یادداشت‌های محمدرضا خراسانی زاده (739)

            من (راوی)، پائولو و گوردون، سه نوجوان هم محلی و هم مدرسه‌ای هستند که یک گروه دوستی سه نفره دارند و تقریبا تمام بازی‌ها، تفریحات و برنامه‌هایشان را با هم انجام می‌دهند و زندگیشان بدون یکدیگر خشک و خالی است. نفر اصلی و مغز متفکر این گروه سه نفره، گوردون است که با ایده‌های عجیب و غریب و برنامه‌های خاصش، عموما همه را در دردسر می‌اندازد. این سه در فضای مدرسه، خانه، محله، برنامه‌های اجتماعی و تفریحی ویژه نوجوانان و هرجایی که فکرش را بکنید می‌روند و در ماجرایی گیر می‌افتند و بعد از آن تلاش می‌کنند تا به نحوی مشکلات پیش آمده را حل کنند تا دردسر کمتری برایشان درست شود.
در تمام ماجراها و اتفاقات هم طنز موقعیت خوبی برقرار است که مخاطب را به خوبی سرگرم می‌کند. 
کتاب مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است که خواندن هرکدام زمان زیادی را از مخاطب نمی‌گیرد جز چند مورد خاص، داستان‌ها به یکدیگر مربوط نیستند اما گاه نشانه‌ای از یک اتفاق در ماجرا در ماجرایی دیگر بیان می‌شود. در این جلد که مجموعه‌ای از داستان کوتاه‌های دو جلد در نسخه اصلی است، 21 داستان و ماجرا قرار دارد. عنوان اصلی مجموعه که "چشمت روز بد نبیند" است، جمله‌ای است که در همه این 21 داستان استفاده شده و نقطه عطف ماجراهاست که نقشه، برنامه و حرکت این سه دوست شلوغ و دردساز ساز، به نحوی به هم ریخته و دردسر تازه‌ای ایجاد شده که باید به نحوی جمع بشود. البته در کنار شیطنت‌ها، کارهای جالب و مفیدی نیز برای بقیه انجام می‌دهند که گاه در انجام همان‌ها هم خرابکاری‌هایی پیش می‌آید. اتفاقات و ماجراها اصلا تکراری نیستند و هرکدام تازگی و فضای خاص خودشان را دارند و این مسئله به جذابیت اثر افزوده است.
به واسطه پسر بودن هرسه شخصیت اصلی داستان و جنس اتفاقات و ماجراها که کاملا پسرانه است، مخاطب اصلی این اثر پسران نوجوان هستند و برای دختران نوجوان شاید جذابیت خاصی نداشته باشد.
          
            ناتا دختر نوجوانی است که بخاطر فقر خانواده به‌عنوان کنیزی از آفریقا فروخته می‌شود و سر از حجاز و یثرب و خانه سعد بن عباده درمی‌آورد. در این زمان کم‌کم آوازه سخنان پیامبر در مکه به گوش یثربیان رسیده است و فضای این شهر به سمت گرویدن به اسلام و در نهایت هجرت پیامبر می‌رسد و نوری در دل ناتا برای رهایی با ورود اسلام طبق تعالیم پیامبر روشن می‌شود. در ادامه برخی وقایع مهم دوران پیامبر در مدینه تا ماجرای سقیفه را در این داستان مرور می‌کنیم. تغییر و تحولات اجتماعی و فرهنگی پس از ورود پیامبر به مدینه نسبت به قبل از آن، تا حد خوبی بیان شده است. 
در طول داستان هرجا که نویسنده روی موضوعی تمرکز کرده، بسیار عالی توانسته آنرا به تصویر بکشد ولی در برخی قسمت‌ها بعضی از روایت‌ها خیلی سریع و مروروار رد می‌شوند. 
داستان دو راوی دارد: ناتا و خوله دختر سعد که این دو زاویه دید به بیان بهتر داستان کمک کرده فقط برخی قسمت‌ها تکرار روایت‌ها کمی اضافه به نظر می‌آید. در کل کتاب خوبی است.
          
            در جلد دوم مجموعه روایت تفکر، فرهنگ و تمدن، دوران تمدن اسلامی از ظهور اسلام تا انتهای صفویه را مرور می‌کنیم.
در این جلد پس از مرور دوران پیامبر تا انتهای دوران بنی عباس، شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران اسلامی با رویکرد خاندان‌های ایرانی، سلسله‌های ترک، دولت‌های فاطمی و اسماعیلی، تجاوزات مسیحیان و امپراطوری عثمانی بررسی شده و سپس به چرایی زوال تمدن اسلامی با توجه به همه مغول‌ها و اتفاقات پس از نیز پرداخته شده است.
در بخشی دیگر فضای جریان‌های فکری، نطام علمی، هنر و ادیات و سایر وجوه تمدنی دوران اوج تمدن اسلامی بیان شده و در فضل آخر به طور مفصل‌تری نسبت به فصول پیشین، دوران صفویه و ویژگی‌های آن بیان شده است.
به طور کل حتی با وجود برخی ایرادات ریز، با مطالعه این اثر می‌توان دید کلی خوبی نسبت به فضای کلی دوران اسلامی مخصوصا ایران به دست آورد. هرچند که برای اطلاعات جزئی‌ترو تحلیل بیشتر و بهتر بسیاری از چرایی‌های اتفاقات مختلف مطرح شده در کتاب، نیاز به مطالعه منابع بیشتری نیز هست.
          
            کریم، پسر نوجوانی از اهالی رام الله فلسطین است. شهری که مدام توسط اسرائیلی‌های غاصب کوچک و محدود می‌شود. شهرک نشینان و نظامیان صهیونیست هر روز بیشتر به مردم شهر فشار می‌آورند و تعدادی شهید و زخمی می‌شوند. کریم عاشق فوتبال است و با دوستانش جانی و هوپر، می‌خواهند یک زمین کوچک سنگلاخ را به زمینی مناسب فوتبال بازی کردن تبدیل کنند؛ اما اگر این اسرائیلی ها بگذارند...
الیزابت لرد در این کتاب، به خوبی توانسته سختی زندگی و محدود بودن فلسطینی‌های ساکن کرانه باختری را به تصویر بکشد. نوجوانان پر آرزویی مانند کریم که وقتی بیشتر با شرایط واقعی زندگی آشنا می‌شوند، لیست آرزوهایشان از تبدیل شدن به فوتبالیستی بزرگ، به قهرمان نجات بخش فلسطین و حتی به می‌خواهم زنده بمانم ختم می‌شود.
در کنار به خوبی به تصویر کشیدن غصب زمین‌ها و خانه‌ها و به ذلت کشیدن فلسطینی‌ها توسط اسرائیلی‌ها، بحث تلاش برای مبارزه و گرفتن حق خود از این غاصبان صهیونیست نیز به خوبی در کتاب به تصویر کشیده شده است.
یک تکه زمین کوچک، می‌تواند مخاطبینش مخصوصا نوجوانان را وسط این همه اخبار متعدد از فلسطین، کمی به زندگی واقعی آنان البته با مدل زندگی در کرانه باختری نه فضای غزه نزدیک کند.