خلاصه‌ای از آنچه خواندم:
کتاب با تعاریفی شروع میشه: اصلاح یعنی سامان بخشیدن، نقطه مقابل افساد به معنی ایجاد نابسامانی (توی کتاب داستان راستان هم میگن که فساد غالباً از ‌بالا به پایین است و صلاح از پایین به بالا. ماجرای نامه‌ی اما علی به مالک رو‌میگن که خواص در سر بزنگاه ناسپاس و پرتوقعو... هستند و «همانا استپانه‌ی دین و نقطه مرکزی مسلمین و مایه‌ی پیروزی بر دشمن، «عامه» می‌باشند، پس توجه تو همراه به این طبقه معطوف باشد».
به اصلاح و فساد میگن زوج‌های متضاد، واژه‌هایی که در برابر هم هستند و برای توضیح با هم بهتر شناخته میشن. مثل توحید و شرک، ایمان و که ر، غیب و شهادت، علم و جهل، اتحاد و اختلاف، استکبار و استضعاف و...
بعد توی این کتاب پیش‌بینی میکنن که اصلاحات اجتماعی توی عصر ما ممکنه به نوعی افراط‌گرایی کشیده بشه... «هرچند اصلاح تجتماعی جامعه خدمت است اما هر خدمتی لزوماً اصلاح نیست.» «اصلاح اجتماعی یعنی دگرگون ساختن جامعه در جهان مطلوب»

برخی داعیه‌ی اصلاح داشتن  برخی هم واقعاً مصلح بودند. برخی هم اصلاح را بهتنه افساد قرار دادند. برخی اول مصلح بودند وبعد انحراف پیدا کردند. قیام‌های علویان در دوره اموی و عباسی غالباً اصلاحی بوده. برعکس، جنبش بابک خرمدین، پلید بوده و برای جهان اسلام نتیجه عکس داشت. (ص ۱۳) یعنی باعث کم شدن تنفر مدم از دستگاه جور خلفای عباسی شد. علت دوام نسبی حکومت عباسی قیام‌های این چنینی بود.
قیام شعوبیه در ابتدا اصلاحی بود علیه تبعیض اموی اما بعد گرایشات نژادپرستانه و قومیت پرستانه پیدا کرد.
نهضت ها برخی فکری، برخی اجتماعی و برخی هردو بودند. نهضت غزالی یک نهضت فکری محض بود.نهضت علویین و سربداریان نهضت اجتماعی بود. اخوان الصفا هم فکری بود هم اجتماعی.
برخی نهضت ها ارتجاعی هستند. نهضت اشعری در قرن چهارم، نهضت اخباریگری  در شیعه در قرن دهم و نهضت وهابیگری در قرن دوازدهم.
از قرن سیزدهم اسلامی و نوزدهم مسیحی در جهان اسلام جنبش اصلاحی اغاز شده که تا حدی عکس العمل هجوم استعمار سیاسی و اقتصادی و فرهنگی غرب بود.
پیشرو نهضت‌های اسلامی سید جمال الدین اسد ابادی معروف به افغانی است. دردهای مسلمین را با واقع‌بینی خاصی بازگو کرد و دنبال چاره گشت. هم فکری بود هم اجتماعی.
مزمن ترین درد جامعه اسلامی را استبداد داخلی و استعمار خارجی تشخیص داد. آگاهی سیاسی و شرکت فعالانه مسلمانان را در سیاست واجب شمرد. بدعت‌زدایی و خرافه‌شویی را شرط بازگشت به روح اسلام واقعی می‌دانست. اتحاد اسلام را تبلیغ می کرد . دست نامرئی و مرئی استعمارگران را در نفاق افکنی مذهبی و غیرمذهبی می‌دید.
سید جمال تجددگرا بود و مسلمانان را به یادگیری علوم جدید فرا میخواند اما متوجه خطر تجدد گرایی افراطی هم بود. میگفت علوم غربی را بگیرید اما به مکاتب غربی نپیوندید. او با استعمار سیاسی و فرهنگی غرب مبارزه میکرد.
وقتی از مصر به هند رفت با سر  سید احمد خان هندی آشنا سد. هندی سعی داشن مسائل ماوراء الطبیعی را به بهانه ی علم توجیه طبیعی کند. غیب و معقول را تعبیر محسوس و مشهود کند.  سید جمال این شیوه ها را زیان اور می دانست.

