معرفی کتاب سفر به آن سوی دریاها اثر مهدی میرکیایی

سفر به آن سوی دریاها

سفر به آن سوی دریاها

4.5
126 نفر |
53 یادداشت
جلد 1

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

10

خوانده‌ام

236

خواهم خواند

47

ناشر
مهرک
شابک
9786000327521
تعداد صفحات
136
تاریخ انتشار
1398/4/31

توضیحات

کتاب سفر به آن سوی دریاها، نویسنده مهدی میرکیایی.

بریدۀ کتاب‌های مرتبط به سفر به آن سوی دریاها

نمایش همه

دوره‌های مطالعاتی مرتبط

لیست‌های مرتبط به سفر به آن سوی دریاها

نمایش همه

پست‌های مرتبط به سفر به آن سوی دریاها

یادداشت‌ها

          سرگذشت استعمار، بسیار خواندی و البته بسیار تلخ است. در این مجموعه کتاب ۱۵ جلدی که برای نوجوانان نوشته شده، صحنه‌هایی از تاریخ استعمار در کشورهای مختلف روایت شده است. به نظرم آشنایی با تاریخ استعمار می‌تواند مسیر زندگی ما را عوض کند و متاسفم که تا به حال اطلاع بسیار کمی از این موضوع داشته‌ام. یعنی حداقل انتظار داشتم که با استعمار ایران آشنا باشم. نمی‌دانم چرا اینقدر کم از تاریخ جهان اطلاع داریم. شاید غربی‌ها دوست ندارند تاریخ شرم‌آور رشد و موفقیت‌شان بازگو شود.

استعمار تقریبا از ۵۰۰ سال پیش شروع شد. در آن زمان اروپایی‌هایی که در رویای ثروت بودند، راهی دریاها می‌شدند و سرزمین‌هایی را که قبلاً نمی‌شناختند، اصطلاحا کشف می‌کردند. یعنی در واقع به نام پادشاه کشورشان تصرف می‌کردند. بشر آن دوران بدون هیچ عذاب وجدانی هر کاری که منفعت بیشتری برایش داشت، انجام می‌داد: ساکنان سرزمین را می‌کشت و آنها را به بردگی می‌گرفت و ثروتهایشان را می‌دزدید. به نظرم تلخ‌ترین بخش استعمار برده‌داری است. شنیدن از میلیون‌ها انسان سیاه‌پوست که سال‌های سال در سخت‌ترین شرایط زندگی کردند و اروپایی‌هایی که با آنها مثل گونه‌ای از حیوانات رفتار کردند، وجدان هر انسانی را به درد می‌آورد. ما خیلی کم از رنج آفریقایی‌ها و ظلم سفیدها شنیده‌ایم.

شاید اگر تاریخ استعمار را بیشتر و بهتر روایت کنیم و مردم جهان بدانند که چطور به اینجا رسیده‌ایم، نگاه همه‌مان به کشورهای پیشرفته تغییر کند. شاید اگر بفهمیم که اروپایی‌ها بر شانه‌های برده‌ها سوار شدند و این تمدن بزرگ را ساختند، دیگر احساس پایین بودن نداشته باشیم و آنها را پیشرفته ندانیم. شاید اگر بدانیم که ثروت امروز سرمایه‌دارن، میراث گذشته‌ای هولناک بوده است، به دنبال آینده متفاوتی باشیم.

هر کدام از بخش‌های کوتاه این مجموعه کتاب، اتفاق جالب و دردناکی را روایت کرده است و نکته مهمی برای به خاطر سپردن دارد. بعضی از این نکات بسیار مهم را یادداشت کرده‌ام:

+ مردم سرخپوست که دیگر نمی‌توانستند ظلم اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها را تحمل کنند و خودکشی می‌کردند.
+ کشتی‌هایی که برای آوردن برده راهی دوردست‌ها می‌شدند و شرکت بیمه‌ای که برای جان یک برده، پول یک انسان را نمی‌داد و برده‌داری که می‌خواست در دادگاه ثابت کند که برده‌ها روح دارند تا غرامت بیشتری از شرکت بیمه دریافت کند.
+ نقش دین مسیحیت در اینکه استعمارگران خود را برتر از مردم بومی می‌دانستند و اینکه مردم را به زور مسیحی می‌کردند.
+ سرخ‌پوست‌هایی که مجبور بودند هر روز دو بار به کلیسا بروند و اگر یک بار نمی‌رفتند، برای یک هفته به آنها غذا نمی‌دادند.
+ مردم بومی که می‌توانستند مسیحی شوند ولی اجازه کشیش شدن نداشتند.
+ سیاه‌پوستی که کشیش شد و به جرم خالی کردن کلیسای بلژیکی‌ها از مؤمنان ۳۰ سال زندانی شد.
+ امانوئل سانتاماریا که مسلمانان شد و به حسن‌قلی تغییر نام داد.
+ اشغال قاره آمریکا و قراردادهایی که مهاجران با سرخ‌پوست‌های بومی می‌بستند و زمین‌هایشان را می‌گرفتند و بعد هم تعهداتشان را زیر پا می‌گذاشتند.
+ قانونی که برای مجازات افراد سالم ولگرد و بیکار در انگستان وضع شده بود.
+ انقلاب صنعتی و بچه‌هایی که هر روز ۱۸ ساعت در کارخانه کار می‌کردند.
+ سرمایه‌دار انگلیسی که با ژنرال قرار گذاشته بود که نتیجه جنگ را یک روز دیرتر برساند تا بتواند در بازار سهام سود بزرگی بدست آورد و او را هم در سودش شریک کند.
+ جنایت انگلیسی‌ها در هندوستان و اینکه یک قرن و نیم منابع این کشور را بردند و مردمشان را به کار گرفتند و با سربازان هندی در جنگ‌ها شرکت کردند.
+ کتابی اغراق‌آمیز که در مورد یک روز زندانی شدن گروهی از انگیسی‌ها و کشته شدن ۱۲۳ نفر از آنها توسط سربازان هندی در حفره سیاه نوشته شد و بعد از آن، افکار عمومی مردم انگلستان از اخبار کشته‌های هندی چندان ناراحت نمی‌شدند.
+ ژنرال انگلیسی که در لباس مبدل، مردم یکی از استان‌های هند را تحریک کرد تا به سرزمین تحت حکومت انگلستان حمله کنند و بعد از طرف انگلستان به آنجا حمله کرد و سرزمینشان را تصرف کرد.
+ ایران تکه‌تکه شده به دست روس‌ها و عثمانی و اینکه نادر همه بخشهای از دست رفته را به کشور برگرداند و حتی تا عراق پیش رفت و شهر کربلا را هم گرفت.
+ گنج‌های هند که نادر آنها را غارت کرد و به ایران آورد و مخفی‌شان کرد. بعد هم سه سال مردم ایران را از مالیات معاف کرد و بعد دوباره پشیمان شد و مالیات سه سال را یکجا از مردم گرفت.
+ نادر که بزرگان کشور را در دشت مغان جمع کرد و گفت که پادشاهی را برای کشور انتخاب کنند و گفت که خودم می‌خواهم از رهبری سپاه کناه بروم و به عبادت مشغول باشم. برای چهار روز، مدام از او خواهش می‌کردند تا قبول کرد شاه شود.
+ ایران ما که هر روز یکی از بخش‌هایش تهدید می‌شد. ارمنستان و گرجستان که روسیه آنها را جدا کرد. افغانستان که با حمایت انگلستان و برای حفاظت از تسلط بر هند از ایران جدا شد. سیستان، کرمان و مشهد که تصرف شده بودند و ممکن بود جدا شوند.
+ بحرین که فقط ۷ سال قبل از انقلاب ایران با یک نظرسنجی از ما جدا شد.
+ ناصرالدین شاه ۱۷ ساله و انگلستان و روسیه که مدام سعی می‌کردند از ایران امتیاز بگیرند و امیرکبیر که سعی می‌کرد جلوی مداخله این قدرت‌ها را در ایران بگیرد.
+ باقرخان و دیگر مبارزان ایرانی که با بیگانگان می‌جنگیدند و از طرف حکومت حمایت نمی‌شدند و گاهی حتی بهشان خیانت می‌شد.
+ کمک شاه ایران به صندوق حمایت از خانواده‌های قربانیان انگلیسی که برای حمایت از انگلیسی‌هایی که در راه سرکوب هندیان کشته شده بودند، تاسیس شده بود.
+ وزیر امور خارجه ایران که نامه‌های دریافتی از سفیران کشورهای دیگر را حتی باز نمی‌کرد.
+ اعطای مدال «بند جوراب» توسط ملکه انگلستان به ناصرالدین شاه و تلاش وزیران و شاهزادگان ایرانی برای بدست آوردن مدال‌های انگلیسی که این افراد را تحت حمایت انگلستان قرار می‌داد.
+ سال‌های ذلت و شکست ایران که درباریان به دنبال منافع شخصی خود بودند و شخص شاه هم حاضر بود از بیگانه رشوه بگیرد.
