بریده‌های کتاب قاف: بازخوانی زندگی آخرین پیامبر از سه متن کهن فارسی

«… و‌ من نبیّ رحمتم نه رسولِ عذاب…»

ابوجهل چون بدانست که نجات و رستگاری نخواهد یافت الا به رسول، از رسول درخواست تا دعا کند تا خدای او را از آن سنگ خلاص دهد. رسول دعا کرد.

عتبه ابن ابی وقاص، برادر سعد بن ابی وقاص، زفر شتری در آهن گرفته بینداخت بر روی مصطفا زد. رباعیه وی را بشکست و خون بسیار برفت و آن خون از وی می‌رفت، وی آن را نگاه می‌داشت به جامه و نگذاشت که خون بر زمین افتادی. وی را گفتند:« یا رسول الله، چرا نگذاشتی که خون بر زمین آمدی؟» گفت: « زیرا که خون یحیای زکریا را بریختند؛ همی جوشید تا سی هزار پیغمبرزاده را بر خون وی بکشتند. و من بر خدا گرامی ترم از یحیا. ترسم که خون من به زمین رسد، نیارامد تا خدای این قوم را هلاک کند. و من نبی رحمتم نه رسول عذاب.»

گفتم: «بار خدایا! شمار امت من در قیامت سوی من کن. خدای گفت: «چرا؟» و او خود بدانست. گفتم: «تا تشویر در من خورند، نه در تو که خداوندی» جواب آمد که یا محمد هر چند که تو رسول کریم و بر مؤمنان رئوف رحیمی،نه ارحم الراحمینی. گر گناهان امت را در قیامت ببینی، از ایشان تبرا کنی. آن به که بر گناه ایشان مطلع من باشم و بس، زیرا که رحمت من گناهان ایشان را تمام فرارسید و بس. و لیکن چون این حاجت خواستی، هم تو را از این مراد بی نصیب نکنم: تو رادر گناهان امت شفاعت دهم.شفاعت از تو رحمت از من! تا گناهان امت تو میان شفاعت تو و رحمت من آمرزیده گردد.

سلیمان گفت:《کمترین چیزی در جهان یقینِ دلِ مردم است و بیشترین شک است و تلخ‌ترین فقر و نیاز است و زشت‌ترین کفر است و استوارترین جان است در تن، نومیدترین جان است چون از تن بیرون آمد، و دلگیرترین تن است بی‌ جان، و نزدیک‌ترین مرگ است و دورترین دنیاست چون برگردد، و بَتَرین چیزی زنِ بد است.》

چون امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب از فتح خیبر باز آمد، رسول گفت علی را: اگر نه آن بودی که جماعتی از امت من در حق تو آن گویند که ترسایان گفتند در حق عیسی، من بگفتمی در حق تو قولی که برنگذری تو به جمعی الا که برگیرند خاک پای تو و افزونی آب که از طهارت و وضوی تو بازمانده باشد و بدان شفا جویند از دردها...

خدای به نوبتِ مصطفا جواب سلامِ آدم بازداد. ( از آنجاست که سلام کردن سنّت است _ که از آدم درآمد _ و جوابِ سلام دادن فَریضه است _ که از خدای درآمد.)

نورِ پیشانیِ آدمِ ابوالبَشَر، که چون به سجده رفت حَوالی‌اش را روشن کرد، همان است که زیباییِ «حَوا» را دوچندان کرد چون از آدم بار گرفت و نور به رَحِمش نقل پیدا کرد. و این هر دو همان که به آتشِ ابراهیمِ خَلیل تافت و سردش کرد و گلوی اسماعیل را روشن کرد و کارد را بر آن نَرمهٔ مرمر کُند کرد. این نور، «نورِ مُصطَفا»، قصه به قصه در کتاب سورآبادی می‌رود تا وقتی حجمِ کتاب نصف می‌شود، سرانجام، می‌درخشد در چشمانِ زنِ زیبایی که «از یَمَن برخاست با تجمّلِ بزرگ به بَطحای مکّه فروآمد [و] اهلِ مکّه هرگز چنان تجمّل ندیده بودند» و سرِ راهِ عبداللّهِ عبدالمُطَّلِب ایستاد تا پنهان او را به خود بخوانَد و بار بگیرد و نور مالِ او شود و کتاب به «قصهٔ مولِدِ مصطفا» برسد.

سیّد گفت:«اللّه اکبر. دل خوش دارید ای مسلمانان، که چون از همه جای بلا روی نمود، حق به خیر آورَد و هرچه زودتر فَرَج فرستد.» _به مناسبت روز جنگ خندق

آنگه مرا گفت یا حبیبِ ،من هفت کرامت به جای تو و به جای امتِ تو بکردم که هرگز به جای هیچ پیغامبری نکردم یکی آنکه هر پیغامبری که آفریدم او را مانندی آفریدم؛ تو را که آفریدم، بی نظیر آفریدم. دیگر آنکه همه رسولان را از وقتِ آدم تا به روزگارِ تو مشتاقِ دیدار تو داشتم تا امشب که تو را بدیدند. سه دیگر آنکه امتِ تو را قوتِ بسیار ندادم تا دعوی خدایی نکنند چون دیگر امتان. کچهارم آنکه امتِ تو را مالِ بسیار ندادم تا شمار ایشان دراز نباشد در قیامت. پنجم آنکه ایشان را عمرهای دراز ندادم تا گناهان ایشان بسیار نبود. ششم آنکه در توبه بر ایشان گشاده دارم تا آن وقت که جان ایشان به در غَرغَره رسد. هفتم آنکه ایشان را آخر همه امتان کردم تا بودنِ ایشان در گور دراز نباشد تا به قیامت.