دردهای مورد تشخیص سید جمال در جامعه سالامی:
۱- استبداد حکام
۲- جهالت و بی خبری  توده مسلمین 
۳- نفوذ عقاید خرافی
۴- جدایی و تفرقه میان مسلمانان 
۵- نفوذ استعمار غربی

چاره: 
۱- مبارزه با استبداد خودکامگی مستبدان: مردم را چگونه باید وارد میدان کرد؟باید ایمام پیدا کنند که مبارزه ی سیاسی یک وظیفه شرعی و مذهبی است.پس همبستگی دین و سیاست را باید به مردم تفهیم کید.
۲- مجهز شدن به علوم و فنون جدید. 
۳- بازگشت به اسلام نخستین و دور ریختن خرافه
۴- ایمان و اعتماد به مکتب: اعتبار دادن به عقل و برهان و استدلال اسلام دین عام و عمل و سختکوشی و جهاد و مبارزه است. جامعه ای که معتقد باشد باید با نیروی برهان و یقین و نه ظن و تخمین و تعبد و تقلید به اساسی‌ترین معتقداتش برسد، زیر بار خرافه و اوهام نمی‌رود.  سید برای فلسفه الهی اسلامی ارزش قایل بود و تدریس میکرد. محمد عبده در مصر شاگردش بود.
۵- مبارزه با استعمار خارجی اعمم از سیاسی، اقتصادی (امتیازات ظالمانه، غارت منابع مالی) استعمار فرهنگی (فرهنگ زدایی از فرهنگ اسلامیو لی اعتقاد کردن به آنچه خود ذارند و برعکس معرفی فرهنگ غربی به عنوان یگانه فرهنگ انسانی و سعادتبخش تا جایی که روشنفکران مسلمان فکر کردند اگر شرقی میخواهد متمدن شود از فرق سر تا ناخن پا باید فرنگی شود. در خط، زبان، لباس، اداب، مراسم، تشریفات، ادبیات، عقاید، فلسفه، هنر، اخلاق و همه چیز)

کوشش هایی جهت جدایی دین و سیاست (سکولاریسم یا علمانیت) به عمل امد. اتاتورک در ترکیه.
همبستگی دین و سیاست که امثال سید جمال مژرح می کردند به این معنی نبود که استبداد سیاسی به خود قداست دینی بدهد، بلکه به معنی دخالت توده مسلمان د ر تعیین سرنوشت سیاسی به عنوان مسئولیت دینی بود.
بیرون کردن دین از سیاست به معنی جدا کردن یکی از عزیزترین اعضای پیکر اسلام از اسلام است. مقام قدسی داشتن حکام اختصاص به جهان تسنن دارد و نه شیعه.
۶- اتحاد اسلام: گویا سبد جمال برای اولین بار این اتحاد را ذر برابر غرب مطرح کرده. تشکبل صف واحد در مقابل دشمن غارتگر. 
سید معتقد بود تعصب بد نیست، تعصب مانند هر چیزی افراط و تفریط و اعتدال دارد. افراط در تعصب که در انسان حس جانبداری بی منطق و کور ایجاد می‌کند بد است. اما تعصب به معنی «تصلب» و غیرت حمایت از معتقدات معقول و منطقی نه تنتا بد نیست بلکه بسیار پسندیده است.
رواج اندیشه قومیت پرستی، ملیت پرستی، ماسیونالیسم که به صورت پان عربیسم، پان ایرانیسم، پان ترکیسم، پان هندوئیسم و غیره در کشورهای اسلامی با وسوسه ی استعمار تبلیغ شد، و سیاست های تشدید نزاع های شیعه و سنی و قطعه قطعه کردن سرزمین های اسلامی توسط استعمار صورت گرفت و همه با اتحاد اسلامی ریشه کن خواهد شد.
۷- دمیدن روح پرخاشگری و مبارزه و جهاد به مالبد نیمه جان جامعه اسلامی
۸- مبارزه با خودباختگی در برابر غرب: مسلمانان با سفر به غرب در سیزدهم هجری یا نوزدهم میلادی به شدت مرعوب و مجذوب غرب میشدند. ناصرالدین شاه در بازگشت به صداعظم می گوید: ما هرگز به غرب نخواهیم رسید نو فقط کاری بکن تا من زنده هستم صدایی از کسی بلند نشود!
سر احمد خان هندی که رهبر مسلمانان هند بود در ابتدا با استعمار مبارزه می کرد در سال ۱۲۸۴ هجری سفری به تنگلستان رفت و بعد از ان تنها راه را جلب حمایت انگلستان دانست . تبدیل شد به مبلغ تمدن و فرهنگ غرب. قران را هم حسی و مادی تفسیر می مرد. در مقابل حزب مسلم لیک که اقبال یکی از ارکان ان بود قرار گرفت.
داستان مسجد مهمان کش که سید جمال ان را به عنوان ایتعاره ای از اسطوره شکست‌ناپذیری انگستان نچاز مثنوی نقل میکند. داستان میجدی است مه هر مسافری شب را در ان میگذرد صبح زنده بیرون نمی آید. مردی که از زندگی سیر است به ان واد میشود، شب صداعای وحشتناکی میشنود که او را تهدید به مرگ میکند ولی مرد فریاد میزند که از مرگ نمیترسد و دیوارها فرو میریزند و گنج های مسحد نمایان میشوند. بقیه از ترس میمردند. و راه چاره از نظر سید فریاد زدن در مقابل توهماتی است که استعمار ایجاد کرده تا هیمنه ی ان فرو بریزد.

