1. کتاب از غلط‌های  فاحش املایی و ویرانگر ترجمه‌ای رنج می‌برد! وضعیت ویراستاری کتاب چنان بغرنج است، که گاهی مجبور می‌شدم دست به رمزگشایی از منظور مترجم بزنم! و البته گاهی هم سری به نسخه زبان‌اصلی کتاب! ولی کتاب، خواندنی است. ارزشش را داشت!
2. نویسنده (کای برد)، با کتاب American Prometheus: The Triumph and Tragedy of J. Robert Oppenheimer (پرومته آمریکایی، پیروزی و تراژدی جی رابرت اوپنهایمر) در سال 2006 به جایزه ادبی پولیتزر دست‌یافت. (این کتاب، اساس فیلم سینمایی Oppenheimer ساخته سال 2023 اثر کریستوفر نولان است.)  و به نوشتن زندگی‌نامه شخصیت‌های شهیر آمریکایی شهره است. کتاب جاسوس خوب نیز بر همین وزن با همین کیفیت نوشته‌شده و دارای چارچوب مشخصی است. نویسنده، گاهی انتقاداتی به سیاست‌های امریکا در قبال اسرائیل دارد ولی هیچ‌گاه زیاده‌روی نمی‌کند و فلسطین را حق مسلم اسرائیلیان می‌داند!!
3. باید توجه داشت که نویسنده به‌مانند دیگر شرق‌شناسان، با اسلام از دریچه اسلام اهل سنت آشنا شده است و تشیع را انشعاب و انحراف از اسلامی تلقی می‌کند. و همچنین اسلام را آئین اعراب می‌داند و همه بدعت‌های اعراب را بخشی از سنت‌های اسلام می‌داند. 
(برای آشنایی با این نظام فکری به مقدمه کتاب دولت و حکومت در دوره میانه اسلام نوشته آن. کی. اس. لمبرتون با ترجمه علی مرشدی زاده از انتشارات تبیان بنگرید.)
4. نویسنده در همه کتاب، با زیرکی تمام نامی از جریانات شیعی و مبارزات آن‌ها نمی‌برد و همه هم‌وغم جاسوس خوب داستان (رابرت ایمز) را حل‌وفصل بحران اعراب و اسرائیل می‌داند. او در میان سطور متعدد که از وضعیت مردم لبنان و فلسطینیان ساکن در اردوگاه‌های لبنان می‌نویسد، کمترین اشاره‌ای به مردم فقیر و درمانده جنوب لبنان و شیعیان نمی‌کند! انگار آن‌ها وجود نداشتند! و همیشه این اکثریت مطلق تاریخی لبنان را با سنی‌ها جمع می‌زند و در برابر مارونی‌ها تعریف می‌کند!
5. این سانسور عظیم شیعیان لبنان، درجایی از کتاب یقه نویسنده را می‌گیرد و او را مجبور می‌کند تا از تماس تلفنی رابرت ایمز با علی حسن سلامی برای به دست آوردن اطلاعاتی از وضعیت امام موسی صدر ربوده‌شده در لیبی، بنویسد! نویسنده در یک خط سعی می‌کند ماجرا را جمع کند و می‌گوید که ایشان، شخصیتی محبوبی بود که با همه نشست و برخاست داشت ولی بازهم از شیعیان خبری نیست...
6. در همه این کتاب از تلاش‌های آمریکایی‌ها برای اجبار یاسر عرفات و ساف از دست کشیدن از سلاح و حرکت به‌سوی شکل دادن یک تشکیلات سیاسی برای رهبری باقی‌مانده فلسطینیان در سراسر دنیا، حرف می‌زند. همکاری گسترده عرفات با آمریکایی‌ها در حفاظت از اشخاص آمریکایی و سفارت این کشور تعجب‌برانگیز است! بااین‌حال به‌خوبی نشان می‌دهد که روز پس از خروج عرفات و ساف از لبنان، اسرائیل به همکاری فالانژها، کشتار وحشیانه آوارگان فلسطینی و شیعیان جنوب لبنان در اردوگاه صبرا و شتیلا را سامان دادند و چندین هزار نفر را قتل‌عام کردند که جنازه برخی‌ها هنوز کشف نشده است. خوب دقت کنید که شیعیان جنوب لبنان در کشور خودشان در اردوگاه آوارگان فلسطینی می‌زیستند! ولی خبری از مبارزات ضد تبعیض و اشغالگری آن‌ها در کتاب جاسوس خوب آمریکایی نیست!
7. در یک تحریف گسترده و مزخرف تاریخی، نویسنده تلاش پنهانی دارد تا با نام نیاوردن از شیعیان در همه سطور کتاب، به‌یک‌باره با انفجار ساختمان سفارت امریکا در بیروت، از یک جریان تندرو اسلامی به نام حزب‌الله رونمایی کند و شیعیان را از پشت پرده بیرون بیاورد و به‌عنوان اسلام بنیادگرا معرفی کند! اما دقت داشته باشید که جنبش امل لبنان در سال 1970 و همان روزگار ابتدایی آشنایی سلامه و ایمز به‌واسطه زین در لبنان، تشکیل شد و احتمالاً همان روزهایی که علی حسن سلامه، مصطفی زین و رابرت ایمز و خیلی‌های دیگر در لابی‌ها و بارهای هتل‌های متنوع لبنان در حال عیش و نوش بودند، سید موسی صدر که ایران را مدت‌ها پیش رها کرده و به لبنان آمده بود در تلاش بود تا بنایی برای آوارگانی بسازد که در کشور خودشان غریبه بودند.
8. در این کتاب به نوع همکاری شخصیت‌هایی مثل محمد الکبیسی، مصطفی زین و علی حسن سلامه با رابرت ایمز دقت کنید. همیشه تصور این بوده است که جاسوسی با مقاصد مالی و در قبال پول و ثروت صورت می‌گرفته است و جیب خالی را عامل اصلی جاسوسی معرفی می‌کرده‌اند. اما دیده می‌شود که انگیزه‌های ایدئولوژیک، چه جاسوسان برجسته‌تری می‌سازد! اغلب این افراد در تلاش برای ساختن کشوری بهتر، جامعه‌ای آرام تر و یا اهداف این‌چنینی بودند و ایمز را سرپل خوبی برای تعامل با امریکا می‌دانستند. اما واقعیت این است که بحران اصلی را خود آمریکایی‌ها رقم می‌زدند و نقطه مرکز پرگار بحران و خشونت همیشه آمریکایی‌ها بودند.
9. حتما کتاب «لبنان» نوشته شهید عزیز دکتر مصطفی چمران را بخوانید تا از وضعیت لبنان و شیعیان آن در دهه 60 و 70 میلادی به خوبی مطلع شوید.
      

