با این کتاب پای من به دنیای فلسفه باز شد. با خوندن این کتاب بود که اولین بار اسم فیلسوف هایی مثل هگل، کانت، هیوم، دکارت، داروین و دیگران به گوشم رسید و بعد از اون علاقمند شدم با دستگاه اندیشه این فیلسوف ها و اندیشه ی اون ها  و دغدغه ی اون ها در  عصر خودشون بیشتر آشنا بشم. هیچ وقت فکر نمی کردم فلسفه بتونه این قدر آدم را به خودش جذب کنه. هر چند خیلی ها به این کتاب نظر مثبتی ندارند اما خب برای شروع فلسفه اون قدر ها هم بد نیست. این کتاب  یه نگاه اجمالی به تاریخ فلسفه و فیلسوف های هر عصر می کنه و کمی هم اندیشه اون فیلسوف ها را مطرح می کنه. ولی خب برای آشنایی دقیق با هر فیلسوف باید یک راست به سراغ آثار اون فیلسوف ها و کتاب هایی که در نقد اون ها نوشته شدند بروید. این کتاب آموزش فلسفه و یا آشنایی با فلسفه نیست بلکه یه آشنایی خیلی کم راجع به بعضی فیلسوف ها و حال و هوایی که در اون  به سر می بردن است.
        

          این رمان راجع به دو زن افغان است که سرنوشت آن ها با هم گره می خورد. این کتاب در واقع روایتگر مصیبت ها،دردها، رنج ها و بی عدالتی هایی است که به اجبار  و الزام به زنان جامعه ی افغانستان تحمیل می شود و در عین حال گریزهایی سیاسی و اجتماعی به مقاطع تاریخی مهم برای درک مصیبت های اسفناک آنان می کند. این دو زن نه تنها نماینده ای از کل زنان افغانستان اند بلکه نماینده ای  برای کل جامعه ی افغان و مصیبت ها، رنج ها و گرفتاری های آنان اند. چرا که هیچ  جامعه ی مدرن و شکوفایی در هیچ مقطعی از تاریخ نمی توان یافت که زنان از حقوق برابر با مردان برخوردار نبوده و از حق تحصیل، کار و آزادی محروم باشند. در تمام جوامع مدرن و متمدن امروزی زنان اهمیت و جایگاهی ویژه دارند. به این صورت که زنان در کنار مردان به عنوان سرمایه های اجتماعی و انسانی محسوب می شوند و نقش مهمی در توسعه ی اقتصادی و علمی  این کشورها ایفا می کنند. حذف زنان یعنی حذف نقشی که آنها در توسعه ی انسانی، اقتصادی  و علمی می توانند ایفا کنند. بدین ترتیب، زنان نمادی از پیشرفت و تمدن جوامع امروزی شناخته می شوند. اما، زنان در جامعه ی افغانستان از حقوق ذاتی و انسانی خود محروم شده اند و ناچار به تحمل رنج ها و مصیبت های مضاعفی می باشند که ناشی از جنگ ها و تعصبات پوچ و بی پایه دینی_فرهنگی است. در این رمان تلاش ناموفق دو زن برای داشتن زندگی بهتر و آزادی به تصویر کشیده شده است، زنانی که نماینده ی کل جامعه ی افغانستان اند. زنانی که از یک طرف قربانی تعصبات خشک مذهبی، فرهنگی و خشونت های متعصبانه و ناجوانمردانه ی مردانه شده اند و از طرف دیگر قربانی جنگ ها و خشونت های سیاسی.  هر گاه که کورسوی کوچک امیدی برای رهایی و آزادی در دل آنها شکل می گیرد، طولی نمی کشد که تبدیل به ناامیدی و رنج و مصیبت بیشتر می شود. مانند فیتیله ی شمعی که با اندک روشنی و گرما با ملایم ترین نسیمی خاموش می شود.
        

          برادران کارامازوف، جنایت و مکافات و ابله آثار بزرگ او هستند. خانواده کارامازوف خانواده مثالی بشر است. در این کتاب داستایوسفکی مانند همیشه در توصیف نیمه تاریک استادتر است. 

به قلم علی فارسی نژاد، هفته‌نامه‌ی همشهری جوان، شماره‌ی 5، 3بهمن ماه 1383.