نشر ماهی از مجموعه‌ی «فرهنگ و ادبیات اروپای شرقی»، به سرپرستی خشایار دیهیمی، کتاب داستانی سوفیا پتروونا اثر لیدیا چوکوفسکایا (1907-1996) را با ترجمه‌ی خشایار دیهیمی منتشر کرده است. در این مجموعه، علاوه بر داستان و نمایش‌نامه، مجموعه‌مقاله و جستار هم منتشر خواهد شد. وقایع داستان سوفیا پتروونا در سال‌های آخر دهه‌ی سی روسیه می‌گذرد. 


ماه‌نامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی هشتم، سال 1395.
        

          سوفيا پتروونا رمان بسيار كوتاه و بسيار دردناكي بود، در جامعه اي مشخص اما به نظر من كاملا قابل تعميم به تمام جامعه هاي كوچك و بزرگ ديگر. درباره ي حتا خود ادم، وقتي كه سراپا دروغ مي شود و اگاهي و شعورش را از دست مي دهد. سوفيا سخت دلبسته ي جامعه اش است و وقتي تنها دلخوشي و دارايي زندگي اش يعني پسرش را از دست مي دهد نمي داند كدام را بپذيرد، دروغ گويي و خيانت پسرش را يا فروپاشي همه ي انچه به ان سخت ايمان داشته. اين تصميمي بسيار دشوار است كه كمابيش همه ما به روش هاي مختلف با ان روبه رو مي شويم. وقتي مجبوريم روبه روي حقيقت سرد و بي معني بايستيم و خالي بودنش را بپذيريم. شايد هم ديوانه شويم. مثل سوفيا.
        

          سوفیا پتروونا...
این رمان کوچیکه باعث شد به عنوان یه مرد حس مادر بودن رو تا حدی بفهمم.
دل نگرانی هایی که یک مادر میتونه تحمل کنه.
رمانی که بهش رسیدگی نشده
بهش پرداخت نشده
انگار حزبی خواسته که این رمان بی سر و صدا باشه
حقش بود خیلی زودتر بخونمش
ولی دیر نشده بود
ما اول راهیم
خیلی کتاب زیبایی بود
کتابی که واقعا به سختی میتونید کنار بزاریدش
لذت بردم...همین قدر بگم کفایت می‌کنه 
        

          این کتاب تقریبا حس مشابهی با آثار جورج اورول برای من داشت :)
مثل "۱۹۸۴" از نظر توپیدن به حکومت کمونیستی در روسیه و "دختر کشیش" از نظر ترس از تغییر و تحول عقاید.
هرچند که جورج اورول آینده شوروی رو پیش‌بینی کرده (اون هم با چه خلاقیت و ظرافتی)  و لیدیا چوکوفسکایا اون چه رو که زیسته روی کاغذ آورده.
ظاهرا استالین تونسته بود اکثریت جامعه رو به این یقین برسونه که حکومت هیچ اقدامی نمی‌کنه مگر در راستای تامین منافع جامعه و اجرای عدالت. سوفیا پتروونا هم یکی از کسانی بود که تحت تاثیر نفوذ و تبلیغات گسترده به درست‌کاری حکومت ایمان کامل داشت.
با این حال زمانی که صحت تمام این باورها زیر سوال رفت، برای حفظ روال زندگی‌ای که بهش عادت داشت تمام شواهد رو حتی به قیمت از دست دادن نزدیک‌ترین افراد به خودش نادیده گرفت.
مشکلی که می‌شه گفت شاید بسیاری از ما باهاش درگیریم. ترس کنار گذاشتن عقاید قبلی و رو آوردن به زندگی و افکار جدید!
در کل کتاب جالبی بود :)
        

          همانطور که نویسنده هم اشاره کرد، این کتاب روایتگر داستان یک مادر است.
مادری که در میان باورهایی که سال ها با آن‌ها بزرگ شده و اعتماد به فرزندش دچار جنون میشود.
شخصا حال و هوای کتاب برای من تا حد زیادی یادآورد "عصیان" نوشته یوزف روت بود، همان ساده‌دلی، همان اعتماد و باور بی دلیل و همان جهالت نسل ها