نویسنده خیلی از جاها سعی کرده بدون تعصب به قضایا نگاه کنه ولی وقتی می‌خواد راجع به چیزایی که خودش بهش اعتقاد داره حرف بزنه، گاهی اوقات این بدون تعصب بودنه یادش می‌ره و از استدلال هایی استفاده می‌کنه که پیشتر با همون استدلال ها، دلایل متعصبین رو رد کرده.
در کل خوندنش خوبه، به شرطی که تحلیلی بخونیدش نه صرف اینکه کتاب معروفیه و گاها ساختارشکن.
          

            به نظر من این کتاب دیدگاه شما را در مورد زندگی تغییر میده 
اگر تفکرات خشک و غیر انعطاف پذیری دارید سراغ این کتاب نرید
این کتاب با زبان شیوا از گذشته حال و آینده انسان صحبت میکنه و عواملی که باعث همکاری انسان ها با هم شده را به تفکیک و عریان بیان میکنه ،عواملی مثل دین ،تمدن و ....
.
.
اگر مرگ به سراغتون بیاد و این کتاب را نخونده باشی یعنی نادان به دنیا اومدی و نادان از این دنیا میری
          

            عالی بود! بهترین کتاب نان-فیکشنی که امسال خوندم.
جالبترین بخش کتاب برای من، بخشی بود که به توضیح نظرات مختلف درباره مفهوم خوشبختی انسانها میپرداخت و سعی میکرد بفهمه که انسان خردمند بعد از این مسیر طولانی جنگها، انقلابها و حوادث مختلف، بالاخره احساس خوشبختی و رضایت بیشتری میکنه یا نه؟
          

            قطعاً با بسیاری از نظرات یوال نوح هراری هم دل نیستم. بسیاری از نظریه‌هاش شاید محل تردید باشد مثلا در خصوص انقلاب کشاورزی و چرایی آن، من شاید بیشتر نظر عجم اوغلو و رابینسون در چرا ملت‌ها شکست می‌خورند را بپسندم اما بی‌شک این کتاب که با قلمی شیرین و نگاهی منسجم به تحلیل تاریخ بشر پرداخته و نظریه‌ای دقیق در مورد آن مطرح می‌کند باید مورد توجه همه کتاب‌خوان‌ها باشد.
          

            این کتاب جز اولین کتاب هایی است ک هرکسی که قصد مطالعه هدفمند و جدی رو داره  بایدبخونه...ابتدایی ترین مفهوم انسان و جهان
از آغاز تا ب امروز. که نمای کلی از مفاهیم و موضوعاتی ک باید بدونیم و حوزه هایی مثل فلسفه ، تاریخ، کیهان شناسی و فیزیک جامعه‌شناسی  و روانشناسی ک باید جزئی تر دنبالش رفت عمیق شد و مطالعه کرد
          

            قطعا در یک کلام کوتاه نمیشه گفت این کتاب خوبه یا بده.
کتاب با دید زیست شناسی و دیرینه شناسی شروع میشه و اطلاعات خیلی خوب و عالی با دسته بندی فوق العاده از گذشته گونه هومو سیپین ها و نئاندرتال ها و چند تا گونه دیگه شکل خودمون در اختیار خواننده می گذاره . بعد هم دوره ی شکار و جمع آوری و انقلاب کشاورزی و .... تا برسه به همین الآن . 
واقعیت اینه که هراری کار جدیدی نکرده ! امیدوارم طرفدارهاش بهم حمله ور نشن البته :))))) 
خیلی قبل تر از ایشون کریس هارمن تاریخ جهان نوشت که همینا توش بود . با یه تفاوت . 
کریس هارمن مارکسیست بود تا مغز استخوون ، یوال نوح هراری کاپیتالیست . 
همونقدری که تعاریف هارمن توی تاریخ جهان از تضییع حقوق دهقان ها حدود ۷۰۰۰ سال پیش و مظلومیت پرولتاریا اعصاب خورد کن بود ، اینجا هم ، مطرح کردن سرمایه داری به عنوان دین و کیش رو مخه . حداقل برای من که اینطوری بود . خود آدام اسمیت هم همچین ادعایی نداشت.
این کتاب از تاریخ جهان خیلی خوش خوان تر بود . از اون ادبیات خشک تاریخ نویس ها فاصله گرفته و جا به جا نویسنده شوخی و طنز هم قاطی متن کرده . 
قسمت پایانیش برای من خیلی جذاب بود وقتی از احتمالات پیشرفت های آینده می گفت و تخیلات خواننده رو حسابی فعال می کرد . 
نهایتا حتما ارزش خوندن داره . فقط یادتون نره اینایی که ایشون نوشته وحی منزل نیست ، صرفا نظراتش هست .
          

