فصلنامه ادبی. داستان. تک‌نگاره
شماره چهارم فصلنامه ادبی «سان» با عنوان «وابستگی» در پاییز ۱۳۹۸ منتشر شد و به‌عنوان یکی از شماره‌های شاخص این نشریه، توجه ویژه‌ای به مفهوم وابستگی در زندگی، ادبیات، و روایت‌های شخصی و جمعی دارد.این شماره شامل شش بخش اصلی است: داستان، تک‌نگاره، درباره داستان، زندگی‌نگاره، پیدا و پنهان، و تک‌پرده.
- نویسندگان برجسته‌ای چون گلی ترقی، احمدرضا احمدی، ناهید طباطبایی، محمد طلوعی، و هلن دانمور در این شماره حضور دارند.
- موضوع «وابستگی» در قالب‌های مختلفی بررسی شده: از وابستگی‌های عاطفی و خانوادگی تا وابستگی‌های اجتماعی و روانی.
 نقاط قوت:
- تنوع سبک‌ها و صداها: حضور نویسندگان با سبک‌های متفاوت باعث شده خواننده با طیفی گسترده از روایت‌ها روبه‌رو شود.
- پرداخت چندلایه به وابستگی: برخی داستان‌ها به‌جای تعریف مستقیم، از استعاره و نماد برای نمایش وابستگی بهره برده‌اند.
- طراحی ساختار فصلنامه: تقسیم‌بندی بخش‌ها به خواننده کمک می‌کند تا با تمرکز بیشتری به تحلیل موضوع بپردازد.
نقاط قابل تأمل:
- عدم انسجام در برخی روایت‌ها: در برخی نوشته‌ها، پیوند با موضوع وابستگی کم‌رنگ یا صرفاً سطحی است.
- غلبه نگاه نوستالژیک: وابستگی در بسیاری از متن‌ها با حسرت گذشته همراه است، که ممکن است برای برخی خوانندگان تکراری یا خسته‌کننده باشد.
- کمبود نگاه انتقادی یا جامعه‌شناختی: بیشتر مطالب رویکردی فردی و احساسی دارند و کمتر به وابستگی در ساختارهای اجتماعی یا سیاسی پرداخته‌اند.
فصلنامه ادبی سان
سال اول، شماره چهارم(وابستگی)
پاییز۱۳۹۸
👇👇👇
      

        خودزندگی‌نامه. سوررئالیسم. خاطره و هویت
آخرین نفس‌هایم (My Last Sigh / Mon dernier soupir) خودزندگینامه لوئیس بونوئل، کارگردان مشهور سینما است. 
کتاب به بازگویی خاطرات شخصی، تجربیات سیاسی، هنری و زندگی خصوصی بونوئل می‌پردازد، از کودکی تا سال‌های پایانی زندگی. بونوئل‌  در خاطرات خود خیلی رک و بی‌پرده درباره زندگی‌اش، اشتباهاتش، ترس‌ها و امیدهایش سخن می‌گوید. این صداقت باعث شده خواننده احساس بکند دارد مستقیماً به زبان بونوئل با او گفتگو می‌کند، نه یک روایت تصنعی یا پُر از آرایه‎های نمایشی. این ویژگی در آثار اتوبیوگرافی مهم است چون ملموس بودن روایت را افزایش می‌دهد.
یکی از ویژگی‌های برجسته کتاب این است که بونوئل خود را نه یک شخصیت ساده یا صرفاً یک هنرمند مطرح، بلکه فردی پیچیده با تضادهای درونی نشان می‌دهد: سنت و مدرنیته، مذهب و بی‌دینی، هنر و زندگی روزمره، مخالفت با نظام‌های سیاسی و در عین حال تعامل با آن‌ها. این تضادها شخصیت وی را انسانی‌تر می‌کند. 
اطلاعات تاریخی و فرهنگی قابل توجه
خاطرات بونوئل تصویری از تحولات سیاسی و اجتماعی قرن بیستم در اسپانیا، مکزیک و فرانسه و دیدگاه هنری در آن دوره‌ها ارائه می‌دهند. برای کسانی که به تاریخ سینما، هنر سوررئالیسم، یا تأثیر سیاست بر هنر علاقه دارند، کتاب منبع خوبی است.
ترجمه علی امینی نجفی در نظر خیلی‌ها روان و قابل دسترس است؛ روایت علاوه بر اینکه دقیق و مفصل است، در مواردی دارای طنز، تأمل و نگاهی انتقادی است که خواندن را از حالت صرفاً گزارشی خارج می‌کند. 

