کتاب از تلفیق چند روایت از زمان ها و شخصیت های مختلف نوشته شده و حول محور زندگی یک نظامی ارتش در دوران پهلوی می‌گذره.
پیچیدگی تلفیق روایت ها و شخصیت ها می‌تونه کمی برای مخاطب سنگین و فهمش سخت باشه ( مخصوصا اوایل کتاب که هنوز به سبک کتاب آشنا نشده )
تمایزی بین جملات هر شخص در دیالوگ ها نشون داده نشده و تشخیص این که هر دیالوگ دقیقا از چه کسی هست کمی سخته مگر با آشنایی نسبی ای که با خواندن صفحات قبلی نسبت به شخصیت ها و طرز صحبت کردن و داستانشون بدست میاد که البته به مرور فهمش راحت تر میشه
شاید اوایل کتاب به نظر برسه  یک سری شخصیت ها می‌روند پی کارشان اما این طور نیست و همگی در رقم خوردن پایان داستان موثرند...
- حجم زیاد ناسزاها  در کتاب برای شخصِ من خوشایند نبود.
          

            یک کتاب با داستان خوب وسبک نوشتن جالب وخاص.

کتابی با شخصیت های زیاد که هر کدام داستان خودش را در روایت اصلی داستان دارد.
هر فصل به تناسب شخصیتِ راوی آن متفاوت است. 

ارتباط گرفتن با نوع روایت کردن نویسنده در ابتدای کار کمی دشوار است و ابتدای هر فصل با کمی سردرگمی شروع می شود.در کل از آن کتاب‌هایی نیست که بتوان یک نفس خواند.
          

            «محبت کیمیاست؛ هر نجاستی را طاهر می‌کند... اصل‌‌ونسب هر چه باشد، تنها تلاشش در راه رسیدن به هدف ارزش دارد. هر مقدار تلاش کنی، رفتن به سمت طیب ولادت است... آدم باید با سرشکستگی در خانه خدا برود، نه با غرور و حسب و نسب... هرچه شکسته باشی، بهتر نگاهت می‌کنند...»

یک پیرنگ خوب، با تعدادی خرده‌داستانِ پرکشش. کتاب از همان جملات ابتدایی درگیرتان می‌کند. ماجرای یک سرهنگ پهلوی که به قول خودش، دستش تا آرنج در خون هم‌وطن‌هایش مانده.
روایت داستان ممکن است کمی سخت خوان باشد، البته که من ارتباط گرفتم.
واقعا چی گذشته به ایران...
          

            «محبت کیمیاست؛ هر نجاستی را طاهر می‌کند... اصل‌‌ونسب هر چه باشد، تنها تلاشش در راه رسیدن به هدف ارزش دارد. هر مقدار تلاش کنی، رفتن به سمت طیب ولادت است... آدم باید با سرشکستگی در خانه خدا برود، نه با غرور و حسب و نسب... هرچه شکسته باشی، بهتر نگاهت می‌کنند...»

یک پیرنگ خوب، با تعدادی خرده‌داستانِ پرکشش. کتاب از همان جملات ابتدایی درگیرتان می‌کند. ماجرای یک سرهنگ پهلوی که به قول خودش، دستش تا آرنج در خون هم‌وطن‌هایش مانده.
روایت داستان ممکن است کمی سخت خوان باشد، البته که من ارتباط گرفتم.
واقعا چی گذشته به ایران...
          

            رمان «بی نام پدر» از آن دست رمان‌هایی است که فقط در سطح قصه‌پردازی پرتعلیق نمانده است بلکه وقتی قدم در داستان می‌گذاری متوجه می‌شوی جهان عمیقی پرداخت شده است که خواننده را به اندیشیدن وامی‌دارد. واداشته شدن به اندیشیدن نه به سبب جمله‌های فلسفه‌‌گون و موقعیت‌های رقت‌انگیز بلکه با جرقه‌هایی که به وسیله‌ی جمله‌ها و واگویه‌های شخصیت‌ها در حین روایت و پیش‌ بردن داستان، در ذهن خواننده به وجود می‌آیند. نکته همین‌جاست!

نکته‌ی قابل توجه برای من این بود که این جهان عمیق با جمله‌های بلند، تصویرسازی‌ها و فضاپردازی‌های مفصل و صفحه در پی صفحه، ساخته نشده بلکه تنها با جمله‌هایی کوتاه و پی در پی، مفاهیم کلیدی و صحنه‌های اساسی پرداخت و نشان داده شده و اتفاق مبارکِ هم‌ذات‌پنداری و همراه شدن با شخصیت‌ها، به همین شیوه کاملا شکل گرفته است.