        دکتر مصطفی چمران ساوه‌ای، فارغ‌التحصیل کارشناسی رشته مهندسی الکترومکانیک دانشگاه تهران بود که در سال ۱۳۳۸ با بورسیه دانشجویان نخبه، عازم دانشگاه Texas A&M می‌شود و کارشناسی ارشد خود را در رشته الکترونیک به پایان می‌رساند. او پایانه کارشناسی ارشد خود را با عنوان  An integrator based on motion and electrostatic charge پایان می‌رساند. (متاسفانه دسترسی به این رساله میسر نیست.) و برای طی دوره دکتری خود در رشته الکترونیک و فیزیک پلاسما عازم دانشگاه برکلی در کالیفرنیا می‌شود. در طول دوره دکتری، ایشان زیر نظر پروفسور دیود اسلوان، از اساتید و پژوهشگران برجسته حوزه فیزیک پلاسما، شروع به کار بر روی رفتار الکترون‌ها در لامپ‌های مگنترونی در فرکانس‌های بسیار بالا می‌کند. ایشان رساله دکتری خود را با عنوان Electron Beam in the Cold-Cathode Magnetron به سرانجام می‌رساند و سپس به واسطه تحقیقات گسترده در حوزه الکترونیک فرکانس بالا، به آزمایشگاه بل راه می‌یابد تا بر روی تکنولوژی‌هایی که لبه‌های علم آن روزگار بودند، کار کند.
ایشان پس از مدتی کار در این آزمایشگاه پیشرفته و کشور مدرن را رها کرده و عازم مصر و سپس لبنان می‌شود تا باری از روی دوش ملت ستم دیده آن دیار بردارد.
رساله دکتری ایشان، توسط دکتر رضا امراللهی، از روئسای پیشین سازمان انرژی اتمی ایران، به فارسی ترجمه شده است.
(تصویر: دکتر چمران در آزمایشگاه الکترونیک دانشگاه برکلی کالیفرنیا)
      