بعد از سید جمال اشخاص دیگری مصلح بودند:
محمد عبده (در جامعه اهل تسنن، شاگرد سید بوده) طرفدار اصلاح تدریجی بود.
شیخ عبدالرحمن کواکبی اعل سوریه و صفوی نژاد، نسب او به شیخ صفی الدین اردبیلی می رسد. با استبداد ترکان عثمانی سخت مبارزه میکرد. هر رژیمی میتواند شکل استبداد بگیرد. آنچه میتواند جلو استبداد را بگیرد شعور، اگاهی سیاسی و اجتماعی مردم و نظارت انها بر کار حاکم است.
(دعبل پنجاه سال دار خود را به دوش می کشید.)

بعد از سه قهرمان فوق در حهان عرب دیگر مصلحی نیامد: برخی نهضت را به سلفی گری تبدیل مدرن . یعنی پیروی از سنت سلف و بازگشت به اسلام نخستین را به بازگشت به حنبلی گری و مبارزه با عقاید خلاف ان تقلیل دادند.

اقبال لاهوری در خارج از جهان عرب: مزایا و نواقصی دارد. از پایه گذاران پاکستان.
«سخن مرا باور کنید که اروپای امروز بزرگترین مانع در راه پیشرفت اخلاق بشریت است.»
به زابن عربی، فارسی، اردو شعر میگفته. اهل تسنن است اما به اهل بیت ارادت دارد.
فلسفه ای دارد: فلسفه خودی: «شرق اسلامی هویت واقعی خود را که هویت اسلامی است از دست داده و باید ان را بازیابد.»
«اقبال فلسفه ای دارد که آن را «فلسفه» «خودی می نامد. او معتقد است که شرق اسلامی هویت واقعی خود را که هویت اسلامی است از دست داده و باید آن را باز .یابد اقبال معتقد است همان طور که فرد احیاناً دچار تزلزل شخصیت و یا گم کردن شخصیت میشود از خود فاصله میگیرد و با خود بیگانه می،گردد غیر خود را به جای خود میگیرد و به قول مولانا که اقبال سخت مرید و شیفته او و تحت تأثیر جاذبۀ قوی اوست - در زمین دیگران خانه میسازد و به جای آنکه کار خود کند کار بیگانه میکند جامعه نیز چنین است. جامعه مانند فرد، روح و شخصیت دارد مانند فرد احیاناً دچار تزلزل شخصیت و از دست دادن هویت میگردد ایمان به خود را و حس احترام به ذات و کرامت ذات را از دست میدهد و یکسره سقوط می.کند هر جامعه ای که ایمان به خویشتن و احترام به کیان ذات و کرامت ذات خویشتن را از دست بدهد به سقوط است اقبال معتقد است که جامعه اسلامی در حال
   حاضر در برخورد با تمدن و فرهنگ غربی دچار بیماری تزلزل شخصیت و از دست دادن هویت شده است «خود» این جامعه و «خویشتن» اصیل این جامعه و رکن رکین شخصیت این روح جمعی، اسلام و فرهنگ اسلامی است. نخستین کار لازمی که مصلحان باید انجام دهند بازگرداندن ایمان و اعتقاد این جامعه به «خود» واقعی او یعنی فرهنگ و معنویت اسلامی ،است و این است «فلسفۀ خودی».»
«اقبال در کتاب احیای فکر دینی در اسلام نهضت و ها بیگری را در حجاز و جنبش بهائیت را در ایران و قیام آتاتورک را در ترکیه اصلاحی و اسلامی پنداشته همچنان که در اشعار خود برخی دیکتاتورهای چکمه پوش کشورهای اسلامی را ستوده است این خطاها بر اقبال مسلمان مصلح مخلص نابخشودنی .است
»

ماهیت نهضت ها  را از راه‌های مختلفی میشه تشخیص داد: افراد و گروه هایی که بار نهضت رو به دوش میکشند، هدف های نهضت، شعارهای نهضت

طرف اران ماتریالیسم تاریخی معتقدند که افتصاد زیربنای جامعه است و هر جنبش اجتماعی انعکاسی از تضاد طبقاتی است. 
نهضت اسلامی برخاسته از خودآگاهی الهی و خدا اگاهی است. از اینکه طرفدار یک نفر یا دشمن یک نفر بشود آزاد است. او طرفدار عدل است نه عادل، دشمن ظلم است و نه طالم. طرفداری و دشمنی اش از عقده های روانی و شخصی ناشی نمی شود. اصولی و مسلکی است.

استعمارنو : یعنی شکل نامرئی و خطرناک استعمار ، چه از جنبه سیاسی، وه اقتصادی ‌ چه فرهنگی. 

هر مصلحی موفق شود این ۴ اصل را عمل کن  موفق خواهد شد:
خرافه زدایی و توجه افکار به اسلام راستین
سامان بخشیدن زندگی عمومی در مسکن و تغذیه و بهداشت و آموزش و پرورش
برقراری روابط انسانی بر اساس برادری و برابری و همسانی و احساس اخوت 
برقرارسازی مقررات و نظام حاکم طبق الگوی خدایی اسلامی


ارسطو جمله ای دارد: «اگر باید فیلسوفی کرد باید فیلسوفی کرد و اگر نباید فیلسوفی کرد باز هم باید فیلسوفی کرد.»  یعنی هر نوع انکار  فلسفه خود نوعی فلسفه است .

