌آور بود» و با اینکه دیگه بچه نبود، «تنهایی» مجبورش کرده بود که «لحظاتی چند، بدون هیچ خاطره‌ای و بدون حضور ذهن، یکبار دیگر تماشاگر درخشندگی باشکوه زندگی» باشه.
        

          «هدف نهایی هنردوستان، باید خلق جهانی باشد که در آن کمتر به آثار هنری نیازمندیم.» بنظرم که کاملا منطقیه. و خیلی خوشحالم که فاصلمون با اون جهان اونقدری هست که به سن من قد نده.
        

          تشخیص مرز بین خوب و بد بودن یک آدم سخته و سر همینم این جمله که نباید قضاوت کرد پر طرفدار شده. ولی به نظر من، ونسان، که نمیگیم آدم بدیه، تئو رو‌ که مشخصه آدم خوبیه نابود کرد. و وقتی نقاشی‌هاشو نگاه میکنم، به نظرم اصلا نمیرزید. وقتی تو همون پاریس کلی نقاش بودن، قبل ونسان کلی نقاش بودن، و بعدشم کلی نقاش هستن.
        

          در کوندرایی بودن کتاب که شکی نیست. همونقدری شک نیست که در سانسور بودن این کتاب شک نیست. اگر بخوام به یکی بگم کوندرا بخونه، قطعا اینو نمیگم. با این وجود، اون جاییو دوست داشتم که ژان مارک « در ضمیر خود به خوبی می‌دانست که این تنها رفتار خردمندانه است، اما درد نمی‌خواهد سخن خرد را بشنود، او خرد خود را دارد که خردمندانه نیست.»
        

          صرف نظر از اینکه کتاب پیچیده‌ای بود برای من و نیاز به یک بک‌گراند علمی داشت که من نداشتم، بحث خیلی جالبی بود و به قول نویسنده یکی از مهمترین بحث‌های زمانه ما. بخش‌های خیلی زیادی را متوجه نشدم. اما اون بخشی که من درک کردم و باعث شد نسبت به آقای تگمارک حس ارادات داشته باشم، بخشی بود که با یک‌سری استدلال، این نتیجه به دست اومد که واقعا ممکنه (نه لزوما) انسان تنها موجودی باشه که درکی از زیبایی داره. و جهان ما زیبا هست. و نابودی جهان ما زیبا هست. و این زیبایی، در صورت نبود بشر، بی‌معنا خواهد بود.
        

          فکر نمیکنم بین رمان‌ها رمان مهمی باشه، احتمالا جزو کتاب‌هایی نباشه که پیشنهاد کنم و در اخر اینکه حداقل برای من خیلی طول کشید تا چیزی از فضای داستان و شخصیت‌ها دستگیرم بشه. با این حال، بسیار جذابه. خصوصا آقای سکوگان و نظراتش درمورد هنر، طبیعت، حکومت خردگرا و البته تعطیلات. تقریبا آخرای رمان ی بخشی هست که دنیس خیلی ناراحته و اقای سکوگان یهو جلوش سبز میشه و فکر میکنه دلیل ناراحتی دنیس کائنات و پوچیه. میگه بالاخره همه ما میدونیم که هیچ علت غایی وجود ندارد. اما چه فرقی می‌کند؟ هیچ فرقی نمی‌کند.
        

          متاسفانه باید یکبار دیگه بخونمش