        ◾در دهه ۶۰ میلادی، سروان چارلی بکویث، افسر کلاه سبز ارتش امریکا ( Green beret) در برنامه تبادل نیروی‌ ویژه دو کشور امریکا و انگلستان، عازم این کشور می‌شود تا در کنار نیروهای ویژه این کشور (SAS)، یک سال را سپری کند، چیز میز یاد بگیرد و یاد بدهد! اما یاد دادن چیز میز به کسانی که در میانه آسایشگاه چای درست می‌کنند و اهمیتی برای نظم و دیسیپلین نظامی قائل نیستند، کمی پیچیده است!
◾سبک زندگی خاص، آموزش‌ها و روش‌های SAS، خیلی زود نظر بکویث جوان را تغییر می‌دهد. گاردش را شل می‌کند و به او می‌فهماند که ارتش امریکا، نیازمند بازبینی ساختار نیروهای ویژه‌اش دارد. و به قول بکویث: این چیزی است که امریکا به آن نیاز دارد...!
◾در طول یک دهه بعد، چارلی بکویث عمر خود را پای فهماندن این نکات به ژنرال‌های خرفت ارتش امریکا تلف می‌کند تا بالاخره با دردسر فراوان و خون دل خوردن، نیروی ویژه دلتا را تاسیس می‌کند.
◾دهه 6۰ و 7۰ میلادی، اوج حملات چریک‌های نزدیک به شوروی و شیوع حملات تروریستی در غرب بود. ضرورت بنیانگذاری واحدهای عملیات ویژه ضد تروریستی، بیش از پیش نمایان شد. و در این عصر نیروهای مسلح شاهد رشد واحدهای ضد تروریستی بوده‌اند.
◾بکویث، کارش را توفانی آغاز می‌کند! نیروهای یگان او در بسیاری از حوزه‌ها سرآمد یگان‌های ارتش آمریکا بودند! تا اینکه در زمستان ۱۹۷۹ میلادی، به دور از تصورات و محاسبات غربی، انقلاب مردمی ایران پیروز می‌شود و در یک اقدام بی‌سابقه، همه دیپلمات‌ها و کارکنان سفارت آمریکا در ایران را به صورت رسمی، گروگان می‌گیرند! کارتر، رئیس جمهور وقت امریکا، بکویث را مامور به پایان دادن به این معضل می‌کند! کار تا ناو نیمیتز، خوب پیش می‌رود. اما بحران از لحظه برخواستن RH 53D sea stallion از روی عرشه ناو نیمیتز آغاز می‌شود و عملیات در میانه بیابان‌های اطراف طبس، با موفقیت شکست می‌خورد!
◾این شکست، پایان دوران حرفه‌ای نظامی بکویث و بر باد رفتن رویای ژنرالی و فرماندهی سطوح عالی در ارتش امریکا برای او بود! در طی سالیان بعد از این شکست، در سطوح مختلف ارتش امریکا، تحقیقات گسترده‌ای بر علل شکست این عملیات انجام شد. از گزارش دریادار هالوی گرفته تا پایان‌نامه‌های متعدد نظامی، دلایل متعددی را برای این شکست خفت‌بار ردیف کردند! که خواندنشان، شدیدا به نظامیان و محققان این حوزه پیشنهاد می‌شود.
◾ویلیام کوهن، ژنرال بازنشسته نیروی هوایی امریکا، در کتاب «هنر یک استراتژیست» درباره این عملیات می‌گوید: این عملیات برای شکست، طراحی شده بود!
      