برخی میپندارند لازمه حرکت و جنبش این است که ثباتی در کار نباشد.
 اگر حرکت باشد، و هیچ ثباتی نباشد هرج و مرج است نه تماما. زندگی تغییر محض و ساده نیست، درون خود به عناصر بقا و دوام نیاز دارد. آنچه موجود متحرک از ان عبور میکند مرحله و منزل ایت، نه مدار و مسیر.اسلام نه حرکت است و نه متحرک. نه جنیش است و نه جنبنده. این جامعه ی اسلامی است که در مدار اسلام و صراط مستقیم در حرکت است. امام علی میگن اسلام در دست اموی ها مثل ظرفی است که وارونه شده و از محتوا خالی شده، ظرف سر حاش هست اما محتواش بیرون ریخته.

اسلام در ذات خود یک حقیقت است و نه یک مصلحت، هدف است و نه وسیله، اسلام ابزار نیست که در قرن ۱۶ جوابگو باشه . در قرن ۲۰ نه.

آفات نهضت:
۱- نفوذ اندیشه بیگانه: از طریق دشمنان نمونه در قرون اولیه اسلام. از طریق تحریف مثل اسرائیلیات، مجوسان و مانویان که اندیشه تای خود را با اسم اسلام وارد حدیث و تفسیر و... کردند.
۲- تجددگرایی افراطی: بزخی عوام زده هستند، تنها معیارشان سلیقه عوام است. عوام هم گذشته گرا هستند و به خال و اینده کاری ندارند. برخی به مسائل روز توجه دارند و سلیقه روز را معیار حق و باطل قرار میدهند.
تجدد گرایی افراطی یعنی اراستن اسلام به انچه اسلام نیست و پیراستن ان از انچه اسلام هست به منظور رنگ زمان زدن و باب طبع زمان کردن.
۳- ناتمام گذاشتن. 
انقلاب عراق با پایمردی روحانیت شیعه بود، 
انقلاب مشروطه را روحانیت به ثمر رساند اما قمره اش را یک دیکتاتور برداشت کرد، برای مردم این سوظن پدید امد که رژیم استبداد از مشروطه بهتر است
در جنبش تنباکو روحانیت با لغو امتیاز رژی کنار کشید
۴- رخنه فرصت طلبان: اتقلاب فرزندخور نیست بلکه غفلت از نفچذ فرصت طلبان فاجعه میافریند.
سردار ملی و سالار ملی در گمنامی مامدند و فلان الدوله ها که زیر پرچم استبداد با اتچنقلابیون می جنگیدند و انها را اعدام میکزدند به صدراعظمی رسیدند. در دوره عثمان هم طریدها وزیر شدند و کعب الاحبارها مشاور، اما ابوذر و عمارها تبعید.
۵- ابهام طرح های اینده
۶- تغییر معنی و تغییر جهت دادن ان یسه، انحراف مسیر از میت ها. نهضت خدایی باید برای خدا ادامه یابد.
جعاد با هوای نفس و پاک نگه داشتن اندیشه و نیت.

چه کسی جامعه را می سازد؟ به گفته ی امام علی کسی که این سه صفت را نداشته باشد: 
مصانعه یعنی ملاحظه‌کاری و سازشکاری و معامله گری. یعنی رودربایستی در اجرای امر خدا نداشته باشد. دوست و رفیق و خویشاوند را در کارها مداخله ندهد. مداهنه نکند یعنی ماست مالی و شیره مالب. سمبل نکند.
مضارعه یعنی مشابهت. خودش را همرنگ همان نقاط ضعفی مه مردم دارند نکند.  خودسازی مقدم بر جامعه سازی است. 
طمع بندگی. یعنی حریت و ازادی معنوی داشته باشد و اسیر پطامع نفسانی نباشد.

      

        این اولین مانگای ژاپنی بود که میخوندم، زبان کتاب با اینکه انگلیسی بود اما از راست به چپ نوشته شده بود و این خیلی جذاب بود. کتاب رو اشتباه باز کردم و همون انتها نوشته بود که ازین ور شروع نمیشه...
خلاقیت چندانی توی داستان وجود نداشت، طبق معمول یک سری غول وجود دارن و یک نفر که باید آموزش سختی ببینه تا بتونه نابودشون کنه و به خواسته‌اش که نجات کسی و یا انتقام هست برسه...
اما چیزی که توجهم رو جلب کرد رویکرد درباره‌ی خودکشی توی کتاب هست. گویا مسئله‌ی خودکشی به راحتی در ژاپن آموزش داده میشه و اگر کسی فایده‌ای نداشته باشه و به مشکلی برخود کنه که قابل حل شدن براش نباشه، اولین کاری که باید به ذهنش برسه، خودکشیه.
مثلا توی این کتاب که قهرمانش تانجیرو نام داره، خانواده‌اش توسط اهریمن کشته شده‌اند و فقط خواهرش زنده مونده که اون هم تبدیل به اهریمن شده و هر لحظه ممکنه مثل اونها آدمخوار بشه... مربی تانجیرو، اوروکوداکی، ازش میپرسه که اگر خواهرت شروع به آدمخواری کرد باید چیکار کنی؟ و جواب اینه: «اول اون رو بکشی و بعدخنجر رو توی شکم خودت فرو کنی».

حالا فکرش رو بکنید که نسل جدید ما دارن با این فرهنگ که توش گرفتن جون خود با شرافت گره میخوره، رشد میکنن... چه آینده‌ای در انتظار این نسله؟ خدا میدونه...
      

        این یک یادداشت نیست، یک نکته برداری است!

📝 نکات مهم بخش اول: نهضت‌های قرن اخیر به رهبری روحانیت مثل جنبش تنباکو به رهبری میرزای شیرازی بزرگ که ضد استعماری اقتصادی بود، نهضت استقلال عراق بعد از جنگ جهانی اول و متلاشی شدن عثمانی، انگلیس عراق را اشغال کرد و شیعه به رهبری میرزای شیرازی کوچک قیام کرد که ضد استعمار سیاسی بود. جنبش مشروطه با مشارکت روحانی و غیرروحانی ماهیت سیاسی و ضد استبدادی داشت. ملی شدن نفت بین سال های ۲۹ تا ۳۲ که جنبشی ضد استعمار اقتصادی بود و روحانیت شریک و موید بود. 

هدف نهضت ها از ماهیت نهضت ها جدا نیست. این اشتباه است مه نیخواهند برای تمام نهضت ها ماهیت مادی قائل شوند و جنبه‌های معنوی را و انسانی را یک امر غیر اصیل و فرعی عنوان کنند. 

در اسلام حساست بیشتری نسبت به حقوق جامعه  از حقوق فرد وجود دارد.

اصلاح در اسلام نقطه‌ی مقابل افساد است. اما در زبان رایج امروزی اصلاح را به معنای سامان دادن ارام و تدریجی غیربنیادی می گیرند و تغییر بنیادی را انقلاب میگویند.

کلیات اهداف اسلام در بیان امام علی: بازگشت به اسلام راستین، اصلاح چشمگیر شهرها، نجات مظلومان (تامین مننده امنیت و نگهدار جان ونه عامل ترس)، بپا داشتن قوانین الهی.

(چوپان بهایی سنگسری به نام هژبر یزدانی، در مدت ده سال به ثروتی میرسد و در مصاحبه‌ای میگوید به کوری چشم مردم هر یک از انگشترهای من چهل میلیون تومان ارزش دارد).


📝 نکات مهم بخش دوم:  ازادی حیوانی( قوه غضبیه و شهویه) ازادی انسانی ( استعدادی بالاتر از حیوان، استعدادها از مقوله عواطف و گرایش‌ها و تمایلات عالی انسانی است یا از مقوله ی ادراک‌ها و دریافت‌ها و اندیشه‌ها.) در ازادی تعقل و ابراز احساسات هیچ بحثی نیست. 
فرق هست میان آزادی عقیده و ازادی تفکر. تفکر ازاد است اما عقیده لزوما ناشی از تفکر نیست. میتواند ناشی از عادت، تقلید و تعصب باشد. لین نوع عقیده نوعی  انعقاد است. یعنی به جای اینکه عقیده باز شده باشد، بسته و منعقد شده. کسی که بتی را می‌پرستد، عقل و فکر این شخص اسیر شده. قرآن می‌گوید: فرجعو الی انفسهم. به خود بازگردید. در فلسفه هگل و به خصوص کارل مارکس اصطلاح «ازخود بیگانگی» مطرح می‌شود و معتقدند انسان باید به خود واقعی‌اش برگردد. خود واقعی انسان عقل و فکر و منطق است.
نمیشه مثل غربی‌ها گفت هر عقیده‌ای محترمه، اسلام این کار رو کمک به جهل میدونه و نه خدمت به آزادی.
اینکه ملکه انگلستان کفشش رو جلوتر از خود بودیی‌ها در میاره، نیرنگ استعماره، همین بتخانه هند رو به زنجیر کشید و رام استعمار کرد. این احترام نبود، این خیانت بود و نه خدمت.

شرط آزادی تفکر صراحت در بیان و دوری از نفاق است. تو آنچه فکر میکنی را را به دور از لفافه و نفاق و حقه‌بازی و توطئه و اغفال بگو. 

واژه مبارزه میان چپی و مسلمان یکی است اما یکی قصدش مبارزه با رژیم و مبارزه با مذهب بوده و یکی دیگر مبارزه با امپریالیسم و کمونیسم.
از آزادی شعار واحد نمیتوان ساخت. ازادی برای یکی ازادی از مذهب است و برای یکی دیگر ازادی از هر نوع اختناق. 
از نظر اسلام تفکر ازاد است، بیام عقیده نیز آزاد است  به این شرط که همان فکر واقعی خودت را ابراز کنی‌. خیانت ازاد نیست. اینکه جهان بینی ماتریالیستی را بگویی حرف قران لست، خیانت است. این اغفال و توطئه و فریب است. فریب یعنی خیانت به دیگران، یعنی سلب و وسیله قرار دادنِ ازادی، سلامت و حیثیت دیگران و چنین چیزی آزاد نیست.
هدفت را بگو، راهت را هم بگو، تا من ببینم هدفم و راهم با تو یکی است یا نه. 

امام خمینی چهار آمن داشت: بهدفه، بسبیله، بقوله، بربه.

ص۹۸
«ما دیدیم خود امام خمینی سلمه الله تعالی در روزهای اولی که رژیم سقوط کرد
 و افراد را می گرفتند در اولین اعلامیه هایی که ایشان دادند گفتند ـ و همیشه این مطلب را تکرار کرده اند؛ در هفته گذشته که در خدمتشان بودیم باز به دادستان تأکید میکردند که زندانی اسیر  است، زندانی تا وقتی که زندانی و اسیر است کوچکترین مزاحمتی به او نباید بشود، شکنجه نباید بشود، آزار نباید بشود، پذیرایی هم باید بشود. محکمه به جرمش رسیدگی کند هر مجازاتی برایش تشخیص داد آن مجازات باید اجرا شود. ضمن این که توصیه میکردند هیچ شفاعتی را قبول نکنید. هیچ وساطتی را قبول نکنید. هیچ وابستگی را نپذیرید .هر کس میخواهد باشد. وابسته به هر کس میخواهد باشد...
»
      

        کتاب پر است از نکته‌های مهم و کلیدی که هرکسی نیاز دارد در رابطه با فلسطین بداند.
یکی از جملات کلیدی که تقریباً کتاب با آن پایان می‌یابد، اشاره‌ای است به افسانه‌ی تشکیل دو دولت... جالب اینجاست که پاپه به عنوان یک اسرائیلی راه حل دو دولتی را چنین توصیف می‌کند:
«راه حل تشکیل دو دولت شبیه جسدی است که هر از گاهی آن را از سردخانه بیرون می‌کشند، لباس‌های زیبا تنش می‌کنند و طوری جلوه‌اش می‌دهند که گویی زنده است و هربار که مشخص می‌شود هیچ جانی در این پیکر نمانده دوباره آن را به سردخانه بر می‌گردانند.»

این روزها که شاهد نسل‌کشی فلسطینیان و مقاومت اسطوره‌ای‌شان بودم، بعد از بسته شدن اینستاگرامم به دلیل  دفاع از مظلومیت فلسطینیان، راهی برای  همدردی نداشتم جز خواندن کتاب...
به امید آزادی هرچه زودتر فلسطین و نابودی اسرائیل.
انشاالله.
      

        مواجهه‌ی دردناک پدر و مادری با فرزندی که دیگر فرزندشان نیست...    و تصمیم و آرزوی واقع‌گرایانه‌ای که داستان با آن پایان می‌یابد... چقدر داستان دردناکی بود. کنفانی، اگرچه خیلی کوتاه داستان را نوشته اما خواننده را در میان زخمی عمیق  قرار می‌دهد؛ زخمی که پس از خواندن کتاب همینطور باز می‌ماند و خواننده در همان‌جا می‌نشیند تا روزی که خالدها حیفا را پس گرفته باشند... 
      

        شاید مهمترین نکته‌ی چنین کتاب‌هایی این است که به شما یادآوری و تاکید می‌کند که خواندن هیچ کتاب نویسندگی‌ای شما را تبدیل به یک نویسنده نمی‌کند، فقط و فقط جسارت نوشتن است که از شما یک نویسنده می‌سازد.
      

        از هر طرف که رفتم، جز وحشتم نیفزود...

خوندن این کتاب به حیرت من از شدت خونخواری و روان‌پریشی  اسرائیل و اسرائیلیان افزود. حتی فکر اینکه یک نویسنده بیاد و با افتخار درباره‌ی ماهیت تروریستی کشور جعلی خودش بنویسه، مغز آدم رو متلاشی می‌کنه.
در گذشته زمانی که کشورگشایی‌هایی صورت می‌گرفت، مردم تحت سلطه قرار گرفته، به عنوان بخشی از نیروها و رعیت پادشاه یاحاکم جدید در نظر گرفته می‌شدند . یعنی روند طبیعی در طول هزاران سال این بوده. اما اسرائیل اینطور نیست، یک ماهیت غیرطبیعی سرطانی داره. تمام تلاشش کشتن، نابودی و اخراج فلسطینی‌ها بوده که از نظر قوانین بین‌المللی هم محکومه.
یک مشت اراذل، دزد، حقه‌باز از مناطق مختلف دنیا ریختن توی خاک یک کشور دیگه و به هیچ اصولی پایبند نیستن. میزان حقه‌بازی و دقت برنامه‌ریزی در انجام این حقه‌بازی شگفت انگیزه.
نویسنده این کتاب رو به عنوان سندی از افتخارات اسرائیل نوشته که تبدیل شده به سندی از جنایات شر‌م‌آور.

قتل به راحتی آب خوردنه برای این قماش. فرقی نمی‌کنه طرف کی باشه. و نه فقط قتل فلسطینی‌ها، هرکسی از هر ملیتی. همین دیروز ۶ نفر دیگه از کارکنان سازمان ملل رو توی غزه کشت و همه‌ی نهادهای بین‌المللی لال شدن. اسرائیل شهروند خیلی از کشورها رو به راحتی کشته و پاسخگو هم نبوده. این پاورقی کتاب رو فقط به عنوان نمونه میذارم که در مورد دو هیچ‌هایکر انگلیسی هست که برای خودشون میرفتن و سوار ماشین یکی از جاسوسان اسرائیلی میشن و طرف همینطوری الکی میزنه می‌کشدشون!

پاورقی ص ۳۵۷
برگمن: در دوازدهم آگوست ۱۹۹۷ [۲۱ مرداد ۱۳۷۶] دانیل اكو [ Daniel Okev] که سابقا یکی از نیروهای رزمی داگان بود وقتی با ماشین خود از مسیر [ صحرای] نقب به سمت کازینویی در طابا درست در آن سوی مرز با مصر در سینا میرفت به دو هیچ‌هایکر جوان انگلیسی  برخورد و آنها را سوار کرد. یکی از آن دو جفری مکس‌هانتر و دیگری شارلوت گیب نام داشت. در بین راه، اکو تفنگ ۹ میلی متری اش را درآورد و به سمت آن دو شلیک کرد. هانتر درجا کشته شد و گیب هم که زخمی شده بود خود را به مردن زد. در جریان دادگاه اکو در توضیح چرایی شلیک ناگهانی به سمت آن دو مدعی شد «صدای حرف زدن خارجی [ غیر عبری] شنیدم و یه هو انگار حس کردم توی غزه با سر و شکل عربا توی مرسدس [ماشینی که رنجرهای نارنجک به دست استفاده میکردند] نشستم.» دادگاه او را به ۲۰ سال زندان محکوم کرد. دادگاه حاضر نشد درخواست دادستان در کیفرخواستش برای حبس ابد را بپذیرد و تأیید کرد که اکو در زمان قتل در حالت اختلال روانی عمیق قرار داشته است. اکو پس از گذراندن ۱۳ سال از دوره محکومیتش با عفو مشروط آزاد شد.  😐
      

        کتاب طنز فوق‌العاده‌ای دارد. در ذهنم مدام وضعیت سلطنت‌طلبان ایران برای بازگرداندن نظام سلطنت استبدادی به کشور را با متن رمان مقایسه می‌کردم که لذت خواندن کتاب را برایم دوچندان می‌کرد.
      

        این روزها متاسفانه به واسطه‌ی تبلیغات وسیع رسانه‌ای، کودکان و حتی والدینشان دچار بحران هویتی شده‌اند و یکی از بحران‌های قابل تأمل که نسل جدید با آن روبروست بحران هویت جنسی است. روانشناسی و روانپزشکی مدرن با اتکا بر پژوهش‌هایی که توسط کنزی و مانی انجام شده بود، (و اکنون اثبات شده که هر دو پژوهش مبنای علمی نداشته و جعلی بوده‌اند.) اقدام به تجویز داروها و تغییر جنسیت کودکان معصوم که درکی از عواقب تخیلات خود ندارند، از سنین پایین می‌نمایند.
کتاب حاضر واکنش مت والش به این بحرانِ ساختگی است. والش داستان جانی را تعریف می‌کند که هر روز دوست دارد یک موجود جدیدی باشد و ازین بازی لذت می‌برد. یک روز دایناسور است، یک روز شوالیه است و یک روز شیر دریایی، مادر جانی به این تخیلات او علاقه دارد و یک روز عکسی از او در اینترنت منتشر می‌کند. مردم به این عکس واکنش نشان می‌دهند و می‌گویند اگر جانی فکر می‌کند که یک شیر دریایی است پس باید به این تمایل او احترام گذاشت و او واقعاً یک شیر دریایی است. خلاصه‌ی داستان اینکه مادر جانی که این را نمی‌پذیرد، به «شیر دریایی-هراسی» متهم می‌شود، او مجبور می‌شود فرزندش را به کلینیک ببرد و به او کمک کند تا مراحل گذار از انسانیت به حیوانیت را طی کند و ادامه‌ی ماجرا...
کتاب خیلی ساده نوشته شده است اما به خوبی دامی که برای کودکان معصوم پهن شده است را به تصویر می‌کشد. اگرچه که تصویرسازی کتاب هم چندان قوی نیست اما در دنیایی که تفکر حقیقی سرکوب می‌شود، تلاش نویسنده برای بیان آن، قابل تقدیر است.
مت والش همچنین روایتگر فیلمی به نام What is a woman?  است که در این فیلم به واکاوی عوامل بحران جنسیتی در جامعه‌ی آمریکایی می‌پردازد. دیدن این فیلم و خواندن این کتاب را به تمام والدین نسل جدید که مورد هجمه‌ی انیمه‌ها و برنامه‌های متنوع قرار دارند، توصیه می‌کنم.
      

        هیچوقت طرفدار پر و پا قرص هزار و یک شب نبوده‌ام... منطق روایت در روایت جالب است اما برای من کمی ملال‌آور...
نویسنده‌ی این کتاب هم همین منطق را در پیش گرفته... شاید کتاب برای یک رمان‌خوانِ حرفه‌ای که مدام به دنبال خواندن شروع‌هایی متفاوت است جالب باشد. احساس من این است که نویسنده برای نوشتن یک رمان واقعاً درگیری زیادی داشته و برای حل این معضل، تن به این پیچیدگی داده است. پایان رمان به نظرم سرهم‌بندی شده و توجیه آن هم بهره‌گیری از پایان‌بندیِ روایت‌های دنیای قدیم است. مثل فیلم فارسی با عروسی تمام شد. این توجیه تا حدود زیادی به داستان می‌نشیند اما من را به عنوان «خواننده» اقناع نکرد.
      

        برای بچه‌ها خواندم... به جای خالی سوراخ شده‌ی روی کتاب دست می‌زدند و خیلی دوست داشتند...
      

        واقعی بود و دردناک. داستانش برگرفته از واقعیت بود و کار در گاریمپوها بسیار دردناک...
زیبایی‌هایی هم داشت... مثلاً آنجا که ژوئل تصمیم گرفت دیگر نماند و جور بدمستی‌های گره‌گرائو را نکشد. آنجا که خسارت خرابکاری‌های رفیقش را پرداخت کرد و حتی پول آزادی‌اش از زندان را هم داد اما خواست که برای یک هفته نگهش دارند و بعد آزادش کنند و خودش هم رفت که رفت. 
یک جایی هم نفس‌گیر بود، آنجا که ژوئل در راه بنانا براوا گم شد و یوزپلنگ در سیاهی شب از کنارش عبور کرد...
اینکه گره‌گرائو دنبال ژوئل گشته بود و از اینکه رفاقتشان رها شده تمام نشد، را دوست داشتم... با این حال کتاب را با غصه و در سکوت تمام کردم. 
      

        نگاهی اجمالی به پنج دوره از تحولات جنبش دانشجویی در ایران.
      

        حداقل میدانم که دیگر حوصله‌ی خواندن کتاب دیگری از کریستیان بوبن را نخواهم داشت. این کتاب برای من کتابی ملال‌آور بود که اگر از انصاف نگذرم، هرچه بیشتر به انتهایش نزدیک می‌شد من را بیشتر و بیشتر دعوت به اندیشیدن می‌کرد و گاهی جملات درخشانی داشت.
      

        «نامه‌ای از غزه» یکی از داستان‌های «غسان کنفانی» در کتاب «مردانی در آفتاب» هست. داستان در قالب یک نامه نوشته شده. نامه‌ای به مصطفی از طرف دوستش. ماجرا، ماجرای ماندن یکی و رفتن دیگری است. داستانِ دو دوست صمیمی که با هم عهد بسته بودند، همیشه با هم باشند و غزه را در جستجوی زندگیِ بهتر ترک کنند. اما وقتی نوبت به رفتن می‌شود، یکی می‌رود و دیگری می‌ماند. مصطفی نام کسی است که رفته... و نام دیگری را نمی‌دانیم... گویی نامِ او، نامِ تمام افراد و خاطراتی است که در غزه باقی مانده‌اند. او در نامه‌ای به مصطفی دلیل تصمیم یکباره‌اش را توضیح می‌دهد... می‌ماند تا از مادرش و بیوه‌ی برادر و چهار یتیمشان حمایت کند. اما دلخراش‌تر از همه، ماجرای نادیا، دختر 13 ساله برادرش است. نادیا زیر بمباران، خواهر و برادرهایش را نجات داده اما خودش گیر می‌کند... عمو نمی‌داند که نادیا پایش قطع شده، به بیمارستان آمده و رویارویی دردناکی در مواجهه با کودک دارد... حالا غزه را از منظر دیگری می‌بیند. "همه چیز در غزه غم و اندوهی بود که به گریستن محدود نمی‌شد. یک چالش بود، بیشتر از آن، چیزی شبیه احیای پای قطع شده!"
و داستان اینگونه به پایان می‌رسد: "من پیش تو نمی‌آیم. اما تو برگرد پیش ما! برگرد تا از پای قطع‌شده از بالای رانِ نادیا یاد بگیری که زندگی چیست و هستی چه ارزشی دارد. بیا. برگرد دوست من! ما همه منتظرت هستیم."