+ مظفرالدین شاه که برای سفر به اروپا از روس‌ها وام گرفت و درآمد گمرک‌های ایران به عنوان ضمانت این وام مشخص شد و این طور بود که سال‌ها درآمد گمرک ایران وارد بانک روسی می‌شد و روس‌ها قسط وام را بر می‌داشتند و بعد از شش ماه بقیه پول را به دولت ایران می‌دادند. 
+ انگلستان که طرفدار حکومت مشروطه بود برای اینکه این موضوع قدرت روسیه را در ایران کم می‌کرد.
+ جنگ جهانی دوم که انگلستان و روسیه ایران را اشغال کردند، بنزین هواپیماهایشان را از نفت ایران تامین کردند، پول استفاده از راه‌آهن را ندادند، پول بی‌حساب چاپ کردند و ارزش پول ما بسیار کم شد تا جایی که قیمت نان در کشور ۵۰۰ برابر شد.
+ مبارزه مصدق با انگلستان و ملی شدن نفت و تحریم ایران توسط شرکت‌های نفتی و گرانی شدید و اخراج کارکنان انگلیسی پالایشگاه آبادان از کشور و اینکه مصدق مجلس را منحل کرد تا مجلس جدیدی انتخاب شود و بعد هم که آمریکایی‌ها کودتا کردند و دوباره منافع نفت را بدست آوردند.
+ تظاهر ناپلئون به مسلمانی برای فتح مصر با هدف فتح هند انگلستان و اینکه اروپایی‌ها به سرعت در مقابل ناپلئون متحد شدند و او را شکست دادند.
+ روزنامه‌نگاری که زمین کشور کونگو را از قبایل بومی با قراردادی که نمی‌توانستند بخوانند، خرید.
+ وام‌هایی که استعمارگران به کشورهای مستعمره می‌دادند و وقتی کشورها نمی‌توانستند قسطهایشان را پرداخت کنند، امتیازهای فوق‌العاده می‌گرفتند. مثلا وزیر دارایی کشور را آنها تعیین می‌کردند و از مردم مالیات می‌گرفتند.
+ سفیدهایی که با روش‌های مختلف، سیاه‌پوست‌ها را به کار اجباری وادار می‌کردند. کار اجباری مصوب، کار به جای مالیات اجباری که از پس آن برنمی‌آمدند، کار برای گرسنه نماندن به خاطر فقری که مسبب آن اروپاییان بودند.
+ مردم آفریقا که مجبور بودند فقط یک محصول بکارند تا هم استعمارگران بیشتر بهره ببرند و هم مجبور باشند همه کالاهای مورد نیاز خود را از آنها بخرند.
+ جاده‌های فراوانی که مزارع و معدن‌ها را به بندر متصل می‌کرد تا محصولات صادر شوند، در حالی که بین شهرها جاده‌ای ساخته نمی‌شد.
+ اروپاییانی که ارتباط بین شهرها در آفریقا را قطع می‌کردند و راه بین دو شهر را ناامن می‌کردند.
+ آفریقا که هنوز هم به شکلی در استعمار است و معادن آن را شرکت‌های اروپایی استخراج می‌کنند و اگر دولتی بخواهد امتیازهایشان را لغو کند، با کودتا آن را از بین می‌برند.
+ هندی‌ها که به جای پنبه، تریاک می‌کاشتند تا مجبور شوند پارچه انگلیسی بخرند و تریاک‌ها برای چین که از کالاهای غربی مستغنی بود، فرستاده می‌شد تا به جای طلا برای خرید چای استفاده شود.
+ انگلستان که به چین حمله کرد و بعد از پیروزی یکی از شرایطش آزاد کردن واردات تریاک بود و تعرفه واردات همه کالاها را هم بسیار کم کرد.
+ آمریکا که در جنگ ویتنام از عامل نارنجی استفاده می‌کرد تا جنگلهای ویتنام را از بین ببرد و این ماده سمی هنوز هم از فرزندان آن کشور قربانی می‌گیرد.
+ ژاپنی‌ها که وقتی فرصت استعمار پیدا کردند، به مردم ویتنام رحم نکردند.
+ آمریکایی‌ها که مردم فیلیپین را با کمک در انقلاب فریب دادند و بعد کشتند، سوزاندند و شکنجه کردند.
+ سرخپوست‌هایی که قتل عام شدند و تمدنشان از بین رفت و مثل سیاهان کارگر اروپایی‌ها شدند.
+ برزیل که دوره‌ای منبع چوب، بعد زمین شکر، بعد معدن طلا و بعد زمین قهوه و بعد هم کائوچو بود. ۵۰۰ سال تاریخ این کشور فقط همین بود که این کالاها بیشتر و بیشتر برای پرتغالی‌ها برداشت شوند.
+ وقایع تکراری در تاریخ استعمار در مورد کشوری قدرتمند که رحم نمی‌کند و هرچه می‌تواند می‌برد و مالیات می‌گیرد و جلوی توسعه کشور را می‌گیرد و قیمت کالاها را به نفع خود تعیین می‌کند و می‌گوید چه بکارید و برده می‌برد و مردمی که دیگر نمی‌توانند تحمل کنند.
+ رهبر انقلاب مردم کوبا که می‌گفت اگر آمریکایی‌ها برای کمک در جنگ وارد کشور شوند، چه کسی بیرونشان می‌کند.
+ مردم کوبا که قیام کردند تا از استعمار اسپانیا آزاد شوند و در روزهایی که موفقیت بسیار نزدیک بود، آمریکایی‌ها به کمک آنها آمدند و دولت اسپانیا در مقابل آمریکا تسلیم شد و انقلابیون را حتی به جلسات مذاکره راه هم ندادند و به این ترتیب آمریکا بر کوبا مسلط شد.