        ◾مرحوم آل احمد به سال ۱۳۳۷ عازم جزیره خارگ می‌شود تا همزمان با آماده‌سازی این جزیره برای بدل شدن (یا به قول جلال روفیده شدن از دم جاروب تمدن!) به بزرگترین بندرگاه صادرات نفت مفت مملکت به مغرب زمین (یا باز به قول جلال کارخانه‌ای در ایسلند برای بیکار نماندن کارگر اروپایی!) از وضعیت این جزیره یادداشتی بنویسد. آن هم به پشتیبانی مالی کنسرسیوم نفت! همان جاروب تمدنی روفنده جزیره خارگ که جلال یک دم از روفیدن آن دست نمی‌کشد!
◾نثر، شبیه الباقی آثار این نویسنده برجسته است اما بغض پنهانی دارد که به یکباره می‌گیرد. جلال یک منتقد جدی تقلید بوده. بی‌محابا نظراتش را ابراز میکرده و حرفش را ناگفته نمی‌گذاشته. یا حداقل تلاش می‌کرده ناگفته نگذارد...
◾بخش پایانی کتاب در چندین محل، به نام میرمهنا، برخورد می‌شود. و در یکی از متون ترجمه شده از افسران بریتانیایی پیرامون او، اینگونه می‌خوانیم که کمپانی هند شرقی، پس از شکست در محاصره و حمله به میرمهنا، او را یک دزد دریایی خطرناک در پهنه خلیج‌فارس معرفی می‌کند. اما این که واقعا میرمهنا که بود را، جناب نادر ابراهیمی در کتاب بی‌نظیر و زیبای «بر جاده‌های آبی سرخ»  معرفی می‌کند. و به خوبی از او رفع اتهام می‌کند.
◾و دیگر آنکه وقتی در عصر کنونی، حرف از بازیافتن اقتدار دریایی تاریخی ایران می‌شود، باید تاریخ را عمیق فهمید تا ارزش تلاش‌های چند دهه اخیر کشور  را دانست. و همین است که باید دقت به خرج داد که پس از فرو پاشیدن سلسله صفوی و چه بسا از نیمه‌های آن، اقتدار دریایی ایران صفوی، شروع به زوال کرد. پس از روی کار آمدن افشاریان، نادرشاه جواز جنگی در خلیج فارس نداشت که به سرکوب یاغیان سرزمین‌های پائین دست خلیج‌فارس، عرب‌نشینان و باز پس گیری جزایرش اقدام کند و دول اروپایی هم کمترین همکاری با وی نداشتند. در دوران زندیان هم، کریم‌خان که حال سرکوب شورشیان و جنگ و درگیری با اشرار در پهنه دریا را نداشت، به یک قرارداد ساده و راحت، خارگ را سپرد دست بارون کنیپ هاوزن، نماینده کمپانی هند شرقی هلند!
      

        نویسنده تلاش کرده تا شخصیتی ایرانی، همطراز با جیمز باند یا آثار تام کلنسی خلق کند! حقا که تلاش درخوری هم داشته و شایسته تقدیر! اگر پای این آثار به سینما باز می‌شد، شاید موفقیت بیشتری کسب می‌کرد تا فقط در حوزه نشر...
خواندنش برای نوجوانان، قطعا شیرین خواهد بود...
      

        ◾دوران کودکی با ترجمه مترجمی ناشناس خوانده‌امش و بعدتر با ترجمه شاملو که اصلا خوشم نیامد و آخر کار با ترجمه مرحوم نجفی که خوب‌تر بود!

◾متن، ساده است! نویسنده، در بهبوهه جنگ می‌زیسته، درد را به چشم دیده! انسان‌ها را جور دیگری شناخته. حالا به جای جوانکی (شازده کوچولو) نشسته که انسان‌های تجربه‌ کرده‌اش (کاراکترهای داستان) در زندگی خویشتن (اروپای جنگ جهانی و فرانسه اشغال شده) را، یکی یکی از نگاه فطری و معصوم یک انسان درگیر فضاحت نشده و درست و درمان (که همان شازده کوچولو باشد) تصویر می‌کند.

