بریده‌های کتاب لیلا رضائی نژاد

اگــر می بینــی کــه ابولهب ها بــه تدریج در شــعله هاى عــذاب فرو می روند و بیشــتر می ســوزند، به همین خاطر اســت، که کفرِ بیشــتر، محرومیت بیشــتر و ضعف بیشــتر و رنج بیشــتر و ســوختن بیشــتر را به دنبال می اورد و اگــر می بینی که ابوذرهــا به تدریج به آن لطافت ها و آگاهی ها و قدرت ها و وســعت ها و امن ها می رســند، باز از همین جاســت، که شــکر، وســعت می آورد، نعمت می آورد و در این وسعت، امن است و تسلط است و بهره بردارى زیاد حتی از امکانات کم.

آنها که خودشــان را باخته اند، ایمان نمی آورند؛ و این همان نکته اى اســت کــه بارها مطرح شــده اســت کــه ایمان به خــدا و ایمان بــه روز دیگر، دنبالۀ ایمان به خویش است. انسانی که خودش را گم کرده، دنبال خــدا نمــی رود؛ و اگــر خدایــی هــم داشــته باشــد، این خــدا محکوم اوســت و یــا دکور زندگی اوســت، نــه درمتن و نه حاکــم در وجود او و هستی او.

چه دردناک است روزی که پرده های غفلت از جلوی چشمانت کنار می رود و می بینی تو که با این استعدادهای عظیم به دنیا آمده بودی تا این دنیا را در وجود خود جای دهی و خود را به رشد و فلاح برســانی، خــود را از ایــن عظمت هــا محــروم کرده ای و نــه تنها خاک نشــدی تا هســتی را بپرورانی و به آن حرکت دهی که آتشی شدی به جان تمام سرمایه هایت و خود را چنان سوزانده ای که قدر وجودت شــده اســت همین ســنگ و شــده اســت همین ســنگ و کلوخ دنیــا؛ چراکه دنیــا را مقصود خود گرفتــی و غافــل بودی از اینکه هرآنچه مقصد خــود قرار دهی، همان شکل نهایی تو می شود. و این قرآن اســت که به تو می نمایاند این آتش، آتشــی نیســت از بیــرون، بلکــه ایــن، وقتی اســت کــه از خــودت می ســوزی؛ آن هم نه آتشــی در ســطح دســت ها، کــه آن مربوط بــه خســارت های عمل تو است؛ بلکه آتشی که قلب ها را فرا گرفته است؛ چراکه تو وجودت را باخته ایو آتش زدی

محاسبه آغاز شد. گاهي به برخي اعمالم فکر مي کردم که به نظر من خيلي خوب بوده، اما مي ديدم که به علت نيت غير خدايي که داشتم پوچ شده و اصلاً در محاسبات الهي به حساب نيامده بود! مي خواستم بگويم كه اين شغل را كه با هزاران خطر و گرفتاري همراه است براي خدا انتخاب كردم، اما نشانم دادند كه من به دنبال يك شغل ثابت و آبرومند بودم و سر از اينجا درآوردم. يعني خيلي نيت الهي در آن نمايان نبود. حتي اشاره كردم كه من در فلان مأموريت خيلي سختي كشيدم تا آبروي اسلام و ايران حفظ شود، اما به من نشان دادند كه خيلي اصرار داشتي به نام خودت اين مأموريت گزارش شود و به خاطر آن مأموريت، حسابي تشويق شدي و مُزدت را گرفتي!

علی علیه‌السلام وقتی معاویه یا عثمان یا خوارج و یا سایر جریانها را تحلیل می‌کند، عجیب تحلیل می‌کند. از جمله درباره خوارج این طور می‌فرماید: ثُمَّ اَنْتُمْ شِرارُ النّاس شما بدترین مردم هستید. به این مقدس‌مآب‌ها می‌گوید: شما بدترین مردم هستید. چرا؟ ما اگر باشیم می‌گوییم: ای آقا، بالأخره هرچه باشد آدمهای بی‌ضرری هستند، آدم‌های خوبی هستند. ما این جور آدمها را می‌گوییم آدمهای خوب. از نظر ما این‌ها آدم‌های خوب هستند. ولی آیا می‌دانید چرا علی می‌گوید شما بدترین مردم هستید؟ جمله بعدش این است: وَ مَنْ رَمی بِهِ الشَیْطانُ مَرامِیَهُ وَ ضَرَبَ بِهِ تیهَهُ شما به این دلیل بسیار مردم بدی هستید که تیرهایی هستید در دست شیطانها؛ شیطان شما را به منزله تیر قرار می‌دهد، در کمان خودش می‌گذارد و هدف خود را میکوبد.علی علیه السلام میگوید شما ابزار بسیار قاطعی هستید در دست شیطان ها.