      

        بعد از مدت‌ها که از خواندن سمفونی مردگان عباس معروفی می‌گذرد، یک رمان ایرانی خوب خواندم.
"خون خورده" روایت زندگی پنج برادر در دهه‌ی ۶۰ است. فضای گوتیک‌وار رمان همراه با تعلیق‌های فراوان، انسجام روایات و پرداخت به جزئیات امور از نقاط قوت‌ این اثر است. خون‌خورده، فقط روایت برادران سوخته نیست بلکه در دل داستان، قصه‌ی ارواح و رگه‌های حوادث تاریخی از جنگ‌های صلیبی گرفته تا اتفاقات دهه‌ی شصت در ایران، در رفت‌و آمد است.
یزدانی خرم از تاریخ می‌گوید نه به سبک کتاب‌های تاریخی بلکه وی به جزئیات تاریخ هم سر می‌زند و در میان خرده‌روایت‌هایش از سال‌های پر از خون و جنگ خاورمیانه‌ می‌گوید. چرا که " این خاصیت تاریخ است، که پُر است از چیزهایی که کسی نمی‌بیند ولی اتفاق می‌افتد."
عشق نیز در میان روایت‌ها جلوه‌گری می‌کند هرچند بسیار کمرنگ و در حاشیه
      

        رمان. هویت. تاریخ و فرهنگ
کتاب بیشتر از اینکه بخواهد صرفاً روایتگر باشد، می‌خواهد حافظ «رویاها» و میراثی باشد که در معرض فراموشی یا نابودی‌اند. به بیان دیگر، رویای مردان ایرانی نه تنها داستان فردی و اجتماعی را روایت می‌کند، بلکه عملکردی فرهنگی دارد: حفظ هویت، مقاومت در برابر ظلم، یادآوری تاریخ. این امر ارزش ادبی و فرهنگی اثر را فراتر می‌برد.
نوع نگاه نویسنده — نگاه همدلانه اما آگاهانه — باعث می‌شود که اثر از دام شعارزدگی یا احساس‌گرایی صرف فرار کند. او تضادها را نشان می‌دهد بدون اینکه لزوماً پاسخی ساده ارائه دهد؛ این امکان تأمل را برای خواننده باز نگه می‌دارد.
ترجمه نیز یکی از چالش‌ها و در عین حال نقاط قوت است. ناشر و مترجم تلاش کرده‌اند که زبان اثر حفظ شود، خصوصاً ویژگی‌های ادبی کردی و تاریخی که ممکن است در ترجمه ساده ضایع شود. اگرچه برخی نقدها اشاره کرده‌اند که مقدمه کتاب در ترجمه حذف شده یا بخش‌هایی از آن دستکاری شده‌اند، که ممکن است تأثیری بر فهم کلی خواننده بگذارد. 
به طور کلی، رویای مردان ایرانی اثری قابل تأمل و مهم است برای کسانی که به ادبیات واقع‌گرا و واقع‌گرا تخیلی، به مسائل هویت، فرهنگ و تاریخ حساس‌اند. این کتاب خواننده را به پرسش‌هایی عمیق دعوت می‌کند: میراث ما چیست؟ چگونه با خشونت و انکار مواجه شویم؟ چه چیزی از ما باقی می‌ماند؟
      

        رمان آنک نام گل (۱۹۸۰) نخستین اثر امبرتو اکو، نویسنده و نشانه‌شناس ایتالیایی است. این اثر آمیزه‌ای از داستان کارآگاهی، رمان تاریخی و فلسفی است که در یک صومعه قرون وسطایی روایت می‌شود. اکو با تلفیق رمز و راز، تاریخ، الهیات و نشانه‌شناسی، رمانی پیچیده و چندلایه خلق کرده است.
داستان در سال ۱۳۲۷ میلادی در یک صومعه بندیکتی می‌گذرد. کشیشی به نام ویلیام باسکرویل و شاگردش آدسو برای بررسی ماجرای مرگ‌های مشکوک وارد صومعه می‌شوند. روایت، ساختار یک معمای جنایی کلاسیک دارد اما در دل آن، مباحث فلسفی و دینی عمیق مطرح می‌شود.
مضمون‌های رمان
۱_جستجوی حقیقت: حقیقت هرگز به طور کامل کشف نمی‌شود و اکو پرسشگری بی‌پایان بشر را برجسته می‌کند.
۲_قدرت و دانش: کتابخانه صومعه نماد قدرت و کنترل دانش است.
۳_ایمان و شک: تضاد میان باور مذهبی مطلق و عقلانیت نقادانه در مرکز رمان قرار دارد.
۴_طنز و مرگ: عنوان کتاب نیز به معنای «ناپایداری معنا» و گذرایی هر نماد است.
از نظر سبک و زبان باید گفت که اکو زبان میان‌رشته‌ای به‌کار می‌گیرد: ترکیبی از تاریخ، فلسفه، منطق و روایت جنایی. گاه روایت کند و سنگین می‌شود، اما همین پیچیدگی به عمق اثر می‌افزاید
      