پ.ن. ای کاش نویسنده این مجموعه کتاب، مطالب را با ارجاعات دقیق همراه می‌کرد تا صحت نوشته‌ها قابل بررسی باشد.
        

2

FaMoSa

FaMoSa

1403/6/31

          عجب کتاب جالبی بود!
معمولا کتابهای تاریخی یه سبک خشکی دارن تو روایت تاریخ که باعث میشه آدم با زحمت بخونتشون
ولی این کتاب خیلی روون و جذاب به شکل داستانی تاریخو روایت می‌کنه و در مورد فن و فنون! استعمارگری اسپانیا و پرتغال هست که بسی جذاب و جالب بود و خوشمان آمد
من صوتی این کتابو با گویندگی پیمان طالبی شنیدم که خوب و روان بود هرچند اسمهای اسپانیایی رو اشتباه می‌گفت و احتمالا از اول در متن کتاب اشتباه به فارسی برگردانده شدن، (بعضی کلمات اسپانیایی همون‌طور که نوشته میشن خونده نمیشن مثلاً اسم Miguel به فارسی میگوئِل خونده نمیشه غلطه! بلکه میگِل خونده میشه.) ولی با این اوصاف این اشتباهات در فهم کتاب خللی وارد نمیکنن و همچنان میشه از این کتاب بابت اطلاعات جالبش لذت برد.
یه نکته‌ی دیگه هم باید اضافه کنم که تو کتاب اشتباه نوشته و غلط مصطلح هست تو کشور ما، اونم اینکه کریستف کلمب! غلطه طرف اسمش Cristóbal Colón کریستوبال کُلُن هست نمی‌دونم چرا تو ایران اشتباه جا افتاده!!؟
        