اصل دیگری که برای مذهب خودشان تأسیس کردند که باز حاکی از تنگ‌نظری و جهالت اینها بود، این بود که گفتند: اساساً عمل جزء ایمان است و ایمان منفکّ از عمل نداریم. مسلمان به گفتن «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه‌ُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدا رَسولُ اللّه‌ِ» مسلمان نیست. مسلمان اگر نمازش را خواند، روزه‌اش را گرفت، شراب نخورد، قمار نکرد، زنا نکرد، دروغ نگفت، و اگر از هر گناه کبیره‌ای پرهیز کرد، تازه اولِ اسلامش است. و اگر مسلمان یک دروغ بگوید، اصلاً او کافر است، نجس است و مسلمان نیست. اگر یک بار غیبت کند یا شراب بخورد، از دین اسلام خارج است. مرتکب کبیره را از دین اسلام خارج دانستند.

از اصول خوارج : کسی از ماست که اولاً معتقد باشد که هم عثمان کافر است، هم علی، هم معاویه و هم کسانی که به حکمیت تسلیم شدند، خود ما هم کافر شدیم ولی ما توبه کردیم، و فقط هر کسی که توبه کند مسلمان است نتیجه این شد که فقط خودشان (این مقدسها) در دنیا مسلمانند، [گویی می‌گفتند] در زیر این قبّه آسمان غیر از ما دیگر مسلمانی وجود ندارد.

مخالفان علی با مخالفان پیغمبر این تفاوت را داشتند که مخالفان پیغمبر عده‌ای بودند کافر و بت‌پرست و در زیر شعار بت‌پرستی با پیغمبر مبارزه می‌کردند، منکر خدا و توحید بودند و انکار خدا و توحید را هم علنی می‌گفتند، تحت شعار «اُعْلُ هُبَل» زنده باد هُبل، با پیغمبر مبارزه می‌کردند، پیغمبر هم شعار روشنی داشت: اَللّه‌ُ اَعْلی وَ اَجَلُّ از همه بزرگتر خداست. اما علی با یک طبقه دانای بی‌دین مواجه شده است که متظاهر به اسلام‌اند ولی مسلمان واقعی نیستند، شعارهایشان شعارهای اسلامی است و هدفهایشان بر ضد اسلام

رسول اكرم: «از همه قويتر و نيرومندتر آن كس است كه اگر از يك چيزى خوشش آمد و مجذوب آن شد، علاقه به آن چيز او را از مدار حق و انسانيت خارج نسازد و به زشتى آلوده نكند؛ و اگر در موردى عصبانى شد و موجى از خشم در روحش پيدا شد، تسلط بر خويشتن را حفظ كند، جز حقيقت نگويد و كلمه اى دروغ يا دشنام بر زبان نياورد؛ و اگر صاحب قدرت و نفوذ گشت و مانعها و رادعها از جلويش برداشته شد، زياده از ميزانى كه استحقاق دارد دست درازی نکند

علمى كه جايش توى بقچه و قابل دزديدن باشد، آن علم نيست، برو فكرى به حال خود بكن. اين گفته ساده عاميانه، تكانى به روحيه مستعد و هوشيار غزالى داد. او كه تا آن روز فقط فكر مى كرد كه طوطى وار از استاد بشنود و در دفاتر ضبط كند، بعد از آن در فكر افتاد كه كوشش كند تا مغز و دماغ خود را با تفكر پرورش دهد و بيشتر فكر كند و تحقيق نمايد و مطالب مفيد را در دفتر ذهن خود بسپارد. غزالى مى گويد: «من بهترين پندها را، كه راهنماى زندگى فكرى من شد، از زبان يك دزد راهزن شنيدم.

بسم اللَّه، يعنى نشان خدا، يعنى علامت خدا. بسم اللَّه كلمه نيست، حرف نيست. يك مرحله از آگاهى و يك جريان از معرفت است، يعنى أَتَوَسَّمُ بِسْمِهِ اللَّه، يعنى خودم را با نشان خدا علامت مى گذارم، يعنى علامتى ديگر و نشانى ديگر نمى خواهم، يعنى وجود من نشان از معبودهاى ديگر ندارد، يعنى گفتار و كردار و پندار من از عامل ها و انگيزه هاى ديگر الهام نمى گيرد. آن وقت که با بسم الله به غذا خوردن مینشینی ،یعنی این خوراک از هوس،از عادت،از لذت مارک و نشانی ندارد.

هنگامى كه تو تمام مى شوى و نيست مى شوى و به عجز مى رسى، تازه شروع قدرت است و اوج نيرومندى و آغاز هستى كه فنا شرط بقاست. وقتى ديوار وجود تو در هم مى ريزد، آن وقت با توانى ديگر راه مى افتى، كه تمام فشارها به همين خاطر بود كه اين ديوارها بشكند و تو به اين وسعت راه يابى