        طنز. واقع‌‌گرایی تلخ. انتقاد اجتماعی. 
کتاب «اینم شد زندگی» از عزیز نسین یکی از آثار طنز اجتماعی اوست که در آن با زبانی ساده، صریح و گاه تلخ، تناقض‌ها و نابسامانی‌های جامعه ترکیه را به تصویر می‌کشد. عزیز نسین همان‌طور که در بیشتر نوشته‌هایش نشان داده، در این کتاب هم از طنز به‌عنوان ابزاری برای نقد بی‌عدالتی، فقر، فساد اداری و فاصله طبقاتی استفاده می‌کند.
نسین با زبان طنز موقعیت‌های تلخ و ناگوار زندگی مردم را روایت می‌کند. او خنده‌ای بر لب خواننده می‌نشاند، اما پشت این خنده غم و اندوهی عمیق نهفته است.
شخصیت‌های کتاب بیشتر از قشر پایین جامعه‌اند؛ کسانی که با مشکلات معیشتی، بیکاری، گرانی و نابرابری دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این انتخاب نشان می‌دهد نسین به زندگی واقعی و ملموس مردم توجه ویژه دارد.
او با ظرافت فساد اداری، بی‌عدالتی و سوءاستفاده‌های طبقۀ حاکم را به چالش می‌کشد، بی‌آنکه مستقیماً شعار بدهد.
یکی از ویژگی‌های بارز نسین این است که با ساده‌ترین واژه‌ها، عمیق‌ترین مسائل اجتماعی و فلسفی را بیان می‌کند. این باعث می‌شود کتاب برای طیف گسترده‌ای از مخاطبان قابل‌فهم باشد.
"اینم شد زندگی"
عزیز نسین
ترجمه‌ی رضا همراه
انتشارات نگاه
👇👇👇
      

        نقد. نقد یک‌سویه‌ی در جستجوی زمان از دست رفته. طنز
روزی که کتاب را به صورت اینترنتی سفارش دادم آنچه که بیش از همه مدنظرم بود نام کتاب بود. چند ماهی گذشت و تا این که ۱۰ روز پیش شروع به خواندنش کردم. برایم جذبه‌ای نداشت و چون همیشه طبق عادت، نمی‌توانم کتابی را نصفه رها کنم؛ این‌بار این جرات را در خود دیدم که رهایش کنم و اما درباره‌ی کتاب:
«تابستانی با پروست» اثر ماتیاس چوکه، تلاش جسورانه‌ای است برای مواجهه با شاهکار مارسل پروست، «در جست‌وجوی زمان از دست‌رفته». نقطه قوت کتاب در رویکرد طنزآمیز و خودانتقادی نویسنده است که تجربه‌ی خواندن رمان عظیم پروست را به صورت ملموس و شخصی منتقل می‌کند. او خواننده را به درک دشواری‌ها و لذت‌های مواجهه با ادبیات مدرن دعوت می‌کند و لحظاتی از صمیمیت و شوخ‌طبعی در روایت خود ایجاد می‌کند.

با این حال، بزرگ‌ترین ضعف کتاب، یک‌سویه بودن قضاوت‌هاست. چوکه غالباً بر دشواری‌ها و ضعف‌های پروست تمرکز می‌کند و در بسیاری از بخش‌ها حس می‌شود که هدفش بیشتر «کوباندن» نویسنده است تا تحلیل متعادل. شاید همین دیدگاهش باعث شد که خیلی نتوانم با متن کتاب ارتباط برقرار کنم و نصفه رهایش کردم...
تابستانی با پروست
ماتیاس چوکه‌
ترجمه‌ی ناصر غیاثی
نشر نو
👇👇👇
      

