سه هزار تاریخ ایران از دوران پیشاآریایی تا سقوط آخرین حکومت پادشاهی در ایران، همه و همه در هزار صفحه!
درباره مرحوم دکتر زرین‌کوب و نثر دلکش و شیرین ایشان  هرچه بگویم کم است. من اولین بار در نوجوانی با قلم ایشان آشنا شدم و خواندن آثار ایشان در دایره واژگان و نگارش من اثر مثبت و مستقیم داشت.
برگردیم سراغ کتاب‌ روزگاران. دکتر زرین‌کوب در موضوعات مختلفی قلم زده‌اند، از عرفان و تصوف گرفته تا ادبیات و تاریخ و هنر ایرانی‌. 
روزگاران را جزو آثار تاریخی دکتر زرین‌کوب باید در نظر گرفت. کتابی که تمرکزش بر تاریخ سیاسی ایران است. کتابی که می‌خواهد تصویری روشن و کلی از پهنه تاریخ چند هزار ساله ایران به مخاطبانش نشان دهد تا او بداند در این مدت بر او و وطنش چه گذشته است.
کتاب سه بخش اصلی و ویژه دارد. بخش اول به ایران پیش از اسلام می‌پردازد. بخش دوم ایران پس از اسلام است تا هنگام برآمدن صفویان و بخش آخر روایت پانصد ساله اخیر است. از پادشاهی شاه اسماعیل صفوی تا انقلاب اسلامی مردم ایران.
صد البته تمام دغدغه دکتر زرین‌کوب آوردن اسامی سلسله‌ها و شاهان و پایتخت‌ها نبوده است.‌بلکه او از پی این رفت و آمد شاهان و وزیران و سرداران و جنگها و صلح‌ها در پی یک کلمه مهم بوده است.
 ایرانیان در طول این چند هزار سال خود را چگونه می‌دیدند. به بیان دیگر، ایرانی هویت را در چه می‌دیده است.‌آیا این هویت ثابت بوده است یا در گذر سال‌ها و قرن‌ها این هویت دچار دستخوش شده است؟
سوالی است که پاسخ دادن به آن راحت نیست اما خیالمان آسوده است که دکتر زرین‌کوب با همان حقیقت‌جویی همیشگی خود در پی پاسخ به آن بوده است.
راستی، در کتاب دنبال ارجاع و منبع نباشید. حجم و ریتم کتاب باعث شده است دکتر زرین‌کوب از این قسمت بگذرد و ما فهرست منابع را فقط در پایان کتاب داریم. 
پس اگر دنبال یک کتاب تاریخی می‌گردید که تمام تاریخ ایران را با یک نثر شیرین و خواندنی برایتان بگوید و شما را زیاد درگیر پیچیدگی‌های تاریخی نکند، حتما سراغ کتاب روزگاران بروید.
          