◾به نظرم دیدن انیمیشن The Little Princeساخته Mark Osborne محصول ۲۰۱۵ ارزشش را دارد. (آهنگ‌سازش هم Hans Zimmer  است. کارش حرف ندارد، یک سر و گردن فیلم را بالاتر کشیده!) فیلم به زبان فرانسوی است و این سبب شده تا گیرایی و لذت بیشتری داشته باشد. البته که مسیر انتقادات کارگردان به سبک زندگی امروز غربی است. اگر اگزوپری چند دهه پیش، ساختار سرمایه‌داری را نقد می‌کرده و می‌ترسیده که انسان‌ها عددی بشوند توی یک دفترچه یا رعیتی یا منتظرالتشویقی و یا چیز داغون‌تر دیگری، این فیلم، تباه کردن زندگی انسان و تبدیل او به یک ماشین را نشان می‌دهد. کارگردان داد می‌زند که یعنی چه که بچه فرصت بچگی پیدا نمی‌کند و اصلا مادرش، مادری نمی‌کند و از همه بدتر اینکه پدر بزرگ و مادر بزرگی برای تعریف قصه ندارد و کودک خودش است و خودش و خودش و یک جدول از کارهایی که باید مثل ماشین از صبح تا شب انجام بدهد و ثبت کند و بدهد یکی تا تاییدش کند؟! و البته که خوشحال هم باشد چون آینده‌اش را تضمین می‌کند! دقیقا کدام آینده، نمی‌دانم!

◾خوب است، هم کتاب و هم فیلم انیمیشن آن. بخوانیدش و ببینیدش! و از خود بپرسید کدام هستید، روباه، مرد خسیس، ارباب بی رعیت یا چه؟! کدام را می‌پسندید و کدام را نه! فقط شازده کوچولو نشوید، بالاغیرتا!
      

        ترکیب یک داستان شنیدنی و یک نویسنده کاربلد، می‌شود این کتاب خواندنی.
دردناک‌ترین بخش کتاب، برایم همان بخش شرح واقعه شرم برانگیز بازداشت ایشان در ایران بود! دفتر اطلاعات نخست‌وزیری، که بعدها، وزارت اطلاعات از دل آن بیرون آمد را، آن روزها، آقایان تندرو دیروز و کندرو امروز، مثل سعید حجاریان ، می‌گرداندند. (اگر Argo قسمت دوم یا فصل دیگری داشت، همان دانشجوی گند اخلاق فرودگاه که در سکانس پایانی فیلم، با ماشین دنبال هواپیما انداخته بود، جاسوس آمریکا می‌شد!)
آن وقت‌ها حمید داوود آبادی، فرصتی به دست آورد که برای دیگران، به خصوص ایرانی‌ها، یک فرصت محال بود! مصاحبه با سیدحسن نصرالله، علیرغم بیان ساده‌اش، دشواری‌های پیچیده‌ای داشت.
نقطه آغاز داستان سید، مدرسه جبل عامل، امام موسی صدر و شهید چمران بود.
در این کتاب، پیوند ایران و لبنان را به خوبی روایت می‌کند. ایران بخشی از لبنان و لبنان بخشی از ایران است. و این حقیقت آمیخته با گوشت و استخوان مردم آن دیار شده است.
برای درک بهتر لبنان و آشنایی با تاریخچه دردناک این تکه کوچک از دنیا، کتاب لبنان اثر شهید مصطفی چمران را بخوانید. در همان دو سه فصل اول، به خوبی وضعیت لبنان را تشریح می‌کند. دردناک است، اما بخوانیدش...
      

        پیتر رایت، اولین افسر فنی استخدام شده در سازمان ضد جاسوسی بریتانیا بود که علیرغم وجود فرصت کاری در شرکت مارکونی اینسترومنت، مهندسی الکترونیک در این شرکت برجسته را رها و عازم وایت‌هال (خیابانی در لندن که بیشتر نهادهای دولتی در آن‌جا حضور دارند) می‌شود تا کارش را به عنوان اولین افسر فنی ضد جاسوسی این سرویس آغاز کند، آن هم با حقوقی کمتر!