بنابراین به گمان من ویژگی درخشان این رمان، «موجزنویسی» است که در تمام فصل‌هایش رعایت شده است. شیوه‌ای در روایت‌پردازی که به تناسب هر شخصیت، جلوه‌ای متفاوت به خود گرفته است؛ بی‌آن‌که در شرح ماجرا و شخصیت‌پردازی خللی به وجود بیاید.

این موجزنویسیِ هوشمندانه در زبان و در پیرنگ، سبب شده است که در درون‌مایه نیز، خواننده با عصاره‌ی صحنه‌ها و آدم‌ها، روبه‌رو بشود و کل ماجرا دستش بیاید. جان کلام بدون اطناب درک شود و بعد از پایان رمان، ماجرا در ذهن خواننده به پایان نرسد و زنده بماند.


برای من رمان «بی نام پدر» روایت‌گر رابطه‌ی عاطفی پنهان و آشکار اعضای یک خانواده بود. خانواده‌؛ هم در مفهوم کوچکش و هم در مفهوم بزرگش که جامعه باشد.  نشان‌گر ذات آدم‌ها که نه سفید مطلق‌اند نه سیاه مطلق، و در چه فضایی می‌توان با درون بدون نقاب انسان روبه‌رو شد جز موقعیتِ رمان؟
بهمن ماه ۱۴۰۰
          

            راوی هر فصل عوض می شه. 
مونولوگه و قروقاطی. اصلا نه گوینده مشخصه نه اینک کی داره چی کار می کنه. از روی مفهوم و محتوا باید بفهمی که کدوم جمله رو داره بلند می گه کدوم رو داره توی ذهنش می گه. کدوم رو مخاطبش داره می گه. 
خیلی خیلی مبهم و سخته. 

کلیت داستان رو یه چیزایی فهمیدم ولی نه دقیق. یعنی خط و پیرنگ کلی رو متوجه شدم ولی برخی از شخصیتها برام قاطی پاتی می شد و تفکیک شده نبودن و هر از گاهی واقعا با هم اشتباه می گرفتم.

بد نبود داستانش ولی مدل نوشتنش زجرم داد تا خوندم. اون قدری ارزش نداشت که بخوام این همه وقت تلف کنم براش.
          

