بریده‌های کتاب رستاخیز

این دادرس، که کارمندی بسیار منظم و دقیق بود، از قضا آن روز صبح با همسرش بگومگو کرده بود، زیرا زنش خرجی ماهانه را زودتر از وقت تمام کرده و از او خواسته بود که از بودجه ماه بعد چیزی پیشکی به او بدهد و او حاضر نشده بود که از قرار نهاده تخطی کند. کار به دعوا کشبده بود و زن گفته بود حال که چنین است ناهاری در کار نخواهد بود و او اگر غذا میخواهد باید به رستوران برود

چند صد هزار آدمی که در این پهنه تنگ گرد آمده اند، آن را از ریخت انداخته اند، مثله اش کرده اند، آن را زیر خروارها سنگ درهم کوفته اند تا هیچ بذری در آن به عمل نیاید. هر گیاهی را که شروع کرده به سبز شدن از ریشه درآورده اند، هوا را با دود نفت و زغال سنگ آلوده اند، درختها را قطع کرده اند، حیوانها و پرندگان را از زیست گاه هاشان رانده اند.

فرمان الهی راکه:«بهتر است ده مجرم بخشوده شوند اما یک بی گناه مجازات نشود با بی اعتنایی نادیده می‌گرفتند بلکه به عکس ده نفر بی گناه را مجازات می کردند تا یک عنصر خطرناک از مجازات مصون و آسوده بماند»

این دگرگونی مخوف در او ( نخلیودوف) به آن سبب صورت گرفته بود که او دیگر به خود اعتماد نداشت ، دیگران را باور داشت. وقتی به خود اعتقاد داشت همیشه همه مسائل را نه به نفع حیوان آسان پسند درون خود، بلکه تقریباً همیشه بر ضد او حل می‌کرد و بر خلاف خواهش او عمل می‌کرد. وقتی به خود اعتماد داشت همیشه برای پذیرفتن انتقاد دیگران آماده بود، حال آنکه اکنون فقط تأیید و تحسین اطرافیانش را می‌پذیرفت.

کار بد فقط راه را برای کارهای بد دیگر هموار می‌کند. حال آنکه اندیشه‌های بد انسان را طوری به راه کج می‌کشد که مقاومت در مقابل آن دشوار است.

او (تاپاروف) مانند هر کسی که مذهب در دلش هیچ جایی نداشته باشد و برابری و برادری انسان ها را یاوه بشمارد عمیقاً باور داشت که ملت مرکب از اشخاصی است که با او فرق اساسی دارند، یعنی به چیزهایی احتیاج دارند که از آن‌ها بی نیاز است. او به هیچ اصلی معتقد نبود و این حال را سبک باری خوشایندی می‌شمرد. اما، چون می‌ترسید که مردم هم به این حال خوشایند دست یابند وظیفه دست یابند وظیفه خود می‌دانست که مانع این توفیق آنها شود.

در کتاب‌های آشپزی نوشته شده خرچنگ دراز بهتر است که زنده زنده در آب جوشان انداخته شود، او (تاپاروف) نیز عمیقاً معتقد بود که مردم بهتر است که خرافه ‌پرست باشند. آن‌هم نه به معنای مجازی کتاب آشپزی، بلکه به معنای عرض حال حقیقی کلمه.

رابطه‌‌اش با مذهبی که حراست آن را به عهده داشت مثل رابطه‌ی مرغ پرور بود با لاشه‌ای که مرغ‌ها را با آن تغذیه می‌کنند و البته گرچه نفرت‌انگیز است؛ اما چون مرغ‌ها دوست دارند باید به آن‌ها خوراند. به همین دلیل چون مردم به خرافات علاقه دارند اعتماد به آن را باید در آن‌ها تشویق کرد.

تاپاروف این‌طور فکر می‌کرد، زیرا نمی‌فهمید که اگر مردم، چنانکه او خیال می‌کرد به خرافات علاقه‌مندند، فقط به علت آن است که همیشه کسانی بوده‌اند و هنوز هستند، که مثل او آگاه بوده‌اند و از این آگاهی به راهی ناشایسته استفاده کرده‌اند یعنی به‌جای اینکه به مردم کمک کنند تا از تاریکی و جعلی که در آن دست و پا می‌زنند بیرون آیند، کوشیده‌اند که هر چه بیشتر آنها را در این دریای سیاه اوهام غرفه سازند.

آدم‌ها مثل رودهایند. آبی که در آن جاریست یکی بیش نیست اما رودها گاه باریکند و تندتاب، گاه فراخند و آرام، گاه گرم است یا گل آلود. آدم‌ها هم همینطور اند هر یک مایه همه صفات انسانی را در خود دارند و گرچه همیشه همانند که هستند، گاه یک جنبه از طبعشان ظاهر می‌شود و گاه جنبه دیگر.

اما آدم ها، این بزرگان و سالمندان خردمند همچنان در کار فریفتن خود و آزار دیگران بودند . آنها این بامداد و بهار و جلال دنیای خدا را نعمتی بزرگ و مقدس نمی شمردند. معتبر و مقدس برای آنها تدابیری بود که خود می اندیشیدند تا بر همنوعانشان چیره شوند