در سال ۱۹۸۷، پیتر رایت با انتشار کتاب شناسایی و شکار جاسوس (Spy Catcher)، از تلاش‌هایش برای دستگیری مرد پنجم (جاسوس دستگیر نشده شوروی سابق و عضو گروه چهارنفره کیم فیلبی، دونالد مک‌لین، گای بورگس و آنتونی بلونت) حلقه نفوذ سازمان قدرتمند اطلاعاتی شوروی (KGB) در دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی انگلستان پرده برمی‌دارد. مرد پنجم، طبق دلایل و شواهد فراوان، در یک مرکز حساس و اصلی سازمان ضد جاسوسی بریتانیا (MI5) قرار داشته و سالیان دراز برای شوروی اطلاعات می‌فرستاده ولی هرگز به دام نیفتاده است. پیتر رایت معتقد است که مرد پنجم، سر راجر هالیس، رئیس پیشین MI5 بوده است. 

این کتاب جنجالی و بلند، شرح ناکامی‌های پیتر رایت برای دستگیری مرد پنجم حلقه جاسوسی شوروی است.
      

        این کتاب در چهل پنجاه سال گذشته، توسط چهل پنجاه نفر و هر دفعه چهل پنجاه بار چاپ شده، آن هم به اسم «قلعه حیوانات»!

نمی‌دانم چند نسخه ازش یا چند بار خوانده‌امش، ولی می‌دانم هر بار که می‌خواندمش، آقا و خانم جونز اول داستان، مست نبودند، بیشتر خسته و کوفته بودند! و با این سوال سر و کله می‌زدم که این‌ها که اینقدر خسته بودند اول کتابی، بیشتر کار می‌کردند یا باکسر مظلوم؟! 

مزرعه حیوانات، تلاش یک نویسنده کهنه‌کار از دل یک نظام سیاسی مقتدر و فاسد سلطنتی، برای ترسیم رشد، شیوع و اداره نظام های سیاسی فاسد سوسیالیستی مبتنی بر انقلاب‌های مردمی است.

تصویر اورول از جامعه غایی و نهایی کمونیستی شوروی، تفاوت چندانی با جامعه کاپیتالیستی امروز غربی ندارد! این را آدام کورتیس، مستندساز چغر بریتانیایی BBC در فیلم مستند هایپرنرمالیزیشن (HyperNormalisation)  به خوبی به تصویر می‌کشد.
زیر پاگذاشتن اصول اولیه و اصلی اعتقادات جامعه رکن اصلی هر دوی این جوامع است.

دیدن این مستند را به کسانی که علاقه‌مند به درک بهتر شباهت شوروی پیش از فروپاشی با دنیای امروز غربی هستند، پیشنهاد می‌کنم. ضمن تاکید بر این نکته که این مستند ساخته و پرداخته BBC است و نه PRESS TV ! زیباست و حرفه‌ای! ببینیدش اگر وقت و حوصله دارید...
      

        کتاب‌های غیر داستانی امیرخانی را خوانده‌ام، تقریبا همه‌شان را. داستان‌هایش را نه!
برایم روند داستان چندان چنگی به دل نمی‌زد، اما آنچه برایم زیبا و دردناک بود، دلتنگی خلبان برای هواپیمای از دست رفته‌اش بود...
جایی از کتاب کپتان (خلبان اجکتی داستان!) را به تصویر می‌کشد که گاهی ساعت‌ها را پشت میزش می‌نشسته و فلایت منوال‌ها را ورق می‌زده و مرور می‌کرده. مبادا از یادش برود. ترس از فراموشی آنچه هیچ‌وقت، شاید دیگر به کارش نیاید...
خلبانی می‌شناسم که چنین سرنوشتی را از سر گذرانده. او که پس از اجکت دیگر از نظر طب پروازی، ایراد داشت و پرواز برایش رویا شده بود. داغون شده بود. چند جی فشار را تحمل کرده بود، بدنش صدمه دیده بود... اما سختی واقعی برایش، دوری از هواپیما و ‌پرواز بود. 

