معرفی کتاب پاریس، پاریس! اثر سعید تشکری

پاریس، پاریس!

پاریس، پاریس!

3.3
20 نفر |
11 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

2

خوانده‌ام

31

خواهم خواند

6

شابک
9789643376222
تعداد صفحات
352
تاریخ انتشار
1397/11/8

توضیحات

        
من مست و تو دیوانه،ما را که برد خانه 
صد بار تو را گفتم،کم خور دو سه پیمانه 
هر گوشه یکی مستی،دستی زده بر دستی 
آن ساغر هر هستی،با ساغر شاهانه 
از آن خانه برون جستیم،مستیم به پیش آمد 
در هر نظرش مضمر،صد گلشن و کاشانه 
چون کشتی بی لنگر،کژ میشد و مژ میشد 
وز حسرت او مرده،صد عاقل و فرزانه 
تو وقف خراباتی،دخلت می و خرجت می 
جان را چه خوشی باشد،بی صحبت جانانه 
گفتم ز کجایی تو؟تسخر زد و گفت ای جان 
نیمی ز ترکستان،نیمی ز فرغانه 
نیمی ز جان و دل،نیمی ز آب و گل
نیمی لب دریا،نیمی همه دردانه
...

      

لیست‌های مرتبط به پاریس، پاریس!

یادداشت‌ها

          رمان پاریس پاریس را مرحوم سعید تشکری درباره واقعه مسجد گوهرشاد در تیرماه سال ۱۳۱۴ روایت می‌کند که در زمان حکومت رضا شاه پهلوی رخ داده است.  وقتی مردم مشهد در اعتراض به قانون کشف حجاب در صحن مسجد گوهرشاد تحصن کرده و به دستور حکومت به خاک و خون کشیده می‌شوند. در این میان نویسنده داستانی عاشقانه و اجتماعی از فضای آن روزها تصویر کرده درباره مهیار و ملک شخصیت‌های داستان که دربستر همین واقعه تاریخی و متاثر از آن رقم می‌خورد. واقعه‌ای که پیش از این داستان اطلاع چندانی درباره‌اش نداشتیم و انتخاب این سوژه از سوی نویسنده خوب و از دست رفته کشورمان، تلنگری است بر واقعه‌ای از یک مطالبه و حق خواهی بزرگ.
رمان پاریس پاریس هم از بعد تاریخی اهمیت دارد، هم از بعد جامعه شناختی
هم در روزگار قبل تحلیل دارد و هم نیاز فکری نسل نو را در تبین گره‌ها و چهارچوب داستانی مورد نظر قرار می‌دهد. زیرا یکی از یکی از کارکردهای رمان و به‌طور کلی هنر برقراری ارتباط و مطالعه پدیده‌های روز جامعه از منظر زیبایی شناختی و تاثیر آن بر فرهنگ جامعه است. یعنی نویسنده وقتی می‌خواسته دغدغه خود را پیدایش طرح اولیه و بعد نگارش رمان تحقق ببخشد بدون شک به نیاز جامعه و پرسش جامعه در برابر ایده رمان فکر کرده است و نظر به نیاز روز جامعه دست به نگارش رمان زده است.
رمان یک پدیده هنری است که می‌توان از بعد نظریه زیبایی شناختی و مفهوم فرم و محتوا در هنر مورد تحلیل قرار بگیرد بررسی این امر والا را می‌توان در انتخاب موضوع داستان نویس و عمیق‌تر از آن، در نگاه و دغدغه داستان‌نویس پیدا کرد. خاصه این که جغرافیای داستانی او خراسان است و نویسنده خطه خراسان را با تمام ویژگی‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و معیشتی می‌شناسد.
این که ما در پاریس‌ پاریس صرفا ما با یک داستان تاریخی از یک برهه آشنا قصه‌ بخوانیم نگاه دقیقی نیست. بلکه نویسنده از دل تاریخ، و پس ماجرای آشنای مسجد گوهرشاد، مختصات فکری جامعه پیشین را به جامعه فعلی گره می‌زند و بین کنش‌های فردی و کنش‌های جمعی این دو جامعه انطباق برقرار می‌کند و بر اساس امروز داستان دیروز را بنا می‌نهد. کنش‌های فردی که در نخست مانند جرقه‌ای است که نهایتا به کنش‌های جمعی و اثر گذاری مبدل می‌شود.
گذشته از این نویسنده در رمان اطلاعات تاریخی معتبری از سرزمین خود به مخاطبان اعلام می‌کند. مثلا نویسنده گرا می‌دهد که گورهای دسته‌جمعی شهدای واقعه گوهرشاد در کدام نقطه از شهر قرار دارد.
در حقیقت هم داستان می‌گوید و ساحت داستان را حفظ می‌کند و هم از زبان و جایگاه ادبیات پرسش‌های ذهنی خود را از واقعه ارائه و بعد حل می‌کند که بدون شک حاصل پژهش‌های زیادی درباره واقعه مورد بحث است. او در یک مصاحبه درباره پاریس پاریس می‌گوید: «باغ خونی برای من کشف ادبیات است. مدیحه سرایی نیست. نوحه‌خوانی ندارد. فریب‌کاری و اپورتونیست ادبی و نان به نرخ روز خوردن نیست، که اصلا کار ادبیاتاین نیست. ادبیات سلطه‌ها را از مخزن‌ها و دفینه‌ها بیرون می‌کشد. تا آدمی را سیلی بزند. نخواباند. از خواب بجهاند. ادبیات یتیم نوازی و فرزندخواندگی نمی‌پذیرد.»
اگر به فرم قصه برگردیم یکی از ویژگی‌های داستان را به لحاظ تکنیکی باید ریتم و ضرباهنگ آن دانست. نویسنده مخاطب داستان‌هایش را می‌شناسد و در پس تعلیق‌های ریز و درشتی و با ضرباهنگی مناسب نخست برای مخاطبش ایجاد انگیزه می‌کند و بعد به طرح مسئله می‌پردازد تا مخاطب در کشش لحن و کلمات با داستان همراه شود. ویژگی فنی دیگر داستان استفاده از واژگان و اصطلاحات ساده اما پر مغز و غیر تکراری است. داستان از زاویه نگاه محبوب نویسنده‌ها یعنی سوم شخص روایت می‌شود  و نویسنده در کمال واقعیت گرایی و با زبانی ساده اما موثر قصه را آغاز و به پایان می‌رساند.
 
