ما ایرانیان، بخشی از عرفان و اتصالِ قلبی خویش با عالم معنا را مدیون حافظ و کلمات شور انگیز اوییم.
دبیرستان بودم که دبیری نادان، با خواندن بیت «آن تلخ وش که صوفی ام الخبائثش خواند  اشهی لنی و احلی من قبلة العذاری» بی شرمانه حافظ را به لا ابالی گری و ضدیت با مذهب و عرفان متهم نمود.
از آن روز در ذهن من همواره این علامت سوال روشن بود که ارتباط میان آن مضامین بلند و این گونه ابیات چیست و حافظ واقعا کیست؟!
این کتاب، پاسخی جامع و درخورر به این پرسش داده و می دهد.
اگر شماهم مثل من با آن پرسش روبرو شدید پیشنهاد میکنم سری به صفحات این کتاب بزنید.
این کتاب، رمضانی در خانهٔ کوهستانی خواهرم لابلای کوهی از کتابهای وسوسه انگیز خوانده شد.
        

          این کتاب، گردآمده از چند جلسه سخنرانی استاد با همین عنوان «عرفان حافظ» است. ابتدا مختصری به شناخت حافظ پرداخته که در این بخش چندان حرف جدیدی ندارد. در بخش بعد، به ردّ ادعای کسانی می‌پردازد که حافظ را میگسار و خوشگذران می‌دانند. و در پایان با آوردن نمونه‌های فراوان از شعر حافظ، او را از زمره عارفان و سالکان معرفی می‌کند.
کتاب کوچکی است که خواندنش وقت چندانی نمی‌گیرد.اما پروپیمان هم نیست. البته از آنجا که مبحث شفاهی بوده، این مورد دور از انتظار هم نباید باشد.
        

          در طول تاریخ کشورمون، کم‌تر شاعری به اندازه حافظ در اعماق ذهن مردم نفوذ کرده و بخشی از فرهنگ جامعه شده. 
وقتی که سخن از "حافظ" زده‌می‌شه؛ زمینه اختلاف‌نظرهای متعدد و مختلف فراهم می‌شه که زمین تا آسمون با هم تفاوت دارن! 
سال‌هاست که تعبیر عشق الهی و آسمانی از می و مطرب و... دست‌مایه طنزپردازی و شوخی شده!
اما کدام‌یک از تعابیر و تفاسیر از اشعار حافظ، ما رو به اعماق افکار این شاعر بزرگ می‌رسونه؟ 
ابتدا باید ببینیم حافظ کیه و چه‌جور آدمیه؟ دانشمند؟ عارف؟ ادیب؟ یا عیّاش؟ یا اینکه همه این موارد!؟
نظرات پژوهندگان مختلف درمورد حافظ چیه؟ سبک اشعار و افکار حافظ به کدام شعرا و عرفا نزدیک هست؟
اگر اشعار حافظ، عرفانی و آسمانی باشند، چه اطلاعاتی از عرفان رو باید داشته باشیم تا درک بهتری از اشعار او داشته باشیم؟
شهید مطهری در این کتاب به این سوالات و موضوعات دیگری در باب حافظ پاسخ می‌دن که خوندنش خالی از لطف نیست.
ایشون هم‌چنین به عنوان پیش‌زمینه اطلاعاتی از "عرفان" _که لازمه‌ی شناخت حافظ و اشعارش هست_ رو شرح می‌دن تا اشتباهی که دیگران کردن، تکرار نشه؛ به قول خودشون:"از وقتی که حافظ از دستِ هم‌تیپ‏های خودش (عرفا) خارج شده و به دست ادبا و ادبیاتی‏‌ها و بدتر به دست روزنامه‌نویس‏ها افتاده، اصلاً مسخ شده و یک چیز دیگر است."
در نهایت، به نظرم برای کسایی که می‌خوان پژوهش درمورد حافظ رو شروع کنن یا کسایی که می‌خوان یه شناخت کلی و اجمالی درباره حافظ داشته باشن؛ کتاب بسیار خوبی هست.
        

          بری شناخت تحلیلی جناب حافظ بسیار بسیار کتاب خوبیه
        

          این کتاب نخست اسمش «تماشاگه راز» بود در سالهای دهه شصت. بعدها با عنوان عرفان حافظ منتشر شد. من تازه با شعر حافظ آشنا شده بودم و گمان می کردم این کتاب راهی به فهم حافظ برای من باز خواهد کرد.ولی کتاب در سطح آن‌ روزگار من نبود با این حال من آن را خواندم. از همان کتاب فهمیدم که شعر الا یا ایها الساقی از یزید است و این که شاملو با حافظ مخالف است و این که چند مکتب فکری در یونان داشته ایم مثل رواقیون و اپیکوریان و این حرفها
        

          خلاصه کتاب؟! بیرون کشیدن حافظ از دهان گرگ ها!
نمیدانم شهید مطهری چه تصوری از مردم داشتند که سخنرانی های این گونه پربار انجام میدادند. در اینگونه سخنرانی ها، اگر مخاطب یادداشت برداری نکند بحث را گم میکند. اما واقعا شهید مطهری خیلی خوب بحث را جلو بردند. بنظر خیلی عقلانی بحث میکردند. توصیف کوتاهی از عرفان عملی و نظری داشتند که خیلی خوب بود. بحث هم به شدت عالی جمع شد. کتاب خوبی ست. توصیه میشود به شعرا و طالبان مقدمات عرفان عملی و نظری که این کتاب را بخوانند.
پندارم این است که میشود تقریر مناسب تری از بحث داشت. هر چند شهید مطهری در حین سخنرانی این ها را گفته اند، نه اینکه نوشته باشندشان!
        

          چون حدود هفده سالگیم کتاب رو خوندم خیلی از محتواش چیزی یادم نیست ولی یادمه که مشخصا استاد شهید از ظن خود یار حافظ شده. کلا دغدغه‌ش این بوده که حافظ رو از دهن گرگ ماتریالیسم بکشه بیرون و برای همین مجبور شده به زور منتسبش کنه به جماعت عرفا. یه روزی این خوانش رو خیلی دوست داشتم و راحت قبولش کردم اما الان این دوگانه‌ها رو تو فهم حافظ ره زن می‌دونم.
کلا فهم شهید مطهری خیلی بسته به زمانه خودش بوده و این برای مایی که از اون زمان گذر کردیم شاید دیگه وجهی نداشته باشه. امیدوارم یه روزی فرصت بشه و این باب رو تخصصی‌تر باز کنم.
        

          شیوه ی استدلال استاد مطهری فوق العاده است،گام به و گام و جزء به جزء همه چیز بررسی می شود و  بنا به منطق رد،قبول یا بدون پاسخ گذاشته میشود.
ایشان در این مجموعه سخنرانی ها(که به کتاب کذایی تبدیل شده اند)انواع نظریات را‌درباره حافظ و اشعارش بیان کرده و تکلیف خواننده را با هرکدام مشخص میکند(با ذکر مثال از حافظ و دلیل)