2

          اولین کتاب از مجموعه سرگذشت استعمار، کتاب خوبی بود. ماجرای شروع کشف و تصاحب سرزمین های جدید توسط پرتغال و اسپانیا، خون بومی هایی که در این میان ریخته شد، اموالی که به غارت رفت و ظلم هایی که به بومیان شد، رقابت هایی که میان این دو کشور بر سر تصاحب سرزمین های ثروتمند شکل گرفت و ...
بیان داستانی نویسنده هم به نظر می آید تاریخ را هم برای مخاطب اصلی کتاب یعنی ۱۳+ جذاب کرده و هم برای مخاطب بزرگسال قابل استفاده است. هر چند که در بعضی قسمت ها مطالب خیلی شفاف بیان نشده است و نیاز به توضیح بیشتر دارد.

دو نکته به نظرم آمد که شاید در نظر گرفتنش کار را قوی تر می کرد:
۱‌. نقشه: اگر کتاب را فقط به خاطر اینکه داستانی را بخوانید و رد شوید نمی خوانید قطعا نقشه لازمتان می شود به خصوص برای گروه سنی ۱۳+، ولی کتاب نقشه نداشت و اگر آشنایی تان با نقشه جهان خوب است باید همه را در ذهن تصور می کردید و اگر آشنایی تان با نقشه جهان خوب نیست باید برای اینکه بفهمید کلمب و ماژلان و ... از کجا به کجا رفتند،نقشه به دست یا کره جغرافیایی به بغل کتاب را می خواندید. چون نقشه نداشت و مسیر حرکت به صورت تصویری مشخص نبود در بعضی از قسمت ها مثل صفحه ی  ۵۲ بین آنچه در کتاب آمده با آنچه در نقشه ی فعلی جهان به چشم می خورد به نظرم همخوانی وجود نداشت.
۲. حجم متنی کتاب کم است، حدودا شاید به ۱۲۰ صفحه برسد. پس کل کتاب را یکجا بخوانید وگرنه مجبور می شوید هر بار برای ادامه ی مطالعه، سری به قسمت های قبل بزنید. چون تاریخ استعمار به صورت داستان کوتاهی نوشته شده و برای هر دو صفحه ای عنوان مجزا در نظر گرفته اند، در کل، داستان خط سیر منطقی دارد ولی این توقف های کوتاه به خاطر عوض شدن عنوان، انگار سکته ای در خواندن و پیگیری موضوع برای من ایجاد کرد.

بعضی از منابع مورد استفاده نویسنده در انتهای کتاب آمده، توقع پاورقی نداشتم (با اینکه در بسیاری از جاها به نظرم لازم بود و به فهم بیشتر کمک می کرد) چون قطعا حجم کتاب را افزایش می داد و شاید برای گروه سنی مورد نظر این حجم تاریخ خوانی حتی به صورت داستان حوصله سر بر باشد. ولی کاش حداقل در همان انتهای کتاب منابع به صورت تفکیک شده برای هر داستان می آمد تا علاقه مندان به هر بخش بدانند برای مطالعه بیشتر به کدام منابع می توانند رجوع کنند.
        

5

          سفر به آن سوی دریاها اولین جلد از سرگذشت استعمار هست. این کتاب، برای رده سنی نوجوان البته بالای ۱۳ سال  است. مطالب ساده و روان و تا حدی داستان گونه است. این کتاب، داستان سرآغاز استعمار اروپاییان در سایر نقاط جهان، البته به شیوه شناخته شده برای ما است. سفرهای ماجراجویانه‌ و طمع کارانه که سرنوشت مردمان ساکن بر کره زمین رو، تغییر داد. تجربه کروی بودن زمین و سفر بر دور دنیا و ... البته در این جلد فقط استعمارگری پرتغال و اسپانیا (که گویا سردمدار استعمار بودند) مطرح شده و کشورگشایی اونها از شرق تا ژاپن و از غرب تا قاره آمریکا رو بیان کرده.
 مشکل قابل توجه نبود تاریخ برای خیلی از ماجراهاست، اینجوری امکان تحقیق گرفته می شه. حتی همزمانی وقایع شاید خیلی مشخص نباشه. همین طور نام‌ها فقط به فارسی ذکر شده که جستجو و تحقیق رو سخت کرده و منابع هم بدون هیچ ارجاعی در متن در انتهای کتاب اومده که عملا بی استفاده‌اش کرده.
اطلاعات نسبتا خوبی به مخاطب خودش می ده. در حدی نتیجه‌گیری محقق و نویسنده رو هم بیان می کنه که از زاویه‌ای، می تونه مفید باشه. 
نکته‌ای که توجه‌ام رو جلب کرد، اصرار کشیشان و حاکمان استعمارگر مثل اسپانیا و پرتغال بر تغییر مذهب مردمان کشورهای استعمار شده است. اصرار و اجبار به گرویدن به آیین مسیحیت و انجام هر نوع خشونت در این راه! جالبه که در قرن های اخیر بر همه این خشونت ها پرده کشیده شده و چهره‌ی دیگری نمایش داده می‌شه.
در مجموع برای مخاطب خودش، یعنی نوجوانان، گزینه مفید و اگر به تاریخ علاقه مند باشند گزینه جذابیه.
        

6

          مجموعه‌ی خوبی برای صوتی گوش دادن هست. به نظرم باید برای نوجوون‌ها جذاب‌تر و مفیدتر باشه. برای خود من این جوری نیست که بتونم سیر وقایع رو کاملا تو ذهنم نگه دارم و خب، حقیقت اینه که چندان هم برام مهم نیست. بیشتر یه جزئیات جالبی توی قصه هاشون داره که توجه م رو جلب می‌کنه و خب، این یعنی با یه کتاب صوتی خوب طرف هستیم برای وقتایی که قراره حیف بشن.

چند تا از قسمت هایی که برام جالب بود:
1- اینکه اولین بار ملوانان بدون اینکه بدونن کوپرنیک کیه، نظریه‌ش در مورد جلوزدن یا عقب افتادن از روزهای هفته در صورت دور زدن زمین رو به صورت تجربی اثبات کردن. ملوانا می‌بینن طبق محاسبات دقیق اونها، باید چهارشنبه باشه ولی توی اون جزیره ای که پیاده میشن پنج‌شنبه بوده. نکته چیه؟ اینکه هفته یه پدیده‌ی کاملاً اعتباری نیست. احتمالاً یه ریشه دینی داره که توی سرزمین هایی که هیچ وقت دست آدم بهش نرسیده هم وجود داره و دقیقاً هم با بقیه ی دنیا تطابق داره!

2- کریستف کلیپ و یه سری دیگه از کاشفانی که در واقع سردسته‌ی استعمارگران بودن، آخر عمرشون رو در فقر و بدبختی مردن. چون ملکه یا پادشاهشون خواسته اونا رو بپیچونه و سهمی که بهشون قول داده بود رو بهشون نده.

3- سرزمین‌هایی که طلا زیاد بوده، اونقدر طلا براشون ارزشمند و مهم نبوده. چون خوشکل بوده ازش استفاده میکردن ولی طمعی که اروپایی براش داشتن اصلا وجود نداشته.
        

10