شادی روح شهدا و جانبازان خلبان وطن، صلواتی بفرستید...
جملگی، دمشان گرم!
      

        نمی‌دانم دو یا سه مرتبه خوانده‌امش! اصلا سبک نوشتن جلال را آنچنان می پسندم که نگو...! نوعی خستگی و خشونت پنهان دارد! وقت‌هایی هست که احساس می‌کنم مرحوم رو به رویم نشسته و می‌گوید فلانی، حواست هست چه می گویم؟!
سبک جلال، منحصر به فرد است.
بگذریم.
رویه خطی و در عین حال گیرای داستان بیانگر روح جامعه زیسته نویسنده است. جلال در آن روزگار می‌زیسته که نوشته است. جدا از روزگار خود نبوده و در یک دنیای خیالی برساخته از ایدئولوژی‌های فردی یا فضای غالب رمانس غرق نشده است. اگر 60 یا 70 سال برگردی عقب‌تر، در همان کوچه‌های خاکی و کثیف روستای داستان جلال قدم خواهی زد.
نقدهای سنگین و جدی جلال بر نظام آموزشی یک کشور خسته، در بند بند کتاب مشخص است.
      

        در  همین شروع کلام باید بگویم که نویسنده این کتاب «الکساندر دومارانش» نام دارد و لقب اشرافیش «کنت» بوده که برنامه به‌خوان، افتخار نویسندگی کتاب را به آن روزنامه‌نگار رفیق جناب کنت داده که در حرفه نویسندگی به «نویسنده سایه» معروف است و به نویسنده اصلی در نوشتن خاطرات و کتابش کمک می‌کند و دیگر آن‌که انتشارات اطلاعات هم نام نویسنده را کنت و فامیلیش را دمارانش چاپ کرده! تا به کلی اطلاعات ابتدایی کتاب مخدوش باشد!
بگذریم!
دومارانش، را از اول کتابش باید شناخت! نیاز به وصف این‌که مشاور ریگان بوده ( پرزیدنت امریکایی‌ها و البته چندتن از روسای جمهور فرانسه) و اول کسی بوده که حمله شوروی به افغانستان را پیش‌بینی کرده و یک رفیق خبرنگارش را از این موضوع مطلع کرده تا تنها خبرنگار جهان مثلا آزاد در روز اول قشون‌کشی شوروی به افغانستان باشد و از این دست حرف‌ها نیست...!
دومارانش، ساختار اطلاعات خارجی فرانسه بعد از جنگ جهانی دوم را شکل‌داده، پروریده و برای خودش ترکیبی از دالس و هوور بوده! ( اولی رئیس گردن کلفت و مدام‌العمر CIA بود که حدود ۱۹ سال و از وقتی که چیزی به اسم آژانس اطلاعات مرکزی وجود نداشته و دفتر اطلاعات استراتژیکی بیش نبوده، رئیس آن بوده تا این که کندی بر سر ماجرای خلیج خوک‌ها، برکنارش کرد و نتیجه‌اش را با ریختن خونش در دالاس دید و چشید و دومی رئیس مادام‌العمر FBI بود که حتی زور کندی هم به‌اش نرسید و ۴۸ سال یک تنه این سازمان تحقیقات فدرال را جلو برد تا مرد! و البته که مسئول رسیدگی به پرونده قتل کندی هم بود!)
او رئیس SEDEC بود و بعدتر طرح جایگزینی DGSE به جای این سازمان را داد و ریاست آن را عهده‌دار شد. پاکسازی ساختار اطلاعاتی فرانسه از عناصر نامطلوب و بهسازی آن و تبدیلش به یک ساختار منظم از جمله کارکرد‌هایش است.
کتاب، همانطور که از  عنوانش پیداست، با خاطرات روزگار جنگ و عاشقی در میانه آتش و خون در ایتالیا شروع و با توصیفات جنگ‌های آتی غرب‌ و شرق و هم‌چنین دیدگاه‌هایش پیرامون امام خمینی (ره) و انقلاب ایران تدوام می‌یابد.
آن‌چه، این کتاب را متمایز می‌کند از دیگر آثار این دست، نه فقط برتری مطلق و چیره‌دستی دومارانش در امور بین‌الملل و اطلاعات امنیتی است بلکه عنوان فرعی آن است: «دیپلماسی» و جاسوسی در عصر خشونت. (که بدبختانه مجددا مترجم و انتشارات تصمیم گرفته‌اند که واژه تروریسم را به خشونت ترجمه کنند!)
دومارانش، استراتژی «جنگ، ادامه سیاست است، به روش دیگر» کلاوزویتس آلمانی را به خوبی در ساختار اطلاعاتی و امنیتی پیاده کرده است. او معتقد است آینده غرب، با پیشبرد برنامه‌هایش در لوای دیپلماسی و امتداد آن با جاسوسی میسر است.
شمال صنعتی در برابر جنوب عقب مانده، تصویر دومارانش از آینده جنگ‌ها و تروریسم است.
یکی ازمعروف‌ترین طرح‌های دومارانش برای مقابله با ارتش سرخ شوروی در افغانستان، طرحی به نام پشه یا مسکیتو بوده که در فصل اول این کتاب آن را تشریح می‌کند. این طرح در کنار مسلح‌سازی مجاهدین افغانستانی به کمک سرویس اطلاعاتی پاکستان (ISI) و شکل‌دهی القاعده و دیگر جریانات ضد کمونیستی در افغانستان، راه را برای شکست شوروی باز کرد.
دومارانش همکاری نزدیکی با سرویس‌های اطلاعاتی غربی داشته و از جمله اولین کسانی بوده که به ظرفیت نهفته فرقه مجاهدین خلق و مسعود رجوی پی می‌برد و با برگزاری جلسات متعدد تلاش می‌کند از آن‌ها بهره‌برداری کند. باید توجه داشت که همکاری نزدیک عراق بعثی  و فرانسه و هم‌چنین استقرار مسعود رجوی در فرانسه، پس از گریختن از ایران، راه را برای دسترسی و بهره‌برداری از این گروهک، از جانب فرانسوی‌ها را هموار می‌کند. البته در این کتاب به این مساله اشاره‌ای نشده است. برای خواندن جزئیات بیشتر درباره این موضوع به شماره دوم ویژه‌نامه «جنگ قاب‌ها»  انتشارات ایران مراجعه کنید.