            رسول، پسری اهل یکی از روستاهای سبزوار است. پدرش را مدت‌ها پیش ازدست‌داده است و حالا تصمیم گرفته است به خواستگاری دخترخاله‌اش برود و با او ازدواج کند؛ اما درست یک روز قبل از رفتن به قم، سالارِ طالب خان در خانه‌اش با او مشاجره می‌کند. فرمان اصلاحات ارضی آمده است و همه اعم از رعیت و ارباب می‌خواهند این ماجرا را به نفع خود تمام کنند. سالار، رسول را تهدید به مرگ می‌کند. رسول برای نجات جان خودش سالار را هل می‌دهد و او ناخواسته قاتل سالار می‌شود. ترسیده از خانه سالار فرار می‌کند. به خانه‌شان که می‌رسد بدون افشای ماجرا، همراه مادرش به قم می‌روند. روز خواستگاری شوهرخاله‌اش هم به او جواب نه می‌دهد. رسول که می‌داند اگر به روستا برگردد او را می‌گیرند در قم می‌ماند و این سرآغاز ماجراهایی می‌شود متفاوت‌تر ازآنچه رسول با خودش فکر می‌کرد.
داستان مسافر جمعه ایده خوبی دارد. صرفاً یک اثر عاشقانه نیست و جنبه‌های سیاسی-تاریخی آن، آن‌قدر غلیظ نیست که تبدیل به بیانیه سیاسی شود و از عواطف و احساسات دور بماند. مسافر جمعه روایت یک انسان است که با کمک دیگران از جهل به آگاهی می‌رسد. پرداخت خوب این ایده، آن را در جایگاه یک رمان خوب در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی مردم ایران قرار می‌دهد. اطلاعات تاریخی که نویسنده به مخاطب می‌دهد کاملاً غیرمستقیم و بدون شعارگویی است.
از دیگر نکات مثبت داستان فضای تاریخی داستان است. در تاریخ رمان‌های فارسی تعداد رمان‌هایی که به بررسی اتفاقات سال 41 و اوایل سال 42 بپردازند بسیار کم است. شاه با برگزاری رفراندوم در 6 بهمن سال 41، فرمان اصول نوزده‌گانه موسوم به انقلاب سفید را تأیید کرد. اصل اول، الغای رژیم ارباب _ رعیتی و اصلاحات ارضی بود. این اصول و رفراندوم پس‌ازآن با مخالفت شدید امام خمینی (ره) روبرو شد. امام هم از جنبه‌های قانونی و هم شرعی با آن مخالفت کردند. اولین جرقه‌های مخالفت امام با حکومت پهلوی از همین‌جا شروع شد؛ اما تاکنون رمانی نبوده است که به این ماجرا در کنار جنبه‌های سیاسی و تاریخی، به جنبه‌های اجتماعی و مردمی آن بپردازد. مسافر جمعه آمده است تا این بار را بردارد و انصافاً هم خوب توانسته است از عهده این کار بربیاید. رسول که متأثر از جبر محیطی خود است چندان از اصل ماجرا آگاه نیست ابتدا از موافقان اصلاحات ارضی است. چراکه رعیت‌زاده است و با این اتفاق، به نان و نوایی می‌رسد؛ اما حضور در قم و رفاقت با پسرخاله‌اش علی و دوستش، او را به سمت دیگری می‌کشاند.
داستان ابتدا از روستایی در سبزوار شروع می‌شود و بعد توقف بسیار کوتاهی در تهران در قم ادامه پیدا می‌کند. تلاش نویسنده برای ایجاد تصویری ملموس و واقعی از شهرها و روستاهای ایران در آن زمان کاملاً مشهود است. این جزئیات و توصیفات بدون اینکه ریتم داستان را از نفس بی اندازد یا ذهن را درگیر کند کاملاً به فضاسازی داستان کمک کرده است. پوشش مردم، خوردنی‌ها، وسایل حمل‌ونقل، اسامی خیابان‌ها و اماکن معروف دهه چهل شمسی، از اطلاعاتی هستند که خواننده ضمن همراه شدن با مسافر جمعه آن‌ها را به دست می‌آورد.
          

            سبک قانون نویسی ایالات متحده سبک جالبیست، بیشتر ساختار و روابط را تشریح کرده و به کلیات اکتفا کرده، هر چند بعدا طی متمم هایی جزئیات هم تا حدی اضافه شد، اما نکته کلی آن است که به کلیات بسنده شده است.
خواندن قانون اساسی و بعد متمم ها و بیانیه استقلال به پیدا کردن دید بهتری نسبت به این کشور، کمک شایانی میکند
          

            چه میکنی با ما آقای تولستوی...


در انتهای جلد دوم در موردش مینویسم
          

            یک:
حالا اینقدر کتاب راجع به مرگ و اون دنیا میخونی دیگه گناه نمیکنی؟🧐😲 فایده ای نداره که!خودت رو خسته میکنی!
 دو:
بابا این حرفا چیه؟خدا اینققققدر بخشنده اس که بنده هاش رو اذیت نمیکنه 🥰😇چطور خدایی که مارو خودش افرید بفرسته تو اتیش؟عذابمون بده؟!🤔هممون میریم بهشت!😎
.
این حرف های بالا رو خیلی هامون شنیدیم 
چه از فردی که هیچ درک درستی نداره چه عمامه به سرش
( که الان البته خلع لباس شده)
.
باید بگم خوندن این کتابا مارو معصوم نمیکنه ولی  خیلی وقتا جلوی مارو میگیره که گناه نکنیم!
راجع به دومی هم بگم که درسته خدا خییییلیییی بخشندس ولی کنار این بخشندگی خیلی هم  عَزیزٌ ذُو انِتقام هست☺
خلاصه خودمون رو گول نزنیم با گول زدن خودمون واقعیت تغییر نمیکنه....😑