            من هم انسان خردمند را تهیه کردم هم انسان خدا گونه. فصول ابتدایی کتاب انسان خردمند،به شدت تو ذوق می زند.برای خواننده سوال میشود که اصلا چرا باید کتاب را خرید.از شیخی شنیدم، در یک جامعه پویا فرد مسلمان باید همه عقاید را بخواند و بداند و نقد کند.باید گفتگو صورت بگیرد تا حقایق اشکارتر بشود.پس شما هم بخوانید و با هم به نقد بنشینید.البته بهتر است چنین کتابی به امانت گرفته شود چرا که ارزش خرید با این قیمت را ندارد.
در کل اگر حوصله خواندن فصلهای اول کتاب را ندارید، چیز مهمی را از دست نداده اید اما فصل چهار کتاب مقدمه ایی بر جلد دوم انسان خداگونه است.
سرفصلی که جالب توجه است: وحدت بشر
  بخش سوم کتاب ،فصل ۱۲ قانون دین، ص ۲۹۵ تا ص ۳۳۰ به پرده ایی از تفکر نویسنده و آنچه میخواهد شما به آن معتقد شوید،اشاره دارد. قدری تامل کنید. در جای جای این فصل،به دین انسان گرایی ،هیومانیست _چیزی شبیه فرقه شیطانی تلما _، خود پرستی، انسان پرستی، انسان کامل (تفکر نیچه) و آینده این شبهه دین  اشاره دارد.  در این فصل به صراحت از ایدئولوژی های امپریالیسم، لیبرالیسم، مارکسیست و اغلب ایسم ها به دین تعبیر شده؛ آنها را دین میداند هرچند به مذاق خواننده خوش نیاید این ایدئولوژی ها را کیش بخواند.
به نظر میرسد مدتی است که اتاق فکر صهیون ابایی از اشکار کردن انحطاط اعتقادی و اخلاقی در ابعاد اجتماعی بزرگتر (جهانی)، ندارند.گویی رسالت این کتاب، هم فکر کردن خواننده با این فرقه های شیطانیست. چرا که اگر همراه نشویم اصلا انسان کامل شمرده نخواهیم شد و در نظم نوین جهانی جزو گونه های پست تر و قابل انقراض و چیزی شبیه شامپانزه خواهیم بود که قطعا حقوق انسانی نخواهیم داشت.
کتاب حاضر، اهداف دانشمندان صهیون رو در غرب بیان کرده و در جایی عنوان شده که دانشمندان درصدد خلق موجودی زنده با شکل و شمایلی بی مانند از عدم هستند که روح داشته باشه. همینطور در تلاشند که هوش مصنوعی دارای ذهن و هویت، خلق کنند.
ظاهرا نویسنده یهودی  این کتاب ، معمار پروژه نظم نوین جهانی و ریست بزرگ است؛ تو خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل...

سوال دیگری که در کنار سوالات بیشمار، پس از مطالعه کتاب پیش می آید، چرایی تیراژ بالای این کتاب است با وجود سطح پایین بودن مطالب آن، که باعث شده کتاب در ترند پرفروش سالهای اخیر قرار بگیرد. آنهم با چنین بهایی! 
میتوانم خودم را قانع کنم که بالاخره باید با تفکر روزِ جهانی که در آن زندگی میکنیم اشنا بشویم اما چرا هیچ  پیشگفتار نقادانه ی هشدار امیز ابتدای کتاب ارائه نشده؟ یا گردهمایی جهت نقد کتاب برگزار نشده . البته شاید هم برگزار شده و بنده بی اطلاعم.
درسی که می شود گرفت این است که قبل از تهیه کتاب در نمایشگاه یا کتابفروشی ابتدا راجع به نویسنده به درستی تحقیق کنیم و هرگز بخاطر پر فروش بودن کتابی، اقدام به خریدش نکنیم مگر برای شناخت موج فکری که به جامعه تحمیل میشود_توصیه به مطالعه توسط منتقدین جامعه شناسان و روانشناسان محترم و تهیه کنندگان تلوزیونی_.اگر هیچ کدام از این چهار دسته حرفه ایی نیستید توصیه نمی کنم کتاب را خریداری کنید،نه با این نرخ؛ میتوانید امانت بگیریدش.
امیدوارم یادداشت مفید واقع شده باشد.
          

