پابرهنه‌ها 
نوشته‌ی زاهاریا استانکو ترجمه‌ی احمد شاملو
اگر می‌خواهید «فقر» را حس کنید این کتاب یکی از بهترین‌هاست. 
شما روایتِ داستانِ نویسنده‌ای را می‌خوانید که وجهِ مشترکِ تمام عمرش مبارزه با فاشیسم و هزینه دادن برای آن بوده است. کسی که تمامیِ سال‌های جنگ جهانی را در اردوگاه‌های کار اجباری در اسارت به سر برده است. 
این رمان قصه‌ی پرغصّه‌ی کودکی به نام داریه است که از زبان خود او پی گرفته می‌شود. داستانِ شرایط اسف‌بارِ زندگانیِ اوست که غم‌های زندگی‌اش فرصتِ نفس کشیدن به شما نمی‌دهد. توصیف‌ها و بیانِ تاثیرگذارِ نویسنده با وجودِ لطافتِ شعرهای ترجمه شده توسّط شاملو احتمالا گه‌گاه شما را به این صرافت خواهد انداخت که کتاب را ببندید تا دمی از زیر بارِ رنج‌ها و تلخی‌های این زندگی بیرون بیایید و نفسی بکشید. 
قصه‌ی دورانِ کودکی تا پانزده سالگیِ پسري که در شرایطِ به معنایِ واقعیِ کلمه بد پا به دنیا می‌گذارد. در خانواده‌ای بزرگ می‌شود که رعیّت‌اند و هرچه دارند و ندارند از آنِ صاحبانِ خودخوانده‌ی زمین‌هاست. 
در این جامعه دینداران، کسانی که نمادِ دین شمرده می‌شوند، به برکتِ وجودِ خوانین و کاسه لیسی، مشغولِ چیزی شبیه به زندگی‌اند. شرایطِ اخلاقی و فرهنگیِ جامعه نیز چنان که می‌توان انتظار داشت فاجعه‌بار است. در نابهنجاریِ این وضع همین بس که تقریبا قیدی به نامِ زن و شوهری در این جامعه وجود ندارد و نه تنها تجاوز و روابط نامشروع در سطح گسترده وجود دارد بلکه این مسائل به حدّی علنی شده است که از چشم کودکان نیز پنهان نمی‌ماند. 
شرایطِ سیاسی نیز حکایت از قدرتِ مطلق بودنِ حاکمان دارد. هر تلاشی برایِ دستیابیِ کارگران به شرایطی بهتر محکوم به شکست است. در برهه‌ای رعیّت علیهِ حاکم شورش می‌کند و حقش را مطالبه می‌کند امّا این شورش یا به تعبیرِ نویسنده انقلاب پس از سه چهار روز به زورِ توپ‌ و تفنگ‌هایِ حکومتِ مرکزی خفه می‌شود و اوضاع از آن که بود نیز بدتر می‌شود. 
در چنین محیطی که فقر در تمامیِ ابعاد غوغا می‌کند صحبت از اخلاق و فرهنگ و مسائلی از این دست بیشتر شبیه به شوخی‌ست. نویسنده نیز این بی‌اخلاقی و خشونتِ مردم را زاییده‌ی دو مساله‌ی فقر و ظلمِ حاکمان و طبقه‌ی فرادست می‌داند. 
حال در چنین جامعه‌ای کودک داستان، داریه، به علم علاقه‌ دارد اما هرچه می‌دود نمی‌رسد و تمامِ تلاش‌هایش نافرجام باقی می‌ماند. 
همین که کورسویی از امید در برابرش نمایان می‌شود ناگهان تیری از غیب می‌آید و یکی از پاهایِ این کودکِ بیچاره را فلج می‌کند.
        

          داریه تو رو کنار شریف داوریشه ( سالهای ابری/ علی اشرف درویشیان) میذارم. و هیچ وقت فراموشت نمیکنم
ببخشید که فقر ،جهل،خرافات ..کودکی هر دوی شمارو بلعید 
دنیا به شما یک خواب آرام یک شکم سیر و یک خنده از ته دل بدهکار هست تا ابدالدهر
        

          یادداشت پابرهنه ها اثر زاهاریا استانکو
یکی از آثار کلاسیک اروپای شرقی 
و دلیل خواندن من سفارش رهبری در مورد خواندن این کتاب بود تا از خلال آن با اروپای قرن نوزده آشنا شویم.  با زندگی مردم کوچه و بازار و به خصوص روستاییان.
کتاب مربوط به قبل از جنگ های جهانی است. 
به زندگی روزمره مردم و دهقانان و رعیت های روستایی در رومانی میپردازد،  و حقایقی از زندگی اروپای شرقی در قرن گذشته که انسان انگشت حیرت به دهان میماند... 
از بیگاری مدام و بردگی مدام مردم و رعیت.. تا جاییکه حتی هنگام بیگاری در تاکستانهای اربابی به دهانشان از کوچک و بزرگ پوزه بند فلزی میزدند که مبادا یک حبه انگور در دهان بگذارند. 
از زمستانهایی که نیم بیشتر بچه های روستا را میبلعد. و تازه این وضع کارگران و رعیت هایی است که خودشان اهل رومانی هستند و برده های کشورهای دیگر نیستند. 
  خط داستان به خصوص در نیمه اول کتاب خیلی پرش دار و باید حواس جمع بخوانی تا خط سیر را گم نکنی و از نیمه کتاب تا آخر خیلی روانتر پیش میرود.  

این کتاب یک ادامه ای هم دارد به نام کتاب بازی با مرگ به قلم همین آقای استانکو که اگر دوست داشتید ادامه زندگی شخصیت اصلی داستان را  پیگیری کنید آنجاست. 
   


        

          سلام و نور
پابرهنه ها داستان رنج و درد و گرسنگی و کارگری پابرهنه های رومانیست . داستان انقلاب بی پشتوانه و به فنا رفته ی پا برهنه ها علیه اربابهایشان، داستان جنگ جهانی اول و فشار مضاعفش بر گرده ی پابرهنه ها.
به نظرم کتاب پابرهنه ها بیشتر ادبیاتش روایی بود و شخصیت پردازی و توصیفات  خیلی کمی داشت به طوری که من بعد شنیدن کتاب هیچ تصوری از شکل و شمایل کشور رومانی ندارم. همینطور شخصیتهای کتاب جز چند نفر که بارها و بارها در جای جای روایتها حضور دادند بقیه در خاطرم نمانده اند.
کتاب برای کسانی که بخواهند با فرهنگ مردم کشور رومانی آشنا شوند و یا بخواهند داستان زندگی مردم  این کشور را بدانند و بفهمند جنگ جهانی چه بر سر مردم رومانی آورد و آیا انقلاب پابرهنه های رومانی بلاخره نتیجه داد یا نه کتاب خوبیست.
        

          رفت تو لیست محبوب هام
        

          شما که هیچ گاه تن به دروگری نداده اید هرگز نمی توانید ارزش حقیقی نان را بدانید.
شما فقط از طعم نان باخبرید.
        

          بیشترین تعجب من از جمله شاملو در مقدمه ایست که نوشته اولین باری که کتاب را خواندم گفتم کاش زندگی نامه من بود...کاش توضیحات بیشتری از جناب شاملو موجود بود که چرایی این مساله روشن بشه.فقری که داریه و خانوادش و بسیاری از اهالی روستا با اون مواجه بودند،بسیار هولناک و جان فرساست.روایتهایی که میشه در مورد فقر که تقریبا در کل کتاب وجود داره بسیار غم انگیزه طوری که خوندن این کتاب رو سخت میکنه(لااقل برای من).و با این وجود و با این همه روایت فقر در این کتاب و با این همه مشکل ریز و درشتی که داریه با اون مواجه شده،باز هم جناب شاملو معتقده کاش زندگی نامه من بود،جای بسی تعجبه و برای من غیر قابل درکه!مگر اینکه فقر و زندگی در فقر رو فضیلت بدونیم که من هیچ فضیلتی در فقر نمیبینم.
        

          «پابرهنه‌ها» به نوعی زندگی‌نامه شخصی استانکو و روایتگر زندگی دشوار طبقات فرودست جامعه اروپای شرقی و کشور رومانی در روزگار نویسنده است.
این کتاب سرگذشت داریه و اطرافیان وی به روایت خودش است. داریه طوری شرح حال روزگار خود را تعریف می‌کند که هر خواننده‌ای با خواندن این کتاب ، تمام لحظات و اتفاقاتی که بر داریه گذشته را با گوشت و پوست و خون حس و حتی لمس می‌کند. لحظاتی آمیخته با غم و شادی. به گونه‌ای که با خواندن یک قسمت از ته دل قهقهه سر می‌دهید در حالی که با قسمت دیگر می‌توانید از ناراحتی کلی اشک بریزید.
خواندن این کتاب ساده و روان و بی شیله پیله را به تمام دوستان پیشنهاد می‌کنم.

از متن کتاب :
… سه گونی گندم به ما می‌دهد که عوضش امسال تابستان یک هکتار و نیم زمینش را برایش درو کنیم.
پدرم می‌گوید : _یک خرده کم نیست دادا پت‌ره؟
_خیلی احتمال دارد. منتها تو الان سخت محتاجی و آدم که محتاج شد ناچار می‌شود قبول کند.
        

          رمان پابرهنه‌ ها متشکل از سه‌گانه ایست تحت عنوان کتاب اول،دوم و سوم که به مرورِ زندگی سخت و فقیرانه‌ی کشاورزان رومانی می‌پردازد. یکی از بزرگترین شورشهای دهقانی در تاریخ این کشور؛ اگر چه موفقیت آمیز نبود اما خواندنِ روند این شورش،زندگی سخت،ظلم و استثمارِ کشاورزان توسط اربابان و مالکان زمین،حتی سرکوبِ این قیام، تلخ و خواندنی بود...

داستان از زبان داریه پسری روایت میشود که در کتابِ اول پای صحبت عمه و مادرش به شنیدن اتفاقات آن سالها می‌نشیند. بخش جذابتر کتاب نیز برایم همین بخش بود.

در کتاب دوم و سوم، داریه از سنین کودکی و نوجوانی خود ماجراها و وقایعی را از زندگی خودش، و شخصیتهای مختلف تعریف میکند که بیشتر به عمقِ اسفناکِ زندگی در دل فقر و تنگدستی،خرافه و شرایط نامناسب اجتماعی ،فرهنگی و اقتصادی آن زمان پی‌ می‌بریم.این روایتها فصل بندی شده و شکلی داستانگونه‌ دارند.

فصل پایانی کتاب و سرنوشت داریه نیز به صورت مجزا،به نام گلهای خاک ترجمه و چاپ شده است.

و اما...با اینکه کتاب ترجمه‌ی روانی داشت اما استفاده از برخی کلمات و عبارات مذهبی در آن مورد پسند من نبود و مانند تکه‌ای ناهماهنگ به چشم می‌آمد...

        

          رهبر انقلاب اسلامی گاه از رمان‌ها برای مقایسه با وضع موجود جهان سخن می‌گویند؛ «رمان نویس معروف رومانیایی -زاهاریا استانکو- کتابی دارد. نمی‌دانم شماها خوانده‌اید یا نه؟ من این کتاب را سال‌ها پیش خوانده‌ام. داستان، مربوط به اشغال بخارست به وسیله‌‌ی آلمانی‌هاست. یک عده به جنگل می‌روند و مبارزه می‌کنند و بالاخره هم پیروز می‌شوند. البته به دنبال شکست آلمان در کل جنگ یک عده هم در داخل فرصت طلبی می‌کنند و اشغالگر اولین ضربه‌ را به این‌ها می‌زند. ماجرایی در آن جا نقل می‌شود که واقعاً هیچ وقت یادم نمی‌رود. این، تصویر نه چندان دور از ذهنی است که همه‌ی ما در مقابل خود داریم. شما این تصویر را در سطح بین المللی توسعه دهید. واقعه‌ای است که در حال حاضر هم دارد اتفاق می‌افتد. الان منطقه‌‌ی خاورمیانه، یا بگویید منطقه‌ی اسلامی -خاورمیانه و شمال آفریقا- حکم همان شهری را دارد که دشمن آن را اشغال کرده یا در حال اشغال است. البته این نوع اشغال با اشغال سنتی نظامی قدیم تفاوت دارد. سیطره‌ی فرهنگی و اقتصادی و سیاسی کامل است. حتی در مواردی ممکن است بدون حضور اشغالگر باشد؛ مگر این که حضور نظامی یا حضور فوق‌العاده لازم باشد. این اتفاق الان دارد می‌افتد. این که من منطقه را مثال می‌زنم، چون نمی‌خواهم ماجرا را باز کنم؛ والا اگر ما به سمت اقصای آسیا یا آمریکای لاتین برویم، آن جا هم همین قضایا با کم و بیش تفاوت‌هایی وجود دارد. منتها من می‌خواهم منطقه‌ای را که مورد ابتلای خودمان است و وحدت خاصی دارد، مطرح کنم. الان اشغالگر -مثل همان اشغالگری که بخارست یا پاریس یا فلان کشور را تصرف کرده بود- در حال اشغال تدریجی است. این اشغالگر کیست؟ پاسخ این نیست که این اشغاگر دولت آمریکا یا فلان دولت دیگر است. نه‌، این اشغاگر یک طبقه‌ی اجتماعی است؛ طبقه‌ای که دولت آمریکا و دولت‌های دیگر را به قدر توانایی و قدرت خود و آمادگی آن‌ها دارد هدایت می‌کند. البته در بافت و ساخت این دولت‌ها هم بدون شک افراد این طبقه حضور دارند. اما هدایت، هدایت یک دولت نیست. هدایت یک مجموعه‌ی طبقاتی است که اگر بخواهیم در یک عبارت برای این‌ها اسم معین کنیم، باید بگوییم «زرسالاران اقتدار طلب» هدفشان هم سیطره بر منابع حیاتی و مالی همه‌ی دنیاست.»