بریده‌های کتاب مهدی سرکانی

بگذر... که سبز زندگی زرد است و روزش سیاه است و آبی‌اش، خون‌رنگ و آسمانش، تیره و زمینش سرشار از جنازه‌های عفونت و خاکش، سیراب از شکم‌های برآمده و استخوان‌های درهم تکیده.‌‌.. بگذر... که راستش هم دروغ و نیرنگ است.

هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ ۚ مَا ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا ۖ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ مَانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا ۖ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ ۚ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ

انسان‌ها فقط آنگاه فهمیدند معنی غذا، تغذیه بدن است که از منظورْ داشتن لذت به عنوان هدف این فعالیت، دست برداشتند. این موضوع در مورد هنر نیز صادق است. مردم فقط وقتی معنی هنر را خواهند فهمید که به زیبایی، یعنی :به لذت به عنوان هدف این فعالیت ننگرند.

تمام زیبایی شناسی‌های موجود به موجب این نقشه ساخته شده است. به جای آنکه از هنر حقیقی تعریفی به دست دهند و سپس بر اساس این تعریف قضاوت کنند که کدام اثر موافق با این تعریف است و کدام یک مطابق آن نیست؛ و یا داوری کنند که هنر چه چیز است و چه چیز هنر نیست، سلسله‌ای از آثار معین را که به دلایلی خوشایند افراد گروهی مشخص است «هنر» شناخته‌اند و زیبایی شناسان برای هنر تعریفی اختراع می‌کنند که تمامی این آثار را در برگیرد.

همین که جنونی در میان طبقات عالیه جامعه ما مورد قبول قرار گرفت، بی‌درنگ فرضیه‌ای درست می‌شود و این دیوانگی را تحویل و تفسیر می‌کنند و قانونی و مشروع می‌شمارد. گوییا در تاریخ بشر هیچ عصری وجود نداشته است که در محافل انحصاری معینی، هنری دروغین و بی‌تناسب و بی‌معنا مورد پسند و تایید و قبول قرار گیرد و از خود آثاری به جا نگذارد و بعدها نیز کاملاً فراموش شود.

ما از چیزهایی که نمی‌فهمیم لذت نمی‌بریم. ممکن است شگفت زده شویم. ولی این شگفتی باید که قابل درک باشد تا به لذت برسد. باید که در محدوده آگاهی ما باشد و یا حداقل مماس با آن. فهمیدن، بخش مهمی از لذت است. عکس اگر مسئله ای طرح میکند، باید که محسوس باشد. بیننده باید که آن را بفهمد حتی اگر نتواند آن را به کلام بیاورد.

خون حسین و اصحابش کهکشانی است که بر آسمانِ دنیا راه قبله را می نمایاند. بگذار اصحاب دنیا ندانند. کرم لجن‌زار چگونه بداند که بیرون از دنیایی که او تن می پرورد چیست؟ زمین و آسمان او همان است و اگر او را از آن لجن‌زار بیرون کشند می میرد...

...هیچ دیده ای که نخل ها بگریند؟ هرگز غروب‌هنگام در نخلستان های کوفه بوده‌ای؟ گویی هنوز صدای بغض آلود امام‌ علی علیه السلام از فاصله قرن ها تاریخ به گوش می رسد...

علم بزرگترین نعمتی است که خداوند پس از ایمان به بشر ارزانی می‌دارد

مزد من از مردم عراق مانند مزد مسلم بن عقیل از اهل کوفه است. اگر داستان‌های پلیسی یا چیزهای احمقانه می‌نوشتم به من بیشتر احترام می‌گذاشتند و تقدیسم می‌کردند.

عزیزم، در این مدت همیشه مرگ در نظرم مسئله آرام‌بخش و تا حدی دوست داشتنی آمده. چون مرگ انسان را راحت می‌کند، همانطور که دانش آموز وقتی امتحاناتش را تمام می‌کند و می‌رود تا نمره‌هایش را بگیرد، خیالش راحت می‌شود. ولی در عین حال مقداری ناراحتی و احساس ناکامی هم ایجاد می‌کند همانطور که وقتی یک دانش آموز نمی‌تواند بیشتر درس بخواند و به مراحل تحصیلی بالاتر برود، احساس ناراحتی و ناکامی می‌کند....

و این‌طوری‌ها است که همان چیزی که شما را به تحسین وامی‌دارد احتمالا یا یقینا جایی و به شکلی آزارتان خواهد داد.

کتاب‌ها جرئتِ قضاوت را از تو می‌گیرند، ولی لذتِ سرکشی را به تو می‌بخشند. نمی‌دانم کدامش درست‌تر است، ولی می‌دانم کدامش سخت‌تر است.

در هر نقطه از زمان که امکان به اشتراک‌گذاری ترقی کرده‌است و این امکان به وجود آمده که همه بتوانند هم را ببینند، آدم‌ها بیشتر رو آورده‌اند به از خودشان گفتن، به رو کردن و افشاگری. انگار گویندگان می‌خواسته‌اند با گفتن سبک شوند، درمان شوند، رها شوند و شنوندگان خواسته‌اند با شنیدن، با خواندن و سهیم‌شدن در چگونه بودن و چگونه زیستن دیگران خواسته‌اند خودشان را از تنها ماندن با خود و تردیدها و ضعف‌ها و گناهانشان محافظت کنند. «برای من این اتفاق این گونه افتاد. می‌توانست برای تو بیفتد. می‌توانست برای خیلی‌ها بیفتد. پس من تنها نیستم. پس تو تنها نیستی.»

گذشت از خوشی‌ها، تو را به خوبی‌ها می‌رساند.

هر حقیقت متحرکی هنگامی که از سنجش و انتخاب نباشد و به عادت و تقلید رسید، در واقع به قبرستان خود رسیده و با دست خویش گور خود را کنده است.

یهود و نصاری هرگز از تو راضی نمی شوند تا آنکه از آیینشان پیروی کنی. بگو: مسلماً هدایت خدا فقط هدایت [واقعی] است. و اگر پس از دانشی که [چون قرآن] برایت آمده از هوا و هوس های آنان پیروی کنی، از سوی خدا هیچ سرپرست و یاوری برای تو نخواهد بود. بقره/۱۲۰

نکته اول در سلوک، همین است که بفهمی تو شروع نکرده‌ای؛ او تو را صدا زده و تو را می‌خواهد

محمّد، فرستاده خداست و کسانی که با او هستند بر کافران سرسخت و در میان خودشان با یکدیگر مهربانند، همواره آنان را در رکوع و سجود می بینی که پیوسته فضل و خشنودی خدا را می طلبند؛ نشانه آنان در چهره شان از اثر سجود پیداست، این است توصیف آنان در تورات، و اما توصیفشان در انجیل این است که وجودشان چون زراعتی است که جوانه های خود را رویانده پس تقویتش کرده تا ستبر و ضخیم شده، و در نتیجه بر ساقه هایش [محکم و استوار] ایستاده است، به طوری که دهقانان را [از رشد و انبوهی خود] به تعجب می آورد تا خدا به وسیله [انبوهی و نیرومندی] مؤمنان، کافران را به خشم آورد. [و] خدا به کسانی از آنان که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، آمرزش و پاداشی بزرگ وعده داده است. فتح/۲۹

وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا فتح/۷