        رسانه. ذهن‌آگاهی. تمرکز

کتاب «اخبار را پیگیری نکنید» (Stop Reading the News) نوشته‌ی رولف دوبلی نویسنده‌ی سوئیسی است که بیشتر با کتاب «هنر شفاف اندیشیدن» شناخته می‌شود. این اثر به‌نوعی ادامه‌ی مسیر فکری دوبلی است؛ او در آن به بررسی تأثیرات منفی مصرف روزانه‌ی اخبار بر ذهن، روان و کیفیت زندگی انسان مدرن می‌پردازد.
دوبلی برخلاف جریان عمومی رسانه‌ها، توصیه می‌کند که به‌جای غرق شدن در اخبار فوری و سطحی، روی اطلاعات عمیق، تحلیل‌های بلندمدت و کتاب‌های ارزشمند تمرکز کنیم. این رویکرد برای بسیاری خوانندگان رهایی‌بخش و نوآورانه است.
دوبلی از یافته‌های علوم شناختی، سوگیری‌های ذهنی و تجربیات شخصی استفاده می‌کند تا نشان دهد اخبار نه‌تنها در تصمیم‌گیری کمکی نمی‌کنند بلکه اغلب ما را به واکنش‌های احساسی و کوتاه‌مدت می‌کشانند.او تنها به نقد اکتفا نمی‌کند، بلکه پیشنهاد می‌دهد مدت مشخصی اخبار را کنار بگذاریم تا تأثیر مثبت آن را در آرامش ذهن، افزایش بهره‌وری و تمرکز تجربه کنیم.
اما از نقاط ضعف کتاب این است که دوبلی تقریباً همه‌ی اخبار را بی‌ارزش و مخرب می‌داند؛ در حالی که برخی اخبار برای آگاهی اجتماعی، مسئولیت‌پذیری مدنی یا واکنش به بحران‌ها ضروری‌اند. این نگاه مطلق‌گرایانه ممکن است محل نقد باشد.هرچند نویسنده به یافته‌های علمی اشاره می‌کند، اما کتاب بیشتر بر تجربه شخصی و دیدگاه فردی او استوار است تا تحقیقات عمیق و داده‌های تجربی گسترده.
"اخبار را پیگیری نکنید"
رولف دوبلی
ترجمه‌ی سيندخت سرلک
انتشارات آتیسا
      

        رمان. هویت. مهاجرت
رمان «آذرباد» نوشته‌ی نسیم مرعشی یکی از آثار تازه‌ و بحث‌برانگیز ادبیات معاصر ایران است که به‌طور جدی به مضامین هویت، خانواده، و مهاجرت می‌پردازد.
مرعشی در «آذرباد» همچون آثار قبلی‌اش به سراغ موضوعات اجتماعی و تاریخی رفته است. رمان حول مسائلی چون مهاجرت، درگیری‌های خانوادگی، سرگشتگی هویتی و تضاد میان گذشته و حال می‌گردد. نام "آذرباد" نیز خود بار تاریخی و اسطوره‌ای دارد و به نوعی نماد مقاومت و ماندگاری در برابر فراموشی است.
شخصیت‌ها زنده و باورپذیرند؛ هرکدام با گذشته‌ای پرزخم و آینده‌ای مبهم. یکی از ویژگی‌های مهم کار مرعشی این است که شخصیت‌ها صرفاً تیپ اجتماعی نیستند، بلکه لایه‌های عاطفی و روانی متعددی دارند. این باعث می‌شود خواننده به‌راحتی با آن‌ها همذات‌پنداری کند.
مرعشی از زبانی ساده اما شاعرانه بهره می‌گیرد. جملات روان و گاه کوتاه، ریتم خواندن را تند می‌کند، در حالی‌که لحن احساسی و تصاویر ادبی فضای رمان را غنی‌تر می‌سازد. او میان روایت خطی و فلاش‌بک تعادلی ایجاد کرده که باعث می‌شود داستان هم معاصر به نظر برسد و هم ریشه در تاریخ و گذشته داشته باشد.

      

        کتاب گات ها؛ مشتمل بر چندین بند کوتاه بود. اما بیشترین مطلبی که در هر بند تکرار می شد خرد و خردگرایی بود و این نوع نگرشش من را به یاد فردوسی می انداخت. از نکات جالب کتاب سخن درباره ی پرتوهای سه گانه ی اهورامزدا  که شامل: اشا، وهومن و خشترا بود. اشا در معنای راستی، وهومن در معنای نیک اندیشی و خشترا به معنای محبت به همنوع است.
اندیشه ی راستی و پاکی در سراسر کتاب به چشم می خورد:
"ای آفریننده ی بزرگ دانا از راه خرد و بینش و الهام راز پدید آمدن آفرینش را از روز ازل به من بیاموز تا حقیقت را به مردم جهان آشکار سازم"