شنیده بود: «تا تفنگ هست، جایی برای آزادی نیست. دنیا پادگانِ نظامی‌هاست. زیباترین کفش، چکمه است و بهترین ساز، تفنگ و بهترین بو، باروت و بهترین نغمهٔ عاشقانهٔ آنها، شلیک است.»
        

2

          عزیز دلِمان سعید آقای تشکری که معرف حضور هست؟! نویسنده مشهدیِ بومی‌نویس که عموم آثارش در جغرافیای محل سکونتش می‌گذرد. الغرض که «#پاریس_پاریس» هم نوشته حضرت‌شان است. غالبا این #رمان را گره می‌زنند به کشتار و واقعه #گوهرشاد که به ید #رضاخان در سنه هزار و سیصد و چهارده انجام شد که اگر طالب خواندن رمانی ناظر به آن زمان و آن فضا هستید بشتابید و الخ اما فی‌الواقع حقیقتش را خواسته باشید اگر آشنایی نداشته باشید با هندسه اتفاقی که تابستان نودوسه سال قبل در #مسجد_گوهرشاد رخ داد، بیشتر به سردرگمی خواهد انجامید.(این البته بلیه‌ای است که اکثر رمان‌های تاریخی به آن مبتلایند) رمان‌های #تشکری تنه به تنه #تئاتر می‌زند. می‌رود توی اعماق کاراکترهایش و یکی از دلایل اینکه اگر با هندسه اتفاق تاریخی مزبور آشنا نباشید، چنین آثاری خیلی جذب‌تان نمی‌کند هم همین است. البته پر بیراه هم نیست. استاد نمایشنامه‌نویس هم هست و دستی دارد در #تئاتر. از این جهت وقتی رمان‌هایش را می‌خوانید(آثار متاخر کمتر و آثار قدمایش بیشتر) احساس می‌کنید روی صحنه‌اید و بازیگر دارد منتهای درونیات خودش را شخم می‌زند و با هنرمندی به جلوی چشم‌تان می‌آورد کانّه یک تیاتر. با این حال سعیدخان قصه گفتن را هم خوب بلد است(اگر قدری به این تمایل تئاتری‌اش مهار بزند). همین #مفتون_و_فیروزه را ببینید که نیم‌نگاهی دارد به وقایع پیش از انقلاب در #مشهد و بعضا حضور گاه و بیگاه #سیدعلی_خامنه_ای جوان یا #غریب_قریب که داستان گنبد و بارگاه رضوی را از ابتدای دفن حضرت در یکی از قریه‌های اطراف #سناباد روایت کرده و در طول قرن‌ها جلو آمده تا #قاجاریه یا همین پاریس پاریس‌ش. تشکری عموما رمان را به فصل‌های کوتاه کوتاه تقسیم می‌کند و قصه‌اش را هم با با جملاتی مقطع و کوتاه روایت می‌کند. جالب آنکه با این جملات مقطع و کوتاه به طرز هنرمندانه‌ای از پس فضاسازی هم بر می‌آید. خلاصه که اگر طالب خواندن داستان راجع به زمانی هستید که می‌خواستند ملت را به زور دگنک مدرن کنند و #مشهد را هم بکنند #پاریس، این #کتاب گزینه خوبی است.
        

2

          بسم الله
پاریس پاریس رمانی است در حال و هوای خراسان و مشهد دوره رضاخانی. سال ۱۳۱۴ و ماجرای کشف حجاب و واقعه گوهرشاد.
در میانه داستان به ماجرا های رخ داده در آن زمان هم اشاره ای می کند مانند اختلاف میان اسدی، نائب تولیت حرم و پاکروان استاندار خراسان، امینه پاکروان همسر استاندار که می خواهد از مشهد پاریس کوچک بسازد، جشن هزاره فردوسی، حضور شیخ بهلول در مسجد گوهرشاد، با خاک و خون کشیدن مردم در مسجد گوهرشاد.
همچنین در داستان به دفن شهدای مسجد در باغ خونی مشهد اشاره ای می‌کند.
ملک و مهیار از شخصیت های اصلی داستان هستند که از دو فضای متفاوت به هم می رسند و هم مسیر با هم در داستان نقش آفرینی می کنند.
مهیار از شخصیت های اصلی داستان است. شاعری است از طبقه پایین جامعه و مشغول در کتابخانه آستان قدس.
ملک دختری است که در فرانسه درس پزشکی خوانده است و حالا به مشهد بازگشته. او خود را دختر حشمت از سرداران مهم مشهد می داند اما کم کم متوجه می شود پدر و مادرش اشخاص دیگری اند.
در کنار زندگی ملک و مهیار داستان روایت گر زندگی افراد دیگری هم هست مانند رعنا و دخترش و...
که البته این افراد با هم در ارتباط اند و گاهی در زندگی یکدیگر نقش آفرینی می کنند.

این کتاب به قلم و سبک زیبا و متفاوت سعید تشکری نگارش شده و چون در داستان از اصطلاحات مشهدی استفاده شده در صفحات پایانی لغت نامه ای آورده شده است.
        

0