            ۱. هم با زبان اصلی خوندمش و هم با ترجمه نیک گرگین، ترجمه خیلی بهتر از ترجمه های دیگه بود اما ایرادات جزئی هم داشت. اگر واقعا خواستید بخونیدش پیشنهادم خوندن کتاب به زبان اصلیه.
۲.نویسنده معتقد هست به تجربه گرایی و مثل همه‌ی تجربه‌گراهای تاریخ، روشی جز scientific method رو  برای استفاده در شیوۀ بیان وقایع تاریخی قبول نداره. تخیل کردن و گمانه زدن در این روش برای نوشتن استنتاج و نتیجه‌گیری مطلقا ممنوعه و محقق باید صرفا بر مبنای شواهد تجربی و عینی صحبت کنه، در موارد متعدد طبق این روش پیش نرفته هراری، گاهی یک جمله از مقاله‌ای که رفرنس داده گفته و چند پاراگراف بعدش از گمانه زنی‌های خودش. شاید اگر فرصتی شد این نظر رو آپدیت کنم و همه تناقضات علمی نویسنده با اعتقادات خودش در این کتاب رو لیست کنم.
۳. شوربختانه در حال حاضر جوی وجود داره که یا باید معتقد به تکامل(فرگشت) انسان باشی یا بی‌سوادی، مرحوم داروین هم خودش نمی‌دونست زمانی که یک فرضیه رو مطرح می‌کنه باهاش مثل قوانین علمی برخورد میشه نه فرضیه...
۴. این همه تعریف و تمجید ازش واقعا نگران کننده‌ست و یک دلیل دیگه بهم می‌ده که برای انتخاب قدیمیم که نرفتن سمت پر فروش های بازار بود به خودم آفرین بگم. دوستی که گفته بودی با خوندنش بصیرت پیدا کردی و مسیر زندگیت عوض شده، نگرانتم، و امیدوارم تا الان در صحت و سلامت کامل باشی.
          

            حالا بیش از یک ماه از وقتی که کتاب را خواندم می گذرد. چیزهایی که خیلی برایم تازه نبوده فراموشم شده. اما یکی دو قسمت کتاب برایم تکان دهنده بود و هنوز ذهنم درگیر آن است. از همه تکان دهنده تر بخش «...و تا پایان عمر با خوبی و خوشی زندگی کردند» بود و بحثی که درباره خوشبختی می‌کند. 
من قبلاً با تعجب به آدم هایی بر خورده بودم که از دوره‌های سخت زندگی شان به عنوان بهترین دوران های زندگی یاد می‌کردند. نویسنده می‌گوید خوشبختی چیزی نیست جز سطح سروتونین در مغز انسان ها! اگر در سنگر جنگ دشمن محاصره ت کرده باشد و سرا پایت لجن آلود باشد ولی سروتونین مغز تو زیاد باشد خوشبخت تر از وقتی هستی که در ویلای تابستانی ت رمان تازه ای را میخوانی ولی سروتونین مغزت پایین تر از حد متوسط است. 
من از اول کتاب بارها و بارها حس کردم نگاه زیست شناختی نمی‌تواند به تنهایی انسان را تفسیر کند، اما این جا یکهو جا خوردم. 

یکی دیگر هم این جمله طلایی عجیب بود: 

تجمل به ضرورت تبدیل می‌شود. 

و نتیجه اش این بود که هر روش تازه تجملی برای زندگی لامحاله روش های سنتی را از بین می‌برد با بی رحمی تمام. 

یک ایراد هم از کتاب بگیرم. وقتی از انقلاب کشاورزی می‌گوید تعبیرش این است که گندم انسان را اهلی کرد نه بالعکس. خب این گزاره به نظر من بی معنی است. مثلاً چه فرقی میکند بگوییم انسان گاو را اهلی کرد یا بگویم گاو انسان را اهلی کرد؟! انسان پفک را اهلی کرد یا پفک انسان را؟!!

