یادداشت‌های محمد ملاعباسی (32)

          پروست در دیباچه‌ی "در جستجوی زمان از دست رفته" می‌گوید بین شخصیت‌های کتاب مقدس، دلش بیش از همه برای نوح می‌سوخته، چون چهل روز به‌خاطر توفان در کشتی‌اش زندانی بوده. 
این کش‌آمدن زمان، وقتی در فضایی تنگ گرفتار شده‌ای و هیچ‌کاری نمی‌توانی بکنی جز صبر، عمیقا مرا هم درگیر خودش می‌کند. شاید به همین خاطر است که بی‌آنکه تجربه‌ای از دریا داشته باشم، هیچ درون‌مایه‌ای در رمان و سینما و تاریخ و مستند، به‌اندازه سفرها و نبردهای دریایی چشمم را خیره نمی‌کند.  
ویجر شرحی است از ناچیزی بشر در برابر مهابت دریا. از فلاکت و درد و به تعبیر نویسنده، مرض لاعلاج "امید". مثل پروست، "مدت‌ زمان‌ها"  دلمشغولم می‌کرد. شبی را زیر باران خوابیدن، از فرط خستگی. هجده روز بیکار نشستن تا باد موافقی بوزد. یک ماه در سخت‌ترین شرایط راهی را رفتن و بعد شکست خوردن و برگشتن به نقطه اول. پنج سال آوارگی و گرسنگی به پای هیچ. روزها ماه‌ها سال‌ها. شاید دارم پیر می‌شوم که اینطور از خواندن درباره مردانی که عمرشان را تباه می‌کنند احساس آسودگی و خشنودی می‌کنم، ولی به هر ترتیب این کتاب برایم حال غریب ساعت‌هایی که موبی‌دیک را می‌خواندم زنده کرد. و سال‌ها بود که از یادم رفته بود این حال غریب.
        

          بالاخره آخر عمری نشستم این رو خوندم. ولی واقعا دیگه از سنم گذشته و اصلا ارتباط نگرفتم. 
        

          من تا یک مرحله‌ای از زندگی، اشتیاق زیادی به خوندن کتاب‌های خوب داشتم. بعدش علاقه‌ام رفت سمت اینکه نویسنده‌های کتاب‌های خوب، "چطوری" اون‌ها رو نوشتن؟ این اتفاق تو علاقه‌ام به روان‌شناسی هم افتاده‌. یعنی الان، بیشتر از اینکه بخوام مطالب روان‌شناختی بخونم، دوست دارم بدونم "روان‌شناس‌ها چطوری فکر می‌کنند". این کتاب یه جور منبع درسی اصلی تو روان‌شناسی به شمار میره، مهم‌ترین مکتب‌های فکری روانشناسی و نوع نگاهشون به بیماری‌ها و آسیب‌های روانی و شیوه پیشنهادی‌شون برای درمان رو توضیح میده. خواننده مبتدی شاید به نظرش سخت بیاد کتاب... ولی خواننده‌ای که مهارت‌‌های متوسط خوندن داشته باشه راحت می‌تونه باهاش جلو بیاد. عالیه و من از خوندنش سیر نمی‌شم. 
        

          از این کتاب‌هایی که از طوفان نوح به این ور، هیچکس از کتابخونه قرضشون نگرفته، ولی خوندنی و جالب و آموزنده‌اند. اگه به جنگ سرد علاقه دارید (خیلی جمله خنده‌داریه، واقعا کی به جنگ سرد علاقه داره؟:)) ذهنتون رو نظم می‌ده و وقایع مهم رو تشریح می‌کنه. آهان فهمیدم، اگه می‌خواید بسترهای اجتماعی فیلم اوپنهایمر رو خوب درک کنید :)) این کتاب رو بخونید. 
        

          از معدود کتاب‌های تالیفی جالب توجه درباره تاریخ معاصر. مفصله و جزئیات بسیار داره، ولی هسته استدلالش اینه: چیزی که ما به‌عنوان "معضل فقر" در ایران معاصر می‌شناسیم، احتمالا بیش از همه به‌خاطر سیاست توسعه و گسترش راه‌ها و جاده‌های بین شهری به وجود امده. چون جاده‌ها امکان این را فراهم کردند که فقرا از محل زادگاه‌شان، راه بیفتند و بیایند در حاشیه‌ی شهرها تجمع کنند و توی خیابان‌ها گدایی کنند و... یعنی معضل فقر را اساسا "جابه‌جایی فقر" و مرئی‌شدن آن در شهرهای کلان ساخت. نثرش احتمالا برای مخاطب عمومی فنی به نظر بیاد، باوجوداین، خوشخوان و دلچسبه. روایت‌های شخصی‌ای که از به قول خودش "مستمندترین مستمندان" می‌ده هم بسیار جالب.
        

          بیشتر حوصله‌سربر، ولی چند جایی هم جالب و آموزنده.
        

          از این کتابایی که سمت درست تاریخ وایمیستن و اینا. نات مای تایپ.  
        

