بریده‌های کتاب وقتی که از خودت می سوزی

آن‌جا که این انسانِ بی‌خود، در محدوده اتاق و خانه‌اش و کوچه و محله اش و شهر و کشورش و یا فقط در پهنای زمین مطرح است و آن‌جا که این انسانِ بی‌خود، و محدود و آواره، آرمانی تا حد ثروت و لذت و قدرت و زینت‌ها دارد، این پیداست که ابولهب زیان‌کار نیست و خسارت زده نیست.

اگر مى‏بينى كه ابولهب ‏ها به تدريج در شعله‏ هاى عذاب فرو مى ‏روند و بيشتر مى‏ سوزند، به همين خاطر است كه كفر بيشتر محروميت بيشتر و ضعف بيشتر و رنج بيشتر و سوختن بيشتر را به دنبال مى ‏آورد. «سيصلى‏ نارا ذات لهب».

بارهــا ایــن نکته مطرح شــده که قرب و بعد انســان، در گرو شــکر و کفــر اوســت،1 نــه در گــرو موقعیت هــا و نعمت هــا و امکانــات

لا يجِدُ الرّجلُ حلاوةَ الإيمانِ في قَلبهِ حتّى لا يُباليَ مَن أكلَ الدُّنيا ایمان و عشق خدا در دل مومن به کمال نمیرسد مگر آنجایی که باکش نباشد که چه کسی دنیا را خورد.

آنچه که بر روی من اثر می‌گذارد، همان نشان‌دهندهٔ جریان وجود من است، که علی می‌گوید:" ارزش هر کسی برابر همان چیزی است که آن را خوب می‌شمارد."

غفران پاک کردن است و رحمت دوباره بخشیدن.

"تا بر آنچه از دستتان رفته، غمگین نشوید و به آنچه به شما داده، شاد نشوید." (لِّكَيۡلَا تَأۡسَوۡاْ عَلَىٰ مَا فَاتَكُمۡ وَلَا تَفۡرَحُواْ بِمَآ ءَاتَىٰكُمۡ) ۲۳ حدید.

چه دردناک است روزی که پرده های غفلت از جلوی چشمانت کنار می رود و می بینی تو که با این استعدادهای عظیم به دنیا آمده بودی تا این دنیا را در وجود خود جای دهی و خود را به رشد و فلاح برســانی، خــود را از ایــن عظمت هــا محــروم کرده ای و نــه تنها خاک نشــدی تا هســتی را بپرورانی و به آن حرکت دهی که آتشی شدی به جان تمام سرمایه هایت و خود را چنان سوزانده ای که قدر وجودت شــده اســت همین ســنگ و شــده اســت همین ســنگ و کلوخ دنیــا؛ چراکه دنیــا را مقصود خود گرفتــی و غافــل بودی از اینکه هرآنچه مقصد خــود قرار دهی، همان شکل نهایی تو می شود. و این قرآن اســت که به تو می نمایاند این آتش، آتشــی نیســت از بیــرون، بلکــه ایــن، وقتی اســت کــه از خــودت می ســوزی؛ آن هم نه آتشــی در ســطح دســت ها، کــه آن مربوط بــه خســارت های عمل تو است؛ بلکه آتشی که قلب ها را فرا گرفته است؛ چراکه تو وجودت را باخته ایو آتش زدی

اگر تمامى افرادِ يك راه خوب بودند، اين دليل خوبى آن راه نيست؛ اگر همه صداقت داشتند، اين دليل خوبى آن راه نيست؛ چون آنچه كه به صداقت ارزش مى‌دهد، همان هدف و جهتى است كه صداقت در آن قرار گرفته. كسانى كه در كنار هيتلر، با صداقت مى‌جنگيدند و يا به‌خاطر پفيوزها، با صداقت آدم پوست مى‌كندند، اينها صداقتشان باعث لعنت و كيفرشان خواهد بود. ارزش صداقت در رابطه با ارزش هدفى است كه انتخاب كرده‌اى و ارزش هدف‌ها در رابطه با قدر و اندازۀ انسان، در رابطه با ظرفيت و نياز اوست، كه انسان بيشتر از آزادى و عدالت و عرفان و تكامل نياز دارد؛ و هر حركتى كه در راه اين هدف بالاتر نباشد، هر صداقتى و هر شهادتى كه در اين اوج نباشد، ارزش ندارد.

و آتش ها هم آتشی نیستند که فقط پوست را بسوزانند،که دل هارا می سوزانند [نارالله موقده التی تطلع علی الافئده] و ما این سوختن ها و رنج ها را در همین کافرهای سینه گشادمی بینیم که چگونه از هیچ ها غصه میخورند و برای هیچ ها رنج می برند؛در حالیکه برای خدا بی خیال اند و سنگدل اند و پابرجا.

انسانی که در جایگاه خودش قرار نگرفته، کارهایش گره‌گشا نیست و حجم عملش تو را اغفال نکند. حجم عملِ هزارعمله‌ای که بدون نقشه، کار می‌کنند، وبال خودشان و صاحب کارشان است؛ چون آنجا که طرح در دست نیست و نقشی بدست نیامده، عمل بی‌حاصل است. *عمل با طرح و طرح با هدف و هدف با قدر انسان* ، در رابطه است.

کوه طاعت چگونه هنگامی که به ســویش می آیی، کوچک و کوچک تر می شــود تا آنجا که یک لقمۀ لذیذ می شــود و به تو نیرو می دهد. آن طاعتــی که اول آن چنان ســنگین اســت که صداى اســتخوان هاى ســینه ات را بلند می کند، ســپس آن چنان سبک و لذیذ می شود که به تو نیرو می دهد.1

انسانی که مؤثرهایش و محرک‌هایش را کنترل نکرده و محاکمه نکرده، این انسان خودش را از دست داده و به خسارت وجودی رسیده است.