بعدالتحریر:

دو بریده از کتاب:
"در سال ۱۶۲۰ فرانسیس بیکن یک بیانیه علمی به نام ابزار نوین انتشار داد. اودر این اثرعنوان کردکه «دانایی توانایی است». آزمون واقعی «دانش» این نیست که صحت داشته باشدبلکه این است که مارا قدرتمندکند. دانشمندان معمولا چنین فرض می کنند که هیچ نظریهای صد در صد صحیح نیست. در نتیجه، حقیقت، برای دانش، آزمون ضعیفی است. آزمون واقعی کارایی و سودمندی است. نظریه ای که ما را قادر می سازد تا کارهای جدیدی انجام دهیم دانش به حساب می آید."
"اقتصاد سرمایه داری مدرن برای ادامه بقای خود باید دائما تولید را افزایش دهد، مثل کوسه ای که یا باید شنا کند یا خفه شود. اما فقط تولید کافی نیست. کسانی هم باید وجود داشته باشند تا این تولیدات را بخرند، وگرنه صاحبان صنایع و سرمایه گذاران ورشکست خواهند شد. برای جلوگیری از این فاجعه و اطمینان از این که مردم همیشه هر چیز جدیدی را که صنعت تولید می کند می خرند، نوع جدیدی از اخلاق ظهور کرد: مصرف گرایی"

من دنبال این بودم که یک نقد حسابی درباره این کتاب بخوانم چیز زیادی پیدا نکردم. گزارش جلسه نقد کتاب در شهر کتاب هم خیلی مجمل و نارسا بود تا این که این ویدئو از دکتر شروین وکیلی را دیدم که قبلا چندین جلسه افتخار داشته سر درس ایشان بنشینم. به نظرم در مجموع نقدهای ایشان خوب و جدی است:
https://www.aparat.com/v/SeKTV
          

            ای کاش هرکسی حداقل یکبار این کتاب رو بخونه.
مجموعه کتاب های ۱) انسان خردمند ۲)انسان خداگونه ۳)بیست و یک درس برای انسان قرن ۲۱
این مجموعه کتاب برای انسان امروزی باید مثل کتاب‌های مقدس در دوران گذشته باشه. انسان امروزی، انسان بزرگ شده با علم باید این کتاب ها رو راهنمای راه خودش قرار بده.
چقدر خوبه که هرکدوم از ما از تاریخچه خودمون، اینکه از کجا اومدیم و در طول زمان چقدر تغییر کردیم و البته اینکه ساختار امروزی دنیای ما چجوری تشکیل شده رو بدونیم.
البته باید اشاره کرد که شاید این کتاب برای همه هم مناسب نباشه. کسی باید سراغ این مجموعه کتاب بره که دید بازی داشته باشه و با تعصب با مفاهیم بحث شده توی این کتاب برخورد نکنه، اگر قرار باشه با تعصبات دینی این کتاب رو بخونید، قطعا لذت نمی‌برید و چیزی هم ازش دریافت نمی‌کنید. و قطعا هم باید اشاره کرد که این کتاب ها صرفا قرار نیست عقیده شما رو تغییر بدن، فقط شاید نیاز باشه با دید بازتری به گذشته و تاریخچه خودمون نگاه کنیم و با دیدی باز به سمت آینده بریم.

شاید بد نباشه که این نکته رو هم درنظر بگیریم که کسی که این کتاب رو نوشته، آقای هراری، همچین آدم بدون اسم و نامی نیست، ایشون در دانشگاه آکسفورد یکی از بهترین دانشگاه های دنیا تحصیل کردن و تحقیقات و نوشته های ایشان خیلی هم مورد تقدیر قرار گرفت و کتاب هاشون هم که جزو پر فروش ترین کتاب های کشور های مختف قرار گرفت.
در آخر باید گفت که همه ما، مخصوصا مردم کشور خودمون ایران باید با اندیشه ها و مفاهیم این کتاب آشنایت پیدا کنن و با دنیای امروزی، با دنیای علمی، با شیوه علمی برخورد کنند.