برای آشنایی بیشتر با آلن دالس، خواندن کتاب «برادران»، نوشته استیون کینزر از انتشارات اختران و همچنین فیلم سینمایی« J. Edgar » ساخته کلینت ایستوود با بازی لئوناردو دیکاپریو شدیدا پیشنهاد می‌شود!
      

        گرچه در حدود ۵ دهه از فروپاشی نظام سلطنتی در ایران می‌گذرد اما همچنان اثری درخور در وصف ساختار اطلاعاتی و امنیتی دو هزار ساله آن، پدید نیامده است. اندک متون و نوشته‌های این حوزه نیز، از دید انسان اروپایی و در همان چارچوب مریض «شرق‌شناسی» نگاشته شده است.
این کتاب نیز آن‌چنان که انتظار می‌رود یک ساختار اطلاعاتی قدرتمند با بودجه و امکانات کافی که از پشتیبانی و آموزش همه جوامع اطلاعاتی برتر غربی آن روزگار هم بهره‌مند بوده، را به تصویر نکشیده است! و تلاش‌های نویسنده بیشتر معطوف به عملکرد ساواک بوده تا روش‌های آن. اما با این حال بر مدارک و مستندات کاملا غربی و عموما مطبوعاتی (و نه مدارک دست اول از گزارشات و اطلاعات نظامات امنیتی) استوار است و خواندنش دید مناسبی به مخاطب می‌دهد که یک ساختار فاسد اطلاعاتی چگونه دهه‌ها می‌تواند یک نظام سلطنتی زهوار در رفته را حفظ کند!
برای درک بهتر تاریخ ساواک، حتما کتاب «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی» (حداقل جلد اول آن) را ببینید. گرچه ناقص است اما خوب است!