            سید میثم موسویان، در بینام پدر، ذهن خوانی می کند. او پیش از آن که داستانش را مخاطبان بخوانند ذهن مخاطب را کشف می کند و چیستی و چرایی داستان بی نام پدر را بر مبنای برهم خوردن تعادل ذهنی مخاطب و پرسش هایی که ممکن است در ذهن او پدیدار شود، پیریزی میکند. انتخاب سوژه و همین طور وقایع تاریخی در عصر پهلوی از یک سمت و چیدن نقاط بحرانی داستان به گونه ای که در خطوط روایت، خدشه وارد نشود، از سمت دیگر، سبب میشود که مخاطب بخواهد رمان را لاجرعه سر بکشد.
درست است که نویسنده همان اول کار، مخاطب را به وسط قصه پرتاب می کند اما مخاطب از یک فضای مه آلود و پر سوال داستان را آغاز می کند. در همین نقطه شروع، تعادل ذهنی مخاطب بر هم می‌خورد و ایجاد انگیزه در مسیر ادامه داستان شکل می گیرد.
شکل بیان و روایت در داستان بی نام پدر نوعی سیالیت نرم و لطیف دارد که نمودار داستان را دارای یک نقطه اوج و تعداد زیادی گره داستانی می کند. یعنی چه در صعود و چه در فرود و چه در نقاط بحرانی، داستان از ریتم نمی افتد. به همین دلیل است که قصه روان و جذب کننده پیش می رود.
داستان در سه خط روایی پیش می رود. اینکه این سه خط داستانی بتوانند در همه تنیده و یکپارچه شوند و نمودار منطقی برای قصه بسازند حاصل فرم است. یعنی نویسنده نشان می دهد اگر تکنیک مبتنی بر پیرنگ باشد، منجر به فرم می شود. از طرفی پیرنگ قصه هم دست نویسنده را در فرم باز گذاشته است و نویسنده در یکی از فنی ترین حالات داستانی، قصه اش را پیش می‌برد.
بی نام پدر از زبان چند راوی روایت می شود و همین مورد هم کمک می کند مخاطب نسبت به پیشرفت صفحات داستان، هشیار باشد و با دقت بخواند به همین دلیل شاید بی نام پدر مخاطب جدی تری در ادبیات و رمان، طلب کند.
داستان در بستر میان مونولوگ و دیالوگ پیش می رود و نکته ای که آن را جذاب می کند، تغییر لحن هاست. در بی نام پدر هر شخصیتی لحن خودش را دارد. می توان از لحن، متکلم را شناخت و لحن هر شخصیت بر اساس شخصیت او پیریزی شده است.
می خواهم داستان بی نام پدر را داستان شخصیت ها بدانم. شخصیت های مختلف در داستان که بر هم و بر محیط در بستر زمان و مکان داستان، بدون وقفه اثر می گذارند و این جریان متوقف نمی شود. به همین علت داستان از نوعی حیات و حرکت برخوردار است.
قصه حول شخصیتی میچرخد که بی آنکه سیاه نمایی شود، سیاه است؛ نه خاکستری.
شخصیت اصلی داستان در روند تاریخ دست به کارهایی می زند که هر کدام از آن ها را می توان به نوعی «بزنگاه تاریخی» و موثر در سیاست دانست.
ویژگی اصلی داستان، خلاقیت در نظرگاه است. نوعی سنت شکنی و یک کار سخت. این که دنیای داستان را یک انسان سیاه پیش می برد و نویسنده اصلا سعی ندارد که از سیاهی این شخصیت کم کند و تاثیرگذار تر اینکه ارزش های وجودی انسان را نیز از نگاه شخصیت اصلی تفسیر می کند. از خلاقیت در نظرگاه داستان، می توان به داده های سیاسی عصر پهلوی و بعد از آن به تحلیل داستانی آن نیز اشاره کرد.
نویسنده در داستان بی نام پدر قصد پیام دادن و محتوا ساختن ندارد به همین دلیل است که می تواند در قالب تکنیک و فرم، حس ایجاد کند.
نویسنده در روایت خود المان های مختلفی را قرار می دهد که بتواند فضای قصه را به دو برهه زمانی مورد بحث در داستان نزدیک کند و تصویر و اتمسفر تاریخی بر داستانش بنشاند. خودرو، شکار، قمار:و ... المان هایی هستند که حس و حال زمان را در داستان تولید می کنند.
نکته دیگر، آن خطی از داستان که درباره فدايیان اسلام روایت می کند. خطوط داستانی درهم پیچیده و یک دست پیش می روند و به همین دلیل است که انسجام داستانی تا نقطه آخر برقرار باقی می ماند.
نویسنده در داستان خود تعابیر جالبی می آورد که نشانگر زیست و درک زیستی خود بوده است مثلا: «خدا لعنت کند کسی را که به این ها گفته پشه کوره! از هفت جد و آباد من بیناترند...»
پشه کوره یا اصطلاحات از این دست خاص  گویش خاصی از کشور هستند که در داستان جا افتاده و نشسته اند.
در نگارش رمان تاریخی نویسنده همیشه با محدودیت و سوال مواجه است. مخاطب هم گاهی تفاوت میان رمان و روایت مستند را نمی داند و انتظار دارد هر آنچه در رمان تاریخی می خواند را در تاریخ پیدا کند. با این همه، هنر رمان تاریخی در این است که بتواند در ورطه تاریخی، صور خیال را جوری وارد کند که بافت داستان یک دست شود. نکته ای در رمان بی نام پدر به خوبی مشهود است. او از دل تاریخ بیرون کشیده برای ساخت درام، عناصری وارد می کند که جدا افتاده از اصل جریان نیستند و مخاطب نمی تواند عناصر و شخصیت های خیالی و حقیقی را از هم جدا کند.
در داستان وقایع تاریخی کپیـ- پیست نمی شوند. بلکه بر اساس داستان باز آفرینی شده و در خط داستانی چیده می شوند.
یکی دیگر از وجوه رمان هم پرداختن به قائله اقوام کرد است. نویسنده می تواند برای ذهن مخاطب علاقه مند تصویر خوبی بسازد بی آنکه قضاوت یا جهت دهی ذهنی کرده باشد.
یکی از بهترین و به یادماندنی ترین نکاتی که در این داستان وجود دارد پایان آن است. پایان داستان به گونه ای است که در ذهن مخاطب تا مدتی آماس می شود و مخاطب را خود نگاه می دارد.
          

            بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم 
📚📚
◾انگلیسی‌ها همه چیزشان سرقاعده و درست و درمان است. بوی ماشین بعد از دو سال، هنوز هم بوی نوی کارخانه است... 

◾دو ساعتی است که راه افتاده‌ایم توی جنگل. سکوت جنگل، آدم را دیوانه می‌کند بی‌صاحب! اولش که دیدم ماشین سر جایش نیست گفتم فرار کنم... ولی بعد گفتم کجا فرار کنم؟ راست است با رضاشاه کبیر دهن‌به‌دهن گذاشته‌اید قربان؟... 

◾تخت من را کنار تخت خان گذاشتند... کارت بی‌بی را انداختم... این بار سر اینکه یک دختر به عقدم کنی... اگر خان بداند که محمدرضا دست به دامن من شده تا غائله قاضی محمد مهاباد را بخوابانم، سجده‌ام می‌کند... 

◾ما یک ملت بدبخت رها شده‌ایم. کرد، آدابی دارد که رعایت می‌کند. اما از آن روزی که انگلیس کثیف با مهاباد جنگمان انداخته، زیر و رو شده‌ایم؛ کرد در مقابل کرد ایستاده. بیخ گوشمان خوانده‌اند که قاضی محمد کمونیست است. درگیری خان با ملامصطفی بارزانی بود. می‌خواستند از ما رد شوند و بروند به کمک مهابادی‌ها... مامر به دست خویش خول می‌ریزد سر خودش...
 
◾نمی‌دانم روس چه شکلی است. تنها کسی که با مردهای دور و برم فرق داشت، سرهنگ بود... 
💬💬💬
بی نامِ پدر، کتاب عجیبی بود. هر خط بالا حرف‌های یکی از شخصیت‌های داستانه. باید فصل به فصل پابه‌پای آنها برید جلو، تلاش کنید سر از کیستی گوینده دربیارید، صاحب هر دیالوگ رو بشناسید، همزمان شرایطی که توش قرار گرفته رو بفهمید و بعد مثل پازل‌های هزارتکه هر قطعه داده رو کنار هم بذارید تا داستانی رخ داده طی ۱۸ سال رو بفهمید. 
💡💡💡
این وسط از غائله مهاباد و کردها و قاضی محمد می‌خونید؛ از مرده‌ریگ رضاخان برای پسرش؛ از روس و بلشویک و انگلیس تا مشاور آمریکایی محمدرضا؛ و از کمونیست‌ها و نواب و اندرزگو و مدنیِ همدان. 
بدون اطلاعات تاریخی شاید پیوست همه اینها به هم سخت باشه. اما شاید بهانه‌ای بشه برای خوندن و فهمیدن هر کدوم این وقایع. و هنر نویسنده همین‌جا معلوم میشه که چطور همه اینها کنار هم جمع میشن. بیخود نبود هر کی این کتاب رو خونده توصیه کرده به خوندن. 
          

            بی نام پدر شبیه یک فرش پر از گل و پیچیدگی می‌مونه
یک کتاب با کلی قصه از آدم‌های مختلف با یک پایان غیر قابل پیش بینی...
باید صبر و حوصله زیادی برای خوندن این کتاب خصوصا در یک سوم ابتدایی خرج کنید.
          

            کتاب سخت خوانیه پس برای کسی که مبتدیه و تازه کتاب خوندن رو شروع کرده،اصلا مناسب نیست.این کتاب صبر و حوصله ی یه کتابخون حرفه ای رو میطلبه البته تو پرانتز بگم تقریبا ۱۰۰صفحه اخر کتاب دستت میاد چی کاره ای(چون هر فصل تو بازه ی زمانی های مختلف و راوی های مختلفی داره که خواننده باید حدس بزنه)
یکمی با خوندنش اطلاعات تاریخی بهتون اضافه میشه
من چون یکی از رفیقام پیشنهاد داده بود خوندم و انتظار نداشتم آخرش با گریه تموم شه:)))))
          

            داستان پر کشش و جذابی بود. درون مایه داستان تا حدی تکراری بود و از یک کهن الگو الهام گرفته بود ولی تعلیقات کتاب زیاد بود و خواننده را با خود همراه می کرد. 
شیوه ی نگارش کتاب برایم خاص و نو بود.داستان با ترکیب مونولوگ ها و دیالوگ های شخصیت های مختلف پیش می رفت.شخصیت پردازی کتاب عالی بود،  نویسنده به شخصیت ها مسلط بود و همه را با جزییات و لحن مخصوصشان روایت می کرد. 
کتاب « بی نام پدر» برگزیده ی جایزه ادبی جلال آل احمد سال ۱۴۰۰ است.
          

