بریده‌های کتاب وقتی که از خودت می سوزی

«اى سرپرست من! من به‌سوى تو آمده‌ام؛ هم براى ديدار و هم براى مهمانى و هم براى پناه. پناه نه از دشمن و نه از بيگانه؛ پناه از جنايت خودم كه بر خودم روا داشتم و پناه از اين هيزم‌هايى كه بر پشتم نگاه داشته‌ام»

این ها که از دنیا بزرگتر هستند و دنیا در دستشان سنگینی ندارد و در دلشان جلوه ای ندارد و در چشمشان حتی برقی نمی آورد، اینها باید دنیا را به دست بگیرند. این ها که از گردونه دنیا بیرون آمده‌اند، باید گرداننده باشند؛ که در دنیا ابوتراب ها زیاد می‌شوند و می‌رویانند، نه ابولهب ها که کم می‌آورند و می‌سوزانند.

دســت هاى ابولهــب، کارهــاى او، قــدرت او بی حاصــل اســت، بی بار اســت، زیانبار اســت؛ چون کارهاى زیاد مادام که در جایگاه خود ننشســته باشــد، حاصلی ندارد. انسانی که در جایگاه خودش قــرار نگرفته، کارهایش گره گشــا نیســت و حجم عملش تــو را اغفال نکند. حجم عملِ هزار عمله اى که بدون نقشه، کار می کنند، وبال خودشــان و صاحب کارشــان اســت؛ چــون آنجا که طرح در دســت نیســت و نقشــی به دســت نیامده، عمل بی حاصل است عمل با طرح ،و طرح با هدف، و هدف با قدر انسان، در رابطه است

دلى كه از عشق‌هاى ديگر پُر است و هزار رنج دارد، از عشق خدا سرشار نمى‌شود. كوزه به‌اندازه‌اى كه از هوا خالى شده، از آب پر مى‌شود.

انسان از صبح تا شام با چیزهایی شاد می‌شود و از چیزهایی می‌رنجد. چیزهایی در او مؤثر هستند. هنگامی که این مؤثرها و محرک‌ها از درجه وجودی انسان پایین‌تر باشند و با این وصف او را دگرگون کنند، در این هنگام خسارت وجودی انسان آغاز می‌شود.

آنجا كه انسان به عجز مى‌رسد، اگر به كمك و مددى معتقد باشد، به يأس نخواهد رسيد. مؤمن به عجز مى‌رسد، اما به يأس هرگز

"دلی که از عشق های دیگر پر است و هزار رنج دارد ، از عشق خدا سرشار نمی شود. کوزه به اندازه ای که از هوا خالی شده،از آب پر می شود. مغرور نباش که در کنار فراتی و در میان آب! کوزه واژگونِ در میان آب، از آب خالی ست."

انسان باید ادامه بیابد و جهتی نامحدود بگیرد، تا آنجا که بهشت هم مقصود او نباشد، که بهشت منزل اوست نه مقصد او.

اگــر می بینــی کــه ابولهب ها بــه تدریج در شــعله هاى عــذاب فرو می روند و بیشــتر می ســوزند، به همین خاطر اســت، که کفرِ بیشــتر، محرومیت بیشــتر و ضعف بیشــتر و رنج بیشــتر و ســوختن بیشــتر را به دنبال می اورد و اگــر می بینی که ابوذرهــا به تدریج به آن لطافت ها و آگاهی ها و قدرت ها و وســعت ها و امن ها می رســند، باز از همین جاســت، که شــکر، وســعت می آورد، نعمت می آورد و در این وسعت، امن است و تسلط است و بهره بردارى زیاد حتی از امکانات کم.

آنها که خودشــان را باخته اند، ایمان نمی آورند؛ و این همان نکته اى اســت کــه بارها مطرح شــده اســت کــه ایمان به خــدا و ایمان بــه روز دیگر، دنبالۀ ایمان به خویش است. انسانی که خودش را گم کرده، دنبال خــدا نمــی رود؛ و اگــر خدایــی هــم داشــته باشــد، این خــدا محکوم اوســت و یــا دکور زندگی اوســت، نــه درمتن و نه حاکــم در وجود او و هستی او.

«ایمان و عشق خدا در دل مومن به کمال نمی رسد مگر آنجایی که باکش نباشد که چه کسی دنیا را خورد » دلی که از عشق های دیگر پر است و هزار رنج دارد ، از عشق خدا سرشار نمی شود

خوبی و بدی آدم ها و حرف ها و عمل ها، دلیل خوبی و بدی مکتب نیست. دلیل خوبی و بدی راه نیست. راه را و مکتب را ، فقط با هدف و شعاری که دارد نقد می زنند، نه با آدم های خوب و بدش و نه با حرف های خوب و بد آدم ها و نه با عمل های خوب و بد آن ها ‌.

آن‌جا که این انسانِ بی‌خود، در محدوده اتاق و خانه‌اش و کوچه و محله اش و شهر و کشورش و یا فقط در پهنای زمین مطرح است و آن‌جا که این انسانِ بی‌خود، و محدود و آواره، آرمانی تا حد ثروت و لذت و قدرت و زینت‌ها دارد، این پیداست که ابولهب زیان‌کار نیست و خسارت زده نیست.

اگر مى‏بينى كه ابولهب ‏ها به تدريج در شعله‏ هاى عذاب فرو مى ‏روند و بيشتر مى‏ سوزند، به همين خاطر است كه كفر بيشتر محروميت بيشتر و ضعف بيشتر و رنج بيشتر و سوختن بيشتر را به دنبال مى ‏آورد. «سيصلى‏ نارا ذات لهب».

بارهــا ایــن نکته مطرح شــده که قرب و بعد انســان، در گرو شــکر و کفــر اوســت،1 نــه در گــرو موقعیت هــا و نعمت هــا و امکانــات

لا يجِدُ الرّجلُ حلاوةَ الإيمانِ في قَلبهِ حتّى لا يُباليَ مَن أكلَ الدُّنيا ایمان و عشق خدا در دل مومن به کمال نمیرسد مگر آنجایی که باکش نباشد که چه کسی دنیا را خورد.