بریده‌های کتاب Erfanm2009

امروز همچون مسافران صحنه های جوانی را پشت‌سر گذاشته‌ایم. حقایقِ دشوار ما را سوزانده؛ همچون بازرگانان مقصد را می‌دانیم و همچون قصابان بخش های مفید را از زوائد تشخیص می‌دهیم. دیگر چیزی ما را نمی‌آزارد، گویی به همه چیز بی‌اعتنا شده‌ایم. ما در جوانی‌مان حضور داشتیم، آیا به‌راستی زندگی کرده‌ایم؟ ما مثل کودکان بی‌ک‍َس‌ایم و مانند مردانِ باتجربه بی‌رحم و سطحی پر از اندوه‌ایم-باور دارم که از میان رفته‌ایم.

از آسمان و زمین، به خصوص از زمین، نیروهای حیاتی به سوی‌مان جریان دارد. زمین برای هیچکس به اندازه سرباز معنا ندارد. وقتی سرباز خود را در آغوش آن پناه می‌دهد، وقتی چهره و اندامش را از ترسِ ترکش‌ها در آن پنهان می‌کند، زمین تنها یاور، برادر و مادر اوست. سرباز وحشت و اشک‌هایش را در سکوت و امنیت زمین پنهان می‌کند، زمین به سرباز پناه می‌دهد و برای ده ثانیه رهایش می‌کند تا زندگی کند، بدود. ده ثانیه زندگی. دوباره او را پذیرا می‌شود و گاه برای همیشه.

هیچکس درست نمی‌دانست برای چه به جنگ می‌رویم. آدم های فقیر از ما عاقل‌تر بودند. خوب می‌دانستند جنگ مایهٔ بدبختی است. ولی آدم های طبقه متوسط، که باید بیشتر سرشان میشد، غرق در شور و هیجان جنگ شده بودند.

گفتم: (( چرا نمی‌کشیشان، این همه به خودت زحمت می‌دهی؟)) (( خوشیمان را به رنج دیگران نمی‌خریم.)) و به پاک کردن شیشه های پنجره مشغول شد.

بچه که بودم خیال میکردم همه چیز مال من است، دنیا را آفریده‌اند که من سرم گرم باشد، آسمان، زمین، پدر، مادر، درخت‌ها، اسب‌ها، کالسکه‌ها و حتا آن گنجشک‌ها برای سرگرمی من به وجود آمده‌اند. بعد ها یکی یکی همه چیز را ازم گرفتند. مایعی در رگ‌هام جاری بود که می‌گفت این مال شما نیست، راحت باشید. پسری که عاشق کبوتر‌ها و خرگوش‌ها بود، خودش را به درختی دار زد. چرا؟ مادر گفت بماند برای بعد. کاش تولد من هم می‌ماند برای بعد، به کجای دنیا بر می‌خورد؟

فکر می کرد که ممکن است، و حتی احتمال زیاد دارد، که همان شب بمیرد، اما این فکر چندان برایش ناگوار نبود و وحشتی هم از آن نکرد. فکر مرگ برایش ناگوار نبود زیرا در زندگی هرگز روی خوشی و آسودگی ندیده و به‌عکس پیوسته در خدمت این و آن گذرانده و نفس راحتی نکشیده بود و از اینجور زندگی داشت خسته می شد.

دوستش داشتم، اما در شادی‌ها و غصه‌ها و نگرانی‌هایش شریک نبودم: آنچه را که او دوست داشت دوست نمی‌داشتم. در کنار من تنها بود، و این را نمی‌دانست

حال خود کامگانی را که شهری را آتش می‌زنند یا ملتی را سر می بُرند تا قدرت خودشان را نشان دهند، درک میکنم: اما همیشه مردمی را می کشند که از پیش محکوم به مرگ اند، شهر هایی را نابود می‌کنند که اگر هم نکنند در آینده خرابه خواهند بود.

گفتم: آینده پاداش این مشقتها را خواهد داد. گفت: سالهایی را که از دستمان رفته چه کسی به ما پس می دهد؟

گفت: حالا که فکر میکنم، حق با شماست. وقتی میدانید حتما می میرید، دیگر چرا فکرش را بکنید؟ خیلی ساده است، خواهی نخواهی مرگ به سراغتان می‌آید. احتیاجی نیست که شما در فکر آن باشید.

((میدانی چی فکر میکنم؟ به نظرم خاطره ها شاید سوختی باشد که مردم برای زنده ماندن می‌سوزانند. تا آنجا که به حفظ زندگی مربوط میشود، ابدا مهم نیست که این خاطرات به درد بخور باشند یا نه. فقط سوخت‌اند. آگهی هایی که روزنامه‌ها را پر می‌کنند، کتاب های فلسفه، تصاویر زشت مجله ها، یک بسته اسکناس ده هزار ینی، وقتی خوراک آتش بشوند، همه‌شان فقط کاغذند. ...))

((لعنت به این زندگی! از همه تلخ تر و ناراحت کننده تر این است که در آخرِ این زندگی به خاطر رنج ها هیچ پاداشی نصیب آدم نمیشود، برخلاف اپرا هیچ خبری از صحنه های باشکوه پایانی نیست، بلکه فقط مرگ است. چند تا مرد گردن کلفت می آیند و مرده را از دست و پایش می‌گیرند و به زیرزمین می‌کشند. وایییی! خوب، مهم نیست... در عوض در آن دنیا نوبت ما می‌شود... از آن دنیا مثل یک سایه اینجا ظاهر میشوم و این کثافت ها را می‌ترسانم. کاری میکنم که موهایشان سفید شود.))

درست در همین هنگام بود که دروگو دریافت انسان ها چقدر از هم دورند و به رغم محبتی که ممکن است نسبت به هم داشته باشند، تا چه اندازه با یکدیگر بیگانه اند. پی برد که اگر انسانی رنج ببرد، رنجَش از آنِ خود اوست و هیچ کس نیست که حتی اندکی از بار آن رنج را از دل او بردارد. دریافت که اگر کسی دردمند باشد، حتی عاشق بی قرارش هم نمی‌تواند با درد او درد بکشد و دانست علت تنهایی آدمی همین است.

خوب میدانم گریه های بزرگی در انتظارم است. وقتی مادرم بمیرد من سخت گریه خواهم کرد . این را از همین حالا میدانم. یعنی سال هاست که میدانم. از یادآوری اش به وحشت می‌افتم اما هیچ روزی را بدون فکر کردن به آن نگذرانده ام. اگر طوبی -خواهرم-بمیرد من باز گریه خواهم کرد. به شدت. شانه های من از گریه بر گور او خواهند لرزید و من فکر خواهم کرد که دنیا به آخرین نقطه اش رسیده است. نرسیده است اما. هیچ مرگی دنیا را به آخرین نقطه اش نخواهد رساند. ما را اما شاید برساند.