          خوندنش کار راحتی نیست واقعا. فنی، نیازمند اطلاعات زمینه‌ای و گاهی هم بی‌ربط به وضعیت ما. بااین‌حال، یکی از کارهای مهم اپل هست و کلیدی برای فهمیدن کلیت پداگوژی انتقادی.
        

          به رمان‌های آمریکایی علاقه دارید؟ ترجمه‌های نجف دریابندری؟ وای دهه چهل خیلی باحال؟ شما بخشی از برنامه سازمان سیا برای دشمنی علیه شوروی و دوستی با جهان سرمایه‌داری هستید. 
کتاب بیشتر، دقیق‌تر و فراتر از این حرفه البته :)
        

          حیرت‌انگیز. حیرت‌انگیز. یکی از قشنگ‌ترین کتاب‌هایی که تو این سال‌ها خوندم. همه‌چیز به قاعده. همه‌چیز ستودنی.
        

          این کتاب در ژانر به اصطلاح "تاریخ از پایین" یکی از اولین و مشهورترین‌هاست. نویسنده _که پسر ناتالیا گینزبرگ (رحمت‌الله علیها) است_ از روی اسناد به‌جا مانده از یک دادگاه تفتیش عقاید تلاش کرده زندگی یه آسیابان قرن شونزدهمی رو بازسازی کنه. نثر کتاب روایی و نسبتا ساده است، ولی فنی و جزئی و دقیق. خطر سر رفتن حوصله. 
آهان، اینم بگم: عقیده اصلی آسیابانه، این بوده که جهان همونجوری به وجود اومده که پنیر از فساد شیر به وجود میاد (اگه تا حالا تلاش کرده باشید پنیر درست کنید، می‌دونید که خیلی شگفت‌انگیزه.) کرم‌ها هم یه نقشی اون وسط داشتن که یادم نمیاد. 
        

          مسئله اصلی کتاب اینه که چپ‌ها بعد از برملا شون جنایات استالین و علی‌الخصوص بعد از فروپاشی شوروی در ۱۹۸۹ چطور با این شکست عظیم کنار اومدن. کتاب پیچیده‌ایه، اما حرفش در یک جمله، درخشانه: می‌گه وقتی افق "پیروزی" کنار رفت، چپ‌ها به منطق "زندگی سراسر مبارزه‌ است" روی آوردند. درحالی که قبل از اون، قرار نبود زندگی سراسر مبارزه باشه، قرار بود مبارزه کنن تا پیروزی. ولی بعد از شوروی، دیگه پیروزی‌ای متصور نبود. 
اینطوری چپ وارد یک فاز "مالیخولیایی" شد. فازی که برای دوام آوردن در شرایط "شکست دائمی" مناسبه. 
        

          بهتر از چیزی بود که انتظار داشتم. خوبیش اینه که کوتاهه و یکی دو ساعته میشه خوندش. تصویری که از خوشی و سادگی مردم کوبا می‌ده تو ذهنم مونده و یه جاش که با اسب می‌ره گردش بین کشتزارهای تنباکو. 
        

          مترجمش در این حد به موضوع مسلطه که "نایجل فاراژ" رو ترجمه کرده به "نیگل فاراگه". نویسنده‌اش ولی محبوب منه. کتاب از نوشته‌های مهم بلومنتاله. توضیحاتش درباره نقش آمریکا در گسترش بی‌ثباتی و تروریسم در خاورمیانه فوق‌العاده است. نیاز به کمی اطلاعات زمینه‌ای هم داره‌. مثلا اگه اسم ایمن الظواهری به گوشتون نخورده تا حالا، احتمالا خوندن این کتاب براتون سردرگم‌کننده خواهد بود. گفتم ترجمه‌اش افتضاحه؟ هوم. یه بار دیگه هم بگم. ترجمه‌اش افتضاحه. 
        

          اگنس کالاردِ شگفت‌انگیز، یه یادداشت درباره سفر داره که حرف اصلیش اینه که عشق سفرها همیشه می‌گن سفر خوبه، چون سفر آدم رو "تغییر" می‌ده. ولی سفر نه‌تنها هیچکس رو تغییر نمی‌ده، بلکه کلیشه‌های ذهنی و حس خودبرتربینی‌ش رو بیشتر هم می‌کنه. سفر ما رو به آدم‌های بدتری تبدیل می‌کنه، نه بهتر. این کتاب راهنمای گام به گام اثبات حرف کالارده. 
        

          پادشاه کتاب‌ها. حقیقت پوپری که فقط میشه بهش نزدیک شد، و هیچ‌وقت بهش نمی‌رسی. 
        

          بگذاریدش لای کفنم.
        

          یه بار وسطش گریه‌ام گرفت از اینکه چرا نمی‌تونم مثل دولت‌آبادی بنویسم. آدمیزاد موجود رقت‌انگیزیه.
        

          چندتا مقاله‌ی واقعا خیره‌کننده داره. از این کتاب یاد گرفتم قاجارها احمق نبودن و تو چه دنیای پیچیده‌ی پرآشوبی تلاش می‌کردن مملکتشون رو نگه دارن.
        

          شروعش خیلی خوب، وسطش خسته‌کننده، آخرش رو هم نخوندم.