            سلام
خوبی؟
داستان و رمان خوب چی پیشنهاد می‌کنی؟
چیزی که ارزش خوندن داشته باشه
و حس خوب مطالعه بده

بعد از یه روز فکر کردن، یکی از کتابایی که بهم معرفی کرد این بود: «بی نام پدر»
همه اطلاعاتی هم که بهم داد این بود:
«رمان جذابیه، جایزه جلال رو دو سال پیش برده»

منم مهمترین نتیجه رو بهتون میگم:
 «می‌خوام خیلی زود «به نام مادر» رو بخونم 😄»
بی نام پدر یه روز و نصفی دستم بود، چسبش قوی بود، حتی خونه خاله خانومم که رفتیم عید دیدنی ٣٠ صفحه‌ای خوندم. 
روایت نویسنده پر از کشش و همراه با تصویرسازی خیلی قوی بود، به حدی که تصویر داستان مثل فیلم از پرده ذهنم عبور می‌کرد.
هر بخشِ حدوداً ١۵ صفحه‌ای، دوربینِ داستان از چشم یکی از شخصیت‌ها ادامه رو روایت می‌کنه‌؛ روایت‌های کاملا متفاوت از واقعیتی واحد که البته این واقعیت واحد، قطره قطره از صفحات کتاب نشت می‌کنه و همین کاری با خواننده می‌کنه که گاهِ رسیدن به جزئيات، تشنه‌ی تشنه‌ی تشنه است...

اگر بخوام در مورد داستانِ داستان چیزی بگم، جوری که کنجکاو بشین اما چیز زیادی هم گیرتون نیاد و داستان لو نره، این رو میگم:
«حلال‌زاده‌ای که حرام‌زادگی را زیست»

#عید_با_کتاب
#بی_نام_پدر
          

            یک قصۀ درجه یک و دل‌نشین که با قلم سخت‌خوان و سه نقطه‌های بیجا و مکالمات بدون راوی به طرز غم‌انگیزی حروم شده.
خوندنش برای من یک ماه طول کشید بس که این متن سخت و نامفهوم بود.
به نویسنده توصیه می‌کنم کتاب رو بازنویسی کنه و مفهوم و عادی بنویسه. استقبال ازش ده برابر می‌شه!
          

            بسم‌الله الرحمن الرحیم 

درباره بی نام پدر 
معصومه امیرزاده 

همچنان که همه عناصر داستان در خدمت تولید اثری یک پارچه هستند، مکان نیز در داستان بایستی رابطه معنامندی با سایر عناصر داشته باشد. همچنین معناسازی مکان بسیار مهم است. داستان بی نام پدر در کوه آغاز می‌شود. کوه به گفته جان تروپی جایی است که انسان‌های قوی به آن پناه می‌برند تا خود را اثبات کنند. کوه از سویی به عنوان مکانی مرتفع‌ به لحاظ ساختاری بیشترین پیوند را با مکاشفه و محل صعود داستان دارد و از سوی دیگر نمود منفی آن نماینده سلسله مراتب، امتیاز طبقاتی و استبداد و متعلق به اشراف‌زاده‌ای است که به مردم عادی امر و نهی می‌کند. از این حیث با توجه به رابطه بین گروهبان و سرهنگ که رابطه فرادست و فرودست است، می‌توان گفت کوه انتخاب درستی برای این موقعیت بوده‌است. اما توصیف‌ها به گونه‌ای نیست که کوه در ذهن مخاطب شکل بگیرد. و اغلب در خصوص توصیف مکان دچار همین مسئله هستیم. حتی هنگامی که به جنگل به عنوان محل حکومت طبیعت می‌رسد، در عین این که از آن کارکرد هجوم تخیل را می‌گیرد اما باز هم آن را به نحوی قابل تصور توصیف نمی‌کند. همواره در این اثر مکان‌ها مانند خطوطی محو در ذهن مخاطب شکل می‌گیرند. در واقع تا پایان کتاب هیچ تصویر ماندگاری از مکان‌ها در ذهن مخاطب باقی نمی‌ماند. زیرا نه از تکنیک‌های مرسوم نویسندگان حرفه‌ای مانند توازی و ایماژ بهره برده و نه خود به توصیف دقیق دست زده است.

معصومه امیرزاده

#انجمن_ادبی